No. 231 1912 'Woensdag 3 Juli, IIEUWSBLAD VOOR ZEELAND CHRISTELIJK. HISTORISCH alen, eht er ode. Meid iden oud, ner, bij J. PRIJS DER ADVERTENTIËM Buitenlandsch Overzicht »lbarg. urg. en brief- li a. s. bij ROELSE elle. 00)! dje Wielema- hen Kei- 91 r.) ge- oor Vlis- i 1912 in den on- ~e, alwaar LOEFF. ffian, Juli, bij e. A a g t e- NSEN, el, Schroe- naar met bevragen blad te ES. gevraagd, -den eres OUSTRA. bij Laurens. TEI DAM. ondags iddelburg ur. D i'\ 7,30 12,— 8,- 12,- 8,30 12,- 6,30 1,— 6,30 1,— 7,— 1,30 8,80 12, 8,30 1,— 8,30 10,— 8,30 10 30 5,30 12,30 12,30 1,30 6 30 12,— 6,30 1,30 6,- 6,30 iea datum is ede getal is R1KZE». 's morgens dagen half 7,30 6,30 7,30 7,30 6,30 7,30 7,30 7,30 6,30 7,30 7,30 6,- 6,30 7,- 7.30 v f 3,15 3,15 3,15 3,15 8> 3,15 1,30 2,30 3,15 3,15 3,15 5,SO 2,15 3,15 3.15 rwnatttoeg m ai VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK 8EL IEREN WERKDAG DES AVO Pr?js per irie maanden franco p. p. Fnkele nu mmers 1.25 0.03 1TGAVE DER FIRMA'S Weci S, jj, D*. JONGE-VERWES T, te Goes EN F. P, D'HUIj, te Middelbt rg. van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cenfc ■Familieberichten van 1™I0 regels 1.—e iedere regel mi er 10 cent /iSjBSB3e»SEsyf?H5B}.v i'.èr'r -s ^jSSSfiëfig aer.-vwraaiBBs/sasssgss Baltimore. Het was eer indiuk makend oogenblik toen Zaterdag in de democratische con ventie. voor het candidaatschap de gede legeerde uit New-York naar voren kwam om bet wjs voor de tiende stemming voor de eerste maal uiting te geven aan zyn veranderde stem namens de democraten van genoemden staat. Zl}n 81 stemmen zouden besli sen voot Cla k oi voor Wilson. Het was doodstil toen hy by het afroepen van zijn naam, kalm naar het spreekgestoelte schreed en na een oogenblik wachtens zich tot spreken zette. Daar klonk zijn stemNew-York verklaart zich voor Clark. Het was, zoo lulden de berichten, of er een lawine in beweging kwam. De gedelegeerden van Missouri vlogen overeind, grepen hun banier en vormden zich tot een stoet, die eenl ommegang door de zaal begon. In den stoet weraen portretten van Champ Clark meegedragen. Andere delegaties sloten zich aan by den stoetweer andere trachtten wanorde te stichten. Het pu bliek op de gaanderijen werd dol van opwinding. Overal begonnen toeschou wers als gekken te schreeuwen en te manifesteeren. Een dwaas trok zijn re volver en begon kogel- in de zoldering te schieten. Een gedelegeerde uit Kansas probeerde een standaard van de delegatie uit Pen sylvanië te bemachtigen en al spoedig ontstond er een handgemeen, waafby harde klappen vielen. De lieden uit Iowa vochten een robbertje met de mannen uit den staat Washington. En de dele gatie van Oklahoma kreeg het onderling .aan den stok. Na deze her ie, die meer dan een hall uur geduurd had, trad Brya^ naar v >ren, en vroeg hit woord. Onmiddeiyk ont ketende zich een nieuwe reusachtige herrie. Bryan bleef kalm staan tot hf t tumult zou bedaren. Maar zoo vaak hij van een kortstondig oogenblik stilte ge bruik wilde maken om zijne rede aan le vangen, werd hy overschreeuwd door gebrul van „stemmen, stemmen". Eindeiyk slaagds een gedelegeerde uit Missouri erin, de conventie té bewegen, Bryan aan te hooren. Deze kon toen zyn rede aanvangen, waarin hy zyn grieven tegen de New-Yorksche delegatie, met Murpby aan het hoofd, te berde bracht. Aan het s'ut van zyn toespraak verklaar de Bryanvoor Woodrow Wilson te zullen stemmee. De woedende aanvallen, in Bry.,n's rede gericht tegen „boss" Murpby en de geldlui, die, volgens Bryan, achter den New-Yoruschen Tammany-man staan, werd door Murphy n'et anders beant woord, dan door by olgende stemmingen de stammen der New-Yorksche delegatie te biyven uitbrengen voor Clark. Maar natuuriyk gingen toen Bryan het parool gegeven had de stemmen van de delegatie uit Nebraska over op Wilson. Het opmerkeiyke feit deed zich echter voor, dat de groep der gedelegeerden uit Oklahama, die mandaad had om voor Wilson te stemmen, juist wegens de rede van Bryan haar stemmen van Wilson overbracht op Clark. De leider van deze Wilson-groep hield een felle rede tegen Bryan en betoogde, dat het met diens baaspelen in de Democratische party nu eindeiyk eens uit moest zyn men moest zich Bryan, „die de Democratie tracht te kronen met de doornen kroon der a ar chie", toch eindeiyk eens van den hals schuiven. Iutusschen zyn er teekenen voorge komen dat Bryan 't toch winnen zal want nog steeds stijgen de kansen voor dr. Wilson; zyn stemmencyfer klom b:j iedere stemming, terwyi dat van Clark daalde. By de laatste stemming stond het gisteren 479 Wilson en 447 Clark. Er zal derhalve nog heel wat gestemd moeten w arden. De geschiedeni a vermeldt een geval (in 1860 te Charleston) dat een candidaat eerst by de 75ste stemming gekozen werd. Minister Talma. In Oprechte Haarl. Courant sefcryft „Politicus" Oomiddeliyk na zyn komst in de Tweede Kamer besefte men, dat de heer A. 8. Talma antirevolutionair afgevaar digde, een figuur van beteekenis was, voorbestemd om een belangiyke rol in „de politiekery* te spelen. Uit den Patri monium-kring was de roep reeds vooraf gegaan van zyn bekwaamheid, zyn y ver, zyn kennis van en liefde voor al wat met „sociale toestanden", en de ver betering daarvan, in verband staat. Hy scheen de aangewezen kampioen van de Christeiyke partyen tegenover de eischen en aanmatigende, generaliseeren de grie ven der sociaal-democratie. Dr. Kuyper heeft zyn geestverwant, thans sinds vier jaren aan de groene tafel gezeten, als „Christen-democraat" onlangs hulde ge bracht. En inderdaad, de Christeiyke de mocratie had haar man in Talma ge vonden. Als geoefend debater wierp de nog jeugdige afgevaardigde zich onverwyid en kordaat in den stryd. In de parlementaire arena hadden de kampioenen Veegens en Talma eenige malen hunne krachten te meten. De volksvertegenwoordiger wist met vaardige en sterke hand zoowel te attaqueeren als te pareeren. zyn spreek trant had iets zonderlings. Men werd er door aangetrokken en toch overmande den geduldigen en belangstellenden, on- partydig-gezinden .toehoorder op zeker moment een vreemd gevoel van duizelig heid als iemand ervaart, die den weg kwyt is en vruchteloos zoekt naar een gids, een leidraad, een aanwyzing. De argumenten duikelden, huppelden, spron gen om u heen als ooiybe aardmannekens in 'n sprookje... mei verrassende snelheid, met groote lenigheid en volmaakt op z'n gemak liet d redenaar zyn langere en kortere zinnen elkaar volgen. Maar het giDg u toch voor de oogen schemeren als by het wirrelwar'lende kleurenspel van een tooverfontein... Ce waart hem hopeloos kwyt. Dan, plots, meendet gy den spreker weer te kunnen vatten, maar weer ontglipte hy u... totdat gy de hoop prys gaaft om hem by te houden en de vraag u ging drukken, wat hier nu eigenlijk in het spel wasuw eigen te- loven bevattingsvermogen of grilligheid van argumentatie by den afgevaardigde.... Erkend moet worden, dat de heer Talma in den loop der jaren veel „duide- ïyker" is geworden. In de kunst om zyn argumenten aldus te groepeeren en te behandelen, dat men ze zonder al te hevige inspanning kan volgen, heeft hy zeer beduidende vorderingen gemaakt. Trouwens voor een Minister, zeker een van Landbouw, Nyverheid en Handel, zyne sociale ontwerpen verdedigend in een Parlement onzer dagen, was die zelf correctie zeer zeker in hooge en dringende mate noodzakeiykl Er is nog iets anders, van uiteriyk- doen, dat den heer Talma in den weg stond by het veroveren der sympathieën van zy n auditorium. Dat is de eigenaardig- geaffecteerde manier van spreken, hem eigen. Van predikanten was men gewoon, dat zy iets zalvends, iets „dierbaars", iets sombers, iets zoetigs, iets galmends, ook wel iets graftonigs (men denke aan wyien den voortreffeiyken Donner en aan den afgevaardigde voor Emmen 1) in hun stem geluid hadden. Maar een predikant met het Haagsche accentje van een residen- tialen Gigerl, zooiets was „noch nicht dagewesen".; Wanneer men nu bedenkt, dat de jonge, krachtige figuur met het baardelooze gelaat de vrooiybe oogen, de «geborstelde" haren, de levendige en prettige manieren veel meer den indruk maakte van een studentikoze verschy ning dan van een theoloog, die reeds eenige jaren dienst op den kansel achter zich heeft dan kan men zich voorstellen, hoe verrassend de verschijning des hoeren Talma voor velen, die hem nog niet kenden, was.Laat ik hier aanstonds by voegen, dat de geaffecteerde spreek manier waarop ik wees, in dit geval niet het minste verband houdt met het inneriyk wezen van den nobelen, een- voudigen, trouwhart'gen man die opvol ger werd van Mr. Veegens aan de groene tafel. Wie Talma van naby kennenze mogen tot zyne geestverwanten of wel tot zyne scherpste tegenstanders behooren, allen zullen, oordeeliyk en onbevangen, erkenneD dat er in het fijnbesnaarde gemoed van dezen goedhartigen y verigen man van hoog karakter en diep plicht besef geen plaats is voor lagere, kleinere, nietige, potsieriyke dryfveeren, als die zich b.v. uiten in zeker vertoon van kwasterigheid, o.a. zich openbarend iD een groteske manier van praten. Edoch in de meeste gevallen gaat geen auditorium, hetzy van een hoogedel gestreng of ander, „naar den schyn" af. Dingen van gansch-uiteriyken aard hebben hun invloed op hart en stemming der toehoorders zyn daardoor soms, mis schien dikwyis, van beteekenis voor de beslissingen die zullen volgen. 't Was voor den afgevaardigde Talma ongetwyfeld een daad van grooten moed om de zware portefeuille van Landbouw, Nyverheid en Handel te aanvaarden. Het Kabinet Heemskerk had wel, naar parle mentairen adat, krachtens de geschiedenis zyner geboorte allereerst het militaire vraagstuk op te lossen. Maar ieder be sefte toch, dat de „sociale wetten" dat deel van den arbeid vormden, door het nieuwe bewind tot stand te brengen,waar van zou afhangen, ten slotte, de vraag, of men het vertrouwen der kiezers zou kun nen behouden ook: van die andere vraag, in hoever de kracht der Coalitie, die van Rechts in 1909 zyn forsche meerderheid had geschonken, toch zou biy ven voort leven De heer Talma kon natuuriyk overzien de reuzentaak, die hem wachtte. Besefte, aan welken stryd hy zich bloot stelde hoe speciaal op hem de pyien van Links zouden worden gerichtwist, met welke moeilykheden hij zou te kampen hebben, waar 't „zyn eigen lui" betrof, om met den heer Duys te spreken. Zeker, men had de Rechtsche meer derheid van 60, later van 50.... Dat is, voor wie naar den schyn rekenen, eene „working majority" om respect voor te gevoelen. Maar deze //working majority* staande onder de instructiën van liet machtige triumviraat Nolens Kuyper-Lohman, is niet te vergelyken met de meerderheid, die een N. G. Pier- son in het ^begin der negentiger jaren zyn belasting plannen hielp verwezen- lyken. Men bad te doen met een Coalitie welker bestaansrecht met verschillende formulieren is verdedigd, doch waarvan de deelen weet men immers tel kens in bedenkelyke mate elkander be stoken.... Van de hechtheid of innigheid der vriendschap tusschen antirevolutio nairen en Chr.-historischen zal de heer Talma zich vermoedeiyk nooit illusiën hebben gemaakt. En zoo dit wel het geval mocht wezen, dan zal de ervaring van de jongste vier jaren hem toch wel van dien waan hebben verlost en gene zen... Dat het rechtsche bondgenootschap elementen van democratische en van gansch anderen aard bevat welk amal gama het speciaal ivoor den minister der „sociale ontwerpen" tot iets schier-on be reikbaars maakt om tot „vruchtbare resultaten" te komen't kon den heer Talma geen geheim wezen- zyn scherpe blik en doorzicht zullen hem wel heb ben doen gevoelen, althans vreezen, dat men ten aanzien der „gevaarlyke" tevens belangrijkste wetsontwerpen, allicht de taktiek in toepassing zou brengen van hen, die zich van hunne zwakte bewust zjjn, nameiyk: uitstellen, verschuiven, uit angst voor de werkeiykheid, die toch j komen moet. Aldus is 't ook gegaan. Minister Talma heeft al deze gevaren, bezworen, mogeiyk- en moeilijkheden getrotseerd. Zeker niet uit zucht naar „het baantje* daar is hy te nobel, staat hy als mensch te hoog voor maar uit waarachtige overtuigiDg dat in hem de kracht school ora iets van beteekenis tot stand te brengen ten bate van ons volk. Dit geloof moge nu gedeelteiyk op zelf-overscnattiDg berustenik heb dit, in deze vluchtige schetsjes en indrukken, evenmin te beoordeelen als de vraag, in hoever Minister Talma, zyn sociale ont werpen voorbereidend en opbouwend, aan de verwachtingen van hen, die iets byzonders van hem tegemoet zageD, heeft beantwoord. In elk geval verdient de schat van arbeid, van inspanning, van studie, van toewyding, door hem betoond, den diep-, sten eerbied en biy'vende erkentelykheid. Wie, in den loop der jaren, dezen bewindsman ontwerpen van grooteren of kleineren omvang in de Kamer heeft hooren verdedigen, zal wel zeer diepe achting hebben gekregen voor de ryke kennis en tevens voor de degeiyke wyze, waarop Z.Exc. Talma zich tot de zaken wist in te werken. Ook waar de oud theoloog stond tegenover onderwerpen, ganscheiyk vallend buiten den kring van zyn weten of hem als leek en „outsider" interesseerd, daar rustte hy niet voordat hy alle „finesses" had doorgrond-, de zaak volkomen »onder de knie® had. Meuigmalan heeft de heer Talma de Kamer verbaasd door hat gemak, waar mee hij wezeniyk-technische kennis wist ten toon te spreidenzonder eenig „vertoon" maar geheel als dëgeen, die uit de schatkamer van zyn met nyvere inspanning verworven weten put. Deze Minister behoort allerminst tot de Excel- lenliën, die zich tot spreektrompet maken van wat „hunne ambtenaren" voor hen op papier brengen; zoodat de ingewyden des Parlements een ooiyk-spottend glim lachje niet kunnen verbergen, wanneer de Minister daar, aan de groeDe tafel, met plechtig gelaat iets staat op lezen.... Hy is bekend als e' n, die uit eigen oogen wenscht te zienzich krachtens eigen onderzoek en zelfstandig oordeel vormt en de hem bijgebrachte adviezen met ernst wikt en weegt. Aldus heeft de heer TaLna steeds de pFchten, de taak, hem door het hooge ambt opgelegd, begrepen en vervuU De jongste weken z rllen voor hem wöI zeer bittere teleurstelling hebben ge bracht.... Een pijnlyten schok hebben gegeven aan de verwachtingen, debiy- moedigheid, de „animo", waai moe hy het lidmaatschap van den Raad der Kroon indertyct op zich nam. Sommige decep ties had hy misschien kunnen viorzien. Mogöiyk, nietonwaarschyniyk zelfs mag het heeten, dat een haast-kinderiyk opti misme, een biymoedig vertrouwen, dat 'aheeren Talma's karakter ongetwyfeld kenmerkt, hem hebben doen gelooven ten slotte zal 't toch nog wel „reg kom".... Natuuriyk is 't terwyi ik dit neer- schryf niet met zekerheid te voorspellen hoe 't dan zal loopen. Maar de beslist en verwachte slag der verwerping van de Bakkerswet, die niet maanden, maar jaren van moeizamen arbeid, van schipperen en plooien en toegeven en opnieuw be ginnen en van zelfbedwang, van zelf verloochening zelfs heeft gekost, zy vorm de een „dies ater" in het leven van minis ter Talma, waarvan de herinnering, de zeer pynlyke, in zyn gemoed niet licht zal worden uitgewischt. De loop der zakeDjbjj de Ziekte- en Radenwet ik schryf dit in den namid dag van 12 Juni zoo kort na de deceptie zooeven genoemd, bracht hem den „cri de coeur" op de lippen: „kon ik nog terug ik zou hier, aan de groene tafel stellig niet staan Toen de heer Talma deze smarieiyke woorden sprak, nadat hij vier jaren lang had wpayé de sa personne", zooals de Fransehen dat zoo juist en scherp uit drukken.... Toen was er in de Tweede Kamer, „van Tydeman tot Troelstra", niemand, die niet gevoelde de deernis, in elk menscheiyk hart gewekt door de smart van een heeriyk, hoog staand, yverig en talentvol werker, die als Sisyphus den loodzwaren steen met bloedige inspanning van al zyne krachten den betg heeft opg'rold en die aan het einde van zyn taak, zyne marteling ge komen, het gevaarte omlaag zietstoit w... En by Sisyphus was 't immers straf na de zonde.... Terwyi minister Talma slechts hulde en erkentelykheid verdient voor zyn streven..... Zou het waar zyn? Via Volksweekblad en Rotterdammer ontleenen wij het volgeDde aan het Or gaan van. de diamantnijverheid „S. D. A. P. is telkens weer de zoete inval voor de eerste de beste mislukkin gen, niet in staat de oorspronkelijk door ben begeerde betrekkingen en beambten te verkiygen en naar behooren waar te nemeD. „Een slecht of middelmatig onderwy- zer*. O ho, wy kennen er wel die nog niet de akte gehaald hebben en nu fungeeren als sociaal democratisch specialiteit in de onderwyszakeneen journalist vaD den kouden grond, by herhaling gezakte stu denten van onderscheiden faculteiten, krukken en diamantbewerkers, onge schikte ambachtslieden, ze zyn allicht goed genoeg om bezoldigde propagan disten, bezoldigde redacteuren van ge- westeiyke party organen, bezoldigde amb tenaren in plaatseiyke vakbonden, bu reaux van arbeidsrecht, coöperatieve organisaties, arbeidsverzekeringsmaat- schappyen, in de verzorgende moeder Aarde van het roode wereldrond, veilig het zwakke ïyt te bergen. Houd de drieëenheidParty Vakor ganisatie en Coöperatie te vriend, en uw broodje is gebakken, uw potje staat op het vuur. Hoe ge 't moet aanleggen om een man te worden in de beweging, zie hier het recept, zoo ge zelf uit uw omgeviDg nog niet by ondervinding weet, hoe dat ge woonlijk gebeurt. Van af het oogenblik dat ge „bewnst" zijn geworden, zjjt ge de man. Waart ge vroeger nog zoo'n sukkel, nog zoo'n prul, nog zoo benepen pa bekrompen, abonneer u op Het Volk. Kom als habitué op mee ting, koop te lezen hooft ge ze niet, alle 2, 3 en 5 cent brochures, die u de wysheid van eeuwen in pastillevorm toedienen en ge zyt de man. U kan niets meer gebeuren, sinds de zaligheid van het ware geloof u deelachtig is ge worden. Als ge dan op een buurtvergade- rinkje van zeven menschen, de buffet juffrouw en den kellner meegerekend, ook eens iets beweerd hebt, zoo van die «goedkoope wysheid (2, 3 en 5 cents brochures) van het «proletariaat dat zich niet laat knechten", van „ellendige sla- veray" en van de „tendenzen van het grootkapitalisme", te begrypen behoeft ge 't zelf niet - dan hebt ge al uw eerste pasje op de Jaco'osladder van roem en eer gezet. Dan gaat het met autovaart verder. Ge wordt in een of andere commissie van uw district of afdeeling gekozen, byv. tot contröle van aanplakbiljetten. Van dien hoogst, verantwoordelyken post komt gy spoedig tot. een nog hoogeren. Ge komt in het bestuur en moogt op een openbare vergadeiiDg bet suikerwater voor Vliegen, misschien zelfs voor Troel- sta devoteiyk omroeren. Als ge wat erg hard kunt „interrumpeeran" by een ver gadering, die uwe afdeeling met „vry debat" aankondigt, met talent de debaters kunt hoonen, als ge ferm hard tegen WyDkoop kunt razen, man, dan is de

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1912 | | pagina 1