feXoop
den en zuiver
tvsnlens,
ngebodsn:
t
No. 236 1912
Dinsdag 9 Juli,
26e Jaargang
SHRISTEliJK
HtSTORïSetï
VOOR ZEELAND
irg,
P
anten,
rievenlen,
U)
eiders
S' ZANUZAAD
UNIVERSFELlöER
OCHTENOVGER en
BFÜEHGB GRftAH.
d, bevattende
Keuken, flin-
met een vrijen
tore van No-
G, Lange St.
ur g.
0R1JVING
ras, liggende
e, in 2 percee
rietjes in te
i 1912 bij P.
weg, Souburg,,
gen zijn te be-
kenshok.
JOBSE, Kou-
e m e 1 d i n-
hem, Dorp.
P
o u t e 1 a n de.
bestaande
enden onder
bureau van
rant.
leeftijd van
ngen worden
hriften.
n tegen begin
der goede ge-
an te meiden,
n aan Mevr.
r d a m (Z.H.)
D
SSER,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VER WEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Buitenlandsch Overzicht.
UXT
ddelbnrg.
e s, volgens recept
Kanarlekweekers. In
5 en 13 en In pakjes
Leeuwerikken enr..
éls zingen als in de
In pakjes van 25
tslultend voor Uwe
Hoenders:
gratis brochure over
irging enz. van 40 pag.
in elke prima zaak.
ER DAM.
?ers;
3E, G. DEKKER.
J. GOETHEER,
AN.
N VERVENNE,
DSE.
J STRIEN en
L
4jHR7EJV.
rwesi Goes
p
L'omesti-
len, en Ge-
bestaan op
in een drukke
GEK,
Laurens.
-VerwesWoea
V K.
\I
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere regel
meer 10 cent.
8 Juli 1912.
In bet ontwerp Bakkerswet II (ODt-
werp Aalberse) Vrijdagavond ten bureele
van den voorzitter gedeponeerd, komt
een regeling voor van het drieploegen-
stelsel, zoodat nachtarbeid blijft toege
staan, mits met drie ploegen arbeiders
gewerkt wordt, zoodat iedere ploeg
slechts een bepaald aantal uren achtereeD
werkt. Voorts komt het verbod van
nachtarbeid voor den patroon in het
ontwerp niet voor, doch wel een verbod,
om 's morgens vóór een bepaald uur het
brood te vervoeren en rond te brengen,
welk verbod bjj algemeenen maatregel
van bestuur voor iedere plaats afzonder
lijk geregeld moet worden. Op die manier
hopen de voorstellers gelijke concurren
tie-voorwaarden tusschen groot- en klein
bedrijf mogeljjk te maken.
Of dit laatste mog-iyk zal gevonden
woiden, of blijken zal, kunnen w|j niet
beslissen.
Het zal nu uit de discussie duidelijk
moeten worden, of b|j het patroonsverbod
uitvoering van het verbod van nacht
arbeid mogelijk zal zjjn.
Natuurlijk verwachten w|j dat ook het
Zondagsarbeidverbod in 't ontwerp zal
voorkomen.
Het drieploegenstelsel door ongeveer
alle man van Links in de Kamer ge-
wenscht, en door de sociaal democraten
slechts noode afgewezen, enkel en alleen
omdat de minister een desbetreffend
amendement onaannemelijk had ver
klaard, zal wel het aantrekkingspunt z|jn
voor de tegenstemmers ter Linkerzijde
alleen maar men verspeelt den steun
van de sociaal democraten, indien niet
bewezen wordt, dat het dwergbedryf bij
deze regeling de grootindustrie schaden
zal.
In ieder geval doet ons deze indiening
genoegenz|j is de toegestoken hand
der hereeniging niet alleen van de Recht-
sche partijen, maar ook van de Linksche.
Z|j is de uitnoodiging om waar te maken
wat door unionist en democraat by
monde van Borgesius en Drucker, is
beweerd geworden, voor de stemming
over ontwerp I, dat men wel zou hebben
willen voorstemmen, indien maar het
drieploegenstelsel was ingevoerd gewor
den en de vrijheid van het bedrijf onge
rept ware gebleven.
Welnu, dat kan dan nu.
De zaak is toch zoo doodeenvoudig.
Alcohol vergiftigt de hersens.
Dat zien we toch voor onze oogen.
Die man, die daar uit de kroeg komt,
waggelt op z|jn beenen. Hy gromt en
vloekt. Hy schreeuwt eu tiert. Hy maakt
met iedereen ruzie. Hy slaat zyn vrouw
en kjnderen. Hy kraamt onzin uit.
Ieder ziet toch, dat h|j gek is, volslagen
gek.
Moet een dokter ons nu nog eens
extra bewyzen, dat alcohol nadee ig is
voor het zenuwgestel? En we zien het,
dag aan dag, voor onze eigen oogen.
Wat zyn we toch wonderiyke dom
koppen. We zyn bang voor krankzinnig
heid. We vinden krankzinnigheid een
der vreeselykste ziekten. We bouwen
groote gestichten met uitgestrekte par
ken, om de krankzinnigen te verzo gen.
ir~ we ma^3n krankzinnigen. We
maken ons zelf en anderen krankzinnig.
We gebruiken onze verjaardagen en
bruiloften, om malkaar te tracteeren op
wat krankzinnigheid. „Nog een glaasje?"
vragen we harteiyk en dringend aan onze
psten. „Toe, neem er nog eentje." Dat
beteekent dus„Toe, neem nog wat her-
senvergift. Maak je een beetje krank-
zinmg. Daar doe je ons zoo'n een plezier
mee." F
Ik vroeg eens aan een man „Waarom
schaf je dien drank toch niet af?" En
wat was zyn antwoord: „Dan heb ik
mets meer in myn leven. Een pyp en
een borrel zyn myn eenige genietingen."
Niets meer. Dus zyn vrouw was niets.
Zyn kinderen waren niets. Een mooi boek
was niets. EeD tuintje by zyn woning
was niets. Een wandeliDg was niets Zyn
vakvereeniging was niets. Allemaal niets.
Alleen die pyp en die borrel waren iets.
Juist de twee dingen die nadeelig voor
hem waren. We weten toch allen, dat
de eerste pyp iederen jongen misseiyk
maakt en de eerste borrel hem ook van
streek brengt. In de allerduideiykste taal
zeggen die pyp en die borrel: „We zyn
voor uw lichaam niet goed. Wemaken
het ziek. Dat voelt ge." En toch we
sluiten een vriendscnapsverbond met die
twee voor het leven. Zonder die twee
heeft menigeen niets meer. Zyn kinderen
tellen niet mee. Zyn trouwste vrienden
zyn precies twee vyanden.
Me dunkt, we moesten er nog een paar
van die vrienden by nemen. Is er niet
een aangename manier, om kanker op
te doen, en teriDg, cholera, en melaatsch-
heid We hebben de pokken verdreven
met inenting, de pest met bovenal rein
heid. Zouden we ook die maar niet op
een of ander prikkelende wyze weer
binnen halen P Natuurlijk vindt ieder die
vraag onzinnig.
Maar halen we dan niet de krank
zinnigheid binnen P En weten we dan
niet, dat door g iregelde drankvergiftiging
het lichaam vatbaarder wordt voor aller
lei andere kwalen? En dat we dus toch
met alcohol eigeniyk ook, langs een om
weg, die andere ziekten in het lichaam
doen woekeren
Iemand had een gouden tientje. Daar
was hy gelukkig mee. Goud bleef goud.
Het kon misschien siyten, maar het
roestte niet, het roestte nooit. Toen zei
iemand tegen hem: „Er is een stof,
waar goud niet tegen bestand is, nameiyk
kwikzilver." En wat deed de man Hy
kocht wat kwikzilver, legde er zyn gouden
tientje nu en dan in, en waariyk het
goud bedierf.
Maar die vent was gek, zegt ge.
Juist. Dat ben ik volmaakt met u eens.
Maar er was een ander, die had twee
goudstukkengoede gezondheid en geluk
kig gezin. En die legde hy ook nu en
dan voor zyn plezier in het kwik
zilver van den alcohol. En dat goud be
dierf en verdween ook. Die eerste vent
was gek. Maar hoe noem t ge dien tweeden
Houdt dat kwikzilver ver van uw goud.
Waarom wilt gy niet?
Jan Ligthart. N. Ct.
o
Het Bakkeraontwerp II.
De beer Schaper bespreekt in Het Volk
de kansen van een zoodanig ontwerp.
Loslating van het patroons* erbod zou da
sociaal democraten ontstemmen
Daartegen zou van onze zyde met
klem moeten worden opgekomen. Zeker
is er iets voor te zeggen om, zoolang
geen andere bakkerswet is tot stand
te brengen, het patroonsverbod voor-
loopig achterwege te laten, opdat de
evaring als in Noo. wegen en Teasino
dat verbod over eenige jaren zal
brengen. Maar om alien nachtarbeid
aan de gezellen te verbieden en de
(kleine) werkgevers maar te laten bak
ken, daardoor zou op °norme wyze het
dwergbediyf wordeü bevorderd. Wil
men voorloopig dezen kant uit, dan
zal men tegenover de vryheid van den
patroon de vrijheid moeten stellen van
het grootbedrijf om onder gunstige voor
waarden ook nachtarbeid toe te staan.
In het ontwerp-Arbeidswet der sociaal
demokraten zit dit beginsel ook.
Maar nachtarbeid met, drieploegenstel
sel dan
Men kan ook alleen" de groep De
Geer—Bos willen bevredigen geen
Bakkerswet zonder gelegenheid van
nachtarbeid by een 3-ploegenstelsel.
Deze gioep was van de oppositie de
grootste, haar te bevredigen ware het
beste voor het slagen van het ontwerp.
De sociaal democraten zouden zich
daarby onder bepaalde omstandigheden
kunnen aansluiten, om ten spoedigste
iets van dezen aard te krygen. Moest
van de sociaal democraten gevraagd
wordeD, op deze v orwaarden aan de
duizenden gezellen de nachtrust te
bezorgen, ongetwyfeld zouden zy voor
een zoodanige noodwet te vinden zyn.
Het is de vraag nu maar welke hier
de steen der wyzen is.
Loslating van 't patroonsverbod die
allen rpchts vereenigt, op een enkele na
of toelating van het drieploegenstelsel
waarmee men LiDks tevreden stelt.
Het ontwerp Bakkerswet I is door de
politiek doodgereden.
Laat het optwerp Bakkerswet II nu
zorgen dat het zooveel mogeiyk aan de
kantjes biyft.
f
Woensdag en Donderdag van de vorige
week z|jn er te Haarlem twee belangryke
jaarvergaderingen gepasseerd. Woensdag
die van Boaz, Donderdag die van de
Vere9niging voor Hooger Onderwys op
Gereformeerden Grondslag.
De pointe van de Woensdagvergade
ring was het rapport over de Tariefwet j
die van de Donderdagvergadering was
de inleidingsrede van Z.Exc. dr. Kuyper.
Aan beide vergaderingen worden wie
er niet geweest zyn herinnerd dooreeD
tweetal geschriften welke de vorige
week het licht zagen.
Wy bedoelen „De Tariefwet en hare
bestriding" door A. Zyistra Gronin
gen Jan Haan. En „Een Geloofsstuk",
door dr. A. Kuyper. Kampen J. H.
Kok.
In de brochure-Zyistra worden de
bestrijdingen van de Tariefbestryders
onder handen genomen, de rympjes en
aphorismen die aan Kolkmans ontwerp
moeten afbreuk doeD, van naderby be
zien de wet zelf in populairen vorm en
styi uiteengezeten de overdreven
klachten over buitengemeene opdrjjving
van lasten tot hun juiste verhoudingen
herleid. Met vette letter aan den kant
wordt telkens aangeduid, waar de schry-
ver het over heeft.
Ook dit boekske van den bekenden
Groningschen journalist is een nuttig
boek dat een helderen kjjk geett in de
voorstellen van den minister Kolkman
en de overtuiging wekt of bevestigt van
de noodzakeiykheid dat zy in hoofdzaak
tot wet moeten worden verheven.
„Eod geloofsstuk" is een stuk historie
en tegeiyk een predixer. Een actestuk
van de stichting ,der vrye universiteit
die onze sympathie beeft, en een kykje
gunt op hetgeen achter die stichting
ligt. De ouderen ons kennen deze ge
schiedenis wel. Zij hebben ze met tranen
en geween mee doorgemaaktz|j hebben
de stichting der Vrye Universiteit met
ingehouden biydscbap of uitbundige
geestdrift begroet. Sinds dien tyd be
daarde dat vuur, de vlammen laaiden
niet meer zoo op, maar de gloed bleef;
in dat gevoelen worden de ouderen ver
sterkt en de joDgereD, die nu gevoelen
zooals de ouderen een dertig jaar terug
deden, worden opnieuw bezieid door de
historische herinnering, en allen geldt de
waarschuwing van den ouderen broeder
aan het slot tegen het gevaar van den
slakkengang, de insluimering, de plicht
verzaking en het luchthartig voorbyzien
der vyandeneen opwekking om te
volharden in de beden van het Onze
Vader, en daarnaar ook te handelen.
De spreker wees op 't droeve feit dat
de jaarlyksche contributiën van f29000
op f24000 zyn teruggegaan in de laatste
kwarteeuw. En dat waar wy een ge-
zinneDgroep vormen van honderd dui
zend; en zou dan een gulden 'sjaarste
geven, thans vooral, r u hoog de welvaart
bloeit, van heel een gezin te veel af
gevergd zyn
Men leze deze brochure om de ge
schiedenis, betrachte de waarschuwingen
en volge de wenken op.
RBCLAMÏOS,
Wij zyn het Diet alleen die aan de
bloedarmen zeggen „Neem dePinkpillen
en gy zult genezen"; ook allen aan wie
zy de krachten en de gezondheid hebben
weergegeven, zeggen dat met ons en ver
kondigen den lof der Pinkpillen.
Daar hebt gy heden Mejuffrouw P. v.
d. Bruggen, wonende Bossche weg no.
198 te Tilburg, aie ons scbryft:
„Door het lezen in de kranten over de
genezingen door de Pinkpillen verkregen
ben ik op de gedachte gekomen deze pil
len te nemen die alleen my hebben kun
nen genezen. Ik deel u dus myne gene
zing mee en geef u op myn beurt verlof
haar bekend te makeD, in de hoop dat
myn voorbeeld aan eenige zieken nuttig
kan zyn. Zooals ik reeds zeide, waren
alle middelen zonder uii werking gebleven.
Ik leed vreeseiyk aan aanhoudende hoofd-
pynen, verteerde myn eten slecht en
werd door maagpynen gekweld. Ik was
zoo zwak geworden dat myn beenen my
niet meer konder» dragen en alle werk
was onmogeiyk geworden. Van het eerste
oogenblik af dat ik de Pinkpillen ge
bruikte, begonnen mlj:.e krachten terug
te komen. Zcoals gy wel denken kunt
ben ik met het gebruik doorgegaan »n
dank zy deze weldadige pillen, ben ik nn
geheel en al genezen."
Alle vrouwen, of zy jong zyn of van
gevorderden leeftijd, zullen zich wel be
vinden oy het gebruik der Pinkpillen. De
Pinkpillen scbynen in het byzonder voor
de vrouwen uitgevonden te zyn, zoo zeer
is hunne werking geëigend om de zwakte
van haar gestel te bestryden.
De Pinkpillen geven bloed, en de
vrouwen hebben gawooniyk arm bloed
en zyn blootgesteld aan groote bloedver
liezen. De Pinkpillen geven eetlust, en
er is niets zoo wisselvallig als de eetlust
van een vrouw. De Pinkpillen doen het
eten goed verteren. De Pinkpillen verster
ken het zenuwstelsel en het zenuwstel
sel der vrouw is ongemeen gevoelig.
De Pinkpillen zyn; onovertroffen tegen
bloedarmoede, bleekzucht, algemeene
zwakte, maagkwalen, schele hoofpynen,
zenuwpijnen, plaatseiyke pynen, neu
rasthenie.
Verkrygbaar a f 1.75 per doos, en f 9 de
zes doozen, by het Generaal Depot der
Pinkpillen, Van Eeghenlaan 22, Amster
dam voor Middelburg en omstreken by
Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157voor Goes
by Gebrs. Mulderen verder by verschil
lende apothekers en goede drogisten.
woedt de burgeroorlog. Volgens een jong
ste beriebt uit Saloniki is ook daar het
heele wilajet. iD opstand.
De meerderheid der officieren weigerde
tegen de opstandelingen uit te rukken.
Verscheidene officieren uit Monastir
deserteerden. De meeste hunner zelfs
wisten de iergen in de nabyheid van
Saloniki te bereiken en zich met de an
dere opstandelingen te vereenigen.
Dat de nieuwe regeering in China,
schoon zy zich republikeinsch noemt,
nog heel wat stiyó heeft door te maken
alvorens de bewoners van dit onmeteiyke
ryk aan het Keizeriyk bewind ontwend
zyn, wordt door de jongste berichten
eveneens bevestigd.
De nieuwe regeeriDgen die de laatste
maanden door oproer er; geweld aan het
roer kwamen, kunnen nog niet op ge
hoorzame onderdanen roemen.
Met de verdry ving van het Koninkiyk
Huis in Portugal kwamen de republikei
nen aan de regeering met Manuel d'Ar-
riaga als president, doch mophoudeiyk,
ook nu nog, wordt het nieuwe bewind
bestookt door voorstanders van het oude
regime, of ook wel door heethoofden van
de uiterste linksche zyde, die het land
zouden willen dry ven in de richting der
anarchie. Vooral eerstgenoemden maken
het de regeering lastig. In het noorden
des lands zyn tal van uitgeweken mo
narchisten binnengedrongen, medebren
gende krygsvoorraad en machinegewe
ren en zyn de ernstigste troebelen uit
gebroken. Ook te Oporto heerscht groote
onrusteen kiuiser is daarheen gezonden.
Er hadden reeds vele aanhoudingen plaats.
Niet minder ernstig is het verzet dat
in Turkye het Jong Turksche regime
ondervindt, sedert het de verwydering
van Sultan Abdoel Hamid en de vestiging
f van een radfcaal bestuur heeft weten
door te dry ven. Op meerdere plaatsen
heerscht de grootste wanorde. In Albanië
De Loge.
De Nederlander schryft:
Dezer dagen is de Loge met welken
naam gewooniyk kortweg de organisa
tie der Vrijmetselaars aangeduid wordt
weer op de spraak. Uit De Banier,
het Ind. Chr. Weekblad, bleek dat althans
in onze Oost deze organisatie niet stil
zit, en allesbehalve enkel een organisa
tie ter broederlijke hulp is. Het moge
waar zyn, gelijk een onzer vrienden ons
schreef, dat ook Orthodoxe protestanten
lid der Loge zyn, dat in Schotland vele
Puriteinen tot haar behooren, het is niet
tegen te spreken dat zy zich in bet al
gemeen a.s een fel-anti-kerkeiyk genoot
schap ontpopt. Dat geschiedde onlangs
in België, dat bleek uit hetgeen in het
Ind. Macjoniek Tijdschrift werd geschre
ven, waarin aan een Br.Vrijmetselaar
verweten werd, dat hy den tegenwoor-
digen Minister Colijn, als ambtenaar
notabene, had bygestaao om het rapport
over het onderwijs in de M nahassa op
te stelle'dat blykt thans opnieuw
uit een fel-politiek artikel in genoemd
weekblad, door De Bazuin ter onzer
kennis gebracht. Het geheele stuk kon
een verkieziDgsstrooibiljet van de uiter
sten der vryzinnigen zyn, en spreekt
met de grootste minachting over den
Minister van Koloniën en over rechtsche
Kamerleden als dr. De Visser „die zyn
wysheid heeft opgedaan uit zendings
verslagen", over dr. Scheurer, „die zich
blindstaart op het bekeeringswerk" over
den heer Bogaardt, „die staat te oreeren
als spreektrompet van den clerus", enz.
Ziehier het slot van het merkwaardige
artikel
De vryzinnigen, ze hebben zelfs Van
Kol laten vallen, den eenige, die in
staat was om met kracht en kennis
voor Indië op te komen.
Ontwaakt toch, slapend Vaderland!
Ontwaakt, voor het te laat is. Het is
Indië, dat van U afhangt, dat dit van
U vraagt. Ontwaakt, voordat ge on
zacht uit den dommel wordt opge
schrikt en ge u zult moeten verwyten
uw plicht te hebben verzaakt.
En gy, broeders in Nederland, ook
u roep ik tot krachtsinspanning. O
neen, vreest niet, dat ik trachten zal,
U op te wekken van uwe werkplaat
sen politieke vercenigingen te makeD,
uw comparities in kiesvergaderingen
te herscheppen. Maar wel moet ik U
er op wyzen, dat ge als burgers van
den staat uw burgerplichten moet
waarnemen in de vereenigingen en by
de stembus en dat ge uw invloed in
uw omgeving moet aanwenden, opdat
overal het politiek geweten wordt
wakker geschud.
Daar is werk voor u te doen. En
aan dat werk moogt ge u niet ont
trekken. Dat verbiedt uw vrymetse-
laarskarakter u.
Leerzaam zulke openhartigheid I Men
kan nooit duideiyker laten zien van
welken geest men is, dan door zulkó
uitingen.
