No. 48 1912 Maandag 25 November 27e Jaargang NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. IMMInkk. te koop GHRISTELIJK- HISTORISCH :öoP te huur ïdienstbode uishoudster, De Balkan-Oorlog. nufacturen, «ven voor dada- ername aan- irswoning, OOP puike Kooien, eren, zure Belle range en Zoete s, schen, uin. 0 0 P jhbbI en ietaltn Llonkul ~cTcTf in Handknecht oerendienstmeid 1 VISSER, Tholen. dorp in Walcheren, VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes klein binnehljknb. F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN AANGEBODEN iet, groote uitstal- zaak is verbonden ndel met, afdeeling Werkplaats, ruim ide plaats in het 1. Omzet per jaar en. Brieven onder Bur. D. Y. ALTA, j twintig jaar be- HAAK in Krui- aren, GomestiUes, inverk, Chocolade verwante Artike- stand in Duin- a„h age. Huur Mooie vroolijke 200. Goederen Brieven fr. onder Alg. Adv. Bui. ngstr. 21, Den t. OF, Kleverskerke, i, en elle, bij Goes. ch aan den Zee- om van den Edel- G. van Nieu- imeester, aldaar, en in te leveren November 1912 otaris LIEBERT jstsingel, EEN J. A. VISSER, rd, keur uit 3, geschikt voor den .RAVE, Landbou- oudekerke. bij de rekening, oi vare Koe, en de :te Koe te koop, bij J- HOLLE- Laurens. Mei REIJNIERSE, Koudekerk». zari a. s. oog loon, bij 'JSE, landbouwer, ite Kruiningen- tond IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN jaar, in een eren. idel D'HUIJ. fonge-Verwest, Goes- Hoe men ons volk verleugent Af en toe is het, zegt de „N. Prov. Gron. Crt." noodig eens aan te toonen, hoe men van libeiale zijde ons volk ver leugent ten opzichte van de sociale wet geving van ons Ministerie. Het blad vestigt dan de aandacht op de volgende woorden van het Vrjjz -Dem. weekblad de Vooruitgang: Duizenden werklieden staan eiken dag aan ernstige gevaren blootzware arbeid mat hen af, zezjjn oud, vóór voor de dag des ouderdoms is gekomen. En dan ein delijk op het sterfbed te moeten liggen met beangstige gedachte, dat hun trouwe gezellinnen straks niet alleen in rouw, maar ook in armoede worden gedompeld, dat is inderdaad voor die zwoegende tob- bers, die toch ook een hart in de borst dragen, iets pijnlijks en iets vreeseiyks. Men vraagt zich dan ook af, hoe een christelijk ministerie er toe komen kon, wetten vooi te stellen, die zulke onchris telijke toestanden In het leven kunnen roepen Hoe kunnen zulke wetten worden voor gesteld door een Minister Talma, als pre dikant eens de verkondiger van het evangelie, „dat barmhartigheid wil en geen offerande?" Van dit fraaie stukje zegt dan de „N. Prov. Gron. Courant" Ons Ministerie zou dien toestand in bet leven roepen. Het kan erger? Het is juist ons Ministerie, dat door z'n wetten in den nood der aibeiders, hier geschetst en die altijd heeft bestaan z rnder dat de liberalen er iets aan deden, voor een deel wil voorzien. Als een arbei der sterft „voor de dag des ouderdoms daar is", en zyn vrouw bljjft achter met een gezin, dan ontvangt zy weezenrente. Heeft zö geen kinderen en gaat zjj aan den arbeid, als nu ook het geval is, dan valt zy onder de verzekering, die zorgt voor invaliditeitspensioen en ouderdoms pensioen. Maar als gebeurt, wat dit vrijzinnig blad wil, staatspensioen op 65 oi 70-jari- gen leeftijd dan juist biyftde ellende, wanneer de arbeider sterft, ten volle be staan. Stel, htJ komt te vallen op 40 of 50-jarigen leeftijd, waar is dan de hulp voor de vrouw, die met haar kinderen onverzorgd achterblijft Is het dan een troost als men tot haar zegtwacht maar tot ge 65 jaar zjjt en ge krijgt 2 of 3 gld. pensioen? Een leugenachtige voorstelling als wij aanwezen wordt nog het best verklaard, door aan te nemen, dat de schrijver te dom is, om de zaak waar het om gaat, te begrijpen. Maar men staat tegenwoordig voor niets. Tusschen Oostemyk-Hongaryeen Ser vië is het nog niet pluis. Zaterdag is er reeds door een vaag berichtje aan herinnerd. Aan de mobilisatie van Oos tenrijk werd niet meer getwijfeld. Het is daarom wel eigenaardig, dat men in Oostenrijk de berichten over een mobi lisatie officieel logenstraft en tevens op de meest in het oog loopende manier, die denkbaar is, groote militaire maat regelen treft. De bruggen worden be waakt door schildwachten en patrouilles. De tramconducteurs worden zelfs opge roepen en de Donauvloot voert geheim zinnige bewegingen uit. Wat de algemeene politieke toestand betreft, deze moet sedert Vry dag- middag wel verbeterd zijn. Servië moet reeds heel wat gematigder geworden zfjn en teruggekeerd van een onbezonnen politieke opvatting, Ook al omdat Rus land niet weinig kalmeerend gewerkt heeft, door op ondubbelzinnige wijze te verstaan te geven, dat het niet geDeigd is, onbillijke eischen van Servisch chau vinisme te ondersteunen. Dit standpunt, dat Rusland van het begin af aan in genomen heeft, is een verder bewijs voor het vertrouwen, aldus ontleent de „N. R. C." aan de „Lokal Anzeiger", dat de politiek van Sasonofin de hoogste krin gen van Russische rijk geniet en daarom zijn alle geruchten van den omkeer in de buitenlandsche politiek van Rusland ongegrond. Mogen de onderhandelingen, die thans tusschen deze beide landen over Servië's eisch gevoerd worden, tot een goed re sultaat leiden. Het nou de kiem voor den Europeeschen oorlog kunnen zijn. Waarschijnlijk moeten de bewegingen van Oostenrijk slechts als wat sabelge- kletter beschouwd worden. Om Rusland, dat eigenlijk tot niets in staat is, te kalmeeren. Zooveel te beter. En tochVan andere zijde hand haaft men de bewering, dat de toestand te Weenen zeer ernstig is. Met spanning verbeiden wjj de toekomst. De engel des verderfs waart nog rond op het slagveld en maakt zjjn slachtoffers. De Bulgaren hebben zich van de Tsja- taldzja-linie in hun stellingen, die eenige kilometers naar achteren liggen, terugge trokken. De cholera noopt hen. Zy, die aangegrepen worden door de noodlottige ziekte, zyn verloren voor het leger. Hun toestand eischt veel zorg en omvangryke maatregelen. Zaterdag is er dan ook in het geheel niet gevochten. De Bulgaren schynen eindeiyk naar het einde der inspanning te verlan gen. De Turken daarentegen krygen weer meer moed. Te Konstantinopel gelooft men niet hard aan een spoedige sluiting van den vrede. De Turken zyn van mee ning, dat zy zich met goed gevolg in de linie van Tsjataldzja handhaven en hoe wel in de kringen der vreemdelingen de opvatting bestaat, dat- de bondgenooten nog niet met volle kracht een slag hebben geslagen, gist men toch naarstig, waarom de bondgenooten de linies hebben aange vallen, indien zy niet van plan waren er door heen te dringen. Een terugslaan van de bondgenooten beschouwt men nu als een overwinning vaB de Turken. Uit Macedonië en Albanië geen byzon- der nieuws. Ommen. De Nederlander, het leidend Christ.-Hist. orgaan, dat de vorige maal zich van aanbeveling ODthield, schryft thans aan het slot van een hoofdartikel „Hoewel de quaestie al of niet coali tie, eene. vraag is van zuiver takti- schen aard, niet van beginsel, behoort toch, dunkt ons, voor alle districten die zich by de Christeiyk-Historische Unie hebben aangesloten, de gemaakte af spraak te biyven gelden. Men kan niet tegelykertyd „coalitie" en „niet coalitie" candidaten verdedigen. En wat het tarief aangaat zonder twyfel kan ook een vryhandelaar lid zyn der Christeiyk-Historische Unie, ja, wy meenen dat verreweg de meeste leden vrjjhandelaars zyn in beginsel, geiyk zelfs de vroegere afgevaardigde van Om men, de heer Van Alphen dit was. Maal ais men nu een tarief als het nu voor gestelde „protectionistisch" noemt, om dan tegen dien fiscalen maatregel te stemmen, gaat men vierkant in tegen de financieele politiek van het Kabinet, en scbynt ons, of men wil het erkennen of niet deze candidatuur tegen het huidige Kabinet gericht. Naar ODze meening wy wachten in- tusscben bet advies van het Hoofdbestuur af behooren dus onze kiezers niet mr. Bichon maar mr. Van de Vegte te stem men". Het Hoofdbestuur van de C. H. Unie heeft zich met deze aanbeveling ver- eenigd. De Nederlander heeft in hare aanbe veling de onderstelling ingelascht dat de antirevolutionairen in Goes by een tus- schentydsche vacature hetzelfde zouden doen als nu de Chr. Historischen in Ommen tot twee malen toe hebben uit gehaald. Deze onderstelling is minder juist. Ofschoon Goes eigeniyk een antire volutionair district is zouden onze leiders aldaar in zoodanig geval stellig ad viseeren op den chr. historischen opvolger van den heer Lohman te stemmen. „Boaz*. In een vergadering van le den der Vereeniglng van Nederlandsche Patroons „Boaz" ODder leiding van den heer W. Hovy in „Zeemanshoop" gehou den, is opnieuw geconstitueerd de afdee- ling a Amsterdam en omstreken" van Boaz. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren A. C. Goldschmeding, Jac. van Oversteeg, J. F. H. Spier en F. J. D.Tbeyse. Op voorstel van eenige leden besloten de ter vergadering aanwezigen tot het op richten van een Coöperatieve Spaar- en Voorschotbank „Boaz" voor Amsterdam en Omstreken. In den Raad van Toezicht dier Bank werden henoemd de heeren W. Hovy, B. J. Lindeboom, H. W. van Marle Jr., F. J. D. Tbeyse en D. Schut, terwyi tot hare Bestuurderen aangewezen wer den de heeren J. L. Been, G. H. A. Groshei de Jr., Jac. van Oversteeg, J. W Reese, F. J. Rietveld en Mr. J. Verdam. Een concept-statuten werd behandeld en goed gekeurd. Het Bureau van de Spaar- en Voorschotkas zal gevestigd zyn ten kan tore van Mr. J. Verdam, Heerengracht 189, Amsterdam: Tweede-Kamerverkiezing in het di strict Ommen. Een paar weken geleden vroegen we Ommen, Ommen! Wat moet daarvan „kommen" Die vraag behoefde niet gedaan te zyn. Immers Ommen had plotseling ver maardheid gekregen. Zooals reeds sinds jaren Gouda z'n »sprits« heeft, Haarlem z'n „halletjes", Amsterdam z'n „korst jes", Weesp z'n „moppen" en Arnhem z'n „meisjes", zoo heeft Ommen nu ge kregen z'n....ja, zeg 't maar: precies 't zelfde als Rotterdam IIz'n pam fletten. 'n Eigenaardig politiek gebak, dat gepresenteerdwe bedoelen te slikken gegeven wordt in verkiezings dagen. Bjj de laatste stembus in Ommen hebben de politieke bakkers daarmee succes gehad. De menschen slikten, en daar was 't toch maar om te doen. Of 't lekker was, is iets anders, 'n Monsch moet in 't leven wel zooveel slikken, dikwyis levertraan ook zonder 't habi tueels klontje suiker toe. Uit Ommen zond men ons by de vorige verkiezing reeds twee zulke pamfletten toe En thans kregen we er opnieuw een. 't Is 't zelfde baksel.'t Is „Een ernstig woord aan de Kiezers en in 't byzonder aan de Leden der Her vormde Kerk". Er staat niet in „Kiest Bichon!" Maar „in 't byzonder de Leden der Hervormde Kerk", wetend dat de heer Bichon van IJselmonde Hervormd is, kunnen na de lezing van dat „ern stig woord" zelf wel de conclusie nemen wat hun a.s Dinsdag te doen staat. De dappere samensteller of zyn er medefirmanten in de zaak? van het pamflet laat natuuriyk na het te onder teekenen. Iemand die m«t zooveel vuil komt aansjouwen, om dat Dr. Kuyper en de Gereformeerden in het gelaat te werpen, zegt liever z'n naam niet. Wat het pamflet dan inhoudt? 't Is alias niet na te vertellendaarvoor is het veel te lang en te onoprecht. Maai wel kan meegedeeld, dat het verkiezings pamflet handelt over de Vrye Universi teit, de Doleantie, de Gereformeerden, de Afgescheidenen enz., en dat de naam Dr Kuyper daarin schering en inslag is. Allereerst wordt al de stelling gepo neerd, dat „kerkeiyke belangen door de antirevolutionairen op den voorgrond worden gesteld". van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—IQ regels 1.—, iedere regel meer 10 cent De volgelingen van Dr. Kuyper in den kerkeiyken stryd worden smalend ge noemd„het zoogenaamde vrome volk Gods", die beweerden dat „hun stem was de stem van den Heiligen Geest" dat „zy waren de uitverkorenen". Verder wordt verteld, dat de predi kanten opgeleid aan de Rykshoogescho- len „niet rein waren in de oogen van 't vrome volk Gods", en dat de Kamers „om" moesten terwille van „de dierbare Vrye Universiteit". Over het zoeken van den steun der roomsch-katholieken by de stembus wordt gezegdDie Groen van Pnnste- rer moet zich wel in zyn graf omge keerd hebben Bfi „de revolutionaire plannen van dr. Kuyper* in 1886 was het om „de brandkasten vooral" en „de daarin ge borgen geldswaardige papieren" te doen, want, heet het dan„Zalig is immers de bezitter?" „Ruw en gemeen" heet de taal der doleerenden. Dan dit fraaie: „Kuyper en Domela Nieuwenhuis: beiden eenmaal predikant; beiden mannen met groote gaven beiden in opstand tegen de wetbeiden op den zelfden dag veroordeeldde overeenkomst is wel treffend Nadat vervolgens een en ander is „mee gedeeld" van de „vereeniging van dolee renden en afgescheidenen", wordt, o wonder boven wonder 1 party getrokken voor.... ge raadt in geen tienen!.... voor de Theologische School, want „reeds zyn een paar leeraren van de Kamper school naar de Vrye Universi teit verhuisd, en zoo zullen langzamer hand de beste sappen aan de Kamper school onttrokken worden, tot deze van uitputting sterftdan is verdwenen een school, waarop de oude afgescheidenen roem droegen, omdat zy gesticht was en onderhouden werd uit eigen middelen». Hoe vindt ge dat nu? We zouden zoo zeggen, dat uit pure dankbaarheid voor deze liefdesverklaring „de oude afge scheidenen" in het district Ommen en die zyn er heel wat I wel op mr. Bichon mogen stemmen Maar 't is den pamfletschryver eigen iyk toch ook weer niet om de Theol. School te doen, maar hoor, hoorHer vormde kiezers! om de Hervormde Kerk, want geloof 't maar gerust! den Gereformeerden „zit de wrok diep in 't gemoed" en „de oude boom (d.i. de Herv. Kerk) zal vallen", doch.'... dochop 26 November (d.i op den dag der stemming in bet district OmmeD) is „de aanslag nog te veryielen». De kiezers weten 't nu I Of mr. Bichon op zyn tochten door het district ook al gezegd heeft, dat de Hervormde Kerk van het huidige Kabinet en van de voor gestelde Grondwetsherziening niets te duchten heeft, dat doet niets ter zake, want 't gaat tegen dr. Kuyper en de anti revolutionairen. En dan moet men niet zoo kièk opletten Dan mag schier alles We zouden niets liever weDscben, dan dat de Ommer politieke pamfletten-bak- kery spoedig wegens bankroet gesloten werd. Het baksel is waariyk te ifiisseiyk om het een fatsoeniyk mensch zelfs gratis in banden te stoppen. (Rotterdammer.) Pest op Java Van 6 20 November kwamen in de afdeeÜDgMalang 88 nieuwe gevallen voor, 78 dooden, in Kediri 37 doodeiyke gevallen, in Soerabaja 6 en in Toeloengagoeng, Madioen en Ngawi ieder 1 geval. Scherts of ernst In Het Volk wordt verteld„Griekenland had 7 wyzen Solon van Athene, Pittacus Mytilone, Bias van Priene, Chiton van Sparta, Cleo- bulus van Lindus, Periander van Corinthe en Thalea van Mileto. In de Kamer hebben wy er ook helaas nog maar 7 Zouden de socialisten werkeiyk meenen dat hunne zeven geestverwanten de eenige wyzen zyn in de Kamer? 'n Slechte WhipIn het EDgelsche Parlement, herinnert De Tyd, heeft iedere party haren „Whip", het lid, dat de mede leden der party oproept, als het byzonder noodig is. Meneer Hugenholtz, die zich zelf Woensdagmiddag in de Tweede Kamer promoveerde tot „Whip" der geheele Lin- kerzyde, kent de feunst nog niet. De Linksche heeren lappen 't doodeen voudig aan hun laars Oordeelt slechts 't Scheelde weinig, of Donderdagochtend kon de zitting te half elf niet beginnen, omdat er geen 51 leden waren. Wat leert ons de presentieiyst in het Kort V erslag Allereerst, dat meneer Hugenholtz, de „Whip" der Linkerzyde, zelf als no. 52 er op voorkomt. Voorts, dat van de 51 leden, die het eerst teekenden, er 40 (van de 58 Recht- sche) tot de Rechterzyde behoorden en slechts 11, zegge elf, (van de 41 Linksche leden) tot Links. Wy geven het lystje: Unie-liber. 5 geteek. 16 n. get. (76 pCt.) Vryz.-Dem. 3 9 02 Vry lib. 2 2 (50 Soc. Dem. 1 6 (84 Ant. rev. 11 9 (45 Chr. Hist. 10 2 (18 Kathol. 19 7 (28 Meneer Hugenholtz mag zyne vrienden en speciaal zyn naaste geestverwanten wel wat achterna ryden. Zal dit gebeu ren We hebben er voorloopig weinig hoop op na lezing van onderstaand slichteiyk artikel in De(n) Nederlander van Donder dagavond, onder het opschrift „Exem- plairiyk». Dit stukje luidt: De heer Hugenholtz zei Woensdag in de Kamer by de regeling der werkzaam heden, dat de president tegenover het niet-piesent zyn der leden exemplairiyk moest optreden door desnoods een dag te schorsen. Wat gebeurde echter Donderdagochtend in de Kamer? Th half 11 was op één na het vereischte aantal ledeD aanwezig Deen, bad geteekend op de presentieiyst. Er was nog een lid, maar dat lid had niet geteekend, en weigerde ook te teeke nen toen de heer griffier bet hem verzocht. „De heeren van rechts moeten maar aan wezig zyn", was zyn bescheid Geluk kig was zyn hulp niet noodig. Dit eene lid was... de heer Hugenholtz Was dit nu misschien exemplairiyk? En wat moet men wel van deze antithese tusschen woord en daad denken Openbare Leeszaal en Bibliotheek te Middelburg. Betreffende de opening van de Open bare Leeszaal en Bibliotheek te Middel burg op Zaterdagmiddag jl., dient nog het volgende te worden gemeld. De openiDg werd bygewoond door een on verwacht groot aantal belangstellenden. Behalve het reeds in ons vorig num mer vermelde, zeide de voorzitter, de heer ds. M. van Empel, in zyn openingsrede nog, dat een telegram van de.Dordsche zustervereenieing was ontvangenlui dende: Welkom lieve kleine zuswelkom in het leven. De rede van den heer Van Empel werd met luid applaus bezegeld. Vervolgens nam de burgemeester, de heer jhr. M. van den Brandeler het woord en wenschte het bestuur van harte geluk met het voorloopig succes. Daar de weg der vereeniging niet op rozen gegaan is, kan het bestuur dubbel verheugd zyn en zyn de verdiensten des te grooter. Spr. spreekt den wensch uit, dat de resultaten zoo goed zyn, dat niet alleen hst volgende jaar de gemeenteraad een proef, doch ook voor de volgende jaren steeds een proef toestaat. De behoefte aan deze inrichting zal uit het gebruik biyksn, en ook dat een goed werk is begonnen. (Applaus.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1912 | | pagina 1