l^o, 249 1912
Woensdag 24 Juli,
26e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DEJONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
- - «-C, f-
_V?v-
0,
delbnrg,
am
LBDBG.
4,40a, 4,45a,
8,55a, 9,30
11,50,12,10,
Od, 2,10, 2,30,
4,30d, 4,50,
50, 7,10, 7,30,
9,40, 10,15,
5,10a, 5,15a,
8,55, 9,30d,
12,-*, 12,10,
2,10, 2,30d,
4;30, 4,50,
6,50, 7,10a,
9,40, 10,15,
2,30 en 4,50
wcrkmans-
en op werk-
mise.
rder dan de
goederen al-
tul Kruger-
ie, Keersluis,
b- an, Tram-
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere regel
meer 10 cent.
heren.
i-Domburg.
47 8.18 §11.15
.07 8.40 §11.35
5 8.49 §11.44
22 8.56 §11.51
33 9.08 §12.O2
.44 9.20 §12.12
50 9.27 12.18
Middelburg.
.15 6.55 9.37
.22 7.01 9.44
.34 7.12 9.56
.46 7.23 10.08
.53 7.3o 10.I5
.04 7.41 10.26
.23 8.—§10.45
-Domburg.
44 8.i5§n.l2
49 8.2o§i 1.17
53 8.25§I 1.22
56 8.28|1i.25
07 8.40 §11.35
50 9.27 §12.18
6|
!l
Vlissingen.
6.55 9-37
>4 7.41 10.26
7.50 §10.35
7.53 §10.38
7.58 §10.43
i 8.03 §10.48
alleen gedu-
t en met 15
en tusschen
om 8.10 v.,
e om 10.36 v.,
plaatsen van
'H1LD ST.
5,30 12,30
6,- 12,30
6,30 1,30
6,30 12,—
6,30 1,30
1
«se datus? is
eede getal ii
IERIKZE».
's morgens
kdagen half
6,— 5,30
6,30 3,15
0 7,— 3,15
7.30 3.15
s t
>TTEi DAM,
Zondags
Middelburg
uur.
htylüe*
6,35 d)
7,05
5d) h)
hai vertrek
tnsTM.8,btl
n onjNeuzen
hoogste 15
an [10,45 uit
April tot en
De opgaaf van den spoordienst
komt in dit nommer voor op de gebrui
kelijke plaats.
23 Juli 1912.
De mededeeling dat jhr. 0. v. Nispen
tot 8evenaer, het r.-k. Kamerlid voor
Nijmegen, zich een eventueele konink
lijke benoeming tot president der Tweede
Kamer zal laten welgevallen, is over 't
algemeen in onze pers in goede aarde
gevallen.
De heer v. Nispen heeft zjjn sporen
als leider eener Kameizitticg reeds ver
diend. Meermalen heeft hij den hamer
met groot talent weten te voeren. Reeds
z|jn eerste optreden maakte een besten
indruk.
Het was des avonds na de met terreur
en terrorisme ingezette obstructie der
socialisten, die lange redevoeringen over
niets beduidende onderwerpen hielden
en de Kamer op Schapers commando:
«de heeren zullen stemmen", een paar
dagen hadden opgehoudendat mr. v.
Nispen een zitting had te presideeren,
waai in hy zfln tact en tegelijk zjjn
kracht wist te toonenen eerbied af
dwong door z|jn strenge en vaste leiding
met het geluid van z|jn hamer over
stemde h|j den socialist dien h|j buiten
de orde wist, en drong h|j hem terug
tot binnen de perken. Dat viel den soci
alist tegendoch Rechts stemde het
dankbaar.
De schooljongens hadden dezeD nieu
wen meester geprobeerd, maar het was
hun zuur opgebroken.
De wetenschap dat jhr. v. Nispen meer
dan graaf v. Bylandt zal doortasten,
verzoent dan ook allicht alle man onder
ons met het feit dat geen man uit de
Chr. protestantsche partijen op den voor-
zittersstoel zal plaats nemen. En w|j
weren bereids alle kwezelarijen van vry
zinnige en socialistische bladen af, als
zou de benoeming van een Roomsch-
Katholieken voorzitter begunstiging van
„Rome" beteekenen geljjk de Zutfemche
Courant met breed gebaar bezig is ons
w|js te maken.
Al dat geklaag over „Rome" en Rome-
heerachappij is aan dien kant niets an
ders dan een doorzichtige poging om
een wigge te drjjven in de coalitie. Ook
het Borgesiaansch geteem van de Zut-
fensche, met name deze woorden
„Op duizenden kiezers van rechts
zal het ook stellig een hoogst onaan-
genamen indruk maken, dat de Kamer
zal worden gepresideecd door een lid
der r.-k. staatsparty. Het is nu een
maal zoo. En het zou dwaasheid z|jn
het te verbloemener leeft nu een
maal in een groot deel van ods volk
een afkeer van het katholicisme. En
wanneer aan een r.-kath., nog wel met
den steun van chr.-hist. en anti-rev.
Kamerleden, zoo hoog een ambt wordt
toevertrouwd, dan zal dat op den duur
in den lande, ook onder anti-rev. ©n
chr.-hist. kiezers een verzet uitlokken,
dat in 1913 door de knapste sprekers
van rechts kwalijk te fnuiken zal we
zen in de toekomst zullen de anti-
rev., en vooral de chr.-hist. leiders
inzien, dat de nieuwe Kamerpresident
hun een groote hinderpaal wezen zal
om vele mannen van rechts te behou
den in de coalitie"
heeft geen andere bedoeling. Men voelt
den schrijver van verre al aankomen
en wacht zich bereids voor wie met hem
zullen komen instemmen.
Bovendien heeft de naam Van Nispen
onder ons, vooral onder de ouderen, een
goeden klank.
Wie de staatkundige en parlementaire
geschiedenis des lands kent, en zich
herinnert de principiëele, in menig punt
antirevolutionaire betoogen en wyze van
str|jd voeren van de hoeren v. Nispen
uit de dagen van Groen en van Kappeyne,
den steun van den grootvader van O. v.
Nispen .aan Groen van Prinsterer in
diens kamp met de Revolutie geboden,
zoodat Groen zelfs sprak van „z|jn vriend
y. Nispen"en de trouw waarmee de
vader van O. v. Nispen, in de jaren voor
en na de scherpe resolutie, eerst als
Kamerlid voor Breda, daarna, als opvol
ger van wijlen z|jn vader, voor Nijme
gen, naast v. Loon en v. Wassenaer,
Keuchenius en Lohman, voor d9 geeste
lijke goederen der natie den strijd vol
hield, die begroet een mogelijke benoe
ming van den zoon en kleinzoon met
vertrouwenen h|j voegt er den wensch
aan toe dat deze in den strijd voor recht
en waarheid den goeden naam van zijn
geslacht moge ophouden, en de traditie
der goede kameraadschap van z|jn vade
ren met de voormannen onzer party
moge voortzetten.
Een giraffe-vang8t.
De giraffe in Artis te Amsterdam is
dood, en nu heeft het bestuur een nieuw
aangekocht voor f5000. Eet Handelsblad
voegt aan deze mededeeling het volgen
de toe:
Het is een prachtig reis- en sportbe-
dryf in grootschen stjjl, om zoo'n giraffe
te gaan vangen
Van de Engelsche regeering heeft men
eerstens het verlof te verkrygen, om in
Zuid-Afnka een exemplaar te bemachti
gen. Daarna rust men een Boeren kara
vaan uit van uitnemende bereden man
nen. Men dringt, uit Zuid-Afrika vertrek
kende, diep het noorden in, tot in het
hartje van het wilde jagersland Rhodesia.
En daar begint dan de sport!Hier geldt 't
geen rustige schietkunst't is dag in dag
uit, stap voor stap een naarstig overleg
gen Eindeiyk zullen de Boerenjagers,
gewapend met lasso's en kykers in
plaats van met geweren een giraffen-
kudde ontdekt hebben. Dit is reeds een
sport-succes op zich zelf, want giraffen
heften byna onvindbaar, omdat zy in
hun vryen staat listig gebruik weten te
maken van de wonderiyke toetakeling
van hun gevlekte huid, van hun stelt-
baenen, van hun ellenlangen hals. Zy
houden zich by voorkeur op onder een
groep slankstammige palmboomen ron
dom blakert de wit-beschenen woestijn
om het midden van het hooge boom
groepje, waar de zonnebrand zyn straal-
'gezeng tusschen de bladeren boort. Dus
is daar geen onderscheid te zien tusschen
den licht en donker gevlekten zandbo
dem en den gevlekten giraffen-rug, tus
schen de hooge dunne boomstammen en
de magere pooten en gestrekte halzen
der giraffen
Toch, de Boerenjagers hebben de kudde
ontdektNu een volgende sporthet
opdryven van de kudde, of van eenige
exemplaren er van, naar een natuuriyken
val, waaruit de dieren niet ontsnappen
kunnen. En een wilde jacht wordt het
achter de langbeenige telgangers aan, die
in een afschuweiyken styi, maar varras
send snel weten weg te komen Ein-
deiyk heeft men dan een giraffe liefst
een moeder-dier voldoende kunnen
naderen om het te lasseeren. Het gevan
gen dier, dat, in verhouding tot z'n lengte
van een onovertrefbare zachtmoedigheid
is, scharremaait eerst en net zoo lang
met z'n staakpooten, tot het zich zelf
heeft uitgeput. En rustig komen de jagers
er dan by, om het dier te voeren.
Er is niets wat meer went!
Zy houden het beest aan een lang
touw gevangen, laten haar jongen tot de
gevangen moeder naderen, en geven
steeds aan beiden vol-op eten en drinken
aldus niet anders bereikende dan dat de
dieren de tegenwoordigheid van men-
sctaen begrypen. Daarna wordt pas lang-
zaam-aan de moeilyke tocht zuidwaarts
aanvaard. Da moeder giraffe is met tou
wen aan een Boerentrekwagen bevestigd,
haar jongen steeds vry om zich heen.
Dagelyks zien de giraffen dus de man
nen, de paarden van het transport: en
de dieren gewennen steeds meer en meer
aan ons menschen.
Aan boord van het schip wordt het in
een open houten kist geplaatst, nadat
men bet dier ook daaraan eerst heeft
laten wennen. Zoo komen de giraffen-
moeder en de jongen naar Europa.
Dus maakte ook onze nieuwe Artis
giraffe in twee maanden de reis van de
Rhodesiaansche woestyn over Kaapstad
naar HaDnover, en nu dezer dagen van
het Hannoversche stadje waar de firma
Ruhe haar dierenpark beeft,, per trein,
in het verplaatsbare giraflenhok, waarin
het beest gewend werd om geknield te
liggen, naar Amsterdam.
Bovendien kwam een opzichter uit
Duitschland mee, alweer omdat het dier
aan hem reeds gewend was geraakt. En
de eerste twee weken biyft deze opzich
ter dan ook trouw in haar buurt.
vm mm s
Op de teenen getrapt.
De afdeeling Rotterdam van den Bond
van Nederlandsche (openbare) onderwy-
zers had een kindervacantiefeest op touw
gezet, doch B. en W. beletten haar dit
plan te volvoeren.
Vrijzinnig- en sociaal-democraten in
den gemeenteraad zetten over deze wei
gering van officieels medewerking een
boom op, en zochten door een motie B.
en W. een (politiek) malheurtje te be
zorgen. Die opzet mislukte. De aanslag
werd door wethouder v. d. Molen en den
burgemeester uits'.ekend afgeweerd.
De Rotterdammer die eerst het sop de
kool niet waard achtte, kwam door de
gemaakte drukte, zoo in als buiten den
Raad, tot andere gedachten.
Hy schryft:
Wethouder Van der Molen toonde in
deze heel wat fijner Deus dan wy te
bezitten.
Wy zyn bekeerd door hetgeen na
de weigering van B. en W. geschiedde.
Immers, toen bleek dat B. en W.
principieel bezwaar hadden tegen de
organiseering van een dergeiyk feest
door een vakvereeniging van bepaalde
kleur als de Bond van Nederl. Onder-
wyzers, had mogen worden verwacht
dat men in dit standpunt zou hebben
berust. B. en W. toch toonden daar
mee het karakter van de openbare
school te willen hooghouden en niet
te dulden dat door een bepaalde rich
ting zeker beslag op haar levensuitin
gen werd gelegd. Ongetwyfeld werd
daarmee de openbare school het meest
gediend.
Al had [men die meening nu niet
gedeeld dan moesten toch de Bonds-
voorstanders van dit kinderfeest den
wenk van B. en W. ter harte hebben
genomenzelve van de organisatie
hebben afgezien,aaa een meer onzydige
commissie de afwikkeling overlatende.
De steun van het college was hun
dan ten volle verzekerd. En het ging
immers ten slotte toch om het slagen
van het kinderfeest, om „het arme
schoolkind".
Maar wie zoo den afloop denkt, kent
den bond niet.
Een protestmeeting is op touw gezet,
wilde stukken over „Rotterdam op z'n
smalst," „Erbarmeiyk reactionairisme"
en dergeiyke werden geschreven, een
felle agitatie wordt ontwikkeld.
De aard van het beestje komt nu
eerst recht uit.
De bond is op zyn respectabelen
staart getrapt. Vandaar al dat misbaar.
Het scbynt, dat de meerdere glorie
van den Bond eigenlijk het doel was
waarnaar men sneefde.
En het vermoeden wint veld, dat
„het arme schoolkind" ook hier wéér
misbruikt werd om den invloed van
den Bond te styven.
Het schynt zoo onschuldig, zoo'n
feestje. Maar de protestvergaderingen, op
de weigering gevolgd, hebben op eenmaal
den ondergrond van de plannen bloot
gelegd, en de dingen in het volle licht
gesteld.
De leiders van den Bond zijn in hun
kaart gekeken, zy vinden dat natuuriyk
niet prettig, en gaan nu schelden. Maar
dat hindert niet. Het bewyst maar dat
wie hun plan doorzagen, goed zagen en
't is weer een goede leer, om niet al te
haastig zich te laten verleiden met de
roode heeren saam uit te gaan, ook niet
onder den schyn dat het alleen voor bet
arme schoolkind zou wezen.
Ziehier weer een staaltje.
mT mm
Souburg. Maandagmiddag vergaderde
de Raad dezer gemeente onder voorzit
terschap van den heer Buteux, burge
meester. Afwezig de heer Oysouw met
kennisgeving. De voorzitter stelt aller
eerst aan de orde het adres van den
gemeentesecretaris. De secretaris vraagt
voor deze zaak in behandeling komt het
woord te mogen voeren. Dit wordt toe
gestaan. De secretaris zegt dezen mor
gen met den heer Joziasse een gesprek
te hebben gehad, waarin dez8 zyn spyt
betuigde over het voci gevallene en dat
zoo hy te veel had gezegd, dit kwam,
omdat hy door iemand was gesard. De
secretaris zeide verder, dat hy, toen de
heer Joziass8 een bewys van toenade
ring had gegeven, de belofte deed zyn
klacht by de Justitie in te trekken. De
heer Joziasse en hy waren gescheiden
onder betuiging, dat alles was vergeten
en vergeven en dat by geen van beiden
eenige wraak zou achterbiyven endaar-
om was het, dat de secretaris den Raad
vroeg te willen besluiten deze zaak en
alles wat daarmede samenhangt als af
gedaan te beschouwen. De heer Jobse
bf tuigt zyn blydschap dat de zaak in der
minne is geschikt, doch wenscht een
woord van afkeuring uit te spreken over
de houding van den persoon, door wien
al die onaangenaamheden zyn ontstaan.
De heer Arendse zegt, dat nu de zaak
tusschen den heer Joziasse en den secre
taris is bygesegd, ook hy maar zal be
schouwen, dat het betichten door den
heer Joziasse van knoeien tusschen den
burgemeester, den secretaris en spreker
in opgewondenheid is gezegd en zal by
er niet verder op ingaan. De heer Daniëlse
zegt, dat het hem bevreemdt, dat de
heer Joziasse niet vroeger schuld heeft
bekend, kort geleden wilde hy van geen
schuld weten en nu betuigt hy spyt.
Spreker gelooft, dat de heer Joziasse
verkeerde raadslieden heeft. In tusschen
verbiydt de heer Daniëlse er zich over,
dat de zaak uit is. De heer Joziasse
verklaart zich niet beslist tegen den heer
Daniëlse te hebben uitgelaten, hy heeft
alleen van vermoeden gesproken. De
heer Joziasse vraagt of de secretaris
geen bezwaar heeft, dat een blief van
Kodde en Jasperse wo?dt voorgel6Z6D.
De secretaris leest daarop dien brief
voor, waarin die personen verklaren dat
Joziasse door iemand gesard werd en
daarom dingen heeft gezegd, die hy in
kalmte niet zou gesproken hebben.
Verder komen in behandeling twee
adressen één van het Hoofd der School
met den Bybel en één van het Bestuur
der school voor Chr. Volksonderwys, in
beide adressen wordt gevraagd om f 100
voor de kinderen dier scholen, hetzelfde
bedrag als voor de openbare school is
toegestaan. Deze adressen luiden volledig
aldus
Aan den Raad dezer Gemeente.
Met verschuldigden eerbied komt het
Bestuur der School voor Christeiy k Volks
onderwys alhier tot U met het volgend
verzoek.
Het heeft gelezen een verslag van Uwe
raadsve: gadering, waarin f 100 werd ver
zocht en toegezegd^ met op drie na alge-
meece stemmen, om kinderen van de
Openbare School een reisje te laten doen.
Oer het al of ni9t wenscheiyke van
zulk eene uitgave spreekt het School
bestuur zich niet uit. Maar, du de Raad
in zyne meerderheid meent wèl op zulk
een verzoek te moeten ingaan, nu komt,
geiyk U booestwaarschyniyk wel zult
verwacht hebben, het Bestuur der School
voor Chr. Volksonderwys tot U met een
zelfde beleefd verzoek om f i 00 voor een
reisje ten genoege van de kinderen, die
deze school bezoeken.
Het verzoekt Uw Bestuur dringend dit
verzoek niet als spotterny af te wyzen.
Immers, Nederland is sinds eeuwen het
classieke land van ware liberaliteit en
verdraagzaamheid. En zou dan ónze ge
meente nu eene uitzondering gaan ma
ken en van de belastiDgpenningen, door
alle burgers (daartoe in de termen val
lende) opg&bracht, slechts plm. een derde
deel laten genieten De ouders, die hunne
kinderen de openbare school niet laten
bezoeken, zyn toch geen minderwaardi
gen Tegenover hen wordt toch ook de
verdraagzaamheid betracht en de ware
liberaliteit hoog gehouden. Daarom hoopt
ons Bestuur met een gunstig antwoord
te worden verbiyd.
'tWelk doende
Het Bestuur der School voor
Cbr. Volksonderwys,
L C TERNE OEN, Voorzitter.
J. VAN DEN ENDE, Secretaris.
O. en W.-Souburg, 18 Juli 1912.
Aan den Raad dezer Gemeente.
Met verschuldigden eerbied komt het
hoofd der byz. school van de „Vereeni-
ging tot stichting en instandhouding van
eene School roet den Bybel" alhier tot U
met het volgend versoek.
In uwe raadsvergadering van Maandag
15 Juli werd met op 3 na algemeene stem
men besloten f 100 toe te staan om kinde
ren van de openbare school een reisje te
laten doen. Mag hy nu voor de leerlingen
zyner school hetzelfde bedrag aanvragen
tot het doen van een reisje
Het gaat toch niet aan van de belasting-
penningen door de geheele burgery opga-
bracht het kleinste deel alleen te laten
genieten De biliykheid eiscbt, dat ook
voor da leerlingen zyner school hetzelfde
bedrag uit de Gemeentekas wordt ge
geven.
'tWelk doende.
Het hoofd der byz school van de
„Vereeniging tot stichting en in
standhouding van eene School met
den Bybel".
A. VAN VEEN
O.- en W.-Souburg, 18 Juli 1912.
De heer Wisse keurt het besluit in de
vorige vergadering genomen af. Er zyn
2 scholen, die dezelfde rechten als de
openbare school kunnen doen gelden en
spreker noemt het ingry'peDd f 100 voor
de. openbare school toe te staan. Hy zou
dit raadsbesluit willen intrekken. De heer
Daniëlse zegt de kinderen van de andere
scholen ook gaarne een feestje te gunnen,
doch hy meent, dat de Raad alleen met
de openbare en niet met de andere scho
len heeft te maken.
De heer Jobse merkt op, dat de heer
Van Weele geen feestje wil, bij wil een
studiereisje maken met de leerlingen der
hoogste klasse. De voorstanders dar
Cnristelyke scholen moeten niet aanko
men met het argument, dat zy san de
openbare school helpen meebetalen, ook
spreker betaalt ryksbelasting, welke gel
den de bijz. scholen ten goede komen.
Hy zou f48 beschikbaar willen stellen
voor bedoeld studiereisje. De Voorz. zou
uitgemaakt willen zien of de Raad alle
scholen of alleen de openbare een subsidie
voor een schoolfeestje wil geven. De heer
Arendse zou voor geen der scholeD gelden
willen toestaan, alleen de door den heer
Van Weele uitgespaarde gelden wil hy
voor een studiereisje bestemmen. Met 7
tegen 3 stemmen wordt besloten niet
allen scholen gelden toe te staanvoor de
