No. 280 1912
Donderdag 29 Augustus.
26e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Vurige kolen.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Zal door het tarief de invoer
verminderen
FEUILLETON.
BIHHKKLAHD.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers„0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Het Arthurplein in Londen is een
van die ouderwetsche hoekjes in de
groote wereldstad, die betere dagen ge
kend hebben. Daar het een weinig ter
zjjde van den hoofdweg ligt, heeft het
de rustige kalmte bewaard van het land.
De huizen hebben de groote tuinen
met vruchtboomen beplant en door hooge
muren afgesloten. In No. 79 een met
smaak gebouwd witgeschilderd huis, dat
niet als de overige van een uithangbord
voorzien was, dat kamers te huur aan-
kondigde woonde Prederik Parker met
z(jn moeder en zuster.
Z(j hadden daar reeds jaren gewoond,
en iedereen op het plein kende Prederik
en had een vriendelijk woord voor hem,
evenals hij op zijn beurt iedereen op het
plein kende en alles omtrent hem wist.
Zijn moeder was een mooie, statige oude
Toen het Tariefontwerp Harte werd s
ingediend, waarbij de rechten op zeep
werden verhoogd, kocht een der grootste
zeepfabrieken in Europa voor ongeveer
anderhalve ton gouds een terrein van
omstreeks 15 hectaren, gelegen aan den
Waterweg van Rotterdam naar Zee, tot
het stichten van eene model zeepfabriek
op reusachtige schaal, ten einde Neder
land en de daarmede door directe ver
voermiddelen verbonden landen van hare
zeep te voorzien. Die firma deelde blijk
baar niet het gevoelen der z. g. vrij
handelaren, dat de prijs van de zeep in
Nederland met het bedrag van het recht
zou worden verhoogd en dat zij dus
eenvoudig haren prjjs met het recht kon
verhoogen en toch kon blijven leveren.
Het was wel een reuzen-firma, maar
volgens de z.g. vrijhandelaren had z!J
blijkbaar geen verstand van zaken eD
geen begrip van de factoren die een fa
brikant den prijs van zyn product doen
vaststellen
Hoe dit zij, deze, volgens het oordeel
der z.g. vry bandelaren kortzichtige, doch
volgens ons oordeel zeer verstandige
Irma, wenschte vermoedelijk zich zelf
in staat te stellen zonder eenige beta
ling van rechten, dus ook zonder beta
ling van het huidige invoerrecht op zeep,
de Nederlandsche afnemers te kunnen
bedienen. Het terrein werd opgehoogd,
van bazalt steenglooiïng voorzien, enz.
De betrokken Nederlandsche Gemeente-
bestureD werden uitgenoodigd om in het
buitenland de bestaande zeepfabrieken
te komen zien, teneinde zich een oor
deel te kunnen vormen omtrent hetgeen
de firma praesteerde en omtrent de reu
zenplannen, die zjj op Nederlandsch
grondgebied voornemens was te verwe
zenlijken. Honderden bjj honderden werk
lieden zouden arbeid vinden, een groot-
eche exportnijverheid zou worden opge
richt. Maarhet Tarief Harte kwam
niet. De fabriek werd niet opgericht.
Wat in het belang van Nederland zou
geweest zijn, veel werk en goedkoope
zeep, bleef uit. Ongeveer een half milli-
oen ligt daar renteloos en zonder op
brengst van eenige beteekenis. Het an
ders te verdienen werkloon wordt niet
aan de Nederlandsche arbeiders uitbe
taald. En van de door de firma in Neder
land in groote hoeveelheid ingevoerde
zeep, betalen volgens de z. g. vrijhande
laars de Nederlandsche verbruikers nog
steeds de invoerrechten, die volgens het
huidige tarief daarvan bij invoer ver
schuldigd zijn.
Men ziet hieruit hoe de verbruikers
door de z.g. vrijhandelaars quasi worden
geholpen, doch feiteiy k worden benadeeld.
Doch dit voorbeeld leert ons nog meer.
Het werpt een schel licht op nog andere
dwaze beweringan der z. g. vrijhande
laars. Door de invoerrechten zullen de
invoeren verminderen, roepen zjjen op
die vermindering van den invoer is zelfs
hun kreupele theorie geheel gebouwd.
Daardoor zal andere arbeid worden stil
gezet, beweren zt). Geen export industrie
zal meer kunnen bestaan, heet het.
Hoe staat het nu met de onmogeiyk-
making van «en export, die stilzetting
van den arbeid, die vermindering van
den invoer Alleen reeds het uitzicht op
het tot stand komen van het tarief deed
het plan voor de exportindustrie rijpen.
Alleen reeds de indiening van het tarief
bezorgde den Nederlandschen ingezete
nen een groot deel van het halve mil-
lioen, dat werd vastgelegd in het terrein
en waarvan ook een niet onbelangrijk
deel arbeidsloon was. Maar wat werd al
niet een hoeveelheid materiaal, bijvoor
beeld bazalt, uit het buitenland meer
ingevoerd dan anders het geval zou ge
weest zijn.
Vermeerdering van invoer dus.
En wanneer de fabriek was tot stand
gekomen, wat zouden niet groote hoe
veelheden materialen van allerlei aard
en machinerieën voor den bouw dier
fabriek zijn ingevoerd.
Alweer meer invoer dan vroeger dus!
Eu wanneer die fabriek in werking
was gekomen en Nederland een In het
groot exporteerende fabriek rijker was
geworden, wat zouden Diet jaarlijks
ontzaggelijke hoeveelheden grondstoffen
en hulpmiddelen uit het buitenland
moeten worden aangevoerd.
Ook hier dus vermeerdering van in
voeren
En dan zegt men dat de invoer van
een land, dat beschermende invoerrech
ten gaat heffen, noodzakelijk moet ver
minderen Het is inderdaad te gek.
En op dergelijke dwaze quasi theore
tische beschouwingen wordt het tarief
beoordeeld en afgekeurd.
TJitg. Tariefver)
^TIugTrniT"
Een straf.
In enkele bladen wordt nogal breed
uitgemeten een straf door den burge
meester van Amsterdam toegepast op
den politieagent Winters.
Winters heeft in een vergadering van
den Bond van gemeente-politiebeambten
gesproken over het straffenstelsel bi) de
Amsterdamsche politie en dingen gezegd
die bjj niet zou kunnen verantwoorden.
De hoofdcommissaris Versteeg vroeg
hem namens den burgemeester of de
verslagen in de bladen betreffende 't door
hem gesprokene juist waren, waarop
Winters bevestigend antwoordde, tevens
de volle verantwoordelijkheid voor 't ge
sprokene aanvaardende, doch tegelijk
weigerende de namen te noemen der
agenten die by5 de door hem genoemde
en gewraakte feiten betrokken waren,
dame, die grootendeels leefde van haar
tuin en bijna nooit het huis verliet, dan
om de huur te betalen.
Kolonel Parker, Frederik's vader was
dood, by was officier geweest in Indië
en daarom dus weinig bekend en bespro
ken op het Arthurplein. Zyn dochter was
er zeer bemind, zy was een buitenge
woon, lief, zacht meisje dat er voor haar
vyf en twintig jaar ongelooflyk jong
uitzag. Zy was vaD middelmatige grootte,
had bruin haar, een mooie tint en de
liefste oogen, die men zich denken kan.
Bovendien had ze een gevoelig hart
een hart waaraan nooit tevergeefs een
geschiedenis van lyden of teleurstelling
werd uitgestort, een hart dat haar drong
altyd eerst aan anderen te denken en
alles te doen wat zy vermocht om hun
het leven gemakkeiyk te maken.
Zoo was de zuster, die Frederik's
trouwe gezellin was de eenige tegen
wien hy zich ooit uitsprak en die zyn
volkomen vertrouwen had. Want of
schoon iedereen Frederik kende en ge-
zulks omdat het hoofdbestuur van den
bond hem niet wilde machtigen hun
namen mee te deelen.
De burgemeester verzocht toen den
politieagent by monde van genoemden
commissaris om waar te maken drie in
zyn rede voorkomende dingenlo. dat de
agenten niet worden gehoord, wanneer zy
een volgens het oordeel hunner superieu
ren strafbaar feit plegen2o. dat men niet
zeker is dat het rapport door den agent
geteekend en aan den commissaris ter
lezing verschaft, is het oorspronkeiyke
dan wel een copie; 3o. dat de burge
meester, als de agenten op straat met
burgers noodeloos stonden te praten,
daaraan een einde had gemaakt op een
wyze die een demoraliseerenden invloed
uitoefende.
De burgemeester riep den heer Win
ters hiervoor ter verantwoording. Deze
verklaarde punt 1 niet te kunnen aan-
toonen zonder namen te noemen, en dat
wilde het Hoofdbestuur van den Bond
niet toestaan Punt 2 hield hy staande
en wat aangaat punt 3 weigerde hy zyn
zegsman te noemen, doch zelf had hy
van den burgemeester op geiyke manier
wel eens een standje gehad omdat hy
met dienstmeisjes stond te pratenoveri
gens verklaarde hy wat punt 2 aangaat
geen bepaalde feiten op 't oog te hebben
gehad en niet te kunnen aantoonen dat
de hoofdcommissaris niet persooniyk de
door den agent onderteekende verant
woording inziet; met de mededeeling
van het geval sub 3 waarby de betrok
ken agent had gemeend een onverdiende
berispiDg te ontvangen verklaarde hy
niet te hebben bedoeld te zeggen, dat
het geval op dien agent een demorali
seerenden invloed zou hebben uitgeoe
fend, maar dat in het algemeen derge-
ïyke handelwyze een demoraliseerenden
invloed moest hebben
Is 't wonder dat de burgemeester zoo
klakkeloos in 't openbaar uitgesproken
beweringen strafte En dan hoe nog
De agent had in punt 1 een scheeve
voorstelling van zaken gegevenin punt
2 een onwaarheid gezegd, krenkend voor
die politieambtenaren door wier handen
de verantwoording der agenten gaat.
Hiervoor werd hem de straf opgelegd
van terugstelling op de rangiyst, zulks
in verband met zyn strafregister dat
lang niet blank was.
Winters ïydt geen financieele schade
by deze straf. Zyn kameraden die hem
tegemoet komen, dragen naar 't scbynt,
dus doende, water naar de zee.
Het is derhalve onwaar dat de agent
is gestraft, dewyi hij de rechtspositie
der agenten had ter sprake gebracht.
Niet daarvoor werd hjj gestraft; dit
dient wel in 't oog gehouden, ook al
houdt men 't er voor dat er aan die
rechtspositie nog heel wat ontbreekt.
negen was, men kende hem hoofdzake-
ïyk door zjjn zuster.
Als er een of ander liefdewerk op touw
gezet moest worden of een som gelds
voor een groot doel byeengebracht, was
het altyd Frederik, die het bedacht had
en de eerste was om geldeiyk te steunen.
Daar was de oude vrouw op den hoek,
die de straat veegde en de boodschappen
deed voor de bewoners van het plein
een goede eeriyke ziel, die zeer hoog
noodig schoenen Doodig had, als haar
schoenen zolen.
Goeden morgen, vrouw Atkins, zeide
een der voorbygangers op een goeden
dag tot haar, „wat hebt ge daar keurige
nieuwe schoenen aan".
„Ja, dat is zeker zoo, danx zy myn
heer Frederik, juffrouw Mine kwam gis
teren naar my toe en zeideVrouw
Atkinsmyn broer zegt dat het hoog
tyd is, dat ge een bezoek aan den schoen
maker brengt, en hy zendt u dit —En
hier gaf ze me in een papiertje geld voor
een paar paooie schoenen om nieuwe
De Roode Dinsdag.
Verleden jaar hebben we voor het eerst
den „Rooden Dinsdag* gehad, op touw
gezet door de Sociaal-democratische Ar
beiders-party.
Toen werd in den Haag op den derden
Dinsdag in September, als de Koningin
met plechtig ceremonieel de Staten-Gene-
raal opent, een reuzen-optocht met vaan
dels en banieren gehouden.
Doel daarvan was om zóó kracht by
te zetten aan den eisch voor algemeen
kiesrecht.
Ook voor dit jaar hebben de roode
heeren, reeds maanden geleden zulk 'n
optocht aangekondigd.
Die optocht zou nu de groote gebeur
tenis zyn, waarover iedereen zou spreken.
De KoDinkiyke Stoet zou er door in
de schaduw worden gesteld.
Alles was reeds voor het slagen van
deze demonstratie geregeld, evenwel zon
der eerst verlof voor den optocht te vragei).
Dit achtte men overbodig!
Dezer dagen ging men by den Burge
meester van 's-Gravenhage even op au
diëntie. Niet, zooals de Rotterd. meedeelt,
om verlof te vragen tot het houden van
den optocht, maar om hem eens te polsen
over het plan wat meer vaandels en
wagenen en rulteren in den stoet te
nemen dan het vorige jaar.
Het resultaat wasnul op het request.
De Burgemeester gaf dit jaar geen verlof.
Natuuriyk is nu het socialistische
en ook voor 'n goed deal het vryzinnige
Holland in last.
Zoo'n Burgemeester, die den moed
heeft zich tegen zyne Majesteit Pietir
Jelles Troelstra te verzetten
Tentoonstelling en Zondagsrust. Men
schryft uit Friesland aan da Rott.:
Maandag werd in Leeuwarden de
GrooteLandbouwtentoonstelling geopend.
Deze tentoonstelling heeft tot heel wat
stryd aanleiding gegeven. De Christelyke
boeren namelyk hebben van den aanvang
af den eisch gesteld, dat de expositie op
Zondag gesloten zou zyn. Dit is niet
ingewilligd geworden, en een gevolg
daarvan is, dat die boeren, welke den
Zondag niet bestemd achten voor ten
toonstelling, zich gaan onthouden. In de
laatste dagen heeft het niet ontbroken
aan aansporingen, om consequent te
biyven, nu de niet-Christelyken niet
hebben willen rekenen met de bezwaren,
die onze mannen hadden.
Thans beproeft men wel den Christe-
iyken boeren een middel aan de hand
te do6D, waardoor zy hun medewerking
kunnen veileenen, nameiyk hun voor
te stellen wel hun vee en landbouw
producten in te zenden, maar het inge-
zondene dan vóór den Zondag weg te
halen. Hierop echter wordt natuurlijk
te koopen. En gisteravond kwam myn
heer Frederik langs en ik bedankte hem
harteiyk zoo heel dikwyis heb ik hem
voor allerlei te bedanken en hy kykt
me met zyn vriendeiyke oogen aan eD
zegt niets, maar gaat door met eeD biy
gezicht, omdat hy my gelukkig ziet. En
juffrouw Mini zegt, zoo doet hy altyd;
hy spreekt tegeD niemand, dan tegen
haar, maar denkt altyd aan het genoegen
en geluk van anderen. En zoo is hy nu
altyd. God zegene hem'k zou alles voor
hem willen doen."
Zoo sprak iedereen over Frederik, ieder
was hem dankbaarheid verschuldigd voor
de een of andere vriendelyke daad van
barmhartigheid, die hy door Mini bewees.
Frederik was niet sterk. Zyn gezond
heid was niet van dien aard, dat hy ge
regeld een betrekking kon waarnemen,
lederen dag giDg hy uit en zyn vrien-
deiyk gezicht en zachte blauwe oogen
werden overal graag gezien.
Hy en Mini waren gewoon om in het
park te zitten, waar by na iederen middag
ook niet ingegaan. Alom beeft nu de
raad weerklonken niet inzendenen niet
bezoeken.
Dit wil heel wat zeggen. De tentoon
stelling zal misschien een nog niet slecht
figuur slaan. Maar zy kon veel meer
gaven. Friesland toch heeft een sterken,
Christeiyken boerenstand. Id byna de
geheele kleislreek van Stavoren tot Dok-
kum is de bevolking in vry groote
meerderheid de Christelyke beginselen
toegedaan. Het heeft onzen boeren, die
ook trotsch zyn op hun veestapel, en
die gaarne hun veldgewassen hadden
ingezonden, leed gedaan, dat zy dit
standpunt moesten innemen. Maar zy
konden niet andersHoeveel economisch
sterker zou ons Nederlandsche volk niet
staan, wanneer gezorgd werd, dat voor
zaken van zoo groot belang als tentoon
stellingen, ieder kon meedoen.
Te Maarssen is gisteren in den
ouderdom van 67 jaren overleden de heer
A. A. Vorsterman van Oyen, genealoog
en heraldicus. Door den vorst van Wal-
deck-Pyrmont was hy wegens het in
orde brengen van diens geslachtsregister
gedecoreerd,
De minister van koloniën heeft den
opzichter van den rykswaterstaat 4de
klasse P. W. Weisfeit, voor den duur van
uiteriyk 3 jaren, ingaande 30 dezer, ter
beschikkiDg gesteld van den gouverneur
van Suriname, om te worden belast met
de waarneming van de betrekking van
opzichter by het departement van open
bare werken en verkeer in die kolonie,
St. Ct.
De Oranjebloem. Te Hoorn en
elders is de toestemming tot verkoop
van de z.g. Oranjebloem op 31 Augustus,
waarvan de opbrengst uitsluitend zou
strekken ten behoeve van de Christelyke
militaire tehuizen, geweigerd.
De storm. By den storm van gister
nacht is te de Bildt onder meer 6on
windsnelheid van 29 meter per seconde
geregistreerd, nagenoeg zooveel als by
den bekenden storm op 30 September
1911. De barometer daalde van 1 uur tot
half vyf ruim 10 millimeter, toen de
wind met orkaankracht van Zuid naar
Noordwest verschoot, en de barometer
een laagsten stand van 729.5 m.m. be
reikte, ruim 10 m.m. lager dan tot dus
verre in Augustus is voorgekomen. On
geveer te half acht werd de luchtdruk
van 1 uur weer geregistreerd. Van half
twaalf tot half vyf viel een neerslag van
29 m.m. Het geheele verloop vaD den
storm deed meer aan een tropischen
cycloon denken dan aan een storm op
onze breedte. If. R. C.
Milicien-verlofgangers. By het inwer
kingtreden der nieuwe Militiewet behoo-
ren in de zakboekjes de noodige wyzi-
gingen te worden aangebracht en zyn
de verlofgangers die dit jaar niet onder
verscheidene jongelui tennis speelden.
Hy had een vast plekje waar hy altyd
naar het spel zat te kyken en waarheen
zy altyd hun schreden richtten.
Eu hier bleek het droevig feit, dat
Frederik een vyand bezat nameiyk
den ouden Welhs,den tuinman en opzich
ter vaD het park. Eindelooze malen had
Frederik getracht vriendschap te sluiten
met dezen oudeD brompot; maar altyd
mislukten zyn pogiDgen.
Zonder eenige reden ter wereld had hy
een ingekankerden haat opgevat tegen
Frederik en deed al wat hy kon om zoo
onaangenaam mogeiyk jegens hem te
zyn. Zoo bad hy juist het plekje, waar
Frederik en zyn zuster by voorkeur zaten
afgerasterd en in een bloembed veran
derd.
Zooals gewooniyk zeide Frederik, toen
hy dit merkte, er niets van. Mine lokte
het uit, dat het hem zeer gegriefd had,
hoewel hy er geen werk van wilde maken,
om Welhs over zyn lomp gedrag door
zyn meerderen te laten terechtzetten.
