Woensdag 17 Juli,
26e Jaargang.
3HRISTEUJK-
UWSBLAD
HISTORSSeii
VOOR ZEELAND
No. 243 1912
D
mdbouwer,
Ihoek.
L maanden,
[cogelande.
ser
GEM,
rke (W.)
1,-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
SIHraSLAHD.
Wy hebben goeden grond om de juist
heid van dit nadere bericht te betwyfelen.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
elburg
ER-GOES.
in Dinsdags.
2,- 5,-
II. Oost) 6,30
eer 9,5,
de) 2,30 6,30
BURG.
4,40a, 4,45a,
8,55d, 9,30
11,50,12,10,
d, 2,10, 2,30,
4,30d, 4,50,
0,7,10, 7,30,
9,40, 10,15,
5,10a, 5,15a,
8,55, 9,30d,
.2,-*, 12,10,
2,10, 2,30d,
4;30, 4,50,
6,50, 7,10a,
9,40, 10,15,
i 2,30 en 4,60
werkmans-
nen op werk-
tnise.
-der dan de
goederen al-
anl Kruger-
se, Keersluis,
bsan, Tiam-
s t
|)TTEi DAM.
Zondags
Middelburg
uur.
IH 8 L D F'.
6,30
7-
3 8,30
8,30
8,30
6 8,30
5,30
8 6.-
6,80
0 6,30
6,30
1,30
12,-
1,-
10,-
10,30
12,30
12,30
1,30
12,-
1,30
- osa data® is
<eede getal is
5IERIKZEE.
3 's morgens
rkdagen half
6,30
62 7,30
S3 7,30
!4 7,30
55 6,30
56 7,30
57 7,80
6-
&9 6,30
30 7,—
31 7.30
6,13
3,-
1,15
2,30
5,30
3,15
8,15
5,30
8,15
3,15
3.15
6,35 d)
7,05
)5
15 d) h)
se bet vertrek
min tm. 8,60
len en-Nemen
n hoogste 15
iten.
van 10,45 uit
April tot en
si **&&&-
Y-
I J
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
De opgaaf van den spoordienst
komt in dit nommer voor op de gebrui
kelijke plaats.
16 Jufi 1912.
De linksche bladen verwaten aan de
rechtscbe „regeering" en meerderheid dat
deze niets tot stand kunnen brengen,
en wijzen, om de bewering kracht by te
zetten, op de byna afgeloopen periode,
waarin geen enkele groofce sociale wet
tot stand kwam.
Tot afwering van deze onverdiende
beschuldigingen zy gewezen op de erva
ringen met name van het. laatste jaar,
waarin, meer nog dan te voren, de Kamer
het langste touwtje zocht, en vooral door
de Linkerzyde door talmen en treuzelen,
door lange redevoeringen en uitgespon
nen spitsvondigheden de parlementaire
molen in zyn werking is belemmerd
geworden.
Menigmaal zelfs stemden leden der
Linkerzyde tegen voorstellen die spoed
maken beoogden, en speelde de liberale
pers op wanneer daartoe besloten was.
En dan de obstructie van zeer by-
zondere soort die van uiterst Links, van
de baDken der Bergparty gevoerd werd.
Dat kan zelfs de meest partydige libe
raal niet ontkennen.
Lees onder anderen wat de Handels-
Mad-redacteur, die van een en ander
oog- en oorgetuige was, schryft:
Een inspannend en een woest jaar
is het dat de Kamer dus feiteiyk beeft
beëindigd. Een „recordjaar" wat de
u. vellen der „Handelingen" belangt (zoo-
als de scheidende voorzitter in herinne
ring bracht). Maar ook wel een record
jaar op 't Btuk van wilde tooneelen.
Een jaar waarin voor 't eerst de open
ly ke obstructie, als verschynsel van
eenigen duur, haar intrede deed in
onze Tweede Kamerwampin
herhaaldeiyk ka balen tussc hen leden
onderling voorvielenwaarin
de voorzitter vaak gansch onderging
in het tumult en waarin zelfs een
paar malen de vergadering moest
worden geschorst wegens wanordeiyk-
heid.
Een jaar dat, aangevangen even vóór
den „record storm van 30 September,
zelf in het teeken van dien storm is
biyven staan.
Een stormjaar in ons parlementaire
leven.
Het Is te verstaan dat onder dergeiyke
omstandigheden de parlementaire molen
niet heeft voortgebracht in verhouding
tot de door hem gemaakte-drukte.
Het is nog niet zoo ver om dit in zyn
onderdeelen te gaan uitleggen. Zoo iets
geschiedt niet in de hondsdagen.
Maar wat in het vat ligt, verzuurt
niet.
Stemt het Calvinisme jolig of som
ber? Een Interessant maar doodloo
pend gesprek van Hollandsche sport-
minnaars in de Deensche hoofdstad
Op reis naar de Olympische spelen te
Stockholm. Onder dit opschrift lazen
we in de Fr. Kerkbode het volgende
De vryzinnige menschen raken met
ons verlegen. Nu een tydlang is jolig
de by naam geweest, waarmee zy ons
meenden te moeten sieren, jolig zoo al
niet in het openbaar, dan toch in het
donker.
Maar thans moeten wy uit een ge
sprek door eenige sportlievende heeren
op hun doorreis naar Stockholm te Ko
penhagen gevoerd, wel opmakeD, datzt
het Calvinisme toch eigeniyk zoo weinig
jolig vinden, dat niet alleen de Neder
landsche Calvinisten, maar heel Neder
land, het Nederlandsch Vryzinnigendom
incluis, er somber van geworden is.
yEen hunner vertelt er ons van in een
schryven aan de N. Rott. Ctgetiteld;
„Naar de Olympische spelen".
Ze zyn in Tivoli geweest, Kopenha-
gen's vermaard j kermistuin, een biyven-
d° inrichting, die aldoor met een vroo-
ïyke menigte is bevolkt.
„Maar de KopeDhagers worden niet
moe, er heen te trekken, jong en oud.
Toen wy gisterenavond om half elf
weggingen stonden nog drommen kin
deren van zes tot tien jaar naar een
bioskoop in de open lucht te kyken.
Er was zelfs een heele school met de
juffrouw by. Andere landen, andere
zeden*.
Of hy zulke zeden ook gevaariyk
vindt, worden wy van den schry ver niet
gewaar. Denkeiyk zouden zelfs vele Na-
derlandsche vryzinnigen er niet veel
mee ophebben, wanneer hunne 6-jarige
kleintjes 's avonds half elf zich nog in
een kermistuin, in plaats van op hun
bedje bevonden.
Maar voor het oogenblik vinden zy de
Deensche jool wel aardig, zelfs zoo, dat
het hier aanleiding geeft tot een verge-
lyking met de Nederlandsche somber
heid, en tot een onderzoek naar de diep
ste gronden daarvan
uWat ons hier op straat en in eet-
gelegenheden trof was weer hetzelfde
verschynsel, dat den Nederlander op
reis telkens opvaltdat de menschen
er vrooiyker uitzien, meer schik in
het leven schynen te hebben en het
zich aangenamer weten te maken. Ik
herinner my, nog onlangs buiten Den
Haag in een welbekende inrichting te
zyn geweest, waar men's middags en
's avonds van een wandeling komt
uitrusten, en van allerlei gebruikt.
Het was vol in het vertrek, maar het
was of wy ons in een sterfhuis be
vonden. De gesprekken werden haast
fluisterend gevoerd en men nam elkan
der op.
„Wat zon er toch dereden van zyn
vroeg gisteren, teiwyi wy ons in
esn uitmuntende restauratie voor wei
nig geld te goed deden aan eenvoor-
treffeiyk toebereid maal, opgediend
met de zorg en de keurigheid, die
men by ons slechts in dure gelegen
heden vindt, een van het gezelschap
hoe zou het toch komen, dat de
Skandinaviërs die toch zooveel noor-
deiyker wonen, in harder klimaat,
zooveel opgewekter zyn dan ons volk?
Dat komt van het Calvinisme, ant
woordde een tweede. Of het Calvinis
me is er by de Hollanders zoo goed
ingegaan, omdat zy somberder zyn,
zei een derde, die meer verstand van
deze dingen heeft. Verder kwam dit
gesprek niet, want het gezicht op al
die gezellig en vrooiyk middagmalende
Deensche mannen en vrouwen, terwjjl
het strykje op. ons terras en als dit
zweeg de muziek in de tent buiten in
Tivoli's tuin er lustig op los speelden,
brachten ons niet in de stemming
voor een theologisch gesprek."
Nu, wy geven den heeren hun Theo
logisch gesprek verder ook gaarne cadeau.
Maar het is wel interessant hen eens
te beluisteren, wanneer zy ook geheel
vry en ongedwongen onder elkaar hunne
indrukken weergeven.
En wanneer dan zelfs vryzinnige
sportliefhebbers, zoodra wy over den
grens zyn in een land met andere zeden,
spreken van Nederland, als een Calvinis
tisch land, dan is het van ons zeker ook
niet te boud gesproken, wanneer wy
hetzelfde doen.
Maar natuuriyk, die somberheiddaar
is niets van aan, tenminste voor wie
nog andere tegenstellingen kent dan
alleenjolig of somber.
Daar is ook een tegenstelling van
blijde en ernstig. Maar van deze twee
neemt het Calvinisme niet de ernst
alléén, maar de biydschap en de ernst
beide, in goede harmonie. Alles heeft
zyn tyd het'weenen en het lachen.
En de onverwinlyke kracht van het j
Calvinistisch geloof is te weten, dat alles j
biyeindigend uitloopt op de verheeriy-
king Gods, en de zaligheid van Zyn Volk.
Het Vlissingsehe fort.
Met leedwezen zien wy dat in de Bel
gische pers ook thans nog stemmen
opgaan om er by de Belgische regeering
op aan te dringen dat deze protesteere
tegen den bouw van een fort te Vlissin-
singen of althans tegen een mogeiyk
gebruik daarvan ten einde een vreemde
vloot, die België te hulp zou komen, te
beletten de Schelde op te varen.
Zoo doet bv. de Moniteur Maritime et
Commercial van Antwerpen en de Flandre
libérale slaat zelfs een forschen toon aan
en schryft
Het wordt tyd dat wy eenige energie
toonen. "Wy kunnen niet dulden dat
een onzydig land als Nederland in
staat is de Schelde naar zyn wensch
af te sluiten en ons te beletten om de
hulp van Engeland by een inval te
verkrygen.
Indien Nederland zyn plan ten uit-
voer brengt, zouden wy in zekere om
standigheden aan zyn goedvinden zyn
overgeleverd. Dat is niet mogeiyk, dat
kan niet zyn.
Wy zullen zien of de heerDeBroc-
queville nog bloed in zyn aderen heeft.
Maar nog eens, zal men beginnen met
ons een goed leger te geven?
De Ahtwerpsche Métropole schryft
De quaestie is overigens tot de be
voegdheid der groote mogendheden
gaan behooren tengevolge hiervan, dat
Nederland m6i haar de Noordzee con i
ventie heeft gesloten, waatby het zich
verbonden heeft hetsfafwgMotehand-J
haven, bestaande by het teekenen van
het traciaat. Het zou zaak zyn te j
weten of het kust ver sterkingsontwerp jj
een verandering in dien toestand heeft
gebracht. Aan de groote mogendheden
staat het daarover te beslissen.
De Petit Bleu zegt, dat het Vlissingsche
fort den toegang tot de Schelde niet
afsluit en dat men er zich dus niet onge
rust over behoefde te maken
De Gazette de Hollande, van de Bel
gische ongerustheid melding makende,
zegt dat zy berust op een verkeerde op
vatting van de quaestie. Wy gelooven
dit tmet baar, hoewel wy ons niet ont
veinzen dat dergelybe opvattingen sterk
in de hand gewerkt wo,.den door Duitsche
bladen ah de Hamb Nachrichten, die
dezer dagen betoogde, dat de Nederland
sche Regeering onmogeiyk met éér fort
by Vlissingen zou toe kunnen om het
door haar genoemde doel te verwezen-
ïyken en dat men er zeker van kon zyn
dit ontwerp door een ander te zien vol-
geD, houdende nieuwe aanvragen voor de
versterking der Schelde. (N. G.)
De tucht bij de landweer in 1910.
In de Kamerstukken werd verleden
week medegedeeld, dat de commissie van
onderzoek betreffende de lanaweer-oefe
nlDgen van 1910, een rapport aan den
Minister van Oorlog had uitgebracht,
welk rapport evenwel door slechts drie
van de vyf leden was onderteekend, en
m. n. niet door den gepensioneerden
generaal Snyders en den luit.-kolonel
Von Schmid, die van hun afwykende,
doch onderling volkomen tegenoverge
stelde zienswyze in afzonderiyke nota's
hadden doen blyken.
Een nader bericht van het Correspon
dentiebureau meldde dat de commissie
tot geen bepaalde conclusie is gekomen.
In de eerste helft van April heeft de
commissie, naar wy vernemen, haar
onderzoek gestaakt en was by het op
maken van haar rapport wel degeiyk
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1 10 regels ƒ1.—, iedere regel
meer 10 cent.
tot bepaalde conclusies ten gunste van
de waarheid der indertijd door generaal
Snyders gepubliceerde feiten gekomen.
Nadat echter de overste Von Schmid
geweigerd had het rapport mede te
onderteekenen omdat hy zich met de
conclusies daarvan niet vereenigen kon
heeft generaal Snyders eveneens gewei
gerd zyn handteekening aan het rapport
te verleenen omdat hy meende, dat by
voortzetting van het onderzoek de waar
heid der door hem gepubliceerde feiten
nog krachtiger zou zyn gestaafd.
Beide hebbeD daarop, geiyk gezegd,
een nota in onderling tegenstrydigen
zin aan het door de meerderheid der
commissie onderteekende rapport toe
gevoegd.
Het rapport der commissie moet van
medio Mei gedateerd zyn. N. C.
WmÊ TStOTOBTGHEa.
Middelburg in 1911.
Uit het gemeenteverslag van Middel
burg over 1911 biykt dat met de restau
ratie van den voorgevel van het Raad
huis nog het geheele jaar geregeld werd
voortgegaan. Eenige raamopeningen wer
den voorzien van nieuwe ramen glas in
lood. Verschillende traceeringen werden
nog hersteld of zoo noodig geheel of
gedeelteiyk vernieuwd en de beelden in
de nissen boven de vleeschhal voor
stellende de graven Dirk V, Floris II,
Dirk VI, Floris III, Dirk VII en gravin
Ada werden door nieuwe vervangen.
Deze beeldeu werden, evenals da vroe
ger reeds vernieuwde, vervaardigd in de
kunstwerkplaat; en der firma Cuypeis
Co. te Roermond.
In den loop der maand Juli was men
zoo ver gevorderd met de restauratie,
dat de laatste steiger voor de vischhal
kon worden weggenomen en op het
einde van het jaar kwam men met den
geneelen vooi gevel, tot aan den Koor
toren, gereed.
In de vleeschhal werden enkele her
stellingen uitgevoerd aan het gewelf
aldaar, by welke gelegenheid eenige
cabeaux onder de graden van dat gewelf
en enkele druipertjes aldaar werden
schoongemaakt en waarby bleek, dat
deze overdekt waren met een zeer dikke
laag kalk en pleister, doch zich overigens
nog in een uitstekenden en ongeschonden
staat bevonden, en dat het zeer zeker
meer dan loonend zou zyn om het ge
heele gewelf van de zich daarop bevin
dende kalklaag te ontdoen eD schoon
te maken.
Aan het verslag ontleenen wy verder
In den alge.reenen toestand der be
strating kwam ook dit jaar geen veran
dering ten goede, hetwelk trouwens zeer
goed te begrypen is, wanneer men in
aanmerking neemt de verschillende zeer
ongunstige omstandigheden, welke daar
toe medewerken en daarop door B. en
W. reeds herhaaldeiyk werd gewezen.
Wel zyn van lieverlede enkele der
hoofdtoegangswegen en een tameiyk goe
den staat gekomen, doch tegenover de
oppervlakte bestrating binnen de ge
meente, waarvan verbetering dringend
noodig is, legt de hiervoren bedoelde ver
betering maar zeer weinig gewicht in
de schaal.
in enkele huizeD, waar een sterk ver
moeden bestaat dat de prostitutie op
clandestine wyze wordt uitgeoefend heb
ben voortdurende bezoeken der politie
plaats, terwyi driemaal proces-verbaal
wegens het houden van een huis van
ontucht werd opgemaakt.
Door de politie werden in 1911 792
processen-verbaal opgemaakt tegen 942
in 1910. Wegens dronkenschap werden
110 mannen en 7 vrouwen tydeiyk in
bewaring gesteld52 personen hielden
gedurende korten of langen tyd aan het
bureau van pol "tie verbiyf, als verdacht
van misdryf.
De totale kosten van het lager onder-
wys bedroegen voor de gemeente
f 79041,71, waarvan vermoedeiyk
f 35180,276 zal worden vergoed. Voor het
middelbaar onderwys werd uitgegeven
voor de Burgeravondschool f4851.256 en
voor de avondschool 'voor handwerkslie
den f4121716, waarvan respectieveiyk
f117 en f86 van ontvangen schoolgeld
af moet.
De kosten van het gymnasium be
droegen f22307.38. Van deze kosten,
verminderd met die van het in stand
houden der lokaleD, en na aftrek van
de schoolgelden (die in 1911 f3816.73
bedroegen) betaalde het Ryk de helft.
Volgens mededeeling van betBurger-
ïyk Armbestuur is de toestand van de
behoeftige klasse eerder achteruit- dan
vooruitgaande.
Door de gemeentegasfabriek werd in
1911 2.039.861 M3 gas geproduceerd,
waarvoor 90.415 H.L. kolen gebruikt
werden. Het gasverbruik over de meter
stepg van 1,590,343 Ms in 1910 tot
1,674,755 M3 in 1911. Het saldo der
exploitatie-rekening der fabriek over 1911
bedraagt f83,935,685.
By de gemeenteiyke duinwaterleiding
steeg het aantal aaugesloten perceelen
van 2882 tot 2962. Het saldo der exploi
tatie-rekening van dit gemeentebedryf
bedroeg f 13.510.80.
Souburg. Maandagmiddag vergaderde
de Raad dezer gemeente. Afwezig de heer
Joziasse met kennisgeving. De voorzitter,
de heer Bouten se, burgemeester, doet
voorlezing van een adres van den se
cretaris, van den volgenden inhoud
„Den 24 Junijl. werd mij gezegd dat
de wethouder, de heer Joziasse, zich te
gen enkele personen had uitgelaten, dat
ik de door uwe vergadering vasrg -stelde
notulen had vervalscht. Na afloop der
vergadering van B. er W. op 26 Juni
d. a. v,, heb ik den heer Joziasse ge
vraagd of hy dit werkeiyk ba. gezegd,
waarop hy antwoordde niet te hebben
beweerd, dat de notulen door my waren
vervalschr, wel, dat by my op goede
gronden van vervalsching van reeds vast
gestelde notulen verdenkt.
Ik heb hem toen dringend verzocht
tegen my by de Justitie een aanklacht
in te dienen wegens valschheid in ge
schrifte, doch de heer Joziasse was daar
toe niet te bewegen.
Dat eene zoo ernstige beschuldiging
mij ten zeerste grieft, behoef ik u nau-
weiyks te zeggen. Altyd is het mijn
streven het door u gesprokene zoo uit
gebreid en nauwkeurig mogeiyk weer te
geven, en dan van zulk een misdryf te
worden verdacht is meer dan ergerlijk.
Zeer aangenaam zou het my zyn, in
dien u wildet besluiten de bewuste no
tulen te onderzoeken of te doen onder
zoeken, dan zal het blyken dat de heer
Joziasse my valscheiyk heeft verdacht
van een der ergste misdryven, die een
ambtenaar kan begaan.
Wel zal de heer Joziasse aan uwe
uitspraak geen waarde hechten, omdat
hy in het gesprek, dat ik met hem bad,
den Raad een knoeiboel noemde, ik ech
ter zou het zeer op prys stellen, indien
u mij tegenover de lage verdenking van
den heer Joziasse, het bewys zoudt willen
schenken, dat ik uw vertrouwen als
ambtenaar geniet en u my tot een zoo
groot misdryf niet in staat acht.'
De voorzitter noemt het een treurige
zaak, dat de wethouder, de heer Joziasse,
den secretaris van zoo iets beschuldigt,
het is hier toch wel heel ver gekomen.
Spreker acht een onderzoek van de no
tulen onnoodig, omdat er in 't geheel
geen kwestie van vervalschen is. Hy
meent, dat het op den weg van den
Raad ligt zyn vertrouwen in den secre
taris uit te spreken.
De heer Daniëlse keurt de daad van
den heer Joziasse ten sterkste af, spre
ker zou de zaak by de Justitie aanhangig
hebben gemaakt, zoo hy de secretaris
was. Bovendien noemt de heer Joziasse
de raadsleden knoeiers, en daar prote-
1
i