No. 300 1912 Zaterdag 21 September. 26e Jaargang. NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes Zij die zich met 1 Oct a. s. op ons blad abonneeren, ontvangen de nog In September verschijnende nummers gratis. Aan de Lezers. Met 1 October te beginnen zal ons blad den datum dragen van den dag, waarop de Courant wordt gedrukt, zoodat de Courant die des Maandags gedrukt wordt en bij een groot deel der abonné's. besteld wordt het Maan- dagnummer wordt; enz. Heeren adverteerders zij op deze verandering gewezen; wanneer zij nu voortaan een Advertentie opgeven bijvoorbeeld voor het no. van Zater dag, dan komt die Advertentie in het nummer dat Zaterdags gedruKt wordt; en dus niet meer ge lijk tot nu toe in het no. dat Yrijdags gedrukt wordt. tot mm De Koningin en het relletjes maken. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. EERSTE KAMER. BINNKKULHD. F. P. d'HUIJ, te Middelburg. seclamss. PRIJS DER ADVERTENTIËN Een eenvoudige kwestie, Een gewichtige ontdekking. Aardappelen in bevloeide gronden. TOT ^3fL©TOSr©XH« IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN Mr. Troelstra is aan een vooravond van den Rooden Dinsdag weer duchtig van leer getrokken, 3chryft de Rotterdammer. In de Kamer weet h|j zich over het gemeen in te binden en meer dan elk an der züner partygenooteo, dan Duys en Schaper vooral, toont hy op het hooghou den der parlementaire vormen prijs te stellen. Maar is.hy onder de roode broederen, dan vlamt het revolutionair sentiment hoog op en komen vreemde dingen te voorschijn. Zjjn oproerige, onvoorzichtige rede tjjdens de zeeliedenstaking te Amsterdam ligt nog versch in het geheugen. Berucht is ook zijn uitspraak, af kom- stig van een hier ter stede gehouden rede voering in 1909 naar aanleiding van de circulaire van B. en W. van Rotterdam over het optreden der Ossendoip c. s. To8n sprak hij„Wij sociaal-democraten weten niet, waarom de geschiedenis van het Oranjehuis op school moet worden geleerd. Oranje is nooit in onze geschie denis een nationaal symbool geweest maar altjjd een aanleiding tot strijd. Oranje heeft als demagoog gebruik ge maakt van de laagste klassen der bevol king, om deze, als zij waren gebruikt, in den steek te laten". Een dergelijne anti-koninklijke uiting heeft hjj Maandag j.l. weer ten beste gegeven. Tegensprekend de bewering alsof men naar Den Haag gekomen was, om wan ordelijkheden te veroorzaken, vervolgde bjjde Koningin is om de moeite van het relletjes maken niet waard. Met meer tartende minaehtiDg over het Koninklijke Huis te spreken is mo8iiyk denkbaar. Nu zou dit niet zoo ernstig wezen, in dien wij hier te doen hadden met de boutade van een heftig volksmenner. Maar de man die ze sprak, heeft hooger positie. Geleidelijk kwamen de vrijzinnigen tot de aanvaarding van een program, waar van de groote hervormingen, die er op voorkomen, door Troelstra en de zijnen geïnspireerd zijn. Hun drijven beheerscht de linksche politiek. Of het ook is een nationale politiek In de zitting van Donderdag is beslo ten eiken Vrijdag op een bepaald uur gelegenheid te geven tot het stellen van vragen. De Kamer begaf zich daarop in secties. Na een half uur werd de vergadering weder geopend en deelde de voorzitter mee, dat de afdeelingen tot voorzitters hebben benoemd de heeren Drucker, Yan Vlijmen, Lobman, Middelberg en Dos en tot onder-voorzitters da heeren j Brummelkamp, Borgesius, Van Asch van Wjjek, Van Veen en Hubrecht. De voorzitter deelde verder mede, dat da Centrale Sectie 24 Sept. de aange kondigde wetsontwerpen zoü onderzoe ken in de afdeelingenen voorts o.a. de wet op de Postspaarbank, de Woning wet-wijziging en het ontwerp Bakkers- wet-Aalberse. De heer Ter Laan s. d. a. p. verzoekt ook het ontwerp wijziging Leerplichtwet voor afdeelingsonderzoek aan de orde te stellen. De voorz. maakt hiertegen be zwaar-, waarop spr. een voorstel in dien zin indient. De heer Nolens r. k, maakt bezwaar tegen afdeelingsonderzoek van de Bak- kerswet-Aalberse, en de wijziging-Wo ningwet. De Kamer zou zich moeten bepalen tot de ontwerpen, die direct ver band houden met de begrooting. Da heer Drucker v. d verdedigt het besluit van de centrale sectie; evenzoo de heer Goeman Borgesius u. 1. Daarop stelt de heer Nolens voor, het afdeelings onderzoek te beperken tot ontwerpen, die in direct verband met de begrooting staan, welk voorstel verworpen wordt, evenals dat van den heer Ter Laan. Het voorstel der Centrale Sectie wordt z. h. s. aangenomen, waarna de vergadering ge sloten wordt. De Eerste Kamer behandelt bet adres van antwoord op de Troonrede. Onver anderd wordt het aangenomen. Aan de orde is de Auteurswet. De heer van Lanschot r. k. bespreekt de vraag omtrent de verbindbaarheid van tractaten.Heeft het tractaat gelijke waar de als de wet? Of hoogere waarde? Gaat het tractaat zelfs boven de grond wet? Spr. dringt er op aan, dat zeker heid zal worden verkregen. Nu berust alles op jurisprudentie en die kan wissel vallig zijn. De heer Fransen, a. r. is tegen het ontwerp, omdat het auteurs recht aan te weining beperkingen is gebonden. De minister van justitie ver dedigt het. Het is mogelijk, dat Neder land op 1 November a.s. zal toetreden tot de Berner Conventie. Het wetsont werp wordt daarop z. h. s. aangenomen. Het wetsontwerp tot aanvulling en verhooging van een hoofdstuk der Staats- begrootiiig voor 1911 (kosten ontvangst president Faillières) wordt zonder be raadslaging en z. h. s. aangenomen evenzoo een onteigeningsontwerp. Vervolgens wordt beraadslaagd over de twee wetsontwerpen tot verhooging van het 10e hoofdstuk van de Staats begroting voor 1912, uitbreiding van het Staatsmijn veld. Schepenwet. Bij het afdeelingsonderzoek van het ontwerp tot wijziging van de Schepenwet werd betreurd, dat de wet weer moest worden gewijzigd, omdat men het oorspronkelijk ontwerp niet zorgvuldig geDoeg had voorbereid, doch ook werd gewaardeerd, dat de regeeriDg, nu de noodzakelijkheid is gebleken, niet schroomt om reeds kort na het tot stand komen, wijzigingen voor te stellen. Naar aanleiding van de Titanic-ramp werd gevraagd naar de bestaande veilig heidsvoorschriften en de hoop uitge sproken, dat de regeering niet aan het verzoek zou voldoen van den Alg. Schip- persbond om de 5-jaarljjksche keuring te doen vervallen. Men vraagt de beantwoording van een en ander bjj de openbare beraadslaging. Bij K. B. is met ingang van 1 Oct. aan mr. H. C. P. de Brujjn, secretaris generaal van het departement van Oorlog, op zjjn verzoek, op grond van zjjn leef tijd, eervol ontslag verleend onder dank betuiging voor de gewichtige diensten door ham gedurende een laDge reeks van jaren aan den lande bewezen. van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel meer 10 cent die door velen verkeerd begrepen wordt. De nieren, behoorende tot de belang rijkste organen van uw lichaam, houden de onzuivere, afgewerkte en schadelijke stoffen uit het bloe i terug en voeren deze met het overtollige water doordeurine- leiders naar de blaas. De op die wijze gevormde vloeistof is de urine, die wanneer de nieren gezonden in goeden staat zjjn, geheel helder is. De gezondheidstoestand van de urine- leiders en blaas, die niets anders te doen hebben dan de urine af te voeren, hangt dus ten nauwste samen met den goeden staat der nieren. Wanneer de urine te overvloedig of in te kleine hoeveelheid komt, wanneer zjj een ongewone kleur heeft of bezinksel bevat, nadat zjj eeni- gen tjjd gestaan heeft, is dit te wijten aan een nieraandoening. Een roode, gruisachtige, zanderige of op steenstof gelijkende neerslag wjjst op gevaren van urinezuur. Draderige urine wjjst op eiwit in de urine, bloed op ontsteking. Verstopping der urine duidt graveel of steen aan. En zoo zouden wjj kunnen voortgaan, alle uriuekwalen komen voort uit aan doeningen der nieren en om dergelijke kwalen dus met vrucht te bestreden, dient gij ervoor te zorgen, dat uw nieren gezond en sterk worden door onmiddellijk aan te vangen met het gebruik van Foster's Rugpijn Nieren PilleD, de stan- daardmedicjjn voor de nieren en blaas. Ons handelsmerk de man met zjjn handen in de lendenen komt voor op elke echte doos. Foster's Rugpijn NiereD PilleD zijn te Goes vtrkrjjgbaar bjj de Firma Nathan Emanuel; en te Middel burg by den heer Joh. de Roos, Vlasmarkt K. 157. Toezending geschiedt franco na ontvangst van postwissel a fl.75 voor één, of flQ.— voor zes doozen. Men schrijft on3 uit Biezelinge: In den afgeloopen zomer is op zeer vele perceelen de Amerikaansche kruis- bessenmeeldauw geconstateerd. Zooals bekend is moeten de besmette deelen der struiken uitgesneden en vernietigd wordeD, om op die wijze de ziekte tot staan te brengen. Dat deze manier geen afdoend middel ter bestrijding der zeer gevreesde ziekte is, gevoelt ieder, die maar eenigermate met de kruisbessen- cultuur bekend is Men is dan ook alge meen overtuigd, dat deze cultuur in een zeer moeilijk stadium verkeert. Zoowel voor boom- als vruchtenkweekers staat een groot economisch belang op spel. Geen wonder, dat men algemeen ver langend uitziet naar een afdoend be strijdingsmiddel. Dit nu meent d8 heer A. van der Graaff te Biezelinge ontdekt te hebben. Door dhr. P. Zegers (firma Gebr. Zegers) te Kapelle (Z.-B.) is bet gevonden middel bij wijze van proef neming nader toegepast op in zijne kweekerjj voorkomende besmette kruis- bes&enstruiken. Deze proefneming heeft het gewenscht gevolg gehad. Het bleek den heer Zegers al spoedig, dat de Amerik. kruisbessenmeeldauw-zwam was gedood, zoodat er geen spoor meer van te vinden was. Toen heeft hjj den controleur, den heer WejjkmaD, gevraagd of deze de behandelde struiken wilde onderzoeken, hetgeen door hem bereidwillig werd ge daan. Na het onderzoek moest genoemde controleur vaststellen, dat er van de ziekte niets meer te bespeuren was. Eenige scheuten zjjn daarop ter micros copisch onderzoek ter hand gesteld aan den apotheker, dhr. La Porte, te Gees, die mededeelde, dat bij geen sporen meer heeft kunnen ontdekken. Teneinde de proefnemingen «en meer officieel karakter te geveD, zijn gemelde uitkom sten medegedeeld aan prof. Ritzema Bos te Waganingen, oie met zeer veel belang stelling ervan heefc kennisgenomen. Op voorstel van dhr. Zegers heeft vervolgens dhr. Weflkman met voorkennis van ge noemden professor eenige besmette strui ken aangewezen en afgebakend, welke daarna ontsmet zijn. Binnen een achttal dagen verscheen de controleur andermaal by de afgebakende struiken en kon, Da waarneming, geen Amer. kruisbessen- meeldauw meer ontdekken. Id zyne tegenwoordigheid zyn verder eenige scheuten afgesneden en verpakt en aan den heer Ritzema Bos gezonden tot on derzoek. Enkele dagen daarna deelde prof. R. B. het volgende mede: „De kruisbessenscheutjes, my toege zonden, biyken geheel vrij te zijn van Am. kruisbessenmeeldauw. Geen ipoor van deze zwam werd er op gevonden". Hieruit blykt, dat zoowel ontdekker als proefnemer zich mogen verheugen over een aanvankeiyk zeer gunstig resultaat. Was het seizoen niet zoover verstreken, dan konden nog meerdere proefnemin gen en op uitgebreider schaal genomen worden. Daar het bestrydingsmlddel, dat „Gravenzegen" genoemd wordt, zoowel wat toepassing en bereiding als wat prys betreft onder ieders bereik kan komen en ook voor aanwending in 't groot niet te duur zal zyD, zoo kan het, wordt het algemeen toegepast, een behouder wor den der zoo ernstig bedreigde cultuur der kruisbessen. Wy ontvingen het programma voor de tentoonstelling van Zaaigranen enz. te houden op Ponderdag 26 September 1912 te Zierikzee, door de Centrale Ten- toonstellings-Yereeniging „Landbouwbe lang". By deze tentoonstelling wordt uitge loofd voor: Ruwarige Essex-Tarwe le prys f5; 2e pr. diploma; Wilhelmina- Tarwe le pr. f 8, 2e pr. diplomade beste andere variëteit Tarwe le pr. f S, 2e pr. diploma; Rogge le pr. f3, 2e pr. diplo ma; Wintergerst le pr. f 3, 2e pr. diploma. Om op deze tentoonstelling te kunnen mededingen moeten de inzenders vóór of op 23 September 1912 by den secretaris, den heer M. C. Mulock Houwer te Zierik zee, eene schrifteiyke opgaaf inzenden vanhet product dat zy wenschen in te zendende hoeveelheid die zy van het in te zenden graan ten verkoop be schikbaar hebben den prys, franco Zie rikzee, met inbegrip van emballagehet netto-gewicht per H Lde streek waar- en de soort grond waarop het verbouwd is. Men schryft ons uit Tholen Een der polders, die by de overstroo ming van 12 Maart 1906 langen tfld onder water hebben gestaaD, is da Susanna- polder te Sint-Annaland. Het is my on bekend, of op dat polderland de raad van deskundigen is opgevolgd, om, ten einde de structuur van den bodem lang zamerhand weer op het normale peil te brengen en goede oogsten te verkrygen het bezaaien met lucerneklaver is gepaard gegaan met het overvloedig gebruik van kunstmest, in het by zon der vaD Chili- salpeter. Maar wel is my verteld, dat er driejaar door verschillende pachters aard appelen zyn gepoot en dat die oogst bitter tegenvalt; terwyi de gemiddelde opbreDgst plm. 100 H.L. Is per Bloois gam6t (39.24 c.A.) dit jaar zal het intusschen heel wat minder zyn is daar de opbrengst van 10 tot 15 H.L. Daarby komt de minderwaardige hoeda nigheid, waardoor sommigen hunne aardappelen liever op het veld laten lig gen omdat hun dit voordeeliger uitkomt dan ze te rooien. De Zseuwsehe koortsen en de Engelsche landing in 1809. Het T. v. L. en V. ontleent een en ander aan een interessant werkje over de Zeeuwsche koortsen en de Engelsche landing in 1809, van de hand van dr. van Loo, officier van gezondheid. Dr. van Loo bespreekt de kwestie van een medisch-historisch standpunt. Hy wyst er op, dat de Engelschen reeds vroeger met de Zeeuwsche mala ria kennis maakten, nl. toen zy in 1747 Zuid-Beveland en Walcheren tegen de Franschen hielpen verdedigenvan som mige korpsen was minder dan een zeven de deel geschikt voor den dienst. Ook de Franschen hadden ix 1794 by hun aanval op Zeenwseh-Ylaanderen vreese- ïyk van de malaria te ïyden, die trou wens vry geregeld ie Zeeland vee] slacht offers maakteeen derde, van 1802—1811 zelfs meer dan de helft van alle sterf gevallen werden aan deze ziekte geweten. Waar dus de ongezondheid van Zee land zoo goed bekend en men tegen deze ziekte zoo slecht gewapend was, was het zeer onvoorzichtig van de En gelsche regeering, om zulk een talryke troepenmacht, 39,000 man, naar deze streken te zenden, zonder behooriyke regeling van den gezondheidsdienst, Aanvankeiyk ging alles goedna eeu landing in het Noorden werden ifeere en Middelburg, daarna ook Vlissingen genomen (16 Augustus). Vier dagen later begon de ziekte zlcb ernstig te openbaren onder de troepen, die Zuid- Beveland bezetten. Snel nam zy toe den 27sten Augustus schreef de bevel hebber aan de Engelsche regeering, dat hst doorzetten van de plannen tegen Antwerpen onmogeiyk was; den 14den September kwam het bevel Zeeland te ontruimen met uitzondering van Wal cheren, dat door 17,000 man bezet bleef. Deze concentratie bad noodlottige ge volgen. De graafwerken ten behoeve van batterijen enz. hadden overal plassen doen ontstaan, waar de malariamug welig tierdebrieven van Engelsche of ficieren geven een vreeseiyk beeld van den toestaDd. De verpleging liet alles t8 wenschen er was gebrek aan medische hulp, aan ambulance-materiaal, zelfs aan medicynen. Nu behoefde men niet geheel hulpe loos tegen de ziekte te staan. Wel kende men nog niet de zwavelzure kinine, maar sedert 1638 beschikte men over het „Jezuïeten-poeder", de kina bast, die voor al als voorbehoedmiddel in groote hoe veelheden werd gebruikteen ons in de 12 dagen. Om te maken dat de soldaten het geregeld gebruikten, gaf men hun een aftreksel van jenever, terwyi men de kuur afwisselde met aderlating en braakmiddelen. Voor de massa zieken bad men echter weldra geen kina meer tevergeefs schreef men er om naar Lon den van 11 September tot 15 October wachtte men tevergeefs op het genees middel. Ook kon men geen verplegend personeel krygen, dit was meest naar Spanje gezonden en de Londensche ge neeskundigen toonden zich niet zeer genegen de zaak aan te vatten tot zelfs de chef van den geneeskundigen dienst Sir Lucas Pepys wrong zich in allerlei bochten om aan de opdracht eener zen ding naar Zeeland te ontkomen. Zoo werd de toestand hoe langer hoe vreeseiyker. Den 17den September werd het getal zieken op meer dan 10,000 geschat. Zelfs te Mid lelburg, waar ze het best verpleegd werdeD, waren ze in slecht ge ventileerde vertrekken opgehoopt, soms verscheidene in één bed te-Veere waren er 400 in de kerk ondergebracht; het ergst was de toestand in het door het bombardement verwoeste Vlissingen. Geregeld werden zieken naar Engeland vervoerd, talloozen vonden een graf in Zeeuwsche aarde om de soldaten niet te verontrusten liet men ze voor zons opgang ter aarde bestellen en liet de gebiuikelyke salvo's achterwege. Van de 54 officieren van gezondheid waren er maar 28 beschikbaar voor 18 regimen-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1912 | | pagina 1