No. 231 1912
'Woensdag 3 Juli,
IIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
CHRISTELIJK.
HISTORISCH
alen,
eht
er
ode.
Meid
iden oud,
ner, bij J.
PRIJS DER ADVERTENTIËM
Buitenlandsch Overzicht
»lbarg.
urg.
en brief-
li a. s. bij
ROELSE
elle.
00)!
dje
Wielema-
hen Kei-
91 r.) ge-
oor Vlis-
i 1912 in
den on-
~e, alwaar
LOEFF.
ffian,
Juli, bij
e.
A a g t e-
NSEN,
el, Schroe-
naar met
bevragen
blad te
ES.
gevraagd,
-den
eres
OUSTRA.
bij
Laurens.
TEI DAM.
ondags
iddelburg
ur.
D i'\
7,30 12,—
8,- 12,-
8,30 12,-
6,30 1,—
6,30 1,—
7,— 1,30
8,80 12,
8,30 1,—
8,30 10,—
8,30 10 30
5,30 12,30
12,30
1,30
6 30 12,—
6,30 1,30
6,-
6,30
iea datum is
ede getal is
R1KZE».
's morgens
dagen half
7,30
6,30
7,30
7,30
6,30
7,30
7,30
7,30
6,30
7,30
7,30
6,-
6,30
7,-
7.30
v
f
3,15
3,15
3,15
3,15
8>
3,15
1,30
2,30
3,15
3,15
3,15
5,SO
2,15
3,15
3.15
rwnatttoeg
m ai
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
8EL IEREN WERKDAG DES AVO
Pr?js per irie maanden franco p. p.
Fnkele nu mmers
1.25
0.03
1TGAVE DER FIRMA'S
Weci S, jj, D*. JONGE-VERWES T, te Goes
EN
F. P, D'HUIj, te Middelbt rg.
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cenfc
■Familieberichten van 1™I0 regels 1.—e iedere regel
mi er 10 cent
/iSjBSB3e»SEsyf?H5B}.v i'.èr'r
-s ^jSSSfiëfig aer.-vwraaiBBs/sasssgss
Baltimore.
Het was eer indiuk makend oogenblik
toen Zaterdag in de democratische con
ventie. voor het candidaatschap de gede
legeerde uit New-York naar voren kwam
om bet wjs voor de tiende stemming
voor de eerste maal uiting te geven
aan zyn veranderde stem namens de
democraten van genoemden staat. Zl}n
81 stemmen zouden besli sen voot Cla k
oi voor Wilson. Het was doodstil toen
hy by het afroepen van zijn naam, kalm
naar het spreekgestoelte schreed en na
een oogenblik wachtens zich tot spreken
zette. Daar klonk zijn stemNew-York
verklaart zich voor Clark. Het was, zoo
lulden de berichten, of er een lawine in
beweging kwam. De gedelegeerden van
Missouri vlogen overeind, grepen hun
banier en vormden zich tot een stoet,
die eenl ommegang door de zaal begon.
In den stoet weraen portretten van Champ
Clark meegedragen. Andere delegaties
sloten zich aan by den stoetweer andere
trachtten wanorde te stichten. Het pu
bliek op de gaanderijen werd dol van
opwinding. Overal begonnen toeschou
wers als gekken te schreeuwen en te
manifesteeren. Een dwaas trok zijn re
volver en begon kogel- in de zoldering
te schieten.
Een gedelegeerde uit Kansas probeerde
een standaard van de delegatie uit Pen
sylvanië te bemachtigen en al spoedig
ontstond er een handgemeen, waafby
harde klappen vielen. De lieden uit Iowa
vochten een robbertje met de mannen
uit den staat Washington. En de dele
gatie van Oklahoma kreeg het onderling
.aan den stok.
Na deze her ie, die meer dan een hall
uur geduurd had, trad Brya^ naar v >ren,
en vroeg hit woord. Onmiddeiyk ont
ketende zich een nieuwe reusachtige
herrie. Bryan bleef kalm staan tot hf t
tumult zou bedaren. Maar zoo vaak hij
van een kortstondig oogenblik stilte ge
bruik wilde maken om zijne rede aan
le vangen, werd hy overschreeuwd door
gebrul van „stemmen, stemmen".
Eindeiyk slaagds een gedelegeerde uit
Missouri erin, de conventie té bewegen,
Bryan aan te hooren. Deze kon toen zyn
rede aanvangen, waarin hy zyn grieven
tegen de New-Yorksche delegatie, met
Murpby aan het hoofd, te berde bracht.
Aan het s'ut van zyn toespraak verklaar
de Bryanvoor Woodrow Wilson te
zullen stemmee.
De woedende aanvallen, in Bry.,n's
rede gericht tegen „boss" Murpby en de
geldlui, die, volgens Bryan, achter den
New-Yoruschen Tammany-man staan,
werd door Murphy n'et anders beant
woord, dan door by olgende stemmingen
de stammen der New-Yorksche delegatie
te biyven uitbrengen voor Clark. Maar
natuuriyk gingen toen Bryan het
parool gegeven had de stemmen van
de delegatie uit Nebraska over op Wilson.
Het opmerkeiyke feit deed zich echter
voor, dat de groep der gedelegeerden uit
Oklahama, die mandaad had om voor
Wilson te stemmen, juist wegens de rede
van Bryan haar stemmen van Wilson
overbracht op Clark. De leider van deze
Wilson-groep hield een felle rede tegen
Bryan en betoogde, dat het met diens
baaspelen in de Democratische party nu
eindeiyk eens uit moest zyn men moest
zich Bryan, „die de Democratie tracht te
kronen met de doornen kroon der a ar
chie", toch eindeiyk eens van den hals
schuiven.
Iutusschen zyn er teekenen voorge
komen dat Bryan 't toch winnen zal want
nog steeds stijgen de kansen voor dr.
Wilson; zyn stemmencyfer klom b:j
iedere stemming, terwyi dat van Clark
daalde. By de laatste stemming stond het
gisteren 479 Wilson en 447 Clark.
Er zal derhalve nog heel wat gestemd
moeten w arden. De geschiedeni a vermeldt
een geval (in 1860 te Charleston) dat een
candidaat eerst by de 75ste stemming
gekozen werd.
Minister Talma.
In Oprechte Haarl. Courant sefcryft
„Politicus"
Oomiddeliyk na zyn komst in de
Tweede Kamer besefte men, dat de heer
A. 8. Talma antirevolutionair afgevaar
digde, een figuur van beteekenis was,
voorbestemd om een belangiyke rol in
„de politiekery* te spelen. Uit den Patri
monium-kring was de roep reeds vooraf
gegaan van zyn bekwaamheid, zyn y ver,
zyn kennis van en liefde voor al wat
met „sociale toestanden", en de ver
betering daarvan, in verband staat. Hy
scheen de aangewezen kampioen van de
Christeiyke partyen tegenover de eischen
en aanmatigende, generaliseeren de grie
ven der sociaal-democratie. Dr. Kuyper
heeft zyn geestverwant, thans sinds vier
jaren aan de groene tafel gezeten, als
„Christen-democraat" onlangs hulde ge
bracht. En inderdaad, de Christeiyke de
mocratie had haar man in Talma ge
vonden. Als geoefend debater wierp de nog
jeugdige afgevaardigde zich onverwyid en
kordaat in den stryd. In de parlementaire
arena hadden de kampioenen Veegens en
Talma eenige malen hunne krachten te
meten. De volksvertegenwoordiger wist
met vaardige en sterke hand zoowel te
attaqueeren als te pareeren. zyn spreek
trant had iets zonderlings. Men werd er
door aangetrokken en toch overmande
den geduldigen en belangstellenden, on-
partydig-gezinden .toehoorder op zeker
moment een vreemd gevoel van duizelig
heid als iemand ervaart, die den weg
kwyt is en vruchteloos zoekt naar een
gids, een leidraad, een aanwyzing. De
argumenten duikelden, huppelden, spron
gen om u heen als ooiybe aardmannekens
in 'n sprookje... mei verrassende snelheid,
met groote lenigheid en volmaakt op z'n
gemak liet d redenaar zyn langere en
kortere zinnen elkaar volgen. Maar het
giDg u toch voor de oogen schemeren
als by het wirrelwar'lende kleurenspel
van een tooverfontein... Ce waart hem
hopeloos kwyt. Dan, plots, meendet gy
den spreker weer te kunnen vatten, maar
weer ontglipte hy u... totdat gy de hoop
prys gaaft om hem by te houden en
de vraag u ging drukken, wat hier nu
eigenlijk in het spel wasuw eigen te-
loven bevattingsvermogen of grilligheid
van argumentatie by den afgevaardigde....
Erkend moet worden, dat de heer
Talma in den loop der jaren veel „duide-
ïyker" is geworden. In de kunst om zyn
argumenten aldus te groepeeren en te
behandelen, dat men ze zonder al te
hevige inspanning kan volgen, heeft hy
zeer beduidende vorderingen gemaakt.
Trouwens voor een Minister, zeker een
van Landbouw, Nyverheid en Handel,
zyne sociale ontwerpen verdedigend in
een Parlement onzer dagen, was die zelf
correctie zeer zeker in hooge en dringende
mate noodzakeiykl
Er is nog iets anders, van uiteriyk-
doen, dat den heer Talma in den weg
stond by het veroveren der sympathieën
van zy n auditorium. Dat is de eigenaardig-
geaffecteerde manier van spreken, hem
eigen. Van predikanten was men gewoon,
dat zy iets zalvends, iets „dierbaars", iets
sombers, iets zoetigs, iets galmends, ook
wel iets graftonigs (men denke aan wyien
den voortreffeiyken Donner en aan den
afgevaardigde voor Emmen 1) in hun stem
geluid hadden. Maar een predikant met
het Haagsche accentje van een residen-
tialen Gigerl, zooiets was „noch nicht
dagewesen".; Wanneer men nu bedenkt,
dat de jonge, krachtige figuur met het
baardelooze gelaat de vrooiybe oogen,
de «geborstelde" haren, de levendige en
prettige manieren veel meer den indruk
maakte van een studentikoze verschy ning
dan van een theoloog, die reeds eenige
jaren dienst op den kansel achter zich
heeft dan kan men zich voorstellen,
hoe verrassend de verschijning des hoeren
Talma voor velen, die hem nog niet
kenden, was.Laat ik hier aanstonds
by voegen, dat de geaffecteerde spreek
manier waarop ik wees, in dit geval
niet het minste verband houdt met het
inneriyk wezen van den nobelen, een-
voudigen, trouwhart'gen man die opvol
ger werd van Mr. Veegens aan de groene
tafel. Wie Talma van naby kennenze
mogen tot zyne geestverwanten of wel tot
zyne scherpste tegenstanders behooren,
allen zullen, oordeeliyk en onbevangen,
erkenneD dat er in het fijnbesnaarde
gemoed van dezen goedhartigen y verigen
man van hoog karakter en diep plicht
besef geen plaats is voor lagere, kleinere,
nietige, potsieriyke dryfveeren, als die
zich b.v. uiten in zeker vertoon van
kwasterigheid, o.a. zich openbarend iD
een groteske manier van praten. Edoch
in de meeste gevallen gaat geen
auditorium, hetzy van een hoogedel
gestreng of ander, „naar den schyn"
af. Dingen van gansch-uiteriyken aard
hebben hun invloed op hart en stemming
der toehoorders zyn daardoor soms, mis
schien dikwyis, van beteekenis voor de
beslissingen die zullen volgen.
't Was voor den afgevaardigde Talma
ongetwyfeld een daad van grooten moed
om de zware portefeuille van Landbouw,
Nyverheid en Handel te aanvaarden. Het
Kabinet Heemskerk had wel, naar parle
mentairen adat, krachtens de geschiedenis
zyner geboorte allereerst het militaire
vraagstuk op te lossen. Maar ieder be
sefte toch, dat de „sociale wetten" dat
deel van den arbeid vormden, door het
nieuwe bewind tot stand te brengen,waar
van zou afhangen, ten slotte, de vraag, of
men het vertrouwen der kiezers zou kun
nen behouden ook: van die andere vraag,
in hoever de kracht der Coalitie, die van
Rechts in 1909 zyn forsche meerderheid
had geschonken, toch zou biy ven voort
leven
De heer Talma kon natuuriyk overzien
de reuzentaak, die hem wachtte. Besefte,
aan welken stryd hy zich bloot stelde
hoe speciaal op hem de pyien van Links
zouden worden gerichtwist, met welke
moeilykheden hij zou te kampen hebben,
waar 't „zyn eigen lui" betrof, om met
den heer Duys te spreken.
Zeker, men had de Rechtsche meer
derheid van 60, later van 50.... Dat is,
voor wie naar den schyn rekenen,
eene „working majority" om respect
voor te gevoelen. Maar deze //working
majority* staande onder de instructiën
van liet machtige triumviraat Nolens
Kuyper-Lohman, is niet te vergelyken
met de meerderheid, die een N. G. Pier-
son in het ^begin der negentiger jaren
zyn belasting plannen hielp verwezen-
lyken. Men bad te doen met een Coalitie
welker bestaansrecht met verschillende
formulieren is verdedigd, doch waarvan
de deelen weet men immers tel
kens in bedenkelyke mate elkander be
stoken.... Van de hechtheid of innigheid
der vriendschap tusschen antirevolutio
nairen en Chr.-historischen zal de heer
Talma zich vermoedeiyk nooit illusiën
hebben gemaakt. En zoo dit wel het
geval mocht wezen, dan zal de ervaring
van de jongste vier jaren hem toch wel
van dien waan hebben verlost en gene
zen... Dat het rechtsche bondgenootschap
elementen van democratische en van
gansch anderen aard bevat welk amal
gama het speciaal ivoor den minister der
„sociale ontwerpen" tot iets schier-on be
reikbaars maakt om tot „vruchtbare
resultaten" te komen't kon den heer
Talma geen geheim wezen- zyn scherpe
blik en doorzicht zullen hem wel heb
ben doen gevoelen, althans vreezen, dat
men ten aanzien der „gevaarlyke" tevens
belangrijkste wetsontwerpen, allicht de
taktiek in toepassing zou brengen van
hen, die zich van hunne zwakte bewust
zjjn, nameiyk: uitstellen, verschuiven,
uit angst voor de werkeiykheid, die toch j
komen moet.
Aldus is 't ook gegaan.
Minister Talma heeft al deze gevaren,
bezworen, mogeiyk- en moeilijkheden
getrotseerd. Zeker niet uit zucht naar
„het baantje* daar is hy te nobel,
staat hy als mensch te hoog voor
maar uit waarachtige overtuigiDg dat
in hem de kracht school ora iets van
beteekenis tot stand te brengen ten bate
van ons volk.
Dit geloof moge nu gedeelteiyk op
zelf-overscnattiDg berustenik heb dit,
in deze vluchtige schetsjes en indrukken,
evenmin te beoordeelen als de vraag, in
hoever Minister Talma, zyn sociale ont
werpen voorbereidend en opbouwend,
aan de verwachtingen van hen, die iets
byzonders van hem tegemoet zageD,
heeft beantwoord.
In elk geval verdient de schat van
arbeid, van inspanning, van studie, van
toewyding, door hem betoond, den diep-,
sten eerbied en biy'vende erkentelykheid.
Wie, in den loop der jaren, dezen
bewindsman ontwerpen van grooteren
of kleineren omvang in de Kamer heeft
hooren verdedigen, zal wel zeer diepe
achting hebben gekregen voor de ryke
kennis en tevens voor de degeiyke wyze,
waarop Z.Exc. Talma zich tot de zaken
wist in te werken. Ook waar de oud
theoloog stond tegenover onderwerpen,
ganscheiyk vallend buiten den kring van
zyn weten of hem als leek en „outsider"
interesseerd, daar rustte hy niet voordat
hy alle „finesses" had doorgrond-, de
zaak volkomen »onder de knie® had.
Meuigmalan heeft de heer Talma de
Kamer verbaasd door hat gemak, waar
mee hij wezeniyk-technische kennis
wist ten toon te spreidenzonder eenig
„vertoon" maar geheel als dëgeen, die
uit de schatkamer van zyn met nyvere
inspanning verworven weten put. Deze
Minister behoort allerminst tot de Excel-
lenliën, die zich tot spreektrompet maken
van wat „hunne ambtenaren" voor hen
op papier brengen; zoodat de ingewyden
des Parlements een ooiyk-spottend glim
lachje niet kunnen verbergen, wanneer
de Minister daar, aan de groeDe tafel,
met plechtig gelaat iets staat op lezen....
Hy is bekend als e' n, die uit eigen oogen
wenscht te zienzich krachtens eigen
onderzoek en zelfstandig oordeel vormt
en de hem bijgebrachte adviezen met
ernst wikt en weegt. Aldus heeft de heer
TaLna steeds de pFchten, de taak, hem
door het hooge ambt opgelegd, begrepen
en vervuU
De jongste weken z rllen voor hem wöI
zeer bittere teleurstelling hebben ge
bracht.... Een pijnlyten schok hebben
gegeven aan de verwachtingen, debiy-
moedigheid, de „animo", waai moe hy het
lidmaatschap van den Raad der Kroon
indertyct op zich nam. Sommige decep
ties had hy misschien kunnen viorzien.
Mogöiyk, nietonwaarschyniyk zelfs mag
het heeten, dat een haast-kinderiyk opti
misme, een biymoedig vertrouwen, dat
'aheeren Talma's karakter ongetwyfeld
kenmerkt, hem hebben doen gelooven
ten slotte zal 't toch nog wel „reg kom"....
Natuuriyk is 't terwyi ik dit neer-
schryf niet met zekerheid te voorspellen
hoe 't dan zal loopen. Maar de beslist
en verwachte slag der verwerping van de
Bakkerswet, die niet maanden, maar jaren
van moeizamen arbeid, van schipperen
en plooien en toegeven en opnieuw be
ginnen en van zelfbedwang, van zelf
verloochening zelfs heeft gekost, zy vorm
de een „dies ater" in het leven van minis
ter Talma, waarvan de herinnering, de
zeer pynlyke, in zyn gemoed niet licht
zal worden uitgewischt.
De loop der zakeDjbjj de Ziekte- en
Radenwet ik schryf dit in den namid
dag van 12 Juni zoo kort na de deceptie
zooeven genoemd, bracht hem den „cri
de coeur" op de lippen: „kon ik nog
terug ik zou hier, aan de groene tafel
stellig niet staan
Toen de heer Talma deze smarieiyke
woorden sprak, nadat hij vier jaren lang
had wpayé de sa personne", zooals de
Fransehen dat zoo juist en scherp uit
drukken.... Toen was er in de Tweede
Kamer, „van Tydeman tot Troelstra",
niemand, die niet gevoelde de deernis,
in elk menscheiyk hart gewekt door de
smart van een heeriyk, hoog staand,
yverig en talentvol werker, die als
Sisyphus den loodzwaren steen met
bloedige inspanning van al zyne krachten
den betg heeft opg'rold en die aan het
einde van zyn taak, zyne marteling ge
komen, het gevaarte omlaag zietstoit w...
En by Sisyphus was 't immers straf na
de zonde.... Terwyi minister Talma slechts
hulde en erkentelykheid verdient voor
zyn streven.....
Zou het waar zyn?
Via Volksweekblad en Rotterdammer
ontleenen wij het volgeDde aan het Or
gaan van. de diamantnijverheid
„S. D. A. P. is telkens weer de zoete
inval voor de eerste de beste mislukkin
gen, niet in staat de oorspronkelijk door
ben begeerde betrekkingen en beambten
te verkiygen en naar behooren waar te
nemeD.
„Een slecht of middelmatig onderwy-
zer*. O ho, wy kennen er wel die nog niet
de akte gehaald hebben en nu fungeeren
als sociaal democratisch specialiteit in de
onderwyszakeneen journalist vaD den
kouden grond, by herhaling gezakte stu
denten van onderscheiden faculteiten,
krukken en diamantbewerkers, onge
schikte ambachtslieden, ze zyn allicht
goed genoeg om bezoldigde propagan
disten, bezoldigde redacteuren van ge-
westeiyke party organen, bezoldigde amb
tenaren in plaatseiyke vakbonden, bu
reaux van arbeidsrecht, coöperatieve
organisaties, arbeidsverzekeringsmaat-
schappyen, in de verzorgende moeder
Aarde van het roode wereldrond, veilig
het zwakke ïyt te bergen.
Houd de drieëenheidParty Vakor
ganisatie en Coöperatie te vriend, en uw
broodje is gebakken, uw potje staat op
het vuur.
Hoe ge 't moet aanleggen om een man
te worden in de beweging, zie hier het
recept, zoo ge zelf uit uw omgeviDg nog
niet by ondervinding weet, hoe dat ge
woonlijk gebeurt.
Van af het oogenblik dat ge „bewnst"
zijn geworden, zjjt ge de man. Waart ge
vroeger nog zoo'n sukkel, nog zoo'n prul,
nog zoo benepen pa bekrompen, abonneer
u op Het Volk. Kom als habitué op mee
ting, koop te lezen hooft ge ze niet,
alle 2, 3 en 5 cent brochures, die u de
wysheid van eeuwen in pastillevorm
toedienen en ge zyt de man. U kan
niets meer gebeuren, sinds de zaligheid
van het ware geloof u deelachtig is ge
worden. Als ge dan op een buurtvergade-
rinkje van zeven menschen, de buffet
juffrouw en den kellner meegerekend,
ook eens iets beweerd hebt, zoo van die
«goedkoope wysheid (2, 3 en 5 cents
brochures) van het «proletariaat dat zich
niet laat knechten", van „ellendige sla-
veray" en van de „tendenzen van het
grootkapitalisme", te begrypen behoeft
ge 't zelf niet - dan hebt ge al uw eerste
pasje op de Jaco'osladder van roem en
eer gezet.
Dan gaat het met autovaart verder.
Ge wordt in een of andere commissie van
uw district of afdeeling gekozen, byv.
tot contröle van aanplakbiljetten. Van
dien hoogst, verantwoordelyken post
komt gy spoedig tot. een nog hoogeren.
Ge komt in het bestuur en moogt op een
openbare vergadeiiDg bet suikerwater
voor Vliegen, misschien zelfs voor Troel-
sta devoteiyk omroeren. Als ge wat erg
hard kunt „interrumpeeran" by een ver
gadering, die uwe afdeeling met „vry
debat" aankondigt, met talent de debaters
kunt hoonen, als ge ferm hard tegen
WyDkoop kunt razen, man, dan is de