No. 10
1912
Vrijdag 11 October
27e Jaargarij
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Bjj dit nummer bekoort een Bjjbiad.
De dood.
Een krijgslist.
Djokja.
De bondgenooten in 1913.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. pƒ1.25
Enkele nummers0.05
ÜITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Zoolang het eerste menschenpaar,
Nog aan zjjn Schepper was verbonden
En evenals de Englenschaar
Den Heere diende zonder zonden,
Mocht men met recht hun staat en lot,
Gelukkig, heerlijk, zalig noemen
Zij mochten in de gunst van God,
Zijn liefde en gemeenschap roemen.
Geen zorg of vrees ontstelde 't hart,
Verdriet noch kommer kon hen kwellen
Geen diukkend leed, noch bittre smart,
Deed hun een traan uit d' oogen wellen.
Hun zielsrust werd door niets gestoord,
Geen vfland viel er te bestreden,
Geen zucht ot klacht werd er gehoord,
Z|j waren vreemd aan druk en ljjden.
Geen wanklank werd op aard gehoord,
Er heerschte vrêa in Edens dreven,
Gean rund werd door een leeuw vermoord
Geen wolf stond 't weerloos schaap
[naar 't leven.
Hoe lang de mensch in Edens hof,
Z|jn Schepper is getrouw gebleven,
Z|jn leven wijdde aan Z|jn lof,
Heeft Mozes' pen ons niet beschreven.
Doch wat ons Mozes mededeelt
Als waarheid d' eeuwen door doet
[hooren,
Is, dat de mensch Gods heerlijk beeld,
In 't Paradjjs reeds heeft verloren.
Door 't overtreden van 't gebod,
Waartoe zich Eva liet verleiden,
Zag zich de mensch van zijnen God,
De Bron des levens afgescheiden.
Als droef gevolg van hunnen val
Kwam aan hun heilsstaat dra een ende.
De aarde werd een tranendal,
Een plaats van jammer en ellende.
Door 't eten der verboden vrucht,
En Gods bedreiging niet te schi omen,
Is viês en vreugd dêaz' aard ontvlucht,
De dood de wereld ingekomen.
De zonde was z|Jn bakermat,
De moeder die het monster baarde,
Dat alles neerwierp en vertrad
Wat bloeien mocht in 's levens gaarde.
H|j kwam als oordeel Gods op aard,
Verstoorde aller rust en vrede
Eq nooit verzadigd, keert z|jn zwaard
Tot heden toe niet in de scheede.
mTU" I L L E T (TN~
Werkelijk de Franschen trokken terug;
het bosch weergalmde van het hoera
der Duitschers. Allereerst rustten z|j nu
uit eu zorgden voir hun paarden, geen
overtollig werk, want de arme dieren
waren uitgeput door de inspanning der
laatste uren. Onderwijl liepen de beide
officieren te zamen door het boscbje;
zij d aderden den zoom en zagen een
kleine troep ruiterij aankomen. Wagner
bracht zijn hand ooven de o< gen en riep
even later uit: „Als ik me niet vei gis,
ia het ae Koning, met Keizer Alexander
zjj stijgen af en komen zonder gevolg
hier Daar toe."
Toen de vorsten op hen af kwamen,
groetten de beide officieren eerbiedig;
z]j kenden den koning van aanzien, maar
waren nooit in persoonlijke aanrakiDg
met hem geweest
„Wat is hier gebeurd vroeg koning
Piederik Willem. „Men heeft ons gemeld,
dat het Fransche leger zich terugtrekt
wij hebben niets gehoord van eenige
schermutseling. Hoe is er op eens zulk
den verandering in hun plan gekomen
Hoepel mannen z|Jn hier t Wat hebt gü
gedaan f
«Majesteit, w|j hebben een batterij
artillerie en een escadron cavallerie onder
Nog reist de dood de wereld af,
Doorwandelt alle koninkrijken
H|J maakt de zee een open graf,
Bezaait den oceaan met lijken.
Nog klimt hij alle vensters in,
En weet door elke deur te dringen,
Verschijnt in ieder huisgezin,
En niets kan hem tot heengaan dwingen.
B|j daalt in rotsspleet, mijn en grot,
Stijgt, met de vliegmachien naar boven,
H|j sluipt in hut en huis en slot,
Om ongevraagd zijn prooi te rooven.
In dorp en stad, op straat en plein,
In school en kerk, op veld en dreven,
Op bed, aan boord, op boot, in trein,
Bedreigt de dood der menschen leven.
De dood is van nature wreed,
Hardvochtig, zonder medelijden,
En voor geen bêe, of klacht of kreet
Deinst hg terug, wijkt hfj terzijden.
Hij stoot de vorsten van hun troon,
Ontziet de armen, noch de rijken
Èa 't slavenkind èn 's vorsten zoon,
Doet h|j voor zijn geweld bezwijken.
Geen leeftijd vrijwaart voor den dood,
Hfl heeft geen eerbied voor den oude,
Noch voor het kind op moeders schoot
Dat pas het levenslicht aanschouwde.
De jong'ling, 's vaders steun en hoop,
De maagd, haar moeders vreugd en
[leven,
Stuit h|j in 's levens bloei en loop
De sterflijst staan ze op ingeschreven.
HU kent geen spUt of naberouw,
Gaat nooit met vleesch en bloed te rade;
HU scheurt den man van 't hart der vrouw
Ontrukt den man zUn trouwe gade.
HU spot met liefde en geluk
Waar hU die sa&mvereend mag vinden,
Breekt eiken huw'lUksband aan stuk,
En scheidt voor goed de trouwste
[vrinden.
HU maakt in 't minst geen onderscheid
In taal, of kleur, in volk en natie.
Let niet op ambt of waardigheid,
Schenkt niemand uitstel, gunst of gratie.
ZUn dienaars die hem hulpe biên,
Zich dag en nacht ten dienstestellen
In 't openbaar, en ongezien,
Z|jn legio, en niet te tellen.
Zwaard, pestilentie, hongersnood,
Aardbeving, storm en bliksemstralen,
Dat zUn de dienaars, die den dood
Een rUken oogst doen binnenhalen.
bevel van dezen dapperen kapitein Wag
ner. Onze orders waren, om te trachten
het bosch te verdedigen tegen hetgeen
men veronderstelde, dat enkele regimen
ten waren. WU moesten deze stelling
verdedigen, totdat ons leger een vaste
positie zou hebbeD ingenomen. Spoedig
merkten wU echter, dat het niet de voor
posten waren, maar dat het geheele
Fransche leger op ons afkwam. Slag
leveren zou daarom hopeloos en zonder
eenig nut zUn; onze eenige kans was
een krUgslist."
„Welke?" vroeg de koning, en de ma
joor vertelde, wat er gebeurd was. HU
praatte weinig over zUn eigen optreden,
maar prees uitbundig den jmgen kapi
tein, die er met gloeiende wangen bU
stond. De vorsten luisterden met on ver
holen aandacht, terwU ze nu en dan een
vraag deden of een opmeiking maakten.
Het gelaat van den koning toekende
goedkeuring, terwUl des keizers gezicht
daarentegen meer en meer betrok.
„GU zegt," sprak Alexander opernstigen
toon, „dat uwe artillerie en de ruiterU
van dezen jongen officier uw geheele
macht vormden
„Ja sire," hernam de majoor.
„Hm," antwoordde de keizer, „ik dacjit,
dat ook een een Russisch rpgiment bevel
ontvangen had in het bosch stelling in
te nemen; waarom meldt gU dat niet?
Welke rol heeft dit regiment hier ge
speeld
Vergif, en gas en vloed en vuur,
Met tal van krankbeên en van kwalen,
Doen menigeen van uur tot uur,
In d' armen van den dood verdwalen.
Pistool, revolver, dolk en bom,
WU mogen zulks wel constateeren,
Dat zUn zUn helpers, die de som
Van zUn verslaag'nen steeds vermeeren.
De dood blUft immer dienaar Gods,
Volvoert den raad en wil des Heeren,
Vernietigt 's menschen macht en trots
En doet tot stof hem wederkeeren.
ZUn tusschenkomst was menig keer
Gods volk tot heil als men 't verdrukte,
Als hU de Nero's wierp ternfê-,
De Alva's uit dit leven rukte.
De dood van Pharao bracht vreugd
Aan Abrahams nakomelingen.
ZU mochten blUde en verheugd
Van redding en verlossing zingen.
Het sterven Hamans, d' Agagiet,
Die 't oude bondsvolk stond naar 't
VerblUdde eiken Israëliet, [leven,
En 't Purimfeest werd uitgeschreven.
HU stelt den boozen paal en perk
En maakt een eind aan 's dwing'Iands
[woede,
Doch breDgt aan 's Heeren Volk en Kerk
Voor tUd en eeuwigheid het goede.
HU dient als middel in Gods band
Om 's Heeren volk van kruis en lUden,
Van Satans haat en tegenstand,
Bederf en zonde te be vlijden.
Hoe streng en wreed de dood ook schUn',
ZUn nad'ring zelfs Gods volk doet beven,
Toch zal hU hun bevrUder ztfb,
De door- en ingang tot het leven.
Zoo heeft de dood na Adams val
Op aard een roeping te vervullen
Zoolang er zonde wonen zal
Zondaars op aarde wezen zullen.
Doch eens breekt 't heerlUk tUdperk aan,
Dat er geen zonde meer zal wezen
Dan is de dood teniet gedaan,
Is voor geen sterven meer te vreezen.
Als in vervulling treden mag
Wat God Johannes wilde toonen,
Toen hU een nieuwe aarde zag
Waarop gerechtigheid zou wonen.
Dan heeft de vorst der duisternis
ZUn macht en heerschappU verloren.
Geen zonde, droefheid of gemis
Zal meer der heil'gen vreugde storen.
Het gelaat van den majoor kreeg een
een geheel andere uitdrukking, en had
hU tot nu toe vrUmoedig en opgewekt
geantwoord, nu schenen hem de woorden
in de keel te blUven steken.
„Majoor," zeide de koning op eenigs-
zins strengen toon, „de keizer verlangt
antwoord."
De aangesprokene zeide met een stem,
die geheel veranderd scheen „Het Rus
sische regiment stond hier op post, maar
toen het nieuws van de naderiDg der
geheele vijandelijke armee ons bereikte,
scheen onze toestand inderdaad hopeloos.
Wat moesten wU doeD WU wisteD, dat
deze dienst niet van ons gevergd zou
zUn, als men geweten had wat ons be
dreigde. Bet regiment is het keurkorps
der infanterie. Ging het verloren, dan
zou dit een groot verlies voor Uwe Maje
steit zUn geweest. De kolonel, dn zUn
dappere mannen lief heeft, kon niet dul
den, dat zU meedoogenloos als schapen
zouden worden afgr maakt. Datzougpen
slag, maar een slachting geworden zUr'.
Dit scheen ons aller lot. De commandant
der Russen kende voor zichzelven geen
vrees. Voor de goede zaak zou bU zUQ
leven wel duizendmaal hebben willen
gevenmaar zUn hart bloedde t>U d0
gedachte, dat zUn dappere mannen hun
leven zouden moeten lateD. Wat zouden
dezen nog vele diensten kunnen bewU-
zenWU beraadslaagden te zamen en
zUn meening luiddeachter het overige
Daar za) geen David Jonathan,
Geen Jacob Rachel meer beweenen
Daar niets de zielen scheiden kan,
Die Jezus samen mocht vereenen.
Geen dood of duivel, nacht noch zee
Zal hen meer scheiden of verschrikken,
Maar heil'ge vreugd'en zaal'ge vreê
Hun zielen eeuwiglUk verkwikken.
En d' inhoud van hun dankbaar lied,
De grondtoon aller heil'gen zangen,
Is„Jezus deed den dood teniet,
ZU n Naam moet eeuwig eer ontvangen
Wemeldinge, 4 October 1912.
A. WABEKE.
Onder dit kopje schiUfc De Standaard:
Weer neemt de Pers hier te lande,
ditmaal uit de Locomotief, verontrustende
berichten over, die de liberale Indische.
Pers rondstrooit, om ons Gouvernement
te bemoeilUken in zUn pogeD, dat strekt
om ook Java iets van de zegeningen van
het Evangelie deelachtig te doen worden.
Vooral op Djokja werpt men het du,
omdat daar bet Javaaisme bet hoogst
staat, en omdat juist in Djokja veel
CnristelUke actie zich concentreerde.
Tegen die ChristelUke actie, d.vr.z tegen
het hospitaal, tegen de scholen en tegen
de kerk die daar ontloken, zou nu de
Islam in fanatiek verzet opwaken. Zelfs
zouden er teekenen zUn, die op zekere
organisatie van dit verzet wezen. Steeds
zou dit verzet toenemen. Het zou aldoor
een ernstiger karakter erlangen, en meD
had er zich op voor te bereideD, dat we
eerlang voor hoogsternstige gebeurte
nissen zouden staan. Zelfs werd rfuide-
lUk te verstaaD gegeven, dat de R gee
ring hoe eer hoe beter mee verstrekking
van allerlei subsidie had op te houden.
Dat aDders de gevolgen Diet te overzien
zouden zijn. En dat natuurlUk de ver
antwoording voor al wat er gebeuren
mocht, op den Gouverneur-Generaal
kwam te rusten. HU was nu gewaar
schuwd. En wee hem, zoo hU niet aan
stonds in zUn schulp kroop.
Nu weet meD, dat de Sultan van
Djokja onze medische zending zelfs zeer
genegen is, en van deze genegenheid
op meer dan één manier blUk gaf. Men
weet ook, dat op de school voor Priajah-
kinderen nu re8ds over ae 50 familiën
hun kinderen geheel vrU willig toezonden.
deel van het leger op te rukken. HU wist,
dat dit bevel zou gegeven zijn, als men
te voreD alles geweteD had En wat,
onze krUgslist betreft, de gedachte hier
aan was nog niet bU ons opgekomen
wU verwachtten allen den dood
„Jawel," zeide Alexander, „maar gU
bleeft achter mpt den kapitein." Des
keizers gelaat bleef strak als steen.
„WU waren geiing in aantal en de
Verbondenen zouden dat kleine verlies
aan manschappen wel te boven zijrs ge
komen. NauwlUks waren de Russen
weg, of de gedachte aan een list kwam
bU mU opop andere wUze kon de v|jand
toch niet tegengehouden worden De
dappere kapitein hepft my uitstekend ge
holpen, en wU slaigden, zooals Uwe
Majesteiten gezien hebben, boven bidden
en denken. WU deden ons best den vyand
tegen te houden, maar de ged chteaan
zUn terugtocht is niet bU ods opgekomen."
De keizer haalde zUo aaDteekening-
boekje voor den dag en zeideH-t was
't regiment, waarover kolonel Razoum
k'ne het bevel voert, niet waar
De majoor küikte van ja. De keizer
schreef ieis oy en mompelde: „Dat regi
ment wordt ter dood veroordeeld, en de
kolonel het eerst gefusilleerd."
Kapitein Wagner werd bleek als een
doode en deiDsde een stap terug; de
majoor bleef staan, en hield zUn oogen
onbewegelUk op den keizer gevestigd.
Met een geheel veranderde gelaatguit-
En dat de verstandhouding tusschen
ons personeel daar en de inboorlingen
uitnemend is.
Al wat men van een fanatieke woeling,
buiten wat een enkele Hadji beraamt,
verluiden laat, is dan ook niet anders
dan het effect van de ophitsiDg, die in
enkele kringen door Indo's en door
Europaesche tegenstanders van de Chris
telUke actie, daarbU gerugsteund door
mannen van de Loge, gedreven wordt.
Zoover toch is het nu reeds gekomen,
dat de anti-ChristelUke elementen onder
de Indo's en de Europeesche bevolking
zich niet ontzien met vuur te spelen en
het fanatisme in laaien gloed te zetten,
om toch maar aan de Missie het bestaan
te bemoeielUken.
En nu vordert dit wel niet veel, daar
de Javaan, zelfs in Djokja, niet fanatiek
aangelegd is, maar in hun Pers roemen
de tegenstanders er dan toch gaarne op,
dat het vuurtje wat lief aan het branden
is. Nu weer in Solo.
Ed als ons Gouvernement dit nu maar
gelooven wil, en er bang voor wordt,
hebben deze vUanden van het Christen
dom hun zin.
Onder d't opseürift lezen wU in de
N. Lrov. Chr. Crt.
De heer Thompson heeft in zUn arti
kelen over de incidenten op de vloot
gepleit voor het het kweeken van een
echt vaderlandslievenden geest onder de
manschappen. BU zou willeD, dat zU als
van ouds vol geestdrift waren voor Oranje.
Daartegen komt Eet Volk echter op.
Het blad dreigt:
Oranje. De bourgeoisie zal het aan
zichzelf hebben te wijten, als op den
duur al het hatelijke van haar ver
drukking en vervolging voor de arbei
dersklasse zich samentrekt in dat eene
woord I
De heer Thomson weet het nu. En
•11e liberalen weten het.
De sociaal-democraten kunnen heel wat
van hen overzien. Maar zU moeten den
naam Oraöje niet noemen. Zy moeten
niet praten over de noodzekelUkheid, dat
bU de Nederlandsche jeugd eu jonge
lingschap wordt gekweekt liefde voor
Oranje.
Indien men daarmee voortgaat, dan
zullen de heeren Vliegen en Co. andere
maatregelen nemen.
drukking en op bU na teederen toon zeide
deze: „Majoor Heimanu, gU zUt een
dapper man, ik wilde dat mUn kolonel
zich zoo gedragen had. Vraag iets voor
u-zelf, wat, doet er niet toe. Het zal mU
een groote eer en een genoegen zUn
u een bewUs mUner tevredenheid te
geven 8
„Mag ik u inderdaad om een gunst
vragen, Sire
„Ja, dat wensch ik."
„DaD, majesteit, smeek ik u den kolo
nel en zUn dapperen genade te schenken.
Laat hen hun leven behoudeD om hun
land en vorst te dieDen. Vergeef hun dit
eene vergrUp tegen de krUgstucbt: de
omstandigheden waren zoo uiterst moei-
lfjk. Indien Uwe Majesteit weikelUk van
ziDS is mU 00n bewUs van tevredenheid
te schenken, begenadig het regiment
met zUn kolonel."
De keizers blik werd nóg zachter. Van
zUn uniformjas nam bU een hooge rid
derorde, spelde deze eigenhandig op de
borst van de majoor en sprak„Gy zyt
niet alleen een dapper, maai ook een
edelmoedig man. Ik zal gratie schenken
aan heD, die ik in gedachten reeds ter
dood veroordeelde; het moet Diet van
Alexander van Rusland gezegd kunnen
worden, dat hU een gunst afslopg, hem
gevraagd door den dappersten krijgsman
dien hU ooit ontmoette
(Wordt vervolgd.)
