No. 287 1912 Vrijdag 6 September. 26e Jaargang. NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH Bs. N7M. de Ligt. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes Zij die zich met 1 Oct a. s. op ons blad abonneeren, ontvangen de nog in September verschijnende nummers gratis. F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Sftjkxr m Diepe Grondbewerking II. Schapenhouderij. Oudelande. Men schryfc ons uit het zuideiy k deel van Zuid-BevelandWegens Jf. C. m IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maar.den franco p. p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN Op den tienden van deze Herfstmaand zal het dertig jaar geleden zyn dat da. De Ligt in zjjn ambt als predikant bjj de Ned. Herv. Gemeente te Schalkwek bevestigd werd. Na Rhenen gepasseerd te z|jn, bracht ds. De Ligt de meeste van zjjne dienstjaren in Middelburg door en is thans de oudste der dienstdoende predi kanten in Zeeland's hoofdstad. Ongetwijfeld zal die dag in den kerke- ljjken kring waarin ds. De Ligt heeft geleefd en nog arbeidt niet onopgemerkt voorbijgaan, maar aan De Zeeuw bl|jve de taak om, naar aanleiding van de onderscheiding die dezen tjverigen arbei der in den wijngaard des Heeren dezer dagen te deel viel te wijzen op den veelvuldigen arbeid door hem op het breede terrein van het maatschap peiyk leven verricht. Niet alle functiën door hem vervuld z|jn m|j bekend. Eene opsomming daar van zou vermoedelijk hem niet aange naam z|jn en m|j niet kiesch toeschijnen. Slechts op een tweetal wil ik de aan dacht vestigen. Eén voor de provincie Zeeland van belang en één voor de ge meente Middelburg. Toen voor eenige jaren de z g. Kin derwetten tot stand kwamen, wetten waarbij uitgegaan werd van de juiste gedachte dat het pauperisme en het misdrijf by den wortel, d.i. in de jeugd moet aangetast worden op hoop van zegen, opende zich, voor allen die ge- looven dat een godsdienstige opvoeding beter is dan een zedelijke opvoedingen meer hoop op resultaat geeft, de gele genheid om, gebruik makende van de gunstige bepalingen dier wet, om de op voeding van maatschappelijk misdeelden en huiselijk verwaarloosden in christe- l|jken geest te leiden. Opgewekt door de classis Middelburg van de N. H. Kerk, welker voorzitter ds. De Ligt was, be grepen de Diaconiën hun roeping en zagen z|j zich een arbeidsveld, wit om te oogsten, aangewezen. „Kinderzorg" op den Veerschen Singel werd geopend, een klimmend aantal kinderen uit heel Zee land werd daarheen gezonden. „Kinder- zorg" verkreeg enkele jaren onder de stichtingen van barmhartigheid, vrucht van den arbeid van ons geslacht, een welgevestigden, goeden naam. „Kinder- zorg" wordt door velen gezien als een hefboom die het logge maatschappelijk gevaarte iets,een klein bsetje omhoog heft. Maar voor dat weinige ieder dis het maatschappelijk raderwerk van nab|j kent zal dit toestemmen, is noodig volhardende kracht, vaste wil en ruste- looze Ijver. En het was ds. De Ligt, die als voorzitter die taak op zich nam en »Kinderzorg« bestuurde. Meer plaatselijk was z|jn arbeid als voorzitter van de beide scholen voor Christelijk Volksonderwijs. Toen ds. De Ligt hier voor 16 jaren kwam vond h|j de beide scholen, h|j was de stichter niet, maar allen die in schoolbesturen zitting hebben of ooit hadden zullen iets gunnen begrijpen van den arbeid ver bonden aan het besturen van twee groote scholen. Vooral in deze jaren nu de flnan- cieële toestand onzer scholen volkomen gelijkt op het budget van de r|jks inkomsten en uitgaven. Steeds meer in komsten, maar altijd nog veel meer uit gaven. Ook aan den arbeid voor de christelijke school, een arbeid van de grootste be- teekenis voor de toekomst van land en volk nam ds. De Ligt Ijverig deel. En het is daarom dat De Zeeuw aan dezen Zeeuw b|j zjjn ridderslag gaarne een eeresaluut brengt. P. J. DE KRUWTER. Middelburg, Sept. 1912. 5 Sept. 1912. f Tentoonatellingsbachanaliën, i Wat 'n genot is het toch dat w|j hier in Zeeland af en toe eens een landbouw tentoonstelling hebben Uit de advertenties in sommige Goe- sche bladen heeft men kunnen lezen hoeveel kermispret de Commissie aan deze nuttige zaak wist te verbinden. Zeker om volk te trekken. Wegens de kermisvermakelijkheden, nota bene nog wel op twee achtereen volgende Zondagen hebben wjj onzen steun aan deze Tentoonstelling onthou den. Een volgende maal echter, wanneer men waer aan de Tentoonstelling derge lijke Bergsche bachanaliën mocht willen verbinden, zullen w|j er ons ki ach tig tegen verzetten, en onze landbouwers ernstig aanraden niets in te zenden, en zeiven er ook niet heen te gaan, ook al levert de tentoonstelling, gel|jk, naar w|j vernamen, ook de nu geslotene, nog zooveel bezienswaardigs. Of 't dan zoo erg is geweest Wij z|jn er niet geweest, derhalve oordeelen w|j slechts van hooren zeggen. Maar de bron is hoogst betrouwbaar. Het is de Itiddelburgsche Courant, wel ker vrijzinnige redactie de Tentoonstel ling genegen was, en een specialen verslaggever er heen zond. Het blad toch schrijft: Tegen twaalf uur Zondag, to9n de godsdienstoefeningen wareD afgeloo- pen, trok de optocht de stad rond. Het was een magnifiek gezicht al die ver- eenigingen met wapperende vaandels en banieren afgewisseld door rjjen Zeeuwinnetjes die met haar Flippen mee waren gekomen. Langs verschillende straten trok men de stad in naar het tentoonstel lingsterrein, alwaar de vereenigingen door het hootd-comité werden ontvan gen. Daarna nam het festival een aanvang. Op drie kiosken werd beurte lings gespeeld en men trok dan de stad door van de eene kiosk naar de andere, onder het spelen van allerlei lustige moppen. Jammer dat die verdraaide regen tel kens de feestvreugde kwam verstoren. Tegen den avond klaarde het weer echter op en toen kwam de echte feestvreugde er in. Tot laat in den nacht zwierven troepjes joelende vreemdgingen die te veel aan Bacchus geofferd hadden, de stad rond. Wij schaamden ons toen wy dit lazen. W|j schaamden ons voor de talrijke B8velandsche jongens en boerinnekes, die zoo op den Dag des Heeren zich afsloofden om den god der eeuw hun wierook te brengen. Moeten nu op het van ouds recht zinnige Zuid-Beveland de zeden zoo ver basterd worden Van achter bljjkt dat w|j onze roeping verzaakt hebben met niet tjjdig tegen deze goddeloosheden te waarschuwen. Wy bekennen dit gaarne; doch voe gen er ons ernstig protest by dat tot zoo buitensporig zingenot door de op zetters van het Tentoonstellingsplan aanleiding gegeven werd. Er schynt in het Roomsche Noord- Brabant nog heel wat te moeten gedaan worden, eer men er de menschen, ook wat de Zondagsviering betreft, in het rechte spoor heeft. De burgemeester van Den Haag, jhr. dr. mr. van Karnebeek, een gematigd vryzinnig man, heeft dezer dagen een knuppel in het vryzinnige hoen derhok gegooid, door aan de sociaal democraten Vliegen en v. Kuikhof de organisatie van een algemeen-kiesrecht- optocht op 17 Sept. a.s., den dag waarop de Koningin de Kamers opent, te wei geren. Dat Het felk en andere soc. bladen over deze weigering op hun pootspeel- deD, was te begrypen, maar waarom moest de vrijzinnige pers over heel de linie hierover op haar achterste beenen gaan staan wy geven toe dat dit gemakkeiyk was. Want al kon socialistenvrees of sociaal democratische neigingen, of 1913-politiek, of politieke lendenslapheid verborgen dryfveer der afkeurende critiek van de vryzinnige dagbladschryvsrs zyn, in 't openbaar kon men meer dan een motief laten zien, waardoor men kon voorwan den zich te laten leiden. Men kon byvoorbeeld zeggen en men zei het ook dat men tegen de betooging op dien dag, tegen de betooging voor algemeen stemrecht, tegen de batco- ging met socialisten saam, gekant is, doch de beperking van d9 vryheid van demon- sueeren niet kon goedkeuren. Men kon ook grooten eerbied voor Oranje en het koninkiyk gezag uitspre ken, doch tevens tegen de belemmering van een onschuldige wandeling van brave menschen protest aanteekenen. Men blyft dan aan twee kanten de mooie man. Het zal evenwel den buitenstaandeD man van rechts niet beletten zyn con clusie te trekken. Hy zal 't onthouden dat de weigering van den socialistischen optocht op den eenigen dag in 't jaar waarop Koningin en Volk elkander in Den Haag komen ont moeten, door alle vryzinnigen die er zich openbaar over uitlieten, is afgekeurd, en dat wel in scherpe bewoordingen. ïn den Haagschen gemeenteraad heb ben alle vryzinnigen op een na den burgemeester by de critiek op zyn be leid alleen laten staan. De oud-minister De Meester critiseerde hem zelfs openly k, en oud-minister Lely stemde met alle liberalen op een na een motie-Wesselink af, waarin de houding van den burge meester werd goedgekeurd. Zoo gaat het: in de pers is't de zweep van Vliegen, in de Kamer die van Troel stra, in den Haagschen gemeenteraad die van Ter Laan welke de vryzinnigen als slachtvee naar de sociaal democra tische markt dry ft. Het gebed in den Raad. Op voorstel van B. en W. heeft de Raad van Som- melsdyk met 7 tegen 4 stemmen beslo ten de Raadsvergaderingen in het ver volg met gebed te openen. Uit de Diamantnijverheid. In een gisteravond gehouden vergadering van een aantal leden van den A. N. D. B., heeft het bestuur zyn houding inzake het conflict met de firma Asscher uit- efngezet met het resultaat, dat deze houding door de vergadering werd goed gekeurd. Gisteravond kwam de rest van de leden byeen. Een groep van leden had deze vergaderingen aangevraagd. B|j het garnizoen te Assen wordt thans den deelnemers aan de soldaten- menage, by w|jze van proef, in stede van koffie, thee verstrekt. Thee was tot dusver een ongekend artikel voor den van rykswege gevoed wordenden soldaat. van 1—5 regels 50 cent, ieéere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—1# regels 1.—, iedere regel meer 10 cent tri Een der grootste voordeelen van een diep9 grondbewerking is het dieper in den grond dringen van de wortels der landbouwgewassen en het vormen van een krachtig wortelgestel. Het is toch zeer natuuriyk, dat in een goed losge- maakten bodem de wortels beter in staat zyn, om zich in den grond te versprei den, dan in een vasten bodem. En hoe meer wortels, hoe krachtiger wortelge stel, ho9 meer wortelharen er gevormd worden, waardoor weer de mogeiykheid geboren wordt, dat er niet alleen meer voedsel mobiel wordt gemaakt, maar ook opgenomen kan worden. Ieder weet, dat de wortelzuren krachtig medewerken tot het opneembaar maken van plau ten voed sel en dat dus een krachtig wortelgestel in dit opzicht heel wat meer presteert dan een zwak ontwikkeld wortelnet. Wy wyzen hierby op het verschil tusschen het wortelgestel van gerst en dat van haver en het daarmee gepaard gaande verschil van opnemingsvermogen. Waar de wortels in dieper lagen kunnen door dringen vinden zy gelegenheid ook te kunnen profiteeren van het plantenvoed- sel, dat daar - in meerdere of mindere mate aanwezig is. Bovendien vinden zy in die diepere lagen ook meer vochten daardoor kunnen zy in tyden van droogte het beter uithouden dan in ondiepe bouw lagen. Met een krachtig ontwikkeld wor telgestel gaat in de meeste gevallen ook een flinke ontwikkeling van de boven- aardsche deelen gepaard. Is er nu in den bodem genoeg plantenvoedsel aan wezig, dan zal natuuriyk in gewone omstandigheden een ruimere opbrengst het gevolg der diepe grondbewerking zyn. Men zal nu gemakkeiyk inzien, dat in de meeste gevallen een diepe grondbe werking dient gevolgd te worden door een ruimere bemesting dan men gewoon- lyk toepast. Het kan echter ook gebeu ren, dat die ruimere bemesting achter wege kan biy ven, n.I. het eerste en soms ook het tweede jaar na de diepe grond bewerking. Zoo woont er in onze om geving een landbouwer die vóór de teelt van suikerbieten soms een dieps grond bewerking toepast en dan met een ge ringe Chilibemesting goede oogsten ver- krygt. Wordt alzoo door een diepe grond- bewerkin g het diep-wortelen der gewassen mogeiyk gemaakt; wederkeerig wordt door dit laatste de ondergrond ook weder poreuzer gemaakt en ryker aan humus tevens, waardoor een toestand Intreedt, welke slechts gunstig werken kan op de ontwikkeling der gewassen. Uit Zeeland schryft men aan het N. v. d. D. Een echt „schapenland", als byvoor beeld Drente, is deze provincie nooit ge' weest. De schapen werden, reeds jaren geledon, gehouden tot het beweiden van de schorren, en om de vele dyken bene vens de bermen der wegen af te grazen. Belang van wezenlyke beteekenis had en heeft de schapenhoudeiy dan ook alleen voor die boeren, welke hunne kudde op schorren en wegen mogen weiden. In die weinig gevallen behooren kudden van 150 S. 200 schapen niet tot de zeldzaamheden. Het oorspronkelijke Zeeuwscbe ras, dat in veleilei opzicht groote overeen komst met het Friesche vertoonde, is na genoeg geheel verdwenen. Thans heeft men gekruist Engelsch ras, voorname- ïyk Lincolns. Behalve voor den verkoop van de wol, houdt men de schapen in hoofdzaak voor de fokkeryde meeste lammeren worden voor uitvoer naar Bslgie verkocht, terwyi sommige eigenaars ze een winter over houden, om ze eerst in het daaropvol gende voorjaar te verkoopen. Er worden hier maar weinig pogingen aangewend tot verbetering van het scha penras. Eene uitzondering daarop was het, dat vóór eenige jaren enkele land bouwers in Zeeuwsch-Vlaanderen aan de „Maatschappij tot bevordering van Land bouw en Veeteelt in Zeeland" medewer king vroegen voor den invoer van Engel- sche rammen. Genoemde Maatschappy nam toen daarop een gunstige beschik king door f 300 beschikbaar te stellen. De gekochte rammen zouden by een der aanvragers worden gestald, onder ver plichting, dat na zekeren tyd tien ram men, uit die kruising geboren, op den leeftijd van acht maanden ter beschikking van de Maatschappy zouden worden ge steld, om die te doen stallen in verschil lende deelen der provincie. de natte weersgesteldheid der laatste weken, staat de haver by na nog overal te velde, aan verrotting prys gegeven, de hoopen staan van verre reeds zicht baar groen, en andere, die op het veld liggen, namaiyk schoven die open gedaan zyn en door den regen overvallen zyn, iiggen te groeien aan den grond, menscheiykerwys komt er niets meer van terecht. Evenzoo is het met erwten deze liggen er ook zoo hier en daar, deze zyn eveneens geschoten, en wat nog tamelijk goed is, wordt overvallen, vooral des avonds of 's nachts, door wilde een den. Wanneer men dan zoo rondkijkt is het treurig gesteld en men vraagt zich af wat er op den duur van de tweede snede klaverhooi en de derde snede Luzerne terecht zal koraeD. Ook hoort men al veel klagen over rotte aardappelen die veel voorkomen in de eigenheimers en andere gele soorten. De blauwen, die hier ook nog al verbouwd wordeD, schy- U8n de sterkste te zyn. Men is zoo overal gereed om by goed weder een aanvang te maken om te rooien. De ajuin is overal bestze begon dezen zomer niet zoo best, maar de regen kwam goed te stade. Er is, wat de hoeveelheid betreft, in jaren niet zoo'n groot berchot geweest, alhoewel er by na geen markt is. De sui kerbieten houden zich nog vry goed, ofschoon droogte met zonneschyn zeer gewenscht is, en het is zeer te hopen dat het weder spoedig moge veranderen. De uitslag van de verplichte Heng sten keuring te Middelburg en Oostburg is: Middelburg 2 Sept. Aangegeven 13, voorgebracht 12, goedgekeurd 8, uitge steld 2, afgekeurd 2. Oostburg 3 Sept. Aangegeven 78, voorgebracht 67, goed gekeurd 40, goedgekeurd ondanks cor- nage 1, uitgesteld 13, waaronder 3 voor cornage, vermoedeiyk van voorbygaauden aard, afgekeurd 13. Naar aanleiding van het besluit, genomen in de zomervergadering van het hoofdbestuur der Zeeuwsche land- bouwmaatschappyis door een Commissie onder leiding van den heer Welleman te Krabbendyke een concept-arbitrage- voorschrifcen ontworpen dat in de alge- meene vergadering, welke den 9den e.k. te Goes gehouden wordt, zal ter tafel worden gebracht en nader toegelicht. Een koningstijger gedood. UithetBan- joewangische schryfc men aan het »Soer. Hbl.« Vóór eenige maanden reeds had men de sporen ontdekt van een paar tygers en enkelen haddeD zelfs het paar mannetje en wyfje gezien, terwyi het in de nabyheid doolde. Men gebruikte allerlei levend aas als lokaas om de beesten te vangen, doch het was ver- geefsche moeite. Hat vreemde was dat de tygers de menschen niet aanvielen het gebeurde zelfs dat een der tygers op een a7ond met een kalf als buit de menschen passeerde, zonder dezen, als het ware, met een blik te verwaardigen. Een dood paardje bleek voor de tygers een smakeiyk maal te zyn geweest en doorvoed ontweken zy eiken stryd met den mensch. Eindeiyk slaagde men erin het wyfje onder schot te krygen en neer te leggen. Het dier had een lengte van 1.55 meter van den neus tot den staart de staart zelf was 0.80 meter lang en de hoogte van het dier op de schoft was 0.82 meter. Het dier was zoo vet als een gemest kalf. flec koelievolk deed er zich aan te goed en peuzelde het beest geheel op, waartoe een zeker by- geloof hen aanspoorde, namely k dat het gebruik van tygervleesch de krachten van het beest in den mensch overplant en dat vleesch nog allerlei eigenschap pen bezit en den mensch behoedt tegen ziekten, tegen de kwalen van den Ouder dom enz.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1912 | | pagina 1