iifl,
Me
No. 208 1912
Donderdag 6 Juni,
26e Jaargang.
8W8STEUW-
iiEil WSBLAD
HISTORlSeS
VOOR ZEEL»
mien,
leulen
It
tigers
OOP
t
Station,
te
erke.
;eschikt
er een
j P. DE
k e.
tude.
Bliek
[ER te
Grind-
erke.
II
e e r e.
br
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES F, te Goes
F. P. D'HUÏJ, te iiddelbi rg.
PRJJS DER ADVERTENT1ËN
wrg*
JEMAN,
.burg.
llPPER,
a ride.
i A If.
lags van
Ian Ant-
itterdam
pe versa
Juni 5
|uur; 12
Juni 6
our30
fen Zater-
7bs
8.05
8.13
8.20
8.37
8.36
8.46
8-53
9.02
9.11
9.17
9.29
9.4O
9-49
10.—
■7 10.46
I3 12.13
I DultschL
il—Lage
ijo KM
v J
KEI (EREN WERKDAG DES AVONDS.
PriQs per irie maanden franco p.p.J.25
Hnkele nummers. 0.05
UITGAVE DER FIRM/* S
EN
v in 1—5 regels 50 cent, Iedere regel meer 10 ceat
F; milieberichten van 1—10 regel: 1.—iedere reguï
mi er 10 cent
%f), die zich met 1 .Juli a
ons blad abonneeren, ont-
vangen het tot dien datum
graf ie.
5 Juni 1912.
Nog geen geheele gelijkstelling.
Op den R. K. ffFriesche Landdag" heeft
de heer Serving uit Maarssen voor het
bovenstaande een lans gebroken, en
daarby aan het volgende herinnerd.
Thans betalen alle Nederlanders voor
het openbare onderwas, terwijl ongeveer
de helft er van profiteert. Da anderen
zien zich gedwongen voor de scholen
hunner keuze nog dieper in den zak te I
tasten, nadat zij het voor hunne kinderen
ongenietbare openbaar onderwijs mede
hebben bekostigd.
Door eenige cijfers toonde spreker aan
hoe de bijzondere school bjj de openbare
ten achter ataat, wanneer de steun van
overheidswege woi dt verstrekt. Zoo kostte
in 1908 een kweekeling aan een Rijks
kweekschool f 852, aan een protestantsche
kweekschool f97, aan eene Katholieke
f123 uic de Staatskas. Zoo werd in
hetzelfde jaar aan verschillende gemeen
ten f485.0JO uitgekeerd aan subsidie
voor openbaar onderwijs, waar de byzin-
dere school niets ontving. Zoo wordt aan
openbare onderwjjiers, wanneer hun
school wordt opgedoekt, een wachtgeld
uitgekeerd, de bijzondere onderwijzers
zou in 't zelfde geval, mogen toekijken.
Zoo wordt uit de gemeentekas het open
baar onderwijs gesteund, de bijzondere
school moet dezen steun erlangen van
voorstanders van bijzonder onderwijs.
De gemeente Leeuwarden gaf in 1910
voor 3852 leerlingen der openbare school
f108.600 de 1294 der bijzondere school
ontvingenniets.
Harlingen 6d Sneek droegeu dat jaar
voor de openbare school resp. f 16 600 en
f 16.000 by, met algeheele passeering van
de byzondere school. Elke leerling der
openbare school kost aan de publieke
kassen f40, elke leerling der byzondere
school nog geen f20 per jaar.
Wanneer wy deze opmerkingen lezen,
hindert ons wel een weinig de minach
tende toon weike doorstraalt in de be
richten aangaande minderwaardigheid
van lokaliteiten van byzondere scholen
in vergeiyking met die van „openbare",
welke berichten in de bladen welke tot
eiken prys de openbare school voor de
alleenzaligmakende willen doen doorgaan,
zooals met name Eet Volk, met zekere
gretigheid worden opgenomen.
Zoo bevat Eet Volk van heden onder
het kopje „een Christeiyke model
school" een grievend stukje, waarin de
toestand van de school met den Bijbel
te Schoten wordt gecritiseerd. Verlichting,
ventilatie, verwarming, alles is daar on
voldoende, er worden daar bloedarme,
kortzichtige klierachtige kinderen ge
kweekt, enz.
Natuuriyk rust op de besturen der
Chr. scholen de verplichting om voor
gezonde lokaliteit te zorgeD. Maar past
dergelijke critiek in den mond van men
achen, die voor hun openbare school
letterlijk alles van den Staat krygen, die
de noodige gelden daarvoor betrekt ook
van de voorstanders der bijzondere school,
terwyi dezen voor den bouw hunner
scholen tot voor korten tyd niets kregen
en voor dien bouw hun eigen grid moeten
storten, na eerst hunne belastingpennin
gen mede voor den bouw en het onder
houd der openbare schoolgebouwen te
hebben bygedragen.
■srmEsaaaaatasr SÊ&&&
-Vil
f
loes-
tjxt :ra mm.
Hulptroep S. D. A. P.
Onder dit opschrift lezen wy in de
N- Pr. Qr. Crt. het volgende:
.Het socialisme heeft èn kapitalisme
èn bourgeoisie èn liberalisme ten doode
opgeschreven. En het volstrekt zelf dat
vonnis. Het verstikt ze onder zyn heer-
ïyken, volle, alle ruimten innemende,
de maatschappy overstroomende, de
gansche maatschappy voor zich op-
eischende levenskracht
„Onze eigen liefde voor het socia
lisme moet zoo warm zyD, dat ze van
zelf anderen aansteekt. Ieder onzer zy
ten geroepen propagandist".
Meent men misschien hier te doen te
hebben met een citaat uiteen FoMc-arti-
kel of uit een brochure der 8. D. A. P.
Mis 1 't Is ontleend aan een hoofdartikel
in 't orgaan van den Bond van Christen-
socialisten
'tls een geestdriftig artikel, waarin
Enka de christeiyke arbeiders uitnoodigt
hun stem in 1913 uit te brengen op de
socialisten. De coalitie steunen O foei I
Het liberalisme helpen N:„wy zou
den het liberalisme niet gaarne direct
steunen, maar volgt die steun indirect
uit ons steunen op den socialist dan
zy 't zoo". De socialisten sociaal-demo
craten toch dat zyn de mannen der
christen-socialisten.
Men kan zyn oogen by na niet gelooven,
maar 't staat er
Onlangs werd door de redactie van
Opwaarts aan mevrouw Roland Holst
dank gebracht voor het vele, dat zy voor
het socialisme heeft gedaan.
Vrage, hoe kan een christen tot zoo iets
komen I
Of denkt men soms, dat deze vurige
propagandiste op de jongelieden-clubs in
verschillende plaatsen van ons land in
hare voordrachten den godsdienst er bui
ten heeft gelaten En zou door den arbeid
van mevrouw Roland Holst niet schade
zyn toegebracht aan het Koninkryk
Gods?
De Christen-socialisten zyn niet ver
meer van rood af. By de verkiezingen
doen ze dienst als hulptroep der 8. D. A.P.
Een commissie heeft in opdracht te
overwegen, of de apostolische geloofs-
beiydenis uit de statuten moet worden
weggenomen. Laat zy dit werk staken en
liever een voorstel doen, om den naam
der party te veranderen. De christen-
socialisten beschuldigen de antirevolutio
nairen van het misbruiken van Gods
naam, maar is het niet een bespotting,
den Christen-naam aan het hoofd van
een blad te plaatsen, dat de christeiyke
arbeiders verzoekt, om de sociaal-demo
craten te steunen
Middelburg. VaDaf heden zullen wy
iederen "Woensdagavond in de gelegenheid
zyn onzen lezers het programma mede te
deelen van de Donderdags door den heer
Morks te houden carrillonbespeliug op het
carrillon van den Abdjjtoren.
Voor morgen, 6 Juni, van 12 tot 1 uur,
luidt dit programma: 1 Andante en Varia
tie, Wagenaar. 2 Siegeschor uit Judas
MaccabAus, B&odel. 3 Menuet Oélèbre,
4 Klinget GiükcheD, KliDget Lied uit »Die
Zaubeiüöte, Mozart. 5 Andante uit de
symphonie »L'Impériale«, Haydn. 6 »Les
Adieux", Weber. 7 Vlaegelied, Smits,
8 Bede voor het Vaderland, Valerius,
9 Gebörgslied, Darr. 10 Aria uit de opera
„Der Waflenschmier", Lortzing. 11 Rondo
Villageois, Hummel. 12 Thema en Varia
tie, Beethoven.
Veilingsvereeniging Walcheren".
Dinsdagmiddag hield de Veilingsvereeni-
ging Walcheren een buitengewone leden
vergadering in het Schuttershof te Mid
delburg onder voorzitterschap van den
heer J. Polderdyk.
De vergadering was uitgeschreven
tegen half twee, maar door aanvanke-
lyk het vereischte aantal leden, Viovan
totaal of 63 niet tegenwoordig waren,
moest de aanvang worden uitgesteld tot
tien voor drie.
De voorzitter keurde het af, dat waar
67 leden een voorstel tot reglements-
wyziging deden en speciaal daarvoor
deze vergadering werd belegd, zoolang
moest worden gewacht op een voldoend
aantal leden, vooral waar onder de aan
wezigen 'byna geen onderteekenaars
van bedoeld verzoek aanwezig zfjD.
Vervolgens herdacht de voorzitter met
eenige «voorden de nagedachtenis van
het overleden bestuurslid, den heer M.
Dourleyn.
De leden gaven blfjken van instem
ming met deze woorden. Vervolgens
werden de notulen der vorige vergade
ring door den secretaris den heer C. J.
Stomps voorgelezen en vervolgens goed
gekeurd. Hierna werd medegedeeld dat
de veilingsvereeniging lid is geworden
van de Tuinbouwvereeniging en zoo ook
van de Tuinbouwonderlingezoodat het
personeel tegen ongelukken verzekerd is.
By het volgend punt, verkiezing van een
bestuurslid in de vacature M. Dourleyn,
vroeg de heer Breel het woord, en zeide
dat hy gehoord had, dat sommige leden
den heer Hattink aanbevolen spr. heeft
toch respect voor deze, maar meent, dat
men iemand van de praktfjk in het be
stuur moet hebben, de theorie is er vol
doende vertegenwoordigd, hy beveelt
daarom den heer C. S, Schout aan.
By de stemming werden 65 stemmen
uitgebracht en wel 34 op den heer C. S.
Sehoutf Hattink 11, B. M. Bakker 6, P.
Dekker Hz. 5 en verder enkele leden 2
of 1 stem, terwyi 4 stemmen van on
waarde wartn.
De heer Schout, aldus gekozen ver
klaarde de benoeming op zich te nemen
bedankte voor het vertrouwen in hem
gesteld, beval zich in de welwillende me
dewerking' zyner medebestuursleden aan
en zeide zyn bests krachten aan de ver-
eeniging te zullen wyden.
Eenigen tyd werd gediscussieerd over de
vraag of door de verkiezing van den heer
Schout ook een nieuw lid van de commis
sie der contróle over de boeken moest
worden gekozen. Besloten werd dat de
heer Schout tot de algemeene vergade
ring als zoodanig zal aanbiyven.
Het bestuur stelde voor om in beginsel
te besluiten tot aanschaffing van een elec-
trisch afseintoestel met automatischen
afslagerwaarvan de kosten ongeveer
f 1700 bedragen. Het bestuur vroeg mach
tiging hiertoe, maar zeide toe in dezen
niet over een nacht ys te zullen gaar»
oa. dat het meende de zekerheid te heb
ben, dat althans voorloopig de beschik
king over den hal behoudt en over de
mogeiykheid aldaar om een toestel to
plaatsen.
Een gedachtenwisseling ontspon zich
over verschillende onderdeelen die daarop
betrekking hebben 5 waarop de voorzitter
er op wees, dat men niet te veel op de
zaak moet vooruitloopen.
De heer Leynse heeft het toestel te
Bergen-op Zoom zien werken, en wijst
op da rust, die daarbfj heerscht, hy be
veelt het toestel aan maar ontkent niet
de moeiiykheden aan de oprichting en
inlichting verbonden.
Van andere zyde werd ook de aanschaf
fing aanbevolen, de voorzitter zeide, dat
een sein toestel in den geest van den tyd
Is.
De heer Polderman bestreed bet voor
stel, omdat hy door den heer Mesu heeft
hooren zeggen, dat de plaatsen zullen
worden verkocht, en niet zooals spr. zou
wenschen verloet.
Het voorstel werd hierop aangenomen
met 43 tegen 15 stemmen en 6 blanco.
Ten slotte werd het bovenbedoelde
voorstel van 67 4leden behandelddit
voorstel luidde en in art. 22 by te voe
gen „met 15 pCt. der koopsom als kor
ting", zoo het gekochte wordt aanvaard.
Art. 23 te lezen„Wordt er door den
veilingmeester ot door hem in overleg
met twee deskundigen geconstateerd dat
een inbrenger *yn waar van boven mooier
was als van onderen, zoo zal dien in
brenger 30 pCt. der gemynde koopsom
afgetrokken worden, ten bate der kas
van de vereeniging enz."
Uit het begeleidend schrijven blykt,
dat de inbrengers meenen, dat zij door
het tegenwoordige reglèment te veel
worden bezwaard, en zy liever het re
glement willen, zooals het oorspronkeiyk
door het bestuur was ontworpen.
De heer P. Vader Hz. noemde het
adres onverstandig, de meeste telers zyn
er ingeloopen; zij zyn bang gemaakt
voor de gefingeerde groote strafieD.
Indien het werkelijk onwetendheid is,
als er iets aan de waar mankeert, zal
niet direct de zwaarste boete worden
toegepast.
De heer Breel wyst op de goed-- wer
king van het tegenwoordig artikel, er
wordt haast niet meer gekeerd, en daar
om zou spr. niets er aan willen ver
anderen.
De heer Stomps sluit zich by deze
zienswijze aan, de veiling moet de koop
lieden beschermen, en kan de knoeiers
niet genoeg straffen.
Spr. wijst er op dat dit verzoek reeds
inkwam 2 April, en eerst 15 April trad
het gemaakte artikel in werking. Hoe
moet het gaan als nu de teele-s ook met
oppositie beginnen vraagt ae heer Stomps.
Het bestuur heeft reeds zoo moeilykè
taak, en moet toch reeds tusschen de
partyen doorscharrelen.
Spr. protesteert nogmaals tegen de
wyze waarop het verzoek is ingediend
en wyst op de goede werking van het
vastgestelde artikel.
De heer Leynse wyst op de wensche-
lykheid van art. 23, zooals het thans in
het verzoek wordt voorgesteld. Met een
paar voorbeelden licht spr. toe, waarom
dit voor de veiling noodzaxeiyk is. Hij
als keurmeester voejt dat. Men durft du
niet keeren, en dat vindt spr. jammer.
De heer Mesu meent, dat door de zware
boeten, de verzendvereenigiDgen worden
bevorderd en de veiling afgebroken.
De heer Stomps verdedigde zynetaee-
ning nader, het stellen van boete is eene
premie op het doen keerentegeji den
heer Mesu zegt spr. dat zyn angst geheel
ongegrond is.
De heer Polderdyk zegt ook, dat direct
na het aannemen van een artikel weer
5 een adres er tegen kwam.
i De heer L. P. Polderman vraagt of het
I niet beter was van rhinder vertrouwde
j personen steeds het goed te keeren.
Toen nu over het voorstel gestemd
moest worden verlieten een deel der
5 aanwezigen als bewys van obstructie
j de zaal.
i Hierdoor kon niet worden gestemd
De voorzitter en vooral de secretaris
spraken hunne scherpe afkeuring over
Ij dit heengaan uit, en wezen nogmaals er
op, dat de 67 voorstellers, die slechts voor
I; een zéér klein gedeelte aanwezig waren,
de schuld zyn van deze nieuwe onaange
naamheid.
Door den heer Schout werd de meening
uitgesproken, dat het bestuur niet ver-
plicht is nu binnen 14 dagen weer eene
vergadering uit te'schryven.
Dit bleek ook de meening van het
bestuur te zyn.
De vergadering werd te kwart voor
vyf gesloten.
Westkapelle. In de Raadsvergadering
vaD Dinsdag, waarby de burgemeester
presideerde en dhr. W de Visser afwezig
was, werd een verzoek van dhr. C Brus-
see oDderwyzer met verplich e hoofdacte
alhier om een gratificatie, wegens tyde-
ïyken dienst als hoofd der school tydens
de vacature, aangehouden tot een volgen
de vergadering, evenals de behandeling
van een schrijven van den inspecteur
met by'gevoegd schry ven van de Gezond
heids-commissie om verbeteringen aan
te brengpn aan de ambtelyke woning van
het schoolhoofd. Vooris was ingekomen
van den Polder Walcheren een bedrag
van f 100 voor bydrage iD de kosten van
i herstelling van den straatweg naar 't
tramstation. Op voorstel van B. en W.
werd besloten om alsnog voor een bedrag
van plm. f200 straatsteenen aantekoo-
pen, eveneens voor dat gededlte straat
weg. Nog werd vastgesteld het kohier
van belastiDg op de honden, dienst 1912
met 54 aanslagen
By het examen voor opzichter by
den waterstaat zyn 0. m. geslaagd de
heeien J. van Melle van Breskens, thans
te Hoek van Holland, J. C. Pannekoek,
van Brouwershaven, A-. P. Soetens te
Oorinchem, vroeger te Breskens en C. J.
Jacibse, te Hoofdplaat.
Terneuzen Bfj den Voerman en Koe
houder L. B. v. Kerkvooide alhier werd
heden een levend Wonderkalf (vaars)
geboren met een kop als van een duit-
schen doghond. Het bovenste kaakbeen
is wel 5 centimeter korter dan het on
derste terwyi aan beide zyden van het
onderste kaakbeen de Deusgaten aan
wezig zyn. Dat de jonggeboorne veel
bekpks heeft laat zich begrypen. De
landbouwers die het gezien hebben ver
klaren dan ook nooit zoo iets gezien te
hebben.
„Vrederust". Dinsdag 1.1. had op
„Vrederust* eene droeve plechtigheid
plaats. De verpleger D. Bimmel, van
Domburg, werd grafwaarts gedragen. Id
de stichtingskerk kwam met de familie
een groot gedeelte van het personeel te
samen onder leiding van ds. J. H. Don-
ner, die, nadat gelezen was, 1 Thessol.
4 9 18, sprak over de droeiheid
dergenen, die aangaande hunne dooden
een gegronde hoop hebben, nameiyk dat
God hen eenmaal met Christus zal we-
derbreDgen. Ook over dezen jeugdigen
doode storten wy traneD, maar genieten
deze gewissen troost, dat hy in leven
en sterven des Heeren eigendom was.
Met een woord van vermaning en op
wekking werd deze toespraak besloten,
waarna werd gezongen Psalm 89 19
en de spreker voorging in gebed en
dankzegging.
De broeders droegen vervolgens hun
beminden medearbeider grafwaarts. Aan
de groeve sprak dr. Gezella Meerburg
een waardeerend woord aangaande het
karakter, den arbeid en den wandel van
den overledene, in wien voor de ver
pleging veel veiloren wordt. Ds. Donner
herinnerde aan het voorrecht van den
ontslapene, die naar de ziel den hemel
is ingegaan en naar het, lichaam slaapt
tot den dag der opstanding, om dan
ook te behooren tot hen, die God met
Jezus zal wederbrengen, om dan altyd
met den Heere te wezen. Een broeder
van den overledene dankte in gevoelvolle
woorden alien, die, bovenal gedurende
zy ne langdurige krankheid,hun dierbaren
zoon en broeder hunne genegenheid en
liefde zoo ruimschoots hadden betoond.
Na het zingen van Psalm 17 8 verliet
men den doodenakker, waar voor de
eerste maal een uit den kring van het
personeel werd ter aarde besteld.
Met ingang van 1 Aug. 1912 zijn
verplaatst de kommies verificateur K.
Warmolts van HaDsweert naar Zutpheii
en J. EL Brouwers van Maastricht naar
Hansweert.
In den nacht van Maandag op Dins
dag is de lar.dbouwschuur van den land
bouwer M. Mol te St. Philipsland door
onbekende oorzgak afgebrand. E-n os,
een stier en eenige kippen kwamen in
de vlammen om. M. C.
Coïyn-plaat. Voor rekening van dhr.
J. van (01, graanfactor te Rotterdam
werd gisteren de eersts in ons land ge
bouwde steenen motorboot te water ge
laten. De boot beeft een draagvermogen
van ruim 100 000 KG. en is uitwendig
geheel van gewagend beton. Ze is ge
bouwd te Vrijenban by Delft.
De afdeelingen der Tweede Kamer
benoemden rot rapporteurs over het wets
ontwerp tot toekenning van rentelooze
voorschotten ten behoeve van spoorwegen
van Hontenisse naar de Belgische grens
en van IJzendyke naar D ie Schouwen,
eóz. de heeren De M. Verloren, Fruyter,
Eland, Verhey en v. Hamel.