No. 224 1912
Dinsdag 25 Juni,
26e Jaargang.
(Wt
3HRISTEUJK
HISTORISett
VOOR ZEELAND
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DEJONGE-VERWEST, te Goes
PRIJS DER APVERTENTÏËN
F. P. D'HUÏJ, te Middelbt rg.
W
Buitenlandsch Overzicht.
ij-Tsr W
•ez a mssssgsm*
IE1 >EREN WERKDAG DES AVONDS.
UITGAVE DER FIRMA S
Prijs per irie maanden franco p. p.
Ankele nummer»,.
O O 9
1.25
- 0.05
EN
v.rn 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 1Ü cent
IFi milieberichten van 1-10 regel, iedere regv.u
mi er 10 cent
ÜSi Sa Ëarwtsssi
5fc|1, Hu zieh met 1 J iili
op OU» blad abonneeren, oitt-
vungeit bet tot, dien datum
grat is.
24 Juni 1912.
Laat de kinderkens tot Mij komen.
Het is in Indië dezelfde strijd voor de
Christelijke school als in Nederland. En
met niet;,minder, groote positiefheid
wordt die gestreden.
En ook voor de neutrale school.
Wij hebben reeds een enkele maal
een zeer harde beschouwing uit Indië
ten voordeele van openbaar onderwijs
als staaltje van haat tegen den Christus
die den schrijver bezielt, overgenomen.
Laat ons nu afdrukken een gedeelte
uit een pleidooi, in asterisk-vorm ge
schreven door den bekenden leeraar-
philantroop, .oud-officier bjj het Leger
des Heils, A. v. Emmerik, te Salatiga,
in 't door hem geredigeerde blaadje Het
Witte-Kruisblad*.
bedoelt een aandrang te oefenen
tot het stichten van;Christeiyke scholeD,
en de oogen te openen voor 't_gevaar
der Neutrale school.
De onderwijskwestie. Er blijkt weinig
van, dat de meeste ouders by de op
voeding vóór alle dingen, zich er op
toeleggen om het bevel van Jezus op te
volgenhunne kinderkens tot Hem te
brengen
Indien het meer algemeen op de cons
ciëntie gebonden was, dat Christus vóór
alle diDgen bepaald wil, dat Zjjn bevel
„Laat de kinderkens tot Mij komen"
opgevolgd werd, meD zou ten aanzien
van de oprichting van Christelijke scho
len niet laDger aarzelen, noch van verre
blijven staan, doch een heilig „moeten"
zou allen bezielen. De leus „God wil
het" zou een eind maken aan alle tegen
spraak. De gedachte „het is Christus'
bevel" zou de tooverstaf zijn, die de
bezwaren zon doen verdwenen.
Verhindert ze niet. Hoe vreeselijk is
het uwe kinderen te verhinderen tot
Jezus te komen. Reeds is het verschrik
kelijk een medemensch op den dwaalweg
te brengen, die van Christus afhoudt,
en dan een onnoozel kindeken, dat nog
zoo argeloos oprecht vertrouwt op de
leiding van den meerdere in jaren en
in kennis
Gevaar der neutrale school. Maar is
wel waarlijk de neutrale school zulk een
groot kwaad? vertegenwoordigtzy,zóó'n
groot gevaar? is er niet overdrijving in
het spel?
Neen, hier is in het minst geen over
drijving in het spel. Metterdaad vertegen
woordigt die godsdienstlooze schooleen
ontzettend gevaar voor het kroost van
Christenouders. Immers de neutrale
school verhindert Uwe kinderen tot
Christus te komen. Ik wil deze beschul
diging voor U bewijzen.
Voor Jezus geen plaats
De neutrale school verhindert tot Chris
tus te komen, allereerst doordat op de
godsdienstlooze school voor Jezus geen
plaats is.
Hoe ontzettend dat is moesten w|
eigenlijk dadelijk gevoelen. Helaas, wj;
zijn zóó verhard, dat wij niet ontroerd
worde bij de gedachte, dat op de open
bare school voor Jezus geen plaats is
Zóó er geen plaats voor Christus
is, dan is er ook geen plaats voor de
kindereD, die in Zijn Naam gedoopt zijn
ft
Over Jezus gezwegen. De neutrale school
verhindert tot Jezus te komen door over
Hem te zwijgen.
Zeg mij, ZQUdt gjj uw kind in den kost
willen doen bij lieden, van wie gij wist,
dat zQ afgesproken hadden stelselmatig
over u te zwijgen? Zoudt gij dat niet
een ondraaglijke gedachte vinden P En
zou het dan niet voor Christus een on
draaglijke gedachte zijn, wanneer zijne
kinderen, die Hij gekocht heeft door Zijn
bloed, op een school werden gezonden,
waar stelselmatig over Hem [gezwegen
wordt
Jezus niet noodig. De openbare school
verhindert de kinderen tot Christus te
komen, omdat zy hen leert Jezus niet
noodig te hebben.
Strijd met de Christelijke leer. Ik kan
de neutrale sehool niet gebruiken voor
de aan mijn zorg toevertrouwde kinde
ren. Want, heeren van de neutrale school t
uwe opvoedkundige beginselen z(jn in
strijd met de mijne of liever met de
Christelijke.
De praktijkDe neutrale school ver
hindert 'de kinderen tot Christus te
komen.
Behoeft dit eigenlijk nog eeD breed
betoog? Zien wij het niet in de praktijk
voor oogeD P Dat zulk een groot deel
van het Nederlandsche volk ontkerstend
is, is dat niet voornamelijk te wijten
aan de neutrale school?
De belofte. Het woord.- „derzulken is
het Koninkrijk Gods," houdt -ook een
belofte in, die ons moed geeft voor de
Christelijke school als middel ter evan
gelisatie.
Doch de schoonste en heerlijkste be
lofte houden deze woorden in voor de
Christenouders, die misschien met opof
fering van zeer veel en met inspanning
van alle krachten hunnen kinderen de
weldaad van eene opvoeding op de
Christelijke school verzekerd hebben
O, één van de vreeselykste dingen in
Indië vind ik de rechtmatige bekom
merdheid, die een Christenouder om het
hart slaat cals hij denkt aan zijn nage
slacht
Wanhoop dan niet meer aan. een op
voeding overkomstig uwe beginselen ook
in Indië God lofdoor de Christelijke
school zal uw kind voor;Jezus behouden
blijven.
Voorstanders der neutrale school zul
len wel klagen dat de schoolstrijd naar
Indië is overgebracht. Maar dat kan niet
anders. Waar leven is is strijd. En waar
de Christus voor den een ten val gezet
werd, werd Hy den ander tot een op
standing. De anthithese. Zy kan ook in
Indië niet uitbiyven. Zy is ook daar het
grondmotief van den schoolstryd.
Men begint in Amerika te verlangen
naar het einde van den broederstryd, die
de republikeinscbe party voor wie weet
hoe lange vaneen scheurt.
De conventie dezer party heeft Vrydag
tot 's avonds laat vergaderd, enalleman-
dateD, welker geldigheid door Roosevel-
tianen werden betwist, geldig verklaard
met 542 tegen 529 stemmen. Dit stem-
men verschil sctaynt voorspeller te zijn
van de meerderheid die morgen by de
candidaatskeuze Taft op Roosevelt be
halen zal. Althans wanneer de fractie
Roosevelt, visschend naar afwykende ge
voelens in de fractie-Taft, het niet over
een anderen boeg wendt en de keuze van
een derden candidaat aanbeveelt.
Uit Chicago meldt men dat, toen de
uitslag van ovengenoemde stemming
bekend werd, het publiek op de galery
uitgelaten was en iedere nieuwe over
winning van Taft met een geraas als van
een stoomraller toejuichte.
De mogeiykheid, dat Roosevelt een
eigen conventie zal byeenroepen, om zich
door deze candidaat te laten stellen,
wordt thans uiterst gering geacht. De
democraten bereiden thans een ernstigen
stryd over het voorzitterschap van het
congres in Baltimore voor, waar de can
didaat voor het presidentschap benoemd
zal moeten worden. De conservatieve
richting onder Tammany is voor Parker
en bestrydt de radicale richting onder
Bryan. Waarschy niyk zullen hier dezelfde
tooDeelen zich voordoen als in Chicago.
In de zitting van Zaterdag der repu-
blikeinsche conventie te Chicago werd
Root, Tafts vriend, schoon in Roosevelts
gulden tyd ook de vriend van dezen, tot
permanent voorzitter gekozen. Hierop las
een der afgevaardigden, Allan, uit Kan
sas, een verklaring voor van Roosevelt,
waarin dese laatste betoogt op slinksche
wyze van stemmen te zijn beroofd, en
zyDen vrienden den raad geeft over geen
enkele zaak in de conventie weer mee
te stemmen. Aan het slot van dit ma
nifest snydt de oud-president het tafel
laken tussehen hem en zyn ouden vriend
voor goed door, door hem bereids eerloos
te verklaren, wanneer hy eene hernieuw
de candidatuur mocht willen.
f{;Deze krasse uitspraak luidt aldus:
„Degene die door deze conventie can
didaat mocht worden gesteld, zou slechts
proflteeren van dit welgeslaagd bedrog.
Het zou een groote schande zyn, zoo
iemand onder deze omstandigheden, een
candidatuur zou aannemen, zoodat hy om
party redenen geen aanspraak zou mogen
maken op den steun van een republikein
en het recht zou hebben verbeurd om
moieele gronden den steun van eenig
eeriyk man, overschillig van welke party,
in te roepen."
Op de voorlezing van dit geruchtma
kend manifest volgde een grootsche be
tooging voor Roosevelt. Er vormde zich
te zyner eer een stoet van gedelegeerden,
hetgeen aanleiding gaf tot een vuistge
vecht, waaraan de politie echter dadeiyk
een einde maakte.
De toestand in Frankrijk ten gevolge
van de staking der inscrits blyft gevaar-
ïyk. Geiyk wy reeds vroeger meldden,
zyn deze »inscrits" mannen die in Ryks
dieDst werkzaam zyn op de paketbooten
van en naar Noord-Afrika en elders, zoo-
dat deze staking als het ware heel Frank-
ryks uit- en invoerhandel stop zet. Daar-
<om heeft het ministerie zich gehaast
bemiddelingsvoorstellen te doen. Deze,
schoon aanvaard door de //inscrits" te
Havre, is verworpen door die te Bordeaux.
Die te Marseille temen het aaD, onder
voorwaarde, dat de arb.trage algemeen
zal zyn voor alle havens en voor alle
hangende quaesties.
De nationale raad der „inscrits" komt
heden byeen en zal een definitief besluit
nemen. De staking bieidt zich inmiddels
hoe langer hoe meer uit.
Verschillende reeders hebben het aan
bod om het geschil aan een scheids-
rechteriyke beslissing te onderwerpen
van de band gewezen, daar, naar hun
zeggen, zy alleen door die beslissing
gebonden zouden zyn, terwyi de „ins
crits* er zich niet aan zouden storen,
wanneer ze niet in hun voordeel mocht
zyn.
De „Compagnie Transatlantique" heeft
besloten een groot gedeelte van hare
Marseillaansche vloot op te leggen.
Te Marseille bevinden zich thans 1700
reizigers voor Algiers, die hunne reis niet
kunnen vervolgen.
Voor den economischen toestand des
lands is het geen goede tyd.
Eerst kwam de sluiting der Darda-
nellen de pryzen der levensmiddelen
verhoogenlater stuitte de Argentyn-
sche spoorwegstaking de toevloed van
graan, en thans komen de stakingen in
het scheepvaartbedryf de malaise vol
tooien. Frankrijk komt achthonderd mil
joen pond graan te kort, hetgeen te meer
dupeert, nu Noord-Afrika voor het eerst
graan naar Frankryk zou uitvoeren, en
daarin nu verhinderd wordt omdat de
zeelieden niet varen willen. Kunnen er
dan geen vreemdelingen worden aange
nomen Hier wreekt zich de dwaasheid
eener wetsbepaling in 1889 onder Chau-
vinistischen invloed doorgedreven by de
regeliDg van het scheepvaartverkeer tus
sehen Frankryk en Algiers, waarby den
reeders da verplichting werd opgelegd
voor tenminste driekwart hun beman
ning uit Franschen saam te stellen.
Gelukkig heeft de regeering, dank zy
een wet van 1909, het recht om, zoolang
een staking duurt, het monopolie van
de vlag op te heffenen zy denkt daar
dan ook wel over. Reeds overweegt de
minister van Marine, ter voorziening in
het reusachtige verkeer uit Marseille
verschillende maatregelen, het vervoer
der post door torpedobooten of desnoods
door schepen van andere nationaliteiten.
Hy wil daartoe evenwel niet overgaan
alvorens nog een poging tot verzoening
te hebben beproefd.
Wat de zeelieden betreft, deze wen-
schen biykbaar hun voorwaarden aan de
maatschappyen op te leggen en zy reke
nen op de regeering om hen daarby te
helpen en die voorwaarden te belichamen
in een collectieve arbeidsovereenkomst.
Veel tegemoetkoming is er by den revo
lutionairen geest hunner leiders, van
hen niet te verwachten.
In Marseille staken 1250 zeelieden, en
liggen 43 schepen stil. Vier torpedo
jagers kwamen uit Toulon om de post
diensten- op Tunis, Algiers en Corsica te
vervullen. Het reizigersverkeer tussehen
Marseille en de Afrikaansche kuststaat
geheel stil. Men had gehoopt dat de
regeering matrozen van de marine tot
bediening van de passagiersschepen zou
zenden maar zy zyn niet aangekomen
en de reizigers moesten de schepen weer
verlaten.
Gistermiddag liepen 7 transport- en
passagiersbooten te Marseille binnen,
welker bemanning terstond den arbeid
neerlegde.
Te Havre hebben de stakers sabotage
gepleegd om zich te wreken over de ver
volging wegens desertie, welke de minis
ter van Marine had ingesteld tegen sta
kende inscrits, die na zich te hebben
laten aanmonsteren, van boord waren
gegaan.
De Fransche regeering maakt derhalve
wel een moeiiyken tyd door.
Rusland begint zich te herstellen yan
zyn door Japan hem toegebrachten slag.
De minister heeft aan de Doema het
vlootplan voorgelegd, votgens hetwelk in
1930 de Oostzeevloot 24 slagschapen en
12 gepantserde kruisers zal tellen be
halve nog een ry kleine schepen, en de
Zwartezeevloot lJ/2 maal zoo sterk moet
zyn als de vloten der aangrenzende sta
ten. In 1917 zal zy reeds 4 dreadnoughts,
4 andere slagschepen, 4 groote gepant
serde kruisers eu 4 kleine gepantserde
kruisers tellen. Hetgeen wyst op krygs
toerustingen doch waarvan niemand weet
tegen wie ze zyn gericht.. Tegen Duitsch-
land niet.
Eenigen tyd geleden heeft Sven Hedin,
de vermaarde Zweedsche ontdekkings
reiziger, de stelling ontwikkeld, dat Rus
land toebereidselen schynt te maken om
naar de Atlantische kust te komen.
Hedin spoorde Zweden, Noorwegen en
Denemarken aan, een bond van Noorde-
ïyke Staten met Duitschland te vormen
teneinde Ruslands dreigenden opmarsch
tegen te houden,
j Van deze aansporing heeft de Macbia-
vellist Sassonof dezer dagen behendig
gebruik gemaakt om de Doema aan te
sporen het vlootplan aan te nemen n.b.
wegens //het gevaar eener anti-Russische
coalitie".
Met welke laatste onderstelling het feit
der aanstaande samenspreking tussehen
Keizer en Czaar toch niet overeenstemt.
Het nieuwe ministerie in Portugal telt
bekwame personen en de premier schynt
een bovenste beste. Hy is een der meest
bekende revolutionnairen van 1891hy
geniet de achtiDg van iedereen. Hoewel
ny volkomen berekend is voor zijn zware
taak, vreest men toch, dat ook by spoe-
iig overwonnen zal worden door de echt-
Portugeesche strydwyze op politiek ge
beid n.l. venynige persoonlykheden en
voortdurende speldeprikken.
Bovendien staat het te vreezen dat ook
bun sebeepke straDdt op de quaestie der
financiën. Het volk vraagt verbeteringen
en er is geen geld. Hierby komt dat het
volk zeer revolutionair gezind is, en de
ministers hun diepe af hankeiykheid van
deze averechtsche souvereinen maar al
te veel hun kenbaar maken. Men leze
hieromtrent het belangrijke opstel van
dr. Gunning in Ons Tijdschrift afl. 6 maar
eens na.
Op 't oogenblik kunDen wij dan ook
omtrent den levensduur zoo van dit kabi
net als van de republiek niets voorspel
len. De regeering heeft een welwillende
ontvangst van het parlement ondervon
den. De partyleiders haastten zich hun
„oprechten steun" aan te bieden men
zal echter moeten afwachten, of zy dien
steun ook zullen blyven bieden. Want
„de man van de straat", de eigeniyke baas
van „het spel" 's op bet oogenblik by-
zonder roerig.
De censor zorgt wel dat er niet al te
veel uitlekt, toch gebeurt er nog veel dat
ontiust.
Te Oporto werd van republikeinscbe
zyde een staatsgreep tegen den president
en het parlement aangekondigd, om (at
zoo beweerden de leiders de mi-
nistrieele crisis zoo lang duurde. Dat de
staatsgreep mislukte, ot liever dat zy niet
doorging is een gevolg van het feit dat
juist op den dag dat hy zou doorgaan
(17 Juni) bekend werd dat het nieuwe
ministerie benoemd was. De leiders be
richtten toen aan de regeering da' zy van
de staatsgreep voorloopig afzagen, dewyi
zy op het oogenblik niet meer noodig
wastegeiyk zegden zij de regeering hun
„steun" toe.
Kan het brutaler? vraagt do liberale
pers. Maar in het libeiale systeem der
volkssouvereiniteit is hierin niets won-
deriyks. Het is alleen maar een weinig
meer revolutionair dan te voren. Immers
de revolutie schrydt steeds voort.
Beziet men echter het nieuwe minis
terie onder dit Jicht, dan zal men 't wel
geen lang leven kunnen voorspellen, ge
boren als het is onder den druk en uit
vrees voor den «staatsgreep".
Nu zijn daar weer nieuwe ongeregeld
heden te Lissabon by gekomen, tenge
volge van het optreden der regeering
tegen de tramwegstaking. De regeering
had namely k de leiders der staking en
de leden van het comité van tegenstand
opgesloten en ds remise der trams door
de garde doen bezetten. Een daad vaD
gezagshandhaving waartoe zy, die tot
nog toe veel te veel zich de onderdanige
dienaresse van 't volk had betoond, reeds
veel eerder ook te Oporto had
moeten overgaan.
Vrijdagavond ontploften op de Praca
de Dom Pedto drie bommen. Een op
roerige menigte maakte het optreden der
cavallerie noodigdeze joeg de oproeri-
gen met verlies van een doode terug.
Yele bekende anarchisten en leiders der
tramstaking werden gevangen genomen.
Ook zyn eenige politieagenten gewond.
Op de grens woelt en kookt het niet
minder.
Moge al de samenzwering van Conceiro
volgens velen niet veel om het ïyfheb
ben, de onlusten in het binnenland zyn
zeer zeker van hoogst ernstigen aard.
Alle teleurgestelden en ontevredenen
hebben zich daar by de royalisten aan
gesloten en hun aantal schynt dagelijks
toe te nemen, terwijl het getal der op
rechte republikeinen stpliig niet stygt.
Van republikeinsche zyde wordt dikwyis
beweerd, dat er geen monarchistische
samenzwering bestaat. Waarheid is dat
zy groote vorderingen maakt.Dezer dagen
is men een grooten smokkelhandel in
