No. 11 Zaterdag 12 October NIEUWSBLAD OOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Bij dit nummer behoort een Bplad. tjsi1 jxm MCHT8ZAKCN Uit de Provincie. IEBEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1.25 Enkele nummers„0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere regel meer 10 cent. Hulp uit Java. Onder dit opschrift schrijft ons Friesch Dagblad Tjipto Mangoenkoesoemo sp'ak. Deze javaan is inlandsch arts en heeft zich te Malang in de politiek gewaagd. H|j sprak een oordeel uit, dat een ver oordeeling werd, van de tegenwoordige politiek der christelijke reg9ering, zoowel in 't moederland als iD de Oost. Men zietalle stukken worden geladen. Ons liberalisme kan 't alleen niet meer af. En dies worden nu alvast aziatische hulptroepen aangenomen. Chineezen brengen geld bijeen. Javanen spreken op vergaderingen. Alles tot verheerlijking der vrijzinni ge politiek en om af te breken het chris telijk bewind. Zie hier Tjipto'8 slotsom ,Wat de vrees voor een islam-kwes- tie betreftz|j is niet denkbaar, als de regeering afziet van haar kerstenings- politiek en de bevoorrechting van één groep der bevolking boven een andere staakt." Ja, 't staat erbevoorrechting Vroeger was het beter. Toen de Re geering eener christennatie in Atjefa een mobamedaanschen tempel bouwde en de locomotieven op Java met islamietische gebruiken wijdde. Tóén was z|j „vrijzinnig". Maar nu de chr. regeering eener chris ten-natie tóónt, dat de christenzending op haar rekenen kan nu moet Tjipto voor 't front komen, om onze eerzame bevolking kippenvel op te jagen H|j zal wel navolgers krijgen. Men kan ze, Links, gebruiken Vrijzinnige stembus-muziek BINMËHLi A MD~ Nederl. belangen op den Balkan. Aan het Fad. ontleenen we: Het ligt voor de hand, dat b|J een oorlog op het Balkan-Schiereiland, zich ook de vraag voordoet, welke Nederland- sche belangen b|j de bestendiging van den vrede op den Balkan betrokken z|jn, en weldra door een oorlog geschaad zou den worden. In het volgende wordt die z|jde van het Balkan-vraagstuk in vogelvlucht overzien. In Rumenië heeft Nederland groote belangen by de petroleumindustrie, aan gezien de Geconsolideerde Hollandsche Petroleum Cie., een creatie van de „Koninklijke*, have productieterrei nen grootenceels in Rumenië heeft, ter wijl ook de Orion Petroleum Cy., de Internationale Rumeensche en de Hol- landsch-Rumeensche Petroleum Cy. on dernemingen z|jn met Hollandsch kapi taal opgericht. Behalve in de petroleum-industrie is veel kapitaal gestoken in den mijnbouw, in het bijzonder steenkolen. Desgelijks is Nederland (o. a. een Hsagsche Maat schappij) voor vry belangrijke bedragen betrokken in den hout-aankap en hout handel in Rumenië. Overigens is bekend, dat een groot aantal Nederlanders in Rumenië op handelskantoren werkzaam z|jn, hetgeen vooral verband houdt met den belang rijken uitvoer van Rumenië naar Neder land (vooral Rotterdam); dit z|jn in hoofdzaak granen (tarwe, rogge, maïs, gerst, haver) en artikelen als kool- en raapzaad, zemelen, etc. Totaal plm. 68 millioen gulden. Waarde van den Invoer Ut Nederland 4 millioen. In Boelgar|je z|jn de Nederlandsche belangen nog niet zoo groot, ofschoon onze handelsbetrekkingen met dat land •och niet geheel zonder beteekenis z|jn. fj® uitvoer naar Nederland, hoofdzakelijk bestaande uit tarwe, rogge, haver, vooral maïs, boonen, zemelen, huiden, vellen en leer. Totale waarde bedraagt een f479 000 De invoer uit Nedeiland be droeg f500 000. In Servië z|jn de Nederlandsche be langen van weinig beteekenis. Zy bepa len zich lot houthandel en van daarmede samenhangende industrieën, en den han del in gedroogd fruit, vooral pruimen. Van grooter belang zijn onze handels betrekkingen met Griekenland. De naar Nederland ingevoerde artikelen z|jn vooral krenten en Ijzererts. Waarde 19 millioen. Waarde van den invoer 5.8 millioen. Van meer beteekenis voor den invoer van Hollandsche producten is Turkije de waarde van die artikelen is jaarlijks 21 millioen gulden, in hoofdzaak dezelfde als die, welke naar de overige Balkan- Staten gaan, n.l. manufacturen, papier, rijst, bewerkte huiden, kaas en marga rine. De uitvoer van Turk|je naar Neder land bedraagt 15 millioen, hoofdzakelijk amaril, drogerijen, maïs, rozijnen en w|jn. Montenegro laten wjj bulten beschou wing onze handelsbetrekkingen met land z'jn vry wel nihil.. Uit het nevenstaande blijkt voldoende, dat het zeer verklaarbaar is, waarom de gebeurtenissen op het Balkan-Schier eiland hier met bijzondere belangstelling worden gevolgd en waarom vooral velen de vraag interesseert of ook Rumenië daarin betrokken zal worden. Tweede Kamer. De 5e afdeeling van de Tweede Kamer is gisteren gereed ge komen met het onderzoek van de Staats- begrooting, zoodat de openbare vergade ring van de Kamer op Dinsdag kan doorgaan. Mr. H. Goeman Borgesius. Mr. H. Goeman Borgesius is aanstaanden Don derdag 35 jaar lid van de Tweede Kamer. Tér gelegenheid van dit feit bieden de leden van de Kamerclub der Liberale Unie hem Vrijdag d. a. v. een feestmaal aan. Rbl. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot reorganisatie van het beheer der Rijksverzekeringsbank, in verband met de aanhangige voorstellen tot uitbreiding van de arbeiders verze kering. Gisteren heeft in Den Haag de staats commissie voor de legerbezuiniging ver gaderd. Gisteren vergaderde de bemidde lingscommissie met patroons en arbeiders in het kantoor van de gasfabriek te Delft. --De Tarief wel. In een te Grave ge houden vergadering van een vereeniging van schapenhouders is besloten de bemid deling van het lid der Tweede Kamer voor het district Grave in te roepen om wyzi- ging te verkregen van het ontwerp-Tarief- wet ten gunste van de schapenhouderij. Men kOD er zich niet mee vereenigen, dat de invoer van schapen, van ruwe wol, af val van wol en gebleekte wol, vr|J zou blijven. Voorts zou de vergadering scha penhuiden en vellen, verseh en gezouten of gedroogd, met een recht van 10 a 20 percent belast willen zien. N. B. G. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. Een Persdelict. Voor de rechtbank te Middelburg werd heden behandeld de zaak tegen jhr. B. J. O. van B., dagbladredacteur, wonende te 's-Gravenhage, aan wienten laste ge legd werd, dat 'hjj ongeveer in het begin van April 1912 te Middelburg in nummer 84 van de in Middelburg en omstreken algemeen verspreide Middelburgsche Cou rant heeft doen opnemen een door hem gesteld stuk, getiteld „Van den Haag- schen toren" en onderteekende „Vw ge trouwen torenwachter", in welk stuk h|j opzettelijk den eer en goeden naam aanrandt van Rudolphe Oiovanini, vroe ger vertegenwoordiger van den Paus b|j de Nederlandsche regeerir.g, door dezen ten laste te leggen, dat deze als Roomsch Katholiek priester zou van plan zijn te trouwen met de weduwe, die hem iDder- tüd het hofmaakte met het keniyk doel om daaraan ruchtbaarheid te geven althans, dat h|j op t|jd en plaat3 voor noemd in bovengenoemd stuk bovenge noemde Giovanini opzettelijk heeft be- leedigd met de volgende woorden„In „de stille week is hier niets te doen. //Alle publieke vermakelijkheden z|jn ge floten w|j hebben nu allen den t|jdonze «zonden te overdenken. Daaronder vallen „natuurlijk ook de zonden van andereD, „want wat zou het saai worden iDdien „w|j ons alleen met orize eigen zonden „mochten bezig houden. Zoo is onlangs „hier vernomen, dat d« gewezen inter nuntius monseigneur Giovanini die een „paar jaar geleden zooveel van deed spre uken door z|jne galante avonturen met „enkele Haagsche dames weldra van plan „is met da weduwe, die»hem indertijd het „hof maakte te trouwen. Na zijn ver strek uit den Haag heeft h|j de pauselijke „diplomatie verlaten en is thans in België „in zaken" hetgeen zoo goed marcheert, „dat h|j met de Haa»3che vrouw z|jner „keuze kan trouwen. Men begrijpt dat dit „nieuwtje" furore „doet in de Haagsche talons, waar men „dezeD priester diplomaat nog niet ver beten is. „Met dit slot der Giovanini klacht voor z/oogen, kan men intusschen begrepen, „dat onze Roomsche medeburgers in der „tjjd niets van dezen vertegenwoordiger „van d<n Paus wilden weten. Het was «een rare sn|jboom, die pauselijke! mon seigneur." Als getuige was, behalve de beleedtgde zelf, gedagvaard de hoofdredacteur der Middelburgsche Courant de heer J. H. Deibel. Als verdediger van beklaagde trad op mr. Q. ter Spill uit Den Haag; terwijl mr. J. Adriaanse zich civiele party stelde voor den heer GiovaniDi. Op het laatste oogenbiik werd van de civiele vordering afgezien. Üe heer Deibel als eerste getuige ge hoord, erkende het stuk te hebben doen plaatsen en de courant op de gewone w|jze te- hebben doen verspreid' n. De tweede getuige de heer GiovaniDi, voor wien als tolk optrad de heer Ober man predikant te Vlissingen, verklaarde zich door het artikel beleedigd te voelen, o. a. door de woorden een rare sDtjboon en vooral ook door wat betreft het in het huwelijk treden. Bekl. erkende het stuk te h9bben ge schreven, doch niet het doel,te hebben gehad te beleedigen, hij heeft hem nooit persoonlijk gekend. H|j wist niet eens dat de getuige priester was, het priester- diplomaat sloeg op het diplomaat z|jn voor het priesterschap. Getuige zeide nu, dat alle pauseiyke vertegenwoordigers priesters zijn, en h|j iD Den Haag zelf de mis opdroeg. Bekl. ontkende het eerste en weet van het laatste niets af. Bet O. M. meende dat men in het algemeen wel van iemand mag zeggen dat h|j gaat huwen, maar niet van een katholiek priester en eischte 110 of 10 d. De internuntius had intusschen de zaal verlaten. De verdediger juichte dit toe, omdat daardoor voorkomen werd, dat namen genoemd worden van met deze kwestie b9kende personen. Pieiter meent, dat meD, als men van een priester zegt dat h|j huwen gaat, men hem met Luther gelijksteld. Het woord snijboon is ook geen beleediging en mr. Ter Spill vroeg dan ook vrijspraak. Na re- en dupliek werd de uitspraak bepaald op 18 October. Vele dames en beeren woonden de behandeling dezer zaak by. INGEZONDEN STUKKEN. (Builen verantwoordelijkheid der Redactie.) Hooggeachte Redactie 1 Zou 't m|j vergund z|jn rret alle be scheidenheid een plaat-je te vragen in uw veel gelezen bl?d, naar aanleiding van het bericht uit Vrouwepolder, voor komende in het nummer van Vrijdag 4 October 1.1. In dit blad weid m|jn naam genoemd, waardoor waarschijnlijk 't lezend publiek in den waan is ge bracht, dat ik rnet mijn knecht op „kippendiefstal" uitgiDg, 't geen gansch en al logen taal is en waartoe ik m|j zel ve niet gaarne zou verlagen. De waar heid wil ik hier neerschrijven. Ik had m|jn paarden naar de weide gebracht en wandelde geheel alleen naar huis. Doch ik hoorde in de vette iemand fluitend aankomen. Mijnheer de Redacteur, dat doen geen dieven. Ik meende dan ook, dat een mijner buren zulks deed en dacht hem nog even te spreken. Daarom ging ik bem een eindje tegemoet, maar weldra bleek, 't was mijn knecht, die naar Vrouwepolder was geweest. Zoo ging ik nu met hem mee terug, niet wetende wat h|j by zich dioeg. Enkele schreden verder ontmoetten wy de twee in 't be richt genoemde jachtopzieners. Myn knecht, hen ziende, wierp vlug iets van z|jn arm, dat ik, zoowel als zy, zag een kip te zyn. Hiermede wilde by, zooals hy mij later zeide, een grap uithalen. Hy had ze gegrepen uit een hangenden boom, die aan den weg, doch niet, zooals 't bericht luidde, op een hofstede stond, 't Was eenvoudig weg, maar om een guitenstreek uit te halen, maar o wee, 't bericht luidde„die was gestolen". Hardhandig werd de jongen beetgepakt en tot verantwoording geroepeD, doch overmand van schrik, wist hy niet wat hy zeide. Daar hy nog jong is en m6t zulke handelingen nooit in kennis kwam en ook ik nooit eenige oneeriyke handel- wyzen, noch aanleiding tot diefstal in hem bespeuren kon, meende ik te moeten protesteeren tegen het zwartgallig be richt «een kip gestolen om te verkoopen, teneinde braspenningen voor den aan staanden „Liesjesdag" te hebben. 'tKan haast niet erger. Hiermede wensch ik 't publiek te doen verstaaD, dat de ge- heele zaak niet myn persoon betreft, maar dat myn knecht door zulk een giap met de genoemde politiemannen in aanraking kwam. U, M- d. Rharteiyk dank zeggend vooi de verleende plaatsruimte, teoken ik my, Hoogachtend, Uw dw. dn., M. LOUWERSE, Landbouwej, Lepelstraat, Serooskerke (W.) Middelburg, 10 Oct. 1912. Bazar met Verloting ten bate van de Vereeniging „Zusterhulp". Mijnheer de Redacteur l Mag ik u verzoeken, my eenige ruimte af te staan in Uw blad. Het zal wel vrjj algemeen bekend zyn, dat de Vereeniging „Zusterhulp" eerstdaags een Bazar met verloting hoopt te houden en hoewel de Vereeniging in ODze stad meer en meer bekend woidt, zullen waarschijnlijk nog velen niet vol komen op de hoogte zijn van het doel en werk van dezen arbeid. Daarom is een kort overzicht zeker niet overbodig. „Zusterhulp" verleent na nauwkeurig onderzoek ty deiyk hulp aaD alleenstaande vrouwen en meisjes, al naar hare be hoeften en omstandigheden, zonder on derscheid van stand of godsdienst. De diepgevoelde behoefte om jonge levens, die tot wei ken ongeschikt zyn, door langdurige verzorging weer tot den arbeid te bekwamen, leidde „Zusterhulp" tot oprichting van het Rusthuis „Moria" te Nunspeet, waar zwakken, rustbehos- venden en overwerkten, naar ziel en lichaam, tjjdelljk trouwe verzorging vin den. Hoe velen ook uit onze stad en odzs provincie hebben, na een uitstekende verpleging, hare gezondheid daar her kregen en konden weer hare vtoegere plaats in de Maatschappy innemen. In de 4 jaar, dat hier in Goes de Af deeling bestaat, werd aan 11 meisjes uit onze omgeving hulp gegeven op ver schillende w(jze. Door de oprichting van de Werkschaf- fng, gevestigd te 's Gr.-ivenhage, tracht Zusterhulp, door goed betaald werk uit te geven, het lot te verzachten van velen, die in eigen onderhoud moeten voorzien, en tot arbeiden buitenshuis niet de kracht hebben. Zusterhulp's kleerkast voorziet ook in een groote behoefte, zy verstrekt tegen gedeeltelijke vergoeding, of zoo noodig kosteloos, de kleeren, die door het Be stuur worden aangevraagd, en neemt daardoor bezwaren weg, dfo vrouwen dikwyis verhinderen, om een werkkring te aanvaarden. De kleerkast wordt door de Afdeelingen van gratis kleeren voor zien. Of velen of weinigen kunnen geholpen worden, hangt natuuriyk alleen af van Zusterhulp's inkomsten. Dit deed Me vrouw De Beaufort het initiatief nemeD, de kas van Z.b. een extra versterking te geven, en dit was de aanleiding tot het houden van den Bazar. Door familie omstandigheden moest Mevr. De Beau fort zich onttrekken aan de verdere voor bereiding. Het Comité kan voorloopig niet klagen over gebrek aan belangstellingintegen deel de sympathie schynt vry algemeen te zyn. Doch waar nu de inzenders van geschenken zoo talryk waren, hopen we, dat ook de koopers niet achterwege zul len biyvan, en noodigen nu ieder vrien- deiyk uit onzen Bazar te komen bszoe- S ken. HET COMITÉ. 1 Middelburg Gistermorgen werd door de keurmeesters van vte en vleesch van een slager alhier afgekeurd een geslacht i varken dat lydende was geweest aan algemeen tuberculose. Bedoeld varken is I onder toezicht der keurmeester ODtdaan van spek en reuzel en het overige vleesch na vet pakt te zyn, verzegeld en opgezon den ter sterilisatie. Bedoeld varken ver- j tegen woordigde een gewicht van p. m. 150 k.g. Goes. Benoemd met ingang van 1 Nov. a. s. tot Kantoorknecht te Schiedam M. Barbier thans brievenbesteller te Goes. Goes. De Ver. voor Alg. Wetenschap pelijke Belangen alhier zal op Donderdag 17 October 1912 in V. O. V. vergaderen ter behandeling voor de navolgende pun ten 1 verslag secretaris2 verslag pen ningmeester; 3 rekening 1911/1912; 4 verkiezing twee bestuursleden, vacatures I. G J. Kakebeeke (aftrmr. J. Stieger (aftr.)5 Werkplan I9t2/l9l3; 6 wat verder ter tafel zal worden gebracht. Toezegging tot het vervullen van een spreekbeurt is verkregen van de heeren dr. A. H. de Hartog, dr. D. van Gulik, dr. L. F. de Beaufort en Chr. F. flaje. Stavenisse. Naar men verneemt, zyn er uit de gemeente Stavenisse diverse adressen verzonden aan H.M. de Konin gin, verzoekende niet goed te keuren, dat de Burgemeester onthrf&cg verkrygt van de verplichte inwoning in de ge meente. Ierseke. Donderdag is men alhier klaar gekomen met de werken tot herstel der stormschade van 30 Sept. 1911 aan den noordeiyken dyk van den Burenpolder, in onderhoud en beheer by het water schap de Breede Watering bewesten Ierseke. O. a. is de betonglooiing, waar die beschadigd was, vernieuwd en in die richting van Xykuit, de noord-oostel|jke punt van den polder, aanmerkeiyk ver lengd. M. C.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1912 | | pagina 1