No. 22 1912
Vrijdag 25 Oetober
27e Jaargang.
ÊerpeÉoppeu.
«hoornen,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
GHRISTELIJK-
nnen!
HISTORISCH
middelburg.
en Fijne
aartjes
rOOP
ids Paard,
gevraagd
ÏÖOF
Blms h
.dknecht
VISSE Kz. te
ke (Poppendamme)
idknecht
enknecht
Hand Knecht,
Smidsknecht
lende Meid
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DEJONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
uw Boek
S. KU1JPER
de Bergen.
artoeie - Zwolle.
Baar zal minister Talma van opkijken
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
RECLA
Nierzand. Niergruis. Nier-en
Blaassteen.
Uit de Provincie.
Middelburg. Historisch. Het is reeds
laat in uen avond, de bewoners van ee i
huis in een onzer voornaamste strate
hebben zich reeds ter ruste begeven
een van hen, een heer, die in bedoelde
woning „op kamers ligt", is echter no
niet thuiseven later komt hjj, zonder
sleutel by zich; de familie in haar eerste
slaap hoort niets van zfjn bellen, ho3
bard hij ook klingeltgoede raad is duur,
hoe in huis te komen. De politie wordt
te hulp geroepen de eerste ladder is 11
kort voor de pssudo-inbraak, die met',
van plan is; de tweede ie langeindelijk
wordt een stok gehaald, en met dezer
bereikt men de ramen van de slaap
kamer der dochter des huizes, die me;
ee i schrik wakker wordt. De op-kamer -
wonende heer, zelf nauw verwand mef
vrouwe Justitia, geraakt alzoo met behulp
van don sterken arm, in zjjnbed
Middelburg. Bfj K. B. is benoemd tot
griffier bfj den raad van beroep (Onge-
vallen verzekering) te Almelo, mr. J. W.
Goedblo"d, advocaat en procureur alhier,
tevens waarnemend griffier bfj het kan
tongerecht.
Middelburg. Benoemd in de provincie
age -Verwest
>ts
J
etlothiams.
ILDE, St. Lumens.
WestkapcUe.
N, Koudekerks.
LJN, Timmerman,
of Concierge Oost-
stede „Bergzicht",
tten in te leveren
1912, bij
AAL Cz., Seuburg.
CCOÜP
f.
Mr. Schilder te
Meliskerke.
Mei
Mei
ROUWER.
Grijpskerke.
at paarden om te
1AARD, Meliskerke.
iden aan
net boerenwerk en
SCHOOLMEESTER,
land.
Mei
SR. DE VISSER,
(W.)
>vember
;astbode
m alleenwonende
GROEN, Bruinisse.
Mei
&KIO
'OLDERBIJK,
Ileversksrke.
Mei
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. pƒ1.25
Enkele nummers„0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
KOENE, G r ij p s-
r schenen:
an
teld
ante schetsen met
tten
300 bladz.
n prachtb. f 2,40-
rkr. of na toez. v.
evers
11
ronge-Verweat, Goes-
25 Oct. 1912.
Een suikerfabriek V
Komt er nu nog een suikerfabriek
Zeo vraagt men ons.
We moeten zeggen het niet te weten.
In den Raad nebben de heeren Temper
man en De Paauw er naar gevraagd, en
hebben de heeren Kakebeeke en v. d. Bout
hunne meening gezegd. Doch de indruk
die achterbleef is hopeloos.
Voor Goes zouden wfj 't zeer betreuren,
wanneer de fabriek daar niet kwam, of
wanLeer het de commissie onmogelijk
bleek de bezwaren van den minister met
het oog op de oesterteelt te ondervangen.
Laat ons hopen, dat alsnog een weg
kunne gevonden worden om, zonder de
oestercultuur te schaden, de suikerfabriek
hier of in de omgeving tot stand te
brengen.
Natuurlijk hebben wjj hierbij niet alleen
het materieel belang van Goes in het oog.
Er zijn ook nog zedelijke belangen bij
voorbeeld de noodzakelijkheid van Zon
dagsrust, welke wij evenmin wenschen te
vergeten.
Een suikerfabriek verlangen wij, die des
Zondags niet doorwerkt.
Maar eerst moet vaststaan dat de fabriek
er komt. En dan valt over het andere te
praten.
Ook het Zeeuwsche volk, voorzoover
het in z(jn overgroote meerderheid nog
dankt voor den band die Nederland aan
Oranje verbindt, treurt met de Koningin
over de teleurstelling, die dezer dagen
Haar overviel.
Al sinds jaren hoopt ons volk, en menig
een bidt het van den Heere, dat in 's Hee
ren gunst aan de natie nog eens een Prins
uit het huis Oranje—Mecklenburg moge
geschonken worden. Tot nog toe werd
deze bede niet verhoord.
Z(j met groote verootmoediging en lijd
zaamheid voorts ook deze zaak den God
van ons leven, Neêrlands en Oranje's God
overgelaten. Wie weet wat daar nog over
land en volk en vorstenhuis door Hem is
beschikt.
Moge ook onze Koningin troost vindon
in de wetenschap, dat ook Haar levenslot
en dat van haar geslacht in 's Heeren al
machtige hand veilig bewaard liggen.
Iweeërlei oordeel.
Het trok gisteren onze aandacht hoe
verschillend Kameroverzichtschrij vers
van Links kunnen zijn in de beoordee
ling van redevoeringen in de Kamer
door leden van Rechts gehouden. Wjj
lazen bijvoorbeeld het oordeel van Nieuwe
Courant, Handelsblad en Qoesche Courant
over de rede van mr. Rutgers.
Maar, maar, wat viel ons het verschil op.
Terwijl toch eerstgenoemde bladen
woorden van warmen lof wijden aan de
rede, haar om haar degelljken Inhoud
prezen, en verklaarden met belangstel
ling er naar geluisterd te hebben, schreef
de Qoesche Courant:
De rede des heeren Rutgers was zeer
oppervlakkig
Ziedaar alles.
La mort sans phrases.
De dood zonder praatjes.
Men weet haast niet, over wat men
het meest verbaasd moet z)jnover de
1 oppervlakkigheid waarmede sommige
volksvoorlichters 's lands zaken beoor-
deelen of over den moed waarmee men
aan die zijde het vonnis strijkt over...
zelfs over de knapste mannen, wanneer
zfl niet z(jn van de partij.
Bedoeld blad schrijft ook nog over de
rede van mr. Rutgers: „de steun dien
minister Talma van den samensteller
van het rapport omtrent de Engelsche
ouderdomsverzorging heeft ontvangen
tal hem" (lees dezen) „niet meegevallen
De Nieuwe Rott. Courant (vrij Liberaal)
gewaagt met ingenomenheid van den
uitslag der Kamerverkiezing in Ommen,
en dat niettegenstaande haar partij al
daar in stemmencijfer schrikbarend ach
teruitging en zelfs met een persona
grata als mr. Fock, oud-minister en
oud-gouverneur, buiten de herstemming
viel.
En toch ingenomen met den uitslag,
zal men zeggen, hoe kan dit zfjn?
Wel, het blad telt de stemmen van
Mackay bij die van Pock en Kleerekoper
en noemt die te zamen een votum tegen
het Tariefontwerp, en voor den Vrij
handel. En dan zoo heet het zijn
er honderd stemmen meer tegen dan
voor het Tariefontwerp uitgebracht.
Eu daar nu is het blad blij mee. Zij
boekt den nederlaag van haar geestver
wanten en de herstemming tusschen
twee rechtsche candidaten als een over
winning 1
Alsof alle stemmen op Mackay tegen
het Tarief zouden gericht zijn
Maar wanneer men op zijn ouden dag
in het achtergat geraakt is, kan men
zich zelfs met een schijnbaar verliesje
van een ander nog zoo kinderlijk bljj
maken.
De blijdschapbecuiging van het Rot-
terdamsche liberale blad brengt ons een
dergelijk voorval uit den jare 1877 in
herinnering.
Toen toch werden bfj een Kamerverkie
zing de conservatieven over nagenoeg de
heale linie, voorzoover nog door hen bezet,
geslagen, en werd o. a. in Gouda dr. Kuy-
per niet door den radicalen antirevolu
tionair Wijnmalen, maar door een door
het Dagblad conservatief genoemden
liberaal (Patfjn) vervangen.
En toch jubelde Het Dagblad, het
conservatieve orgaan der residentie, om
dat de gekozen liberalen zulke beate men-
schen, en eigenlijk geen liberalen-waren.
Maar Het Dagblad en haar partij waren
toen ook sterk aan het achteruitgaan.
Vandaar haar gestes als van Conscience's
„arme edelman".
Maar toen heeft terecht de Nieuwe
Rotterd. Courant met zulk een houding
den spot gedreven.
En wat is het du
Nu is zij zelve tot de Dagblad-positie
van 1877 weggezonken, en speelt zij het
zelfde, in haar goede dagen door haar
zelve geminachte stelletje.
Een mooi gezicht trekken bij een kwaad
spel.
Paire bonne mine h mauvais jeu.
i Aan de lange redevoeringen over het
wetsontwerp invaliditeits- en ouderdoms-
verzekering zou men niet zeggen, dat
het den linkschen heeren aan voorbe
reiding heeft ontbroken en dat het hun
zoo onverwacht op het lijf is gevallen.
De heeren hebben er goed den slag van
dagelijks de kostbare uren vol te praten.
Dat niet alle betoogen niewe gedachten
brengen, laat zich begrijpen. Herhaling
op herhaling volgt, zoodat het hooge
auditorium wel veel wilskracht moet
hebben, om daaronder niet ongeduldig
te worden.
Gisteren was het de unie-liberale De
Klerk, die zijn speech voortzette, ten
opzichte van de staatspensionneeringzich
aansluitende bij de beschouwingen in
de rapporten van de heeren Van Kre
velen, Netscher en Elink Schuurman.
Daarop kreeg de heer Treub, de onze
kere Treub, een veeg. Hfj had absoluut
geen rekening met de praktijk des levens
gehouden en zijn betoog riekte dan
ook te veel naar de studeerkamer.
Ook kwam spreker op tegen de mee
ning, dat Staatspensioen demoraliseerend
zou werken. We weten het; dat wordt
immers ontkend. En op welke gronden
Het verweer is ten e me om ale zwak,
ontoereikend, ja, van nul en gesner
waarde.
Wel neen, zegt de heer De Klerk,
staatspensioen werkt volstrekt niet de
moraliseerend, het doet de energie niet
verslappen, want meent ge soms, dat er
niet voor betaald wordt? De arbeiders
betalen toch bun belastingen, waarmee
de schatkist wordt gevuld, en bovendien
kan men een peusioenbelasting in het
leven roepen, waarin ieder naar draag
kracht bijdraagt.
Dit is het gansche verweer.De arbeiders
betalen hun belastingen. En men bedenkt
niet, dat een pensioenbelasting niet veel
anders is, dan een verzekeringspremie.
Doch staan wij niet te lang bfj dezen
spreker stil, om niet gevaar te loöpen
ook in herhalingen tovervallen. Deheor
De Klerk werd opgevolgd door zjjn unie
liberalen broeder Patijn, die critiek uit
oefent op den vorm van het ontwerp en
den samenhang met andere ontwerpen,
al erkent hij, dat eenige verbetering is
verkregen.
Spreker is natuurlijk voor staatspen-
sioneering. Het ontwerp-Talma zou niet
het anti-revolutionaire stelsel zijn, ook
niet het christelfjk-historbcbp, maar het
Roomsch-katholieke stelsel. Uit de ver
dere besprekingen zal de heer Patijn
anders blijkeü, hoe wij antirevolutional
ren tegenover het wetsontwerp-Talma
staan, gelijk hem dat ook reeks geble
ken is.
Verder speelde hij den rekenmeester,
evenals de heer Boa (v. d.) die na hem
het woord verkreeg. De heer Patfjn had
zich tot taak gesteld aan te toonen,dat
de uitgaveD, verbonden aan de invoering
van een staatspensioen niet boven onze
financieels krachten gaan.En om dit te be
wijzen cijferde hfj nauwkeurig na, met
hoeveel millioen in tien jaren tijds (van
1901 tot 1910) ons nationaal inkomen
is vermeerderd. Hij veronderstelt nu
natuurlijk, dat die vermeerdering van
inkomsten, gesteld dat de berekening
juist is, stabiel blijft.
Bij ziet in gedachten reeds onze gan
sche staatsschuld afgelost en nog een
aardig kapitaaltje in kas. Verrassende
cijfers inderdaad, maar nog meer ver
rassend is de wijze, waarop met de mil-
lioenen wordt omgesprongen.
De heer Bos kwam, zooals gezegd, ook
met cijfers. Hfj deelde ons mede, hoeveel
jaarlijks voor de Duitsche verplichte ver
zekeringen en uit andere hoofden in
kwam. Voor het Duitsche stelsel heeft
hij weinig achting, maar toch moet hem
de opmerking van bet hart, dat de ver
zekering den Duitschen arbeiders zelfbe
stuur heeft geleerd, m. a. w. te zorgen
voor tijden van ziekten en ongevallen.
Alles bewijst, dat het Duitsche stelsel
er een is van self-help. Do verzekeringen
hebben er toe medegewerkt de arbeiders
zelfbestuur te leeren en een kfjk te krij
gen op het algemeen belang. Het is er
mee, aldus de heer Bos, als met onze
gemeenten, waarvan wjj het opvoedend
karakter erkennen. Spreker ls wel voor
verplichte verzekering voor arbeiders,
maar op hun eigen kosten, ln samen
werking met de werkgevers.
In de avondvergadering onder voor
zitterschap van jhr. mr. de Geer zet de
heer Bos zijn 's middags afgebroken rede
voort. Met zjjn gesubsidearde vrijwillige
verzekering kon hjj de linkerzijde niet
heelemaal bekooren,doch deze was alweer
blij, dat spreker tenslotte van het ont-
werp-Talma niets moest hebben.
Nu, van onze zijde hebben wij ons
nimmer met de hoop gevleid dat minis
ter Taima ook maar één waardeerend
woord kreeg. De invaliditeits- en oudar-
domsverzekering zal daarom geheel bet
werk zijn van de rechterzijde, het resul
taat van den arbeid van een christelijk
ministerie. Wat van vrijzinnige zijde
wordt aangeboden, is óf niet uit te voe
ren óf van een verderfelijke strekking.
De heer Nolens (r.k.) aan het woord
komende, herinnert aan de vroegere de
batten over de aanhangige zaak. Hij ge
waagt terecht van de vele oude argu
menten en vindt, dat er zoo weinig
nieuws gehoord is. De heer Nolens was
kort en bondig en daarom een voorbeeld
voor alle andere sprekers. Wat het ver
wijt van overijling aangaat, herinnert
spreker ook zeer terecht aan het
voorbeeld van Engeland, terwijl men ook
op Duitscbland zou kunnen wijzen, al
zijn natuurlijk niet alle omstandigheden
precies gelijk Wat den voorrang van de
Ziekte- of Invaliditeitswet aangaat, de
laatste zal niet binnen eenige jaren in
vollen omvang in werking kunnen treden,
wat bij de Ziektewet wel het geval ls.
Staatspensioneering is hot stelsel der
wanhoop, want welke mooie namen men
daaraan ook geeft, het is en blijft een
stelsel van armenzorg en bedeeling. Het
stelsel van de aanhangige wet is uit
voerbaar zonder staatsbjjdrage, maar in
verband met de methode waarop men
deze zaak wil invoeren zal e9n staats-
bijdrage noodig zijn. Spreker zegt in volle
oprechtheid, dat hij uit volle overtuiging
zijn stem aan het ontwerp-Talma zal
kunnen geven.
Bij de rede van den heer Troelstra
(s.d.a.pvoorwaar een kalm woord, be
hoeven wij niet lang stil te staan. Dwang
verzekering onzin, Staatspensionneering
ideaalHedenochtend ging hij verder met
voor dit socialistische ideaal testrijden.
8INNSMLAND.
Iweede Kamerverkiezing in het dittrict
Ommen. Beweerd is van de zijde der co
alitie-partijen, dat de liberalen niet zoo
geheel onkundig waren, gezien het lage
cijfer, dat hun candidaat verkreeg, vau
de wijze, waarop met de candidatuur-
Baron Mackay is //geseuld" door de
Cnristel.-historischen.
Daarin werden we versterkt door wat
dt heer K. Ypey uit Dert Ham, in een
„ingezonden stuk" ifl „Onze Courant"
daaromtrent meedeelt.
We ontleenen er het volgende aan
„Jl. Zaterdag werd in een vergadering
waar De Jong, Kamerlid voor Hoorn,
optrad, een telegram voorgelezen van
Mackay van ongeveer dezen inhoud
8ecr. Chr. Hist. Kiesv., Den Ham.
Alles antirev. geknoei. Houdt vol. Hebt
goeden moed. Stemt allen Mackay.
M.
Den Haag.
Een onzer antirev. kwam daar achter
en verzond daarom Maandagmorgen het
volgende telegram
Baron Mackay,
Den Haag.
Hier wordt telegram getoond als door
U verzonden, dat U niet bedankt. Het
bericht van Uw bedanken wordt genoemd
antirevol. geknoei. Mag ik uit Uw naam
tegenspreken
X...
anti-revol.
Het antwoord luidde:
X...
Den Ham,
Tegenspraak zal mij welkom zijn.
Mackay,
Den Haag.
Te Vroomshoop moet een dei gelijk
telegram uit Den Haag, gelijkluidend aan
het eerste, zijn ontvangen.
Waarlijk de verkiezing en het „ODzin-
nig drijven» der Christel.-liistorisctien
maakt het district Ommen tot eeD aan
fluiting in den lande.
Dat de onzen er toch den toeleg der
vrijzinnigen goed doorzien en alles in
het werk stellen om hun toeleg te ver
ijdelen
Als de Christ.-historischen buiten het
district een handje meehielpen, zou dit
wellicht voor een deel goedmaken, wat
hun partij genooten in het district be
derven. Rotterdammer.
De centrale vrijzinnige kiesvereeni-
ging in 't district Ommen heett eenparig
besloten de candidatuur Mackay b|j de
herstemming te steunen.
B 8.
Wanneer de nieren niet in orde zijr,
kan het zich vooidoen, dat het urinezuu
hetwelk dan niet uit het lichaam wordt
verwijderd, zich afzet in de nieren of het
nierbekken. Naar gelang van de grootte
dezer afzettingen spreekt men van niei-
zand, gruis of steen. Zoo lang de niere
niet goed werken, vermeerdert de afzet
ting op de reeds gevormde stukjes voort
durend en kunnen deze zich tot een
aanzienlijke grootte ontwikkelen. Nier-
zand en -gruis kunnen met de urine het
lichaam verlaten. Groetere stukjes blijven
dikwfjls in de blaas achter en vormen
blaassteenen. Ook kunnen zfj verstopping
der urinewegen veroorzaken en menig
maal wordt een operatie noodzakelijk.
Het is daarom van veel gewicht in re
grijpen, zoodra gij verschijnselen van bo
vengenoemde ziekte opmerkt als een ge
voel van zwaarte en drukking in de lende
nen, zoodat men te dezer hoogte behoefte
aan steun heeft bij hetloopen en zitten.
De urine laat een fijn zand achter ea de
nachturine is dik en bevat een rood be
zinksel. Het water komt soms druppels
gewijze, onophoudelijk heeft men aan
drang en een branderige pijn, ook pijn i r
den rug van boven naar beneden en ge
richt naar de blaasstreek. Begint Hol
heden met het gebruik van Foster's Ru p-
pijn Nieren Pilleó, het speciale nierge
neesmiddel, hetwelk aan de nieren haar
oude kracht hergeeft en haar in staat
stelt om de onzuiverheden, welke uw
lijden veroorzaken, af te voeren. Z(J grij
pen uw kwaal in haar wortels aan:
Te Goes verkitjgb. b(j de hb. de Paauw
Co.en te Middelburg bij Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschie lt
franco na ontv. v. postwissel A f 1,75
voor ééD, of f10.--
voor zes doozen.
Eischtde echte Fo«
ter's Rugpijn Nieren
Pillen, weigert elke
doos, die niet vooi-
zien is van neven
staand handelsmerk.
Te Apeldoorn is op 47-jarigen leef
tijd overleden de kapitein der infanterie
M. J. Lagerwefj van het 3e regiment
iDfanterie in garnizoen te Middelburg.
