Ting
No. 56 1912
Woensdag 4 December
27e .iaarga
N1EUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
tras
snstbode,
Uit de Pers.
Staten-Generaal.
De Balkan-Oorlog.
Uit de Provincie.
ildieibiirg,
per V» literf 0.56
90, -fl.-.
e Vrij per flac
f0 60, fO,75.
i 0.80,;,f 0.55
per flac.
itogeen per flac
f 1.70.
erculose per flac
>ist, Middelburg.
;aarten.
rwest, Goes.
tde soorten
[de prijzen,
ibe velend,
SMIDT,
ilkurg.
svraagd
|>esteedt hoogen
an op de hofste-
GELOK, Been-
)OP
een puike
:oe.
Serooskerke (W.)
de goede uit
delf bij de felste
de beroemde
Ipoeders van Dr.
>der 5 cent, per
un gros en détail
list, Middelburg,
'OF
in vette Koe,
tweede Meid
kan, bif
West-Souburg
)ÖP~
ïlte vaneen
ïen Scbaai-
10 te Biggekerke.
eien,
Ce bevragen bi
eliskerke.
I, Albert Culjp-
vraagt tegen 1
Innende werken.
|k gevraagd
Meld,
25 jaar, liefst
rndster.
agd
loudster,
lleeftiid. Zonder
lig zich aan te
bostkantoor te
rstond
idster,
's-Heer Hen-
je s.
[delen 1
leien
[st, Middelburg,
i o t
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIE
Zij, die zich met 1 Januari a. s. op
•ns blad abonneeren, ontvangen het
tot dien datum gratis.
Tegen overhaasting.
TWEEDE KAMER.
FEUILLETON.
Zuster Anna.
Middelburg. Gistermiddag omstreeks
halfvyf kwaai uit de Gortstraat een ruiter
de Markt op, die al een heel eigenaardige
wyze van ryden er op nahield. Dan hing
by aan de eene zyde dan aan de andere
van het ros, welks kalmte alleen oorzaak
was, dat geen ongelukken plaats grepen.
Op de Markt werd 's mans houding er niet
beter op, en de daar dienstdoende agent
van politie verzocht hem dan ook maar
af te stygen. De ruiter, een Duitsch
heerenkoetsier uit Domburg, die voor
zyn meesteres boodschappen bad gedaan,
had tevens wat te veel aan Bacchus ge
offerd, en werd daarop ter ontnuchtering
aan de wacht op hbt stadhuis gebracht.
Het paard werd door de goede zorgen
van den stalhouder, den heer De Rycke,
naar Domburg teruggebracht.
Middelburg. By K. B. is aan mr. J.
W. Goeabloed op zyn verzoek eervol
ontslag verleend als plaatsvervangend
secretaris van de tiendcommissie in het
7de tienddistrict ter standplaats Middel
burg en is als zoodamg benoemd mr.
H. C. .J. Groot, advocaat en procureur,
alhier.
Vlissingen. De telegrafist der Staats
spoor de heer G. W. de Kruyf alhier,
wordt met ingang van 29 dezer overge
plaatst als haltechef naar Weerdinge.
Op dienzelfden datum wordt de telegrafist
de heer G. J. van der Lint overgeplaatst
van Best naar hier.'
ill
fl 80.
Ferrola, Sangui-
l)RD, Seissingel,
IEEIKZEE.
[912.
,p werkdageD 7,30
'gen 8 en 29 Dec.
liur.
een dienst,
gelflks, uitgezon-
op Donderdagen
kdagen en 's Zon-
a-Verwest, Goes
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers. 0.05
EBBgaEEggffigSB
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent
Nadat de Standaard in een hoofdartikel
over het Begrootingsdebat er op gewezen
heeft, hoe de Linksche concentratie zich
niet aan de tactische orde gestoord heeft,
om eeist na afloop van de Begrootings-
di8cu8Sie het stembusprogram op te
maken, wordt in een driestar gewaar
schuwd tegen overhaasting aan dezflde
van de anti-revolutionaire party, en ge
adviseerd, om eerst na afloop van de
Begrootingsdebatten zich tot het leveren
van den grooten slag gereed te maken.
Van meer dan één kant, aldus de
Standaard, vraagt men ons, waarom het
Centraal Comité nog niet by een is ge
roepen, om voorloopig onze gedragslijn
voor 1913 vast te stellen.
Dit verlangen naar haast is voor dit
maal begrypeiyk. Nu de liberale Con
centratie haar program reeds gereed heeft,
en ook het bestuur van de Christ. Hist,
inzake Ommen vergaderd was, beeldt
men zich in, dat ons Centraal Comité te
slap aanspeelt door nog niets van zich
te laten hooren.
Wat spreekt in deze klacht anders dan
zinsbedrog
De Antirevoluionalre party is de best
georganiseerde iD den lande, zoo zelfs,
dat de overige partyen in den regel niet
beter weten te doen, dan ons voorbeeld
te volgen. Nu staat het intusschen vast,
dat onze party nooit anders dan na afloop
van de Begrootingsdebatten, zich tot het
leveren van den grooten slag heefc opge
maakt.
Wat ter wereld zou ons dan kunnen
bewegen, om ditmaal van deze aloude,
beproefde gewoonte af te gaan, en nu
met de liberale Concentratie in haastig-
beid te gaan wedyvereD, ja, om haar de
loef af te steken en met haar in over
haasting te vervallen?
Eer men vergaderen zal, moet de po
litieke toestand gerijpt zyn. Dit nu is
vóór de Begrootingsdebatten niet moge
lijk Daar wacht men onzerzyds op, en
daa zal men eens zien of 't ons aan
activiteit ontbreekt.
Men vergete toch niet, dat zulk een
Centraal Comité bestaat uit afgevaardig
den die over heel hat land verstrooid
wonen. Vergadert men nu te veel, dan
komt al spoedig de helft niet op, en dan
loopt 't vaak uit op die soort onbekookte
besluiten, die toch weer gecasseerd moe
ten worden.
Thans is het woord aan de Kamer en
aan de Pers.
Laat door deze beide politieke instru
menten de overtuiging van het Antire
volutionaire volk zich voorloopig uitspre
ken. Laat 't voor en tegen onomwonden
aan 't licht treden. Werke men zich in
alle plaatsen van 't land in den poli-
tieken stand ter dege in. En is dan de
voorbereiding afgeloopen, laat dan het
Centraal Comité byeenkomen om spykers
met koppen te slaan, en straks het oor
deel van de Deputatenvergadering in
wachten.
Men stelt 't wel eens voor, alsof in
onzen kring steeds de één den ander
nasprak. Niets is minder waar. By geen
party is het vrye woord in zoo volledige
eere, als onder ons, maar juist dit zou
men door overhaasting afsnyden.
Zware beschuldigingen durfde de heer
Marchant (v. d.) uiten tegen Indische
ambtenaren. Het ging om de djeloetoeng-
concessies. Volgens spreker hebben de
concessionarissen geenszins de hun op
gelegde verplichtingen in acht genomen.
By onderwierp de handelingen van de
Ned. Indische Boschproducten My., de
bewuste maatschappy, die indertyd con
cessie verkreeg, aan scherpe critiek.
Hierby bleef het echter niet. De heer Van
Heutz had het verbruid. Waarom heefc
hy ook zyn ambtenaarsloopbaan verlaten
om in den handel te gaan
Wat moet men nu daarvan denken
Zeker, het kan te betreuren zyn, dat de
ambtenaarswereld bekwame krachten
verliest, doch wat dit met de zaak van
de djeloetoeng te maken heeft, is niet
duideiyk.
Het betoog van den heer Marchant
kwam neer op de beschuldiging van
hoofdambtenaren in Indié, als zouden zy
er naar streven groote maatschappyen
te bavoordeelen.
De minister van koloniën kwam met
klem hiertegenop. Hy bleek de zaak de-
geiyk in studie genomen te hebben,
althans een heldere uiteenzetting van
de djeloetoengconcessies volgde waarin
duideiyk werd aangetoond, dat het stel
sel nog zoo slecht niet is. Het was niet
de bevolking van Borneo zelve, die in
het oude, vrye systeem, de djeloetoeng
wonhet waren menschen van elders.
Men moest wel concessie geven aan
groote maatschappyen, omdat die belang
hebb8n by het behoud van de boomen.
Er is geen monopolie geschapen, want
groote terreinen zyn vry gelaten, tarwfll
voor de rechten der bevolking by de
In 't blauw verpleegsterkleedje, de
hooge witte schort voor, loopend met
zaehtaangewenden tred komt Anna Wei-
da de kamer binnen, waar ze de waak"
heeft vannacht.
'n Ernstige patiente ligt hier, die erg
onrustig is en aldoor hulp behoeft.
Daarom vond de directrice goed dat de
waakzuster zich hier zette, om dan van
hier de gewone rondte te doen.
't Is stil in 't groote huis. Alleen de
gangklok laat haar regelmatigen slag
hooren als 'n uur of half uur om is.
De zieken slapen, vergetend 'n oogen
blik hun ellenden en smarten, of wor
den gekweld door bange, benauwende
"toornen. Sommigen woelen om op hun
'eger, krimpend van pyn of gloeiend
,aD kGorts hitte, uitziend naar den mor-
^0Di die heul zal brengen, om dan weer
te verlangen naar den avond.
Anna heeft zich gezet in 'n leunstoel
't groote raam. Ze luistert naar de
'"te, die haar rust geeft, niet alleen
00r het lichaam, maar ook voor den
geest. Ze kan eens eveD rustig denken,
dóórdenken
't Boek dat ze in de hand heeft, glydt
achteloos ij haar schoot. Af en toe
werpt ze 'n blik op haar zieke in 't smalle,
witte ledikant, tegenover 't hooge raam.
'n Dag of drie geleden was 'tjonge
meisje pas twintig jaar hier geko
men. Een zware operatie wacht haar.
Soms ïydt ze hevige pyn en hoe ze er
anders ook tegenop ziet dan verlangt ze
naar het oogenblik geöpereerd te worden.
Want dan volgt immers beterschap!
Morgen, morgen zal het gebeuren zoo
vertelde de dokter vanmiddag
Anna mymert voort, denkt niet om het
boek, waarin ze lezen wou
't Matte, bleeke licht der laagvlammen-
de gaslamp schynt over de eikenhouten
tafel, waarop flesschen sublimaat en car
bol staan, terwyi verbandrollen en koorts-
lijst deze verder vullen. Aan den wand een
paar schilderytjes, die het ziekenvertrek
iets huiseiyks gevennog een tekst ter
vertroosting in ïyden „Komt herwaarts
tot My, gy allen, die vermoeid en belast
zy tIk zal u ruste geven".
Anna's oogen dwalen naar die tekst
woorden.
uitgiften van concessies wordt gezorgd.
Een amendement van den heer Mar
chant, om geen f 200.000 toe te staan
voor den bouw van een nieuwe gouver-
nements getah-pertjafabriek gaf tot een
uitgebreide discussie aanleiding. Ten
slotte trok de voorsteller het in, op de
verzekering van den minister, dat de
fabriek niet op losse schroeven zal wer-
keD, doch onder commercieele deskun
dige leiding zal komen te staan.
De betreffende onderaideeling werd
daarop aaDgenomeD, na eenige discussie
van de heeren Middelberg (a.r.) en van
Viymen (r.k.) ook de afdeeling boschwe
zen, en na eenig debat tusschen den
minister en den heer Jannink fu.l.) even
eens de afdeeUng landbouwbelangen.
Men schiet thans goed op.
De Eerste kamer komt Vrydagmiddag
2 uur byeen, om na een korte openbare
vergadering m de afdeelingen te gaan.
Afwisselend bereikten ons berichten
over 't teekenen van den wapenstilstand
en van de tegenspraak hiervan.
Hoe is het nu eigeniyk?
Het Beriynsche nieuwsbureau van
Wolft heeft ons verkeerd ingelicht. Gis
teravond om 6 uur was het protocol
betreffende den wapenstilstand nog niet
geteekend. Vermoedelijk is Griekenland
oorzaak van deze vertraging. Immers, het
neemt een onverzoenlyke houding aan,
die niet dan nadeelig kan werken op
de vredesonderhandelingen.
Ja, het zou wel een wonder wezen,
ala de buitverdeeling zonder slag of stoot
plaats vond. Toch mag dit geëischt wor
den, want wat zou er tenslotte van onze
overtuiging van den ernst, die by de
Balkanstaten voorlag, overbiyven. Ze
moeten nu het bewijs leveren, dat het
waarlyk om de vryheid ging, om da
vry held alleen en niet om macht en bezit.
Wat veroorzaakte nu de wrijving tus
schen Bulgarye en Griekenland Het vol
gende telegram aan deN R. C. verschaft
ons in weinige woorden licht in deze
zaak. De Turksche voorwaarden voor een
wapenstilstand dan, zouden veel verder
reiken dan tot nu toe verkondigd was.
Volgens de laatste berichten moeten zy
het volgende omvatten
Turkye zou niet alleen het recht moe
ten hebben alle belegerde forten van het
noodige te voorzien, maar ook alle ge
detacheerde gedeelten van de Turksche
troepen in Macedonië en elders, alsmede
de Turksche volkstammen in de ver
schillende streken. De Turken eischen
ook het recht om benoodigheden over
Ze doen haar goed, ze richten haar blik
op Hem, Die nooit sluimert of slaapt, maar
waakt met trouwe liefdezorg over de
Zynen.
'tKon haar soms bang zyn, hier. Zoo
veel lichaamsellende zag zemoe was
ze soms van 't zien van al het ïyden, dat
geleden werd, al de smart, die moest wor
den doorworsteld. Ze voelde de realiteit
vanhet leven een gestadige dood te zyn.
In het witte ledikant golft de sprei om
hoog, 't zieke meisje slaat de handen
boven 't hoofd saam, de zwarte haarvlecht
valt schuin over 't kussen.
Anna staat al op; ze verwacht het
kreunende„Zuster", maar 't bljjft stil.
De oogen aldoor gesloten, ligt de kranke,
marmerbleek 't mooie jonge gezicht, de
zwarte wimpers vallend op de even
zwarte kringen onder die gesloteD oogen.
Anna zet zich dichter by haar patieDte,
ze houdt van haar, 't joüge meisje dat
zoo ziek, zoo doodziek is, En toch vol
idealen, vol toekomstplannen Veel ver
telde ze al van haar leven, haar ryk,
mooi genotleven, maarvan God sprak
ze niet.
'n Geweldige angst overviel Anna op
eens.
de Adriatische en de Ionische Zee te
zenden, waarbfl de verbondenen een
vrygeleide zouden moeten verstrekken.
De Grieken nu achten het voor zich on-
mogeiyk, in zulke voorwaarden te treden,
die Turkye in staat zou stelleD, haar
voorraden tot elke boeveelheid aan te
vullen.
Griekenland heeft herbaaldeiyk Bul
garye drie divisiën versche troepen aan
geboden, om het leger voor Tsjataldzja
te versterken, maar tot dusverre heeft
Bulgarye hierop Diet geantwoord.
Een man van Router's agentschap
heeft den Griekscben gezant onder»
vraagd en deze heeft toen de tegen
woordige houding van de Grieken ver
klaard. Hy zeide daarby, dat Turkye
driemaal getracht heeft Griekenland
over te halen uit het Balkanverbond te
treden, maar dit was met verontwaar
diging van de hand gewezen. Grieken-
laDd's aandeel in den oorlog was niet
beperkt tot de operaties te land, zyD
vloot was een beslissende factor in den
ooi log geweest, door te verhinderen dat
Turkye zyn beste troepen van Klein-
Azië overvoerde, en ook door het spoor
wegverkeer te verlammen en den aan
voer van steenkolen te beletten.
Zoo is dus de oneenigheid ontstaan
of Griekenland het pleit zal winnen
Wij gelooven het niet. Bulgarye en de
overige Balkanstaten zullen zich tenslotte
aan Griekenland niet storen en doen
wat zy willen. En wat moet Griekenland
dan? Den stryd alleen voortzetten P
Dit is natuuriyk het laatste, waaraan
te denken valt.
Met spanning verbeiden wy dus het
bericht, of vandaag de wapenstilstand al
of niet geteekend wordt.
Omtrent de eventueels overgave van
Adrianopel is geen bevestiging gekomen.
Er is dan ook geen sprake van geweest.
Slechts hebbsn de Turken den wensch
te kennen gegeveD, om met de belege
raars te onderhandelen, waarop zich gis
teren eenige Bulgaarsche parlementairen
iD Adrianopel hebben begeven.
In Weenen heerscht ontevredenheid.
De houdiDg van het ministerie van bui-
tenlandsche zaken, wekt onder deDuit-
sche bevolking verbittering en veront
waardiging. Met de dagelyksche mede-
deeling, dat de toestand onveranderd ern
stig is, dat het verslag van den consul
Edl nog niet ontvangen is en dat Oos-
tenryk op het geschikte oogenblik in zyn
verhouding tot Servië klaarheid zal schep
pen, wordt allten nog maar de spot ge
dreven. Niemand begrypt deze taktiek
Als zy Marie eens stieif. De
operatie mislukte 1 Moest zy dan nu niet
spreken tot haar over hetééne noodige
„Werd ze maar wakker, helder wak
ker riep ze maar", dacht Anna in span
ning Haar hart klopte hoorbaar, ze stond
op en ging geruischloos de andere zalen
door, waar 't overal rustig was. Toen
was ze biy weer by haar zieke te zyn.
Plots dook de gedachte by haar op
„als ik daar lag zóó, zou ik willen
sterven Heb ik God lief boven alles,
geef ik Hem geheel m'n hart, weet ik
zeker dat God al m'n zonden vergeven
heeft om Christus wil?"
Diep boorde ze in eigen hart, of ze
hoorde ruischen de springbron van het
leveDd water, dat alleen kon lesschen
haar zieledorst.
„Zuster", kwam het met zwakke stem
uit 't ledikant.
Anna's gepeinzen werden nu afgebro
ken en ze was al by Marie, om ze te
helpen en ze 'n teug frisch water te geven.
Toen legde ze 't meisje zacht neer in
de opgeschudde kussens, Met groot-open
oogsn staarde Marie vóór zich..Stil was
't in het kamerke, muisstil. Anna hoorde
de stilte rondomine, ze dorst byna niet
van talmen, maar iedereen wordt er de
gevolgen van gewaar. Deze toestand, die
den handel nekt en de menschen ont
zenuwt, is niet langer te verdragen. Men
I verlangt, dat het ministerie van bui-
tenlandsche zaken óf de omustwekkende
mededeelingen achterwege zal laten óf
eindeiyk den ernst van den toestand zal
bewyzen en een beslissing zal uitlokken.
Inderdaad, de orizekere houding van
Oostenryk valt niet goed te praten. Men
is overtuigd, dat een beslissend optreden
de Serviërs zonder eenig conflict tot iD-
keer zou brengen. De talmende houding
begint evenwel dusdanig te verveleD, dat
men zelfs een minder gunstigen uitslag
verkiest boven dezen toestand van span
ning en afwachting.
In deze zaak zyn nu aller oogen op
Oostenryk gevestigd.
De andere mogendheden houden zich
nu stil. Wel wordt hier bd daar een inte
ressante speech door een bekwaam staats
man afgestoken, doch tot handelingen
kwam het tot nog toe niet. Moge het
woord van onzen minister van buiten-
landsche zaken omtrent den Europeeschen
vrede spoedig in vervulling gaan
praten nu en de stilte verbreken, maar
toch het moest. Geen banale, klank-
looze gezegdeD, maar woorden van kracht,
van troost wou ze spreken.
,'k Wou dat 't morgenavond was", be
gon Marie zacht, 'n trilling in haar stem.
„'k Zie er wel tegen op, maar 't moet,
dan word ik weer beter, hé Zuster?"
Schittering van biye levensglans lichtte
in de donkere oogen.
„We hopen dat de middelen gezegend
worden, die we aanwenden. En dan ons
maar in Gods Hand gegeveD, Marie 1 Hy
kan de haDden van dokters besturen dat
ze hun werk goed doen, als jy onbewust
neerligt. Als je je aan Hem overgeeft,
als Hy je God is, hoef je niet bang te
zyn in leven en sterven
„O, Zuster, maar te moeten sterven,
nu zoo jong 'k zou 't vreesefljk
vinden, nee, God kan niet zoo hard zyn
'k Was zoo gelukkig".
't Meisje rilde van de gedachte: te
sterven. Strak staarden haar oogen.
Slot volgt.
