No. 282 1912
Zaterdag 31 Augustus,
26e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
Gemeenteraad van Goes.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
Gy, onder Wier regeering wy
Zoo vry ons voelen mogen
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
RECLAME! S.
Van belang voor vrouwen.
gen.
9-37
io.26
10.3$
10.38
10.43
1O.48
a gedu-
met 15
6,16a,
9,80d,
,12,10,
2,80d,
4,50,
7,10a,
10,15'
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
HEILWENSCH
•p den twee-en-dertigsten Verjaardag
van H. M. de Koningin.
Gelukgeliefde Koningin
Geluk met uw verjaren 1
God taeett, als Moeder en Vorstin,
U weder willen sparen
Hy sierde uw hoofd met dubble kroon
En hoorde Neêrlands bede
Om heil voor U, uw Huis, uw Troon,
En voor uw Volk den vrede.
Reeds twee-en-dertig jaar zjjt Gy
Als de appel onzer oogen
Oranje was ons altyd goed,
In biyde en droeve dagen,
En daarom mag 't ons hartebloed,
Al onze liefde vragen.
God spare U tot in verren tyd,
Vermeeidere U zyn zegen
Van Oost en West, van wyd en zyd,
Koom' zyne gunst tegen
En wy zoolang onze adem gaat,
Wy willen voor U leven,
En U, zoolang uw polsslag slaat,
Onze eer en hulde geven.
Oeïll. Volkibl. voor Nederland,
Zitting van Donderdag.
Voorzitterde heer J. B. de Beaufort,
burgemeester. Afwezig met kennisgeving
de heeren Von Schmidt auf Altenstadt,
Dekker, Van der Leeuw en Temperman,
de beide laatste heeren wegens onge
steldheid.
De notulen van de vorige vergadering
worden onveranderd goedgekeurd.
Ingekomen stukken Goedkeu/ing van
het raadsbesluit tot nadere regeling der
jaarwedden, enz. van hei onderwyzend
personeel aan de o.l. scholen. Goedkeu
ring van het besluit tot het toekennen
van een gratificatie aan den heer G. J.
Snouck. Idem tot toekenning van eervol
ontslag aan den heer J. J. Nysse als
onderwyzer aan school B. Idem om aan
dhr. Paulus de Dreu wederom een strook
gemeentegrond aan de's-Heer Hendriks-
kinderenbarrière in erfpacht uit te geven.
Mededeeling van den heer E. C. van
Dissel, dat hy de benoeming toi lid der
commissie van toezicht op het lager
onderwys aanneemt. Mededeeling van
den heer C. Kloosterman, dat hy zyn
benoeming tot hoofd van het herhalings-
onderwys aanvaardt. Dankbetuiging van
den heer C. J. Snouck voor de verleende
gratificatie. Mededeeling van mejuffrouw
J. H. de Jonge, dat zy de herbenoeming
tot gemeente-vroedvrouw aanneemt. Me
dedeeling van de Commissaris der Ko
ningin, houdende bepaling van het ver
lof des heeren burgemeesters van 4 Sep
tember tot 4 October. Tenslotte een adres
van de Nederlandsche Vereeniging van
Schoolartsen, waarin wordt aangedron
gen op het vaststellen van regelen, om
trent het toezicht op de scholen in ver
band met verschillende besmetteiyke
ziekten.
Aan de orde zyn de aanvragen toi
afschryving (teruggaaf) van belastingen
schoolgeld, n.l. die van J. M. SJegt 1
mnd. ad f 1.—A. J. Goedbloed 5 mnd.
ad f 1.78 en A. K. Zweede 9 mud. ad
111.25. Conform het advies van de finan-
cieële commissie worden deze afschry-
vingen goedgekeurd.
Overgegaan wordt tot de benoeming
van een lid der commissie tot wering
van schoolverzuim. B. en W. hebben op
de aanbeveling geplaatst de heeren G.
C. Dun en G. P. Buyze. De Raad gaat
tot stemming over. Met algemeene stem
men wordt de heer G. C. Dun benoemd.
Thans is aan de orde de benoeming
van assistent-leeraren jaan de avondschool
voor ambachtslieden (cursus 1912—1913),
waarvoor worden voorgedragen de heeren
F. G. C. Rothuizen en P. Kakebeeke. De
heer Rothuizen wordt met 9, de heer
Kakebeeke met 7 stemmen benoemd.
Het eerste suppletoir kohier van den
Hoofdelyken Omslag 1912 wordt goed
gekeurd tot een bedrag van f449.15.
De heer G. Reyerse verzoekt een stukje
grond van de gemeente aan dan Westwal
in erfpacht te mogen ontvangen, om
daarop een bloemenkas te bouwen. B.
en W. stellen voor op dit verzoek gun
stig te beschikken en hem dat recht voor
25 jaar te verleenen a 25 cent per cA.
De heer Hollmann vraagt of het niet
gewenscht is in de voorwaarden de be
paling op te nemen, dat Reyerse den
grond voor een bloemenkas moet ge
bruiken en niet voor andere doeleinden,
immers de man zou er wel een mest
hoop van kunnen maken, wat zeer on
aangenaam zou kunnen zyn.
De heer Kakebeeke las by de betref
fende stukken, dat er geen ontsiering
mag plaats hebben. Hoe het zy, het komt
spr. voor dat het nog al gevaariyk is een
bloemenkas aan den weg te zetten, aan
gezien de jeugd wellicht niet zal nalaten
deze tot het mikpunt van baldadigheid
uit te kiezen. Bovendien vindt spr. het
een ontsiering, wanneer die kas zoo dicht
aan den wég komt te staan. Hy zou
daarom de rooiiyn vrat achteruit willen
zetten.
De voorzitter zegt toe nog eenige eischen
te zullen stellen met betrekking tot den
vorm van de kas, zoodat die niet zoo
leeiyk zal worden. In de voorwaarden
zal ook gezegd worden dat hy niets
anders dan een bloemenkas mag oprich
ten, waarmede met den wensch van den
heer Hollmann is rekening gehouden.
Het verzoek van den heer Reyerse wordt
nu goedgekeurd.
Thans is aan de orde het voorstel tot
het aangaan van een geldleening ten
behoeve van de gemeentegasfabriek en
een voorstel tot wyziging der begrooting
van die fabriek over 1912. De financieels
commissie maakte omtrent het eerste
punt eenige opmerkingen en daarom
hebben B. en W. gemeend met een nader
voorstel te moeten komen, om de be
grooting te wyzigen met f3000 in ont
vang en uitgaaf. Op deze wyze meenen
B. en W. aan de bezwaren van de com
missie te zyn tegemoet gekomen.
Een korte toelichting omtrent dit
punt blykt noodig. De heer de Witt
Hamer g8eft die. Indertyd is reeds be
sloten tot een geldleening over te gaan,
zoodra de behoefte daaraan zich deed
gevoelen. Thans is het noodig. Wat de
aankoop van de bewuste twee woningen
met tuinen betreft, aldus spr., daarom
trent moesten wy een formuleeriDg
toepassen, waaruit blykt, dat die huizen
met het oog op de gasfabriek zyn aan
gekocht, maar ook ten laste van de
fabriek komen, als deel uitmakende van
het fabriekskapitaal. Het is een uitbrei
ding van het kapitaal en komt dus ook
volgende jaren ten goede.
De heer Pilaar vindt de formuleering
nog wat vreemd. De uitgave van f8000
voor die beide woningen is gevonden
uit den gewonen dienst en nu eerst
wordt een leening aangegaan. Had men
indertyd daartoe reeds "het voornemen?
vraagt spr.
De heer de Witt Earner verdedigt de
toegepaste formuleering. De uitgave
mocht absoluut niet op de gemeentekas
drukkende fabriek moest alles betalen
en dat moest goed biyken.
Na een korte discussie, waarin de
heer de Witt Hamer tracht duideiyk te
maken, waarom met het aangaan der
leening gewacht is tot de kas dit eischte,
vraagt de heer Donner, of het niet veel
te laat is, om eerst in 1930 met aflos
sen te beginnen. Is het niet mogeiyk,
vraagt spr., eenige jaren vroeger te gaan
aflossen
De heer de Witt Hamer zegt, dat er
in 1929 andere leeningen afloopen en
8 daarom voorgesteld wordt het jaar daarop
deze leening te gaan aflossen, welk ant
woord den heer Donner bevredigt.
De heer Kakebeeke vindt het ook een
verkeerde taktiek, om zoo laat te gaan
aflossen. Het is een industriëele zaak eD
wanneer men meer bpdryfskapitaal heeft,
krygt men ook groofcere opbrengsten en
daarom zal men ook wel in staat zyn
eerder af te lossen.
Spr. wil niet, dat men met zoo'n groot
kapitaal belast is. Een paar jaar geleden
is er een stryd gevoerd over een verlaging
van den gasprys van 7 op O'/a cent, doch
da aflossingen lieten dit toen niet toe. Ze
blyven daarom een gegrond bezwaar.
De heer De Witt Hamer is het er niet
mede eens, immers elk jaar zal de fabriek
in gunstiger financieëlen toestand komen.
En we zullen nog meer uitgaven ten
behoeve van de tabriek moeten doen.
Aanstonds hebben we b. v. weer een
nieuwen oven noodig. De fabriek eiecht
een en ander, en de [inkomsten zullen
wel zoodanig zyD, dat we op den gestel
den termyn aan de verplichtingen kun
nen voldoen.
De heer Pilaar vraagt of het mogeiyk
is op oude leeningen af te lossen in plaats
van op de thans aan te gane leening.
De heer De Witt Hamer antwoordt be
vestigend en zegt, dat ook eerder atgelost
kan worden, dan oorspronkeiyk noodig
was en het precies hetzelfde is ot op deze
dan wel op een andere leening afgelost
wordt.
De heer DonnerIs deze zaak zóó ur
gent, dat wy niet kunnen wachten tot
over een paar maanden, als wy moeten
leenen voor een nieuwen oven, of moet
dit dadeiyk geschieden?
De heer De Witt Hamer zegt, dat het
geld dadeiyk noodig is. Bovendien zyn
er geen bezwaren aan verbonden, want
met een eenvoudige schuldbekentenis
is ae zaak in orde.
De heer Kakebeeke is nog niet van zyn
standpunt afgebracht en wil, dat de fa
briek, die thans baten oplevert, nu ook
voor aflossing zorgt.
De heer Pramen van de Putte wil op
korten termyn leenen. Hg dringt er op
aan zoo spoedig mogeiyk af te lossen,
hetgeen wordt toegezegd.
De heer Kakebeeke stelt voor nu reeds
te beginnen met aflossen en wel per jaar
b. V. 6°/o d. i. f 750, welk voorstel door den
heer Donner krachtig ondersteund wordt.
De heer De Witt Hamer we8t echter
niet, waar dat van betaald zou moeten
worden. Als dat voorstel aangenomen
werd, zou het gevolg zyn een verhoo
ging van den gasprys met */2 cent, het
geen hy evenwel stern ontraadt.
De heer Kakebeeke wyzigt in zoover
zyn voorstel, dat eerst 1 Januari 1914
de eerste aflossing zal plaats vinden.
De gascommissie kan dan hiermede met
haar begrooting rekeDing houden.
De voorzitter vindt het niet verstandig
nu wyziging in de aflossing te brengen
en acht het ook beter, om dat by de
begrooting te doen, dan kan tegeiyk de
gasprys onder de oogen gezien worden.
De heer Kakebeeke is het hier niet
niet me8 eens. Ik doe, aldus spr. geen
voorstel over den gasprys. Dat moet de
gascommissie doen, wanneer deze aflos
singen het noodig doen worden.
De heer Pilaar vraagt den heer Kake
beeke zyn voorstel in te trekkende
heer Hollmann wil het in stemming
brengen. De heer Donner verklaart zieh
nader omtrent de ondersteuning van dit
voorstel. Als ik dit ondersteund heb,
zegt spr., dan bedoelde ik dit te doen
onder voorwaarde, dat de gasprys in
geen geval verhoogd wordt. Althans,
wanDeer geen andere redenen dringen.
Ik wil dien dus niet van deze leening
afhankeiyk maken. Zou de heer Kake
beeka zyn voorstel willen wyzigen in
dien ziD, dat de eerste aflossing van f 750
geschiedt in 1920 en zoo vervolgens?
Dan zou er gedeelteiyk aan zyn ver
langen worden tegemoetgekomen.
In antwoord hierop en ook op de vraag f
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
van den heer Risch, of het niet een
kwestie voor den vorm is, zegt de heer
Kakebeeke dat hy vrees koestert, dat men
met die groote leeningen zoo lang biyft
zitten. Hy wil dadeiyk verplichte aflos
sing en den gasprys daarna regelen.
Niet andersomde verplichtingen naar
den bestaanden gasprys regelen.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen.
De gemeenterekening over 1911 wcrdt
voorloopig vastgesteld op f 172854.20* in
ontvaDg en f 169642.65* in uitgaaf, aldus
met een batig slot van f3211.55. Hierby
wordt tevens vastgesteld het kohier on
inbare posten over 1911 tot een bedrag
vaD f 1549.41*.
De aangeboden gemeentebegrooting
over 1913 bedraagt in ontvang en uit
gaaf f131902.57, de begrooting voor de
gasfabriek over 1913 komt op f59011.50
in ontvang en uitgaaf.
De heer Hollmann vraagt of de leden
wel beide begrootingen thuis krygen, ook
de laatste. De voorzitter zegt, dat ze in
derdaad beide aan de leden worden toe
gezonden.
Thans is aan de orde punt elf van de
agenda: bespreking carillon. De voor
zitter leidt aldus de bespreking in.: Het
is en biyft een onaangename geschiede
nis. Ik zou daarom den Raad wel in
overweging willen geven, om thans de
knoop door te hakken en een eind aan
de zaak te maken, want de klokken han
gen te bederven en iederen dag vermin
dert de waarde ervan.
De heer Donner vraagt of het,des voor
zitters persooniyke meening is, dan wel
het oordeel van B. en W.
Het is myn privé raad, zegt de voorz.
De heer Donner: Ik las in de stukken
van één inschryver. Zyn er niet meer
inschryvers? Zoo niet, dan zyn wy van
dien eenen geheel afhankeiyk.
De voorzitter: Het Is ons bekend, dat
de betrekkeiyke flrma, J. H. Addicks
Zoon, een uitnemende firma is. Er is wel
degeiyk naar haar geïnformeerd. Trou
wens ze ziet ook de klokken van het
paleis en den Westertoren te Amsterdam
na en die van den domtoren te Utrecht.
Ze is niet goedkoop, maar geeft goed
werk. Laten we haar dus nemen.
De heer Donner: Zonder iets af te
dingen van de wetenschap omtrent dien
persoon zou ik toch meerdere inschry
vers willen kennen. De vorige burge
meester gaf ook zeer gunstige informa
ties omtrent den toenmaligen inschryver
en wat zyn wy niet vreeseiyk slecht
uitgekomen. Tot op den huidigen dag
ervaren wy dat. Laten daarom B. en W.
in een volgende vergadering met een
nader voorstel komen.
De voorzitter laat dit aan den Raad
over, doch liever zou hy thans afwerken.
Addicks vraagt f3600. De betaling wordt
aldus geregeld: in 1913 f1800; in 1916
en 1919 telkens f900. We hebben nog
f600 in kas, dus de nieuwe begrooting
zou belast moeten worden met f1200.
De hser Hollmann vraagt, of wy die
f 1200 wel zullen kunnen vinden, waarop
de voorzitter zegt, dat er wellicht een
kleine leening zal worden aangegaan,
tenzy er andere bronnen zyn.
De heer Pramen van de Putte wil niet
veel meer zeggen over de oude zaak.
Hy wil minder eischen stellen en is
tevreden als de klokken slechts spelen
ieder kwartier, half en heel uur. Al het
andere, het carillonspel op marktdagen
b. v., wil hy gaarne cadeau geven. Is
het u ook bekend, vraagt spr., wat wy
in zoo'n geval zouden moeten betalen?
De voorzitter antwoordt, dat dit hem
niet bekend is, doch hy zou het jammer
vinden om half werk te verrichten. De
heer Donner zou die wekeiyksche be
speling ook niet gaarne laten vervallen.
Trouwens de heele zaak is er indertyd
voor op touw gezet.
De heer Pilaar wyst er nog eens op,
dat er met het geld van de Goesche
ingezetenen wel raar is omgesprongen
indertyd. Want zonder dat geld zou da
toestand beter zyn geweest dan die thans
i?. Hy vraagt of de heer Kerkhoven nog
steeds doorgaat met het gieten van klok
ken, en of men er niet voor moet waar
schuwen, waarop de voorz. zegt, dat
waarschuwing geen zin meer heeft, om
dat het algemeen bekend is, dat by geen
goed werk levert.
De heer Hollmann wil ook, dat de
zaak tot een volgende vergadering uit
gesteld wordt en dat B. en W. dan met
een nader voorstel komeD, ook onder
de oogen ziende, of minder speelwerk
gewenscht Is. Een korte discussie volgt,
waaruit blykt, dat het voorstel van den
heer Fransen van de Putte niet de in
stemming van alle leden heeft. De heeren
v.d.Bout, Kakebeeke, Hollmann, Donner
en De Paauvo o. a. willen de zaak goed
in orde gebracht zien. De heer De Paauw,
die dageiyks de disharmonie het baste
hoort, zou zelfs f4500 willen besteden,
voor welk bedrag nog vollediger herstel,
aangeboden is.
B. en W. zullen in de volgende ver
gadering een nader voorstel omtrent het
carillon ter bespreking neerleggen.
Nog was ingekomen een verzoek van
de flrma H. J. Dronkers Co. te Middel
burg, om een gebouwtje aan den West-
havendyk, na het verstryken van den
erfpachtstermyn nog eenigen tyd te
mogen laten staan op gemeentegrond.
B. en W. adviseeren afwyzend op dit
verzoek te beschikken, omdat het ge
bouwtje sedert jaren niet meer gebruikt
wrrdt en in verwaarloosden en vuilen
toestand verkeert. Verzoeker schynt nu
plotseling een voordeeltje in de zaak te
zien.
De raad beslist conform het advies van
B. en W. afwyzend te beschikken op het
verzoek van de flrma H. J. Dronkers k Co.
De vergadering wordt hierop gesloten.
Mannen wei ken van 's morgens tot
's avonds, maar het werk van vrouwen
houdt nooit op.
Wanneer haar rug voortdurend pyn
doet, wanneer zy zich afgemat gevoelt
na de minste inspanning, wanneer zy
voortdurend last heeft van hnofdpyn,
duizeligheid, afmattende pynen in de len
denen en heupen, wanneer zy zich niet
bukken kan zonder dat een scherpe
stekende pyn haar rug doortrekt, dan is
dit een zeker teeken, dat haar nieren
aangedaan zyn.
Urinezuur en andere sehadelyke stof
fen, die door de nieren aan het bloed
onttrokken moesten zyn, blyven in het
bloed acbter en worden door het lichaam
gevoerd, zoodat zy ziekte verspreiden
door uw geheele gestel.
En ernstiger kwalen als waterzucht,
rheumatiek, urinekwaleu, onregelmatige
werking van het hart, enz. zullen onge-
twyfeld volgen, wanneer de bovenstaan
de verschynselen veronachtzaamd wor
den.
Laat Foster's Rugpyn Nieren Pillen u
helpen om uw nieren op streek te bren
gen en gezoDd te houden. Wanneer deze
organen gezond zyn en zorg dragen voor
een behooriyke zuivering van het bloed,
verdwynen de ziekteverschynselen, die
hun oorsprong vonden in een slechte
werking der nieren, spoedig. Foster's Rug
pyn Nieren Pillen werken alleen op de
nieren en blaas, zy helpen hen om het
bloed te filtreeren en de onzuiverheden
met de urine af te voeren.
Foster's Rugpyn Nieren Pillen let
vooral op de juiste spelling van den
naam Foster's) zyn te Goes vi rkrygbaar
bjj de Firma Nathan Emanuel; en te
Middelburg by den heer Joh. de Roos,
Vlasmarkt K. 157. Toezending geschiedt
franco na ontvangst van postwissel 4 fl.76
voor één, of fl©.— voor zes doozen.
