No. 7 1912
Dinsdag 8 October,
27e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
ai
TTXT 33Ö
Het Kabinet en de Benoemingen.
1 FEUILLETO ~N~
Een krijgslist.
Buitenlandsch Overzicht.
België.
Turkse en de Balkan-Staten.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maar.den franco p. pƒ1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—1# regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
De Stichtiche Courant wjjst erop in een
polemiek met het Utr. Dbl, dat er wei
nig Kabinetten geweest zijn, die zooveel
recht aan de minderheid bjj benoemingen
laten wedervaren als dit met het Kabinet-
Heemskerk het geval is.
Gaan wy eens na hoe de open burge
meestersplaatsen in de belangrijkste ge
meenten bezet zyn geworden. Zelden zjjn
er In een vjjf jarig tijdperk meer vacatu
res in groote gemeenten voor gekomen
als in het tjjdperk, dat dit Kabinet aan
het bewind is geweest. Amsterdam, Den
Haag, Utrecht, Arnhem, Leeuwarden,
Zutfen, LeideD, Delft, Schiedam, Amers
foort zjjn opengekomen en hoe zyn deze
vacutuies vervuld? Zjjn daar uitsluitend
anti-liberalen benoemd, heeft daar het
kabinet het systeem toegepast, dat door
geestverwante Kabinetten van het
ütrechtsch Dagblad by na altoos in prak-
tyk Is gebracht? Geenszins, daarbö is
rekening gehouden met recht enbiliyk-
heid.
Leeuwarden, Zutfen, Den Haag, Amster
dam, Utrecht kregen liberale burgemees
ters, ja zelfs Amersfoort, waar vroeger
minister Borgesius een anti-revolutionair
voordroeg, waar nu een Christeiyk histo
rische als burgemeester aftrad, kreeg van
het Kabinet Heemskerk een burgemees
ter, waarvan niemand zeggen kan dat hy
tot de Rechterzyda behoort.
||En wat meer is, de hoogste betrekking
in den lande, die van vice-president van
den Raad van State werd, hoewel een
anti-revolutlonnair haar bekleed had, aan
een van de corpheén van de liberale party
gegund.
In byna alle staatscommissies die deze
regeering benoemde, werden hervorragen-
de mannen van links opgenomen. Was
o.a. niet dr. Bos voorzitter van de Staats
commissie voor Suriname?
Waariyk, men moet ziende blind en
hcorende doof zyn om niet te weten dat
het de grootste dwaasheid is aan dit
Kabinet partydigheid ten laste te leggen.
Als er partyen reden van klagen heb
ben over de benoeming dan zeker niet
de oud-liberale party. En dan praat men
van schoonzoons van dat lid van
rechts, en naven van dat lid. Maar
laat men eens nagaan den familiekring
van verschillende benoemden met de
kopstukken van links en men zal wsl
moeten zwygen over nepotisme by deze
regeering.
Ongeveer vyf-en-twintig jaren na den
vryheidsoorlog, die aan de tyrannie van
Napoleon een einde maakte, werden er in
Stlezië militaire oefeningen gehouden,
die een aantal oli eieren en manschappen
te zamen brachten, welke aan dien stryd
hadden deelgenomen. Wat was natuur-
ïyker, dan dat 's avonds in den tuin van
het logement waar zy ingekwartierd
waren, en waar zy samen zaten, allerlei
verhalen de ronde deden over wat zy
gezien of gehoord hadden? Zoo gebeurde
het, dat één hunner op een mooien
zomeravond het volgende verhaal ten
beste gaf:
Het was in den tjjd na de groote
overwinning by Leipzig, doch nog vóór
dat de dwingeland de beslissende neder
laag by Waterloo geleden had. De ver
bonden mogendheden hadden hem wel in
dien eenen slag overwonnen, doch Na
poleon's macht was nog geducht, en de
hulpbronnen, waarover hy te beschikken
had, leken onuitputteiyk. Al waren de
drie vorsten, Alexander van Rusland,
Frans van Oostenryk en Frederik Willem
van Pruisen op het slagveld van Leipzig,
ten aanschouwe van het geheele leger
(bestaande uit Protestanten, Roomsch
Neen, het is al te dwaas als men van
links over de benoemingen klaagt.
Eerder zou de anti-revolutionaire party
aan het Kabinet-Heemskerk politieke
verziendheid kunnen verwy ten, een kwaal,
waardoor men wel ziet wat ver af is,
maar wat bet dichtst by staat niet.
Gisteren meldden wy onder Telegram
men het overly den van den Belgischen
staatsminister Beernaert. Met waardee
ring maken de bladen gewag van dezen
verdienstelyken staatsman.
Ziehier een korte biographie:
August Marie Francois Beernaert werd
24 Juli 1829 te (Mende geboren. Hy stu
deerde in de rechten aan de universiteit
te Leuven. In 1853 werd hy advocaat
aan het Hof van Appèl te Brussel en in
1859 aan het Hof van Cassatie.
In October 1873 werd hy minister van
openbare werken in het conservatieve
kabinet-Malou. Met dezen trad hy in Juni
1878 af, waarna by zich weder aan zyn
rechtspractyk wy'dde. Na de overwinning
der conservatieven in Juni 1884 nam hy
echter wederom zitting in het kabinet
als minister van landbouw, handel en
nyverheid. Den 26en October van dat
zelfde jaar trad hy in plaats van Malou
als miDister-president en minister van
financiën op. Van 1892—1894 voerde hy
grootendeels de grondwetsherziening
door. By de kwestie der proportioneele
vertegenwoordiging werd hy echter door
een gedeelte van zyn partygenooten in
den steek gelaten, zoodat hy einde Maart
1894 zyn ontslag nam. In hetzelfde jaar
werd hy tot minister van Staat benoemd,
terwyi hy in Januari 1895 tot president
van de kamer van Afgevaardigden geko
zen werd.
Beernaert was o.m. lid van bet Insti
tuut voor Internationaal Recht in Den
Haag, en verkreeg den Nobelprijs voor
den vrede.
Zooals die iederen staatsman ten deel
valt, laten verschillende bladen ook hun
af keuring over zy n gevoerd beleid hooren,
doch algemeen erkent men toch velerlei
verdiensten.
De XXe Siecle herinnert o.a. aan de
goede verhouding, die er tusschen den
koning en Beernaert bestond. Byzondere
vriendschap bestond er zelfs tusschen
deze beide mannen. De Koning noemde
Beernaert altyd „mon cher ministre" en
toen in 1892 mevrouw Beernaert overleed
en Grieksch-Katholieken) samen neerge
knield om den Heer der heirscharen te
danken voor de behaalde overwinning,
het bewonderenswaardig genie van Na
poleon scheen weder over alle hinderpalen
te zegevieren en zelfs nederlagen te
tarten. Het was derhalve nog geen onaf
gebroken reeks van overwinningen, die
de verbonden legers in het zicht hadden,
hoewel zy nu aanvallend, dan verdedi
gend te werk konden gaan en zy voor
nemens waren den oorlog voort te zetten
in het vyandeiyk land. Soms ondervon
den zy tegenspoeden en moesten zy zeer
op hun hoede zyn by het vervolgen
hunner geduchte vyanden.
Het gebeurde gedurende deze twee
oorlogsjaren de plaats en het juiste
tydstip kan ik niet meer bepalen dat
wy ons voor de Franschen moesten terug
trekken en naar een geschikte plek uit
zagen waar wy konden halt houden en
alles in orde maken om den vyand te
ontmoeten. Wy hadden 'i zeer druk met
het zoeken naar een goede plaats om
den vyand slag te leveren. De verkenners
onzer achterhoede hadden gemeld, dat
het Fransche leger snel naderde, zoodat
een beslissende maatregel moest worden
genomen. Zoo mogeiyk moest verhinderd
worden, dat de vyand de terugtrekkende
liniön der bondgenooten inhaalde, en in
verband hiermede werd de volgende
ging de koning persooniyk sen condole-
ancebezoek aan B. brengen,
Beernaert was een politicus van zeer
vaste overtuiging. Hy had een organi-
seerend talent. De laatste jaren heeft hy
zich dan ook met organ iseeren bezig ge
houden.
Beernaert's leven is Diet alleen een
lang, maar tevens een zeer werkzaam
leven geweest. Hy was een der meest
karakteristieke en belangryke personen
uit het parlementaire België, een der
meest op den voorgrond tredende figuren
van een der kanten der katholieke party,
van welke zyde Woeste de tegenoverge
stelde party vertegenwoordigde.
In den Haag was Beernaert geen on
bekende. Als gedelegeerde of anderzins
zag men hem er vaak.
Da eensgezindheid der mogendheden,
welke men van Parjjs uit in de laatste
dagen telkens als aanstaande bad aange
kondigd, is op dit oogenblik nog niet be
reikt. Zoo nu en dan ontwaren wy iets,
dat op een aan den storm voorafgaande
stilte geiy kt. Aller oogen zyn op de groote
mogendheden gevestigdhoe somber de
berichten van den Balkan zelf ook zyn,
één wenk b.v. van Rusland of Oostenryk,
en de rust biyft verzekerd.
De mogendheden kunnen het evenwel
nog niet eens worden.
Frankryk kwam met een serie voor-
waarder, die hierop neer kwamen, dat de
gezameniyke mogendheden aan Bulgarye,,
Servië, Griekenland en Montenegro een
nota zouden overhandigen, waarin zy de
oorlogzuchtige houding van die staten
laken, verklaren, dat zy geenerlei wyzi-
ging in den territorialen toestand zulten
gedoogen en zich verbinden om de verwe-
zeniyking van de hervormingen in Mace
donië zeiven ter hand te nemen.
Oostenryk en Engeland zyn nu met ver
strekkende amendementen aangekomen.
Vooral Engeland laat krachtig verzet
hooren tegen het derde punt van Poin-
caré's voorstel.
Duitschland kan men op het oogenblik
niets verwyten. Het keurt alles goed wat
maar in het belang van den vrede gedaan
wordt. Kiderler-Wachter bracht geen be
zwaren in tegen het Fransche voorstel.
Vorm en wgzod keurde hy goed.
Doch dat is niet genoeg. Br wordt een
spoedige overeenkomst tusschen alle mo
gendheden verwacht, want het geduld der
kleine Balkanstaten raakt uitgeput. Ze
willen zich ditmaal niet laten afschepen.
De talryke mobilisaties bewyzen, dat
order gegeven Een Russisch ïegiment
infanterie onder b8vel van kolonel Ra-
zoumkine, een battery Duitsche artillerie,
onder leiding van een majoor, en een
kleine afdeeling ruitery, aan wier hoofd
een jong Duitsch kapitein stond, zouden
achter het gros van het leger, in een
boscbje, achterblijven, ten einde de nade
ring der Fransche troepen te stuiten.
Inmiddels zouden hun kameraden zich
in een vlakte, enkels myien verwyderd,
in slagorde stellen, waar zy kans hadden
met gunstigen uitslag hun vyand te ont
moeten. Toen men dit bevel gaf, dacht
men, dat de meerderheid van het Fran
sche leger zich op aanzieniyken afstand
bevond, en dat de militairen, die de ver
kenners ontdekt haddeD, enkele voor
posten waren, die door een klein aantal
dapperen viy gemakkeiyk zouden zyn
tegen te houden.
De overhaast gegeven order werd ter
stond uitgevoerd. Het regiment infanterie
en de kleinere afdeelingen artillerie en
cavallerie bleven in het bosch, terwyi het,
leger snel voorwaarts rukte. De kolonel
en de majoor overzagen te zamen het
terrein en pleegden overleg over de te
nemen maatregelen, toen de uitgezonden
verkenners met vreeselijk nieuws terug
kwamen „Het geheele Fransche leger
nadert; 't is geen vooruitgeschoven post,
zooals wy meenden; 't is de geheele
het thans ernst is. Men verzekert, dat
in de streek van Berana reeds is gevoch
ten tusschen Turken en Montenegrynen.
De Turken zouden hun vyanden terug
geslagen hebben.
Ook TuTkyezelfis geheel en al bereid
de wapenen op te nemsn. Een rondschry-
ven van de Ottomaansche regeering aan
de mogendheden hield in, dat Turkye
bereid is de uitdaging van iederen staat
aan te nemen en eiken aanslag op de
veiligheid en de waardigheid van het
ryk af te slaan. De gevolgen zouden dus
noodlottig kunnen zyn, wanneer de mo
gendheden al te lang aarzelden. Een
doortastend optreden worde daarom
krachtig aanbevolen.
De geiyktydigheid van de actie van
Bulgarye, Servië, Griekenland en Monte
negro heeft begrypeiykerwys by Turkye
de gedachte gewekt, dat de mobilisatiën
vrucht zyn van een onderling beraamd
plan. En werkeiyk, het heeft er wel iets
van.
Turkye biyft maar eigenzinnig. Het
heeft altyd het goede met de naburige
staten voorgehad en thans kan het be
wyzen, dat het te hunnen opzichte steeds
een vredelievende en verzoenende poli
tiek gevolgd heeft.
Toch weet het zich nog schuldig en
de Turkscha regeering ziet dan ook In,
dat het er zonder eenige concessie niet
afkomt. De mogendheden vroegen uit
voering van de wet van 1880, waarby
aan de vilajetten verschillende voorrech
ten toegekend worden. En inderdaad
schijnt de Porte geneigd de noodzakfiyk
geoordeelde verbeteringen in het bestuur
van de Turksche vilajetten in Europa
aan te brengen Verder besloot de Porte
om overeenkomstig art. 22 van het ver
drag van Beiiyn, hervormingen in Mace
donië in te voeren. Dat wekte niet wei
nig opschudding in de hoofdstad, waar
een algemeen krygslustige geest heerscht.
De minister wil nu zien of Bulgarye op
recht is, als het zegt, dat het alleen die
hervormingen verlangt, dan wel of dat
slechts een dekmantel is om Turkye nog
meer grondgebied af te nemen.
Hoe is nu over het algemeen de gezind
heid f 1,
We moeten met de courantenberichten
zeer voorzichtig zyn. Herhaaldeiyk zien
we hoe de berichten van vorige dagen
moeten worden tegengesproken. Feiteiyk
valt er daarom weinig met zekerheid te
melden. We merken daarom slechts op,
welken gesst de laatste telegrammen
ademen.
legermacht en zy kunnen hier overeen
uur zyn."
„Ik wil ze wel eeDB zien/ zeide kolonel
Razoumki, op zyn langen knevel bytend,
en de verkenner geleidde hem naar een
kleine hoogte, vanwaar men duideiyk
het voortrukken van een groot leger kon
waarnemen, zóó groot, dat het in een
ommezien het handjevol mannen, in het
bosch geposteerd, van de aarde kon weg
vegen. De kolonel reed met een ernstig
gezicht terug.
„Er biyft maar één diDg over," zei
hy, „wy moeten dadeiyk tot ons eigen
leger terugkeeren hier biyven is onmo-
geiyk; doen wy het toch, dan beteekent
dit onze ondergang en onze opdracht
biyft onuitgevoerd; er valt geen tyd te
verliezen, wy moeten ons by 't overige
leger voegen en alles meedeelen."
De Duitsche majoor Hermann keek
den Rus vlak in 't gezicht en zeide kalm
„Myn vriend, gy spreekt onzin. Onze
order luidthier te biy ven en de naderiDg
te verhinderenwy moeten stand houden,
tot onze opdracht uitgevoerd is."
„Dat zouden wy van ganscher harte
gaarne doen, als er maar een schyntje
van mogelykheid bestond, maar dat is
er niet."
„Dat gaat ons niet aan," hernam de
majoor kalm, „wjj hebben met de ge
volgen niets te makenwy zyn hier niet
Terwyi de Turken, Arabieren en Koer
den zonder uitzondering en de Armeniërs
voor het grootste gedeelte voor den oorlog
zyn, zouden de andere nationaliteiten en
vooral de Turksche Grieken aan den vrede,
de voorkeur geven. De Montenegrynen
zullen echter ook wel by de eerste catego
rie ingedeeld moeten worden, te oordeelen
naar de schermutselingen aan de grens.
Een Turksch kamp moeten zy zelfs ver
rast hebben. Daarop omsingeld zynde
door Turksche versterkingen leden zy
aanzieniyke verliezen.
De Bulgaren mogen volgens de geruch
ten tot de vredesgezinden behooren,
hunne handelingen bewyzen, dat zy op
alle eventualiteiten berekend zyn. Da
mobilisaties zyn gereed en de legermacht
moet de verwachtingen geweldig over
treffen.
Een diplomaat is gauw geneigd zyn
meaning voor waarheid te verkondigen.
Toch willen we hier een gezegde van een
diplomaat aanhalen. Als de vrede tus
schen Turkye en Italië verzekerd is, al
dus de gezant, en de mogendheden een
eenigszins aannemelyken waarborg ge
ven voor de hervormingen, geloof ik, dat
de oorlog verhinderd kan worden.
We mogen niet verhelen, dat de diplo
maat tamelyk wel alleen staat met zyn
meeniüg.
Wat de toestand niet rooskleuriger
maakt, is het feit, dat men in Servië al
gemeen overtuigd is van een dubbel spel
van Rusland. Rusland zou volgens de
Serviërs lang niet biyven toezien, wan
neer het eens tot een oorlog kwam. Van
daar die oorlogszuchtige stemming van
Servië. Men kan niet aannemen, dat Rus
land een gereserveerde houding zal kun
nen bewaren. De Russische proefmobili-
satie wordt als een vingerwyzing daar
voor opgevat. De vredelievende verzeke
ringen van Pasjito zeggen niet veel. Hy
zou geheel onder Ruslands invloed staan.
Ook in Servië hebben zich meer man
nen aangemeld, dan waarop gerekend
werd. De positie moet inderdaad schit
terend zyn.
Hoe ia het in Griekenland De vredes-
berichten uit Tripoli hebben in Athena
veel ontstemming verwekt omdat Turkye
door den vrede gelegenheid zou krygen
de troepen in Klein-Azië vry te maken.
De overtuiging heeft er zich gevestigd,
dat de loop van zaken iedere tusschen-
komst van de mogendheden zeer moeiiyk,
zoo niet onmogeiyk maakt.
Nog eens, aller oogen zyn dus op de
mogendheden gevestigd en ophetresul-
om te redeneeren, maar om te gehoor
zamen. Wat het einde ook moge wezan,
ik ga niet uit dit bosch.
„Nu praat gy onzin, majoor/ zeide de
kolonel ongeduldig, „dia order is by ver
gissing gegeven. Een krankzinnige zou
stand houden en zyn soldaten in de pan
gehakt zien, want dat is hun lot als ze
hier biy venterwyi ze by een tydigen
aftocht nog goede diensten zullen be
wyzen. Gebruik toch uw verstand, myn
vriendmogen wy het aanzien dat een
onzer beste regimenten letteriyk ver
moord wordt Zou dat aan de goede zaak
dienstig zyn? Kunnen dooden voor hun
land en hun geloof vechten Wees bil-
ïyk, ik neem de verantwoording op my.
Laat ons dadeiyk naar het overige leger
opmarcbeereD, hun alles meedeelen en
mee vechten in den slag die volgen moet;
geef nu bevel voor een oogeublikkeiy ken
aftocht."
Maar het gelaat van majoor Hermann
leek uit steen gehouwen.
„Ik zal niet meer met u redeneeren/
zei hy, „my is bevolen hier post te vat-
ten en ik verlaat dit bosch niet, voordat
ik heb uitgevoerd, wat my is opgedragen.
Myn plicht is te gehoorzamendit is myn
laatste woord."
(Wordt vervolgdJ
