1
No. 306 1912
Zaterdag 28 September.
26e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Aanbod I
Held
:oop
Mid<te!V>«rg.
agint een nieuwe
i Tlmotheus.
ch hierop by
?ANOY,
iw, Heraut, Prine,
en alle andere
;hriften.
3. Courant en He-
sterke moderne
issche Chineesche
pk., keuken, enz.,
tten, 1 heerliik
itis daarbij 1 fijn
e Wandvers Wie
telt ontvangt dit
1 iief Werkm.,
Stofdoekmandje, 1
of 1 wollen Tafel
alleen tegen rem-
k Haarlemmerdijk
iepaard» oud 6
fkoe, aan de re-
ree, bij G. W. DE
Breeweg.
zuiverheid, bij
eer Arendskerke.
aarland.
(paard,
BOSSELAAR, te
OOP
•rieveulen,
immerman*-
ht
lLRAVEN,
St. Laurens.
ember
ïnstbode
eden de 18 jaar.
Kortedelft,
Middelburg.
eerder
ienstbode
EINDE RMANN,
K PIETERSE te
'gekerke.
moodigd
A. J. MOL,
rer te Ouielande.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
Zij die zich met 1 Oct a. s. op on*
blad abenneeren, ontvangen de nog
In September verschijnende nummers
gratis.
Spreekwijzen.
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
ÊOOP
rnemuiden.
en rn een
ei a. s.
sfetbode
t d i e s t
'LB-B07 TFRDAlf
1912.
idags)van Vlis-
Idelburg 8.30van
ig 10 en Woensdag
van Vlissingen en
dag 9, Vrijdag 11
en dienst van Rot-
t „8 C H H1,13 F'\
otterdam.
912
)ond. 17 8,30 10,
7rp.l8 8,30 10,—
later. 19 8,— 10,80
tand. 20 9,— 8.30
laan. 21 8,30 9,30
)ins. 22 8 3) 10,30
Voen.23 8,30 10,—
>ond.24 9, 10,—
^rfjd.25 9,30 10,—
!ater.26 9,30 10,—
lond. 2710,— 10,—
«laan. 28 7,— 10,80
)ins. 29 8,— 11,—
^oen.30 8,— 10,—
)ond. 31 8,30 10,—
achter era datan? ia
het tweede getal ia
ge-Verwest, Goes.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers,0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
By dit nummer behoort een Bplad.
27 Sept. 1912.
Een kerkbeschermer
Een redacteur van een liberaal blad in
onze omgeving, een man dien men eer in
een café dan in een kerk zr a zoeken, loost
tegenwoordig in zijn blad herhaaldelijk
verzuchtingen over de arme Nederlandsch
Hervormde Kerk die door dr. Kuyper be
dreigd wordt.
Nu weer lezen w|j in bedoeld blad
„Uit De Standaard blijkt ten duidelijk
ste, dat de Nederlandsch Hervormde Kerk
niets dan kwaad heeft te ducbten van dr.
Kuypers obscure actie. Het is goed daarop
nogmaals den nadruk te leggen".
Zou de schrijver deze „obscure" be
schuldiging ook kunnen bewijzen
Altijd wanneer hij van meening is, dat
ook maar een ernstig lid der Nederlandsch
Hervormde Kerk van zijne kerkbescher-
ming gediend is
Want niet waar de getrouwe
Nederlandsch Hervormde, die zijn be
schermende hand ziet wenken, roept hem
bereids al toeNow tali awxiJio f
Dergelijke hulp van zoodanig een
helper begeeren wjj niet. Wij zijner
vies van I
'n Harde noot.
Een kwade brok eten
Dat is voor de mannen der Staatspen-
sioneerlng, wat door de Regeering in het
de voiige week verschenen verslag wordt
opgemerkt.
Op meetings en in de pers, hebben zij
een mooie kans.
Och, daar gaat het zoo lekker.
Daar laten ze de cijfers door de zaal
rollen en daar schudden ze de millioenen
uit de mouw of het zoo maar niets is.
Hun stelsel is zoo verlokkend
Ieder, die oud ls en behoeftig, op
Staatskosten, zijn pensioen, zonder dat
hij er een cent premie voor hoeft te be
talen
~FEU'ILLETOW~
Schrijver dezes werd de opmerking ge
maakt, dat de spreekwijze „wie over den
hond kemt, komt ook over den staart"
niet aan het dierenrijk ontleend is, doch
„hond" als een verbastering van Hont (of
Westerschelde) moet worden beschouwd,
en derhalve eer op hst zeewezen dan de
dierenwereld betrekking heeft. Hoewel
we, waar noodig, alleen de beteekenis heb
ben toegelicht en den oorsprong onbespro
ken lieten, omSat de vermelding hiervan
vrjjwat plaatsruimte zou hebben ingeno
men, willen we ten opzichte van onzen
„hond" toch even wijzen op de overeen
komstige spreekwijze in het Duitsch:
,Kommt man über den Hund, so kornuit
man auch über den Schwanz" en boven
dien „Aufden Hund kommen" vermelden
ten bewijze dat de Westerschelde hier niet
de bron behoeft te z'jn. Het Fransch
„Quand on a avalé le boeuf, on ne doit pas
s'arrêter la queue" heeft trouwens ook
zijn toevlucht tot hot dierenrijk genomen.
We willen ons verder van muggenzifterij
onthouden en voor den oorsprong der te
voreD en ook hier genosmde uitdrukkin
gen verwijzen naar Stoets Spreekwoorden
boek, waarin omtrent de meeste wel het
noodlge licht wordt ontstoken.
„Van zessen klaar" geeft de eigenschap
pen van het paard weer. In Friesland o. a.
worden nog draverijen gehouden door
„paarden van zessen klaar" (vier vlugge
beenen en twe9 goede oogen).
Omtrent de aan de Schrift ontleende
spreekwijzen volge hier nog een en an
der, ten betooge in de eerste plaats, hoe
Maar het volk weet toch jwel, dat het
met woorden alleen niet geholpen is. Op
de uitvoering komt het aan.
En daarop nu wordt door de Regeering
zulk een geduchte critiek geoefend, dat
de staatspensioneerders er voorloopig ge
noeg aan hebben. We zullen eens hooren,
wat ze er nu in de pers, in de Kamer en
in de vergaderzaal van tê zeggen hebben
De geldkwestie.
Een jaariyksch bedrag van 7, ten slotte
12 mlllioen, zegt de Regeering zou noo
dig zfin om aan arbeiders alleen staats
pensioen te geven.
Doch dat wil men ni6t.
't Mooie van dit staatspensioen moet
mee hierin zitten, dat allen, die behoef
tig zijn, op hun ouden dag geholpen
worden. Niet dus de arbeiders alleen.
Hoeveel het dan kosten moet, wordt
niet precies uitgecijferd.
Maar met de 20 millioeD, die gedurig
werden genoemd, zullen we niet zoo ver
van de waarheid zijn.
Waar nu moeten die vandaan komen,
vooral ook als meD geen Invoerrechten
wil
Op die vraag kwam nog geen ant
woord. Wel van de socialisten, die het
halen waar het „zit". Wel van den heer
RoodhuyzeD, die dan maar Minister van
Financiën worden moet. Maar een ern
stig liberaal staatsman en financier, die
een bevredigend antwoord gaf, moet nog
opstaan.
Straks bfj de begrooting soms?
We zullen het afwachten.
Maar voorloopig houdt dit „hinkende
paard" het karretje der staatspension6er-
ders noch zóo op, dat het voor- noch
achteruit kan.
De Invalieden.
Terecht wijst de Regeering er nogmaals
op, dat in het stelsel der Staatspension-
neering de invalieden 't gelag betalen.
De verzekering der Invalieden is van
veel meer beteekenis dan die der ouden.
In 1909, zoo merkt de Regeering op,
werden in Duischland slechts 11.000
ouderdoms pensioenen toegekend, tegen
115.000 invaliditeitsrenten.
verscheiden deze van aard zfin. Dat we
ons ook hier tot het dierenrijk bepalen,
brengt de aard van het onderwerp mee.
Bovendien zou een volledige opsomming
der spreekwoorden uit de boeken des
Ouden en Nieuwen Verbonds te veel
plaats innemen, omdat hun aantal in de
honderden beloopt; wel een bewijs in-
tusschen van hoe grooten invloed de
Heilige Schrift op de spreek- en de
schrijftaal niet minder, is geweest. En
we zijn er reeds zoo gewoon aan ge
raakt, dat velen wien slechts hoogst
zelden de Bijbel onder de oogen komt,
niettemin zich dagelijks bedienen van de
taal der Apostelen of wel van beelden
door Jezus bij de evangelieprediking ge
bruikt om zijn woorden gemakkelijker
toegang te verleenen tot de eenvoudigen
van harte.
Nemen we de uitdrukking ,/Dat is z(jn
ooilam* (dat is z'n eenige en zeer dier
bare bezitting). Deze is ontleend aan 2
Sam. XII 1—4, alwaar de profeet Na
than, David berispende over het verra
derlijk uit den weg ruimen van Uriah,
den man van Bathseba, de schoone
parabel verhaalde van het ooilam, dat
de rijke heer liet ontstelen aan deD arme,
die niet dan dat ééae lam bezat.
Dat we bij Salomo's kat en ezel, het
kalf (van) Mozes, apostelpaarden, Bile-
ams ezel, woudezel, boschduivel e. m. a.
eveneens tot de Schrift moeten terug-
keereD om den oorsprong te vinden,
vermelden we hier slechts terloops. En
zou van de uitdrukking „arm schaap 1"
en „als een lam werd hij ter slachting
geleid" niet eveneens aan Jes. LIII 7
moeten worden gedacht?
Zoo wordt ons eveneens duidelijk„het
Meer dan tienmaal zooveel.
Daaruit blijkt dus. dat verreweg het
grootste deel van de premie, die de Re
geering vraagt, aan invaliditeits-renten
weggaat.
Geeft men dus het ouderdomspensioen
uit de Staatskas en verplicht men de
arbeiders, om zich tegen invaliditeit te
verzekeren, dan blijven al de bezwaren,
die tégen de premie-betaling z(jn inge
bracht, bestaan.
En wil men alweer den Staat een deel
of in 't geheel, ook van die premiën laten
betalen, din staat men voor de vraag,
wA4r nfc de 20 millioen voor 't Staats
pensioen dan de nieuwe millioenen
weer vandaan moeten komen.
Zoo loopt men telkens vast.
Niet by een debat, waar men met den
mond de wereld hervormen kan.
Maar in de praktijk, dan ja.
Brittch Dagblad
Een krans voor België.
België onthield zich van het dwepen
met den vrijhandel. Het heeft een tarief
ongeveer gelijk Minister Harte van Teck-
lenburg eertijds, en nu Minister Kolkman
het ten onzent wil invoeren.
In verband hiermee kan het van be
lang zijn er op te wijzeD, hoezeer e»k
van liberale si/de Belgié's industrieele en
inantieele voorspoed geloofd wordt.
Tot voorbeeld kiezen we, wat in het
ultra-liberale Berliner Tageblat van 23
Augustus desaangaaude te lezen stond.
Van België roemt de redactie, dat het
de flnantieele crisissen, naar verhouding,
schier altcos gelukkig doorstond, terwijl
de hoogkoDjuncturen in alle takken van
zijn maatschappelijk leven' steeds duide
lijk in België tot uitdrukking kwamen.
De bijzondere voorspoed van dit land is
h.i. dan ook aan geen twijfel onderhevig.
Hiertoe werkt mee wat de Regeering
(let wel de clericale Regeering) deed om
het verkeer te bevordeien. In 5 j3ar tyds
heeft België alleen voor de verbetering
van zijn kanaalstelsel 220 mill, francs
besteed, en nog 300 mill, staan reeds op
het budget voor hetzelfde doel. België
werd zoo rijk, dat het voot een zoo klein
land een zeer groot aandeel in het kapi-
verloren schaap ls terecht", als we in
Lukas XV1—6 de gelijkenis lezen die
Jezus sprak tot de tollenaars en zondaars,
terwijl de Farizeeërs en Schriftgeleerden
murmureerden, zeggendedeze ontvangt
zondaars en eet met hen.
In Job. X:3-6 lezen we: „Hij roept
zijne schapen en leidt ze uit en wan
neer h|j z|jne schapen uitgedreven heeft,
zoo gaat hjj voor hen heenen de scha
pen volgen hem, overmits zij zijne stem
kennenmaar eenen vreemden zullen
geenszins volgen." Zouden we hierin
niet de bron van „goed voorgaan doet
goed volgen" en het beeld van „den goe
den herder", benevens de „schapen zon
der herder" hebben te zoeken
Ook van de gelijkenis van den ver
loren zoon zijn het beste kalf uit het
hok, dat geslacht, en het geit die het
niet werd, een integreerend deel.
Tot een Kananeesche vrouw, die hulp
vroeg voor haar lfideridp dochter, richtte
Jezus het woord (Luc. XXI1—4): „Het
is niet betamelijk, dat men het brood der
kiD deren neme en het den hondekens
voorwerpo." Ed de vrouw antwoordde
„Ja, Heer I doch ook de hondekens eten
onder de tafel van de kruimkens der
kinderen." Hier is de oorsprong van de
uitdrukkingen„eerst kinderen dan hang-
ooren Celen zeggen foutieflangooren
en „kruimels is ook brood".
Dat de leeuw bet zinnebeeld is van
den moed, de b|j van de nijverheid, het
lam van 't geduld, de hond van de trouw,
de eenhoorn van de kuischheid, de haan
van j de waakzaamheid, de mier van de
voorzorg (ga tot de mieren, gij luiaard,
zie hunne wegen en word wijs!), de
pelikaan van de kir derliefdede duif
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, Iedere regel
meer 10 cent
taal van buitenlandsche ondernemingen
plaatsen kon. Alleen in Rusland plaatste
België 800 mill, francs, en alles samen
beloopt het aldus geplaatse kapitaal nu
reeds 8 k 4 milliard.
Dit kapitaal is meest geplaatst in zeer
secure ondernemingen, die niet te hooge
rente geven, maar het kapitaal doen
toenemen. België, zoo zegt de redactie,
is in de laatste 15 jaren ffeine der grösten
Strassenbahnunternemer der Welt" ge
worden. Moer dan 200 ondernemingen
in groote steden van Europa drijven op
België'8 kapitaal. De toestand van de
Belgische nijverheid ls tegenwoordig „In
allen Zweigen sehr befriedlgsnd". Het
crediet van den Belgischen Staat is dan
ook een crediet van eerste orde. Zelfs
de laatste emissie van 3 pCt. stukken,
die op 80 stond, is in drie maanden tyds
reeds tot 81 3 geklommen. De belastin
gen zfin vergelijkenderwijs in België niet
hoog. In geheel het maatschappelijk leven
beweegt men zich vrij en ruim. Eo zon
der zvreem van overdrijving kan gezegd,
dat België schier in elk opzicht finan
cieel prospereert, en steeds ifikpr wordt.
Zoo oordeelt niet een clericaal Belgisch,
maar een Duitsch liberaal blad over een
land, dat sinds lang een tarief bezit,
gelijk wfi 't eerlang krijgen zullen.
Is 't niet bemoedigend f Standaard.
•etst mm m.
In De Gemeentestem van 14 Sept. j.l.
no. 3181 schrijft de redactie het volgende
„In de dagbladen kon men dezer dagen
het bericht lezen, dat in verschillende
gemeenten door B. en W. de vergunning
tot verkoop van het z.g. oranjebloempje
was geweigerd. Wij vermoeden, dat het
aanvragen van die vergunning noodig
was op grond van eene bepaling in de
plaatselijke verordening van politie.
Wjj hebben althans voor ons de be
paling van eene zoodanige verordening
en waarmede, naar ons bekeLd is, die
van verordeningen in meer gemeenten
in hoofdzaak overeenstemt, luidende
Het is verboden voorwerpen of waren
van welken aard ook, met uitzondering
van gedrukte stukkeD, op of aan den
van den eenvoud, de slang van de listig
heid en de visch van de stilzwijgendheid
weten we allen, doch niet ieder zal den
oorsprong hiervan in 't Oude Testament
zoeken.
Zien wij voor drie onzer Evangelisten
als zinnebeeld niet evenzeer een dier
aangewend
//Een Engel by Mattbijs of Seraphfinsche
[man,
Bfj Markus eenen Leeuw, verhit op 't
[overwinnen,
Een Os by Lukas, en een Arend by
[Sint Jan",
lezen we by Jeremias de Decker, en we
kennen dan tevens de verklaring voor
den ossekop die het Lukasgilde in zyn
schild voert.
In de Bergrede vinden we tal van be-
wysplaats8n voor ons beweren, dat
Christus voor het maken van vergeiy-
kingen altyd weer zich wendde tot de
dierenwereld. Hy sprak van motten en
wormen, vogelen des hemels, honden
en zwynen, „opdat zy ze niet somtyds
met hunDe voeten vertreden en op u
aanvallen om u te verscheuren".
„En welk mensch zal zyn zoon, iDdien
hy hem een visch vroeg, een slang geven*
vinden we kort vóór de waarschuwing
voor de vaische profeten, die in schaaps-
kleeren tot u komen, dGch van binnen
roofzieke wolven zyn. Wie Mattheus
VVII naslaat, zal daarin behalve een
schat van levenswysheid de bron vinden
van een zeer groot aantal spreekwyzen
die in de omgangstaal zoo'n groote rol
spelen.
In Mattheus XXIII 24 vinden we
ooenbaren weg of aan de percëelen te
koop aan te bieden, of in de gemeente
te venten, zonder voorzien te zyn van
e-n bewys van vergunning, afgegeven
door of namens B. en W.
Als reden voor de weigering van de
vergunning werd genoemd, dat de op
brengst van den verkoop zou strekken
ten bate van de Christeiybe Militaire
Tehuizen, welke bestemming door de
betrokken gemeentebesturen min of meer
exclusief werd geacht.
Is de genoemde inderdaad de reden
van weigering, dan wil het ons voor
komen, dat de gemeentebesturen van
hunne bevoegdheid om op de aanvragen
te beschikken een min juist gebruik heb
ben gemaakt. Ongetwyfeld is de bepaling
in de verordening opgenomen in het be
lang der openbare orde, bovendien kan
er zydelings de openbare zedeiykheid en
gezondheid mede gebaat zyn. De weige
ring van vergunning mocht dus haar
grond vinden in de overweging of er
gevaar te duchten is voor de openbare
orde, zedeiykheid of gezondheid. Weige
ring om eene andere reden stelt het ge
meentebestuur bloot aanhetverwytvan
willekeurig zyne bevoegdheid gebruikt,
en dus misbruikt te hebben."
w.
Het 40°/o Kaübemestingszont I.
Tot de meststoffen, welke in de laatste
jaren aan de markt gekomen zyn, be
hoort ook het 40°/o kalibemestingszout,
aldus genoemd, omdat het gemiddeld
40,4°/o kali bevat, terwyi door de leveran
ciers 40°/o gegarandeerd wordt. Het 40%
kalibemestingszout komt niet alleen voor
als enkel delfstof, maar ook als fabrieks-
produtt, terwyi het in vele gevallen een
mengsel is van beide. Dit is de oorzaak,
dat alleen het kaligehalte en niet de
nevenzouten gegarandeerd wordt(en). Uit
den naam blijkt reeds, dat wy hier te
doen hebben met een meststof, welke
een hoog kaligehalte heeft. Maar niet
alleen is deze meststof ryk aan kali, zy
is het ook aan chloor. Het 40°/o kali
bemestingszout bevat nameiyk in door
snee 47°/o chloor, welk percentageeven
wel aan schommelingen onderhevig is.
Jezus' vermaning „Gy, blinde leidslieden,
die de mug uitzygt en den kemel doe r-
zwelgt", en in den volksmond is dit be
waard gebleven, al wordt dan ook gespro
ken van een mug „uitzuigen", omdat van
het homonieme woord de beteekenis niet
gevoeld wordt. En muggeziften, op zich
zelf een onmogeiyk woord, is nu e\eneens
verklaarbaar, zoo goed als „brieschenda"
leeuw, dat in de Statenvertaling werd ge
bracht en op die wyze in de spreektaal
zich isbiyven handhaver.
„By de pakken neerzitten" wordt het
evenzeer, indien we in Gen. XL1X 14
lezen„Issachar is een sterkgebeende
ezel, nederliggende tusschen twee pak
ken." Vindien we in 2 Petr. II32 niet
het beeld van „de zeug die tot de wente
ling in het siyk pleegt weer te keeren*
en is uit Gen. XLI14 ons niet Farao's
droom van de zeven magere koeien'be
kend
„Het gouden kalf aanbidden daaren^
tegen is weer ontleend aaD Exod. XXXII
1 en v.v., waarin over Israëls kalveraienst
wordt gehandeld. En zoo zyn er honder
den spreekwyzen uit de Schrift, die het
duideiyk doen zyn, waarom in onder-
wyskringen zoo dikwyis wordt geklaagd
over het gemis van bybelkennis by de
jeuïdimmers zonder deze is het niet
wel mogeiyk omtrent het wezen der taal
het noodige licht te verschaffen.
Of dit zal verandt ren 1 We zouden er
geen oed op willen doen. En ofschoon
ons Matth. V 34 leert»zweer gansche-
ïyk niet" we zouden zoo graag de be
lofte doen, dat het anders zal worden,
omdat wie z'n taal bemint Ö6k den Bybel
moet kennen.
Nieuwe Courant.
