No. 199 1912,
Zaterdag 25 Mei,
26e Jaargang.
SBRISÏEUJfG
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELA
HISTORISCH
Hugo Jaasz, de Stedebode
van Middtlktrf.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES T, te Goes
ƒ1.25
F. P. D'HUIj, te Middelbt rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
TWEEDE BAMËB.
Vliasingen. In de zitting van den ge
meenteraad was nog ingekomen een
FEUILLETON.
an a jgaaggsEEai
ÏEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
UITGAVE DER FIRMA'S
Prijs per irie maanden franco p. p.
Gnkele na turners
coc*
0.05
EN
v.in 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 10 regels 1.—iedere regel
m\ sr 10 cent
S5£ssb®séï rwwarfoTvrs?-
De heer Duys zette gister zijD rede
voort, een rede vol glossen en flauwig-
heden aan 't adres van den minister,
de heeren Lohman en v. IdsiDga, en
lest niet minst 1 dr. Kuyper, uit wiens
«Gemeene Gratie* hy wapenen baalde
om dezen anti-revolutionair en den mi
nister met] zichzelf in ^tegenspraak te
brengen, een en ander omgeven met tal
van zouteloosheden, waarom door volks
vertegenwoordigers van LiDks braaf, en
onbeschaafd 1 gelachen werd. Hoe het
peil in onze Tweede Kamer zinkt I
De heer De Kanter brak een lans voor
particuliere kassen regel en overheids
kassen aanvulling, welke regeling hU
aanbeveelt boven die van den minister.
De heer v. Idsinga plaatste zich tegen
over den minister, schoon hy waardeert
diens reuzenarbeid, en zyn meesterschap
over de details die van diens diep
gaande studie getuigen. Spr. verklaarde
zich tegen wettelijke cwöetcfer* verzeke
ring Het stel van het ontwerp wordt
weergegeven in de woorden van Jago
'ioi OthelloPut money in your purse.
Wesmeer spreker geloofde, dat verheffing
van de arbeiders te verkrijgen ware
door hun geld in de beurs te bezorgeD,
dan zou spreker niet opzien tegen finan-
cieele offers. Maar spreker gelooft dit
niet, en heeft meer dan de minister
vertrouwen in het sterken van maat
schappelijke en zedelijke gevoelens en
dan niet alleen by de arbeiders. En
toch is spreker met blind voor de eco
nomische zyde van de sociale nooden.
Dit kwaad acht spreker niet gering, maar
wanneer spreker met den minister en
<den heer Duys moest gelooven dat de
nood veroorzaakt wordt door de per-
sooniyke productiewyze, of met den
heer Aalberse dat de werkgever deD
arbeider kan onthouden wat hem naar
natuurrecht toekomt, dan zou spreker
dien nood willen wegnemen langs een
anderen dan den round about way der
arbeidersverzekering, met al haar bure
aucratische paperasserie.
Spr. verklaart zich dan ook met den
heer Tydeman tegen dit ontwerp.
In de avondvergadering is de motie-
Treub over de spoorwegovereenkomsten
na een lang debat door den voorsteller
ingetrokken.
34
Een verhaal uit het jaar 1567,
door
OHR. HONDIUS.
Er ging zooveel om in zyn hoofd. Hy
wist dat Pieter Haeck met Thoulouse
en Blois van Treslong voor Walcheren
gekomen was, maar hoe was 't verder
gegaan
Zeil had hy een werkzaam aandeel
gehad in het proviandeeren van 't vaar
tuig, dat voor de soldaten van Haeck was
bestemd, maar zou 't gelukt zyn aan de
Questere om deze mondbehoeften aan
boord der schepen te brengen
De onzekerheid pynigde hem en belette
hem te slapen; hy was dan ook zeer
verheugd, toen bode Hugo Jansz- hem
dit nacnceiyk bezoek bracht; hy zou
nu toch wei iets naders vernemen.
Spoedig verbrak deze dan ook het stil-
zwygen en vertelde, wat hy wist.
Met klimmende belangstelling vernam
hy dat heer Haeck te irnemuiden was
aangekomen. Maar als him ingevolge
den last van burgemeester Domusz. de
landing werd verhinderd wat dan?
verzoek van het bestuur der sociëteit
Unita8 om Diet over te gaan tot ver
andering van het hek van de Boulevard
in een steenen borstwering.
By de benoeming van de twee onder
wijl eressen drukte de heer Manse zyn
spy t uit, dat op de voordracht zoo weinig
der mede soliciteerende stadgenooten
voorkomen en dat het rapport zoo kort is.
De wethouder van onderwys, de heer
Auer, wees er op, dat de voordracht was
opgemaakt Dadat een -openbare les heeft
plaats gehad.
Ook de heer De Mey sprak zyn spyt
oyer het korte rapport.
Hierna werd tot stemming overgegaan.
Voor de eerste vacature kreeg by de
eerste stemming de dames Herrygers7,
Van de Ransou 6 en De Vries 1 stem.
By de tweede vrye stemming verkregen
de dames Ransou 8 en Hetrygers 6
stemmen, zoodat eerstgenoemde benoemd
werd.
Hierop deed de heer Staverman het
voorstel de tweede benoeming aan te
houden, daar de voordracht nu. in-com-
pleet is.
Na eenige discussie werd dit voorstel
verworpen met 8 tegen 6 en hierna ver
kregen de dames Van de Ransou 6, De
Vries 1 en Braat 7 stemmeD. By de
tweede vrye stemming was de uitslag:
de dames Braat 8 en Van de Ransou 6
stemmeD, zoodat gekozen is mej. Braat.
Uitgeloot werden van de leening 1888
de obligatie-nummers162, 65,156, 326,
267, 76, 212, 196, 332, 94.
Van de leening 1911 ad f 141,000 werden
uitgeloot de nummers 94, 17,104 en 71.
Van de leening 1911 ad f184,000 de
nummers 8 en 179.
In behandeling werd wederom geno
men het voorstel om het hekwerk aan
de Boulevard de Ruyter te vervangen
door een steenen ballustrade, waartegen
de adressen van den heer Suyver en
van de sociëteit Unitas waren gericht.
De heer Van Niftrik zeide dat B. en
W. van de in die adressen aangehaalde
bezwaren veel voelen en thans voorstel
len om alleen de muur waar noodig te
herstellen maar daar op het oude hek
weer te plaatsen.
Na eenige discussie werd zonder hoof-
I delijke stemming alzoo besloten.
Niet ontvankeiyk werden verklaart de
reclames in zaken het vergunningsrecht
van J. en T. M. Gorveleyn en alwyzend
beschikt op die van mej. M. R. Vel ge
en Ohr. van Dam me.
Eveneens werd afwyzend beschikt op
De beide vrienden begrepen dat de zaak
op dit oogenblik niet gunstig stond
men gaf den moed echter niet op.
Als Haeck slechts voor de stad kwam,
dan zouden de vrienden wel een middel
vinden hem daarbinnen te brengen.
Maar door de haven was dit onmogeiyk.
Immers van stadswege waren gewapende
heudeschepen uitgerust om iederen aan
val te keeren, de landing zou dus ergens
anders moeten worden beproefd, als dit
in Arnemuiden niet gelukte.
Wist men maar, hoe de zaken daar
stonden 1
Nog lang spraken ze samen tot Hugo
Jansz. tegen het aanbreken van den dag
afscheid namhy moest weer vroeg-
tydig op 't stadhuis zyn en vooraf wilde
hy te huis eenig ontbyt gebruiken.
Vernemen we inmiddels, wat er te
Arnemuiden gebeurd was.
Reeds zageü we dat de schepen van
Haeck met wassend water derwaarts
waren gi koersd en omstreeks 7 ure voor
de stad waren gekomen.
De komst der vaartuigen werd spoe
dig in de stad bekend en veroorzaakte
aldaar een groot tumult de gansche
bevolkiDg stroomde naar de kade.
Maar ook baljuw Ypens, Lenart Die
rikx en Gerrit Pietersz. waren spoedig
ter plaatse aanwezig.
een verzoek van de Vereeniging voor
Oogiyders te Rotterdam om subsidie uit
de gemeentekas.
Vergunning werd verleend tot het in
gebruik nemen van gemeentegrond aan
H. van den Boogaert, B. M. Wytenburg
en aan gebr. Polak.
Besloten werd aan de Provinciale
Staten te verzoeken wederom voor den
tyd van drie jaren een subsidie uit de
Provinciale kas te verstrekken ten be
hoeve der gemeenteiyke Handelsschool
en wel 10 pCt. der uitgaven tot een
maximum van f1000.
Behandeld werd vervolgens een voor
stel van B. en W. om aan zoons van
on- en minvermogende ouders, die de
Ambachtsschool te Middelburg bezoeken,
tegemoet te komen in de kosten der
tram.
De finantiëele commissie stelde van
daar- voor op de begrooting 1913 een be
paalde som uit te trekken.
De heer Manse stelde voor al
leen onvermogenden te steunen, omdat
hy vreesde dat men anders vragen zou
om steun te krygen voor burgerscholie
ren ja zelfs voor studenten.
De Wethouder Auer bestreed dit.
Ook de heer Lindeyer, die dit voorstel
toejuicht, vraagt het niet te beknibbelen.
De heer Staverman verdedigde het
voorstel van de commissie van tinantiën.
De heer van Niftrik wyst op het ge
brek aan eene ambachtsschool te Vlis-
sin gen eD wyst er op dat hier een gering
bedrag geldt.
De heer Merckens acht de wyze van
subsidie niet goed; wel als het onderJ
wys van de jongens betaald werd, het
geldt voor hem een principe.
De heer De Mey verdedigde het vooi-
stel van B. en W. ten krachtigste.
By de verdere vry langdurige discussie
meende de heer De Mey te moeten con-
stateeren, dat de heer Merckens niet
tegen schoolvoeding is, en de heer Van
Niftrik ziet hier in dit voorstel een eerste
stap op deD weg om tot de oprichting
van een eigen ambachtsschool.
Het voorstel van B. en W. werd ten
slotte aargenomen met 9 tegen 3 stem
men, die van de heeren Merckens, Van
de Putte en Huson.
De vergadering ging hierop over in
eene met gesloten deuren.
Na heropening der openbare vergade
ring kwam aan de orde het voorstel van
B. en W. om hen te machtigen zich een
ambtenaar te asumeeren om de boeken
van den gemeente-ontvanger te contro-
Daar naderde een sloep waarin zich
de heeren Haeck en Thoulouse bevonden.
Aan wal gekomen werd hun gevraagd
naar het doel hunner komst en werden
zy naar de woning van Lenart Die-
likx geleid, alwaar een onderhoud plaats
had.
Haeck en Thoulouse verklaarden, dat
zy kwamen ter bescherming van het
land tegen vreemde soldaten en in naam
van den Prins van Oranje, aan wiende
bewaring des lands door den Koning
was opgedragen.
Inmiddels had zich een groote menigte
volks verzameld, welke luide kreten
lieten hooren.
't Was daarom, dat Jan Rombouts met
eenige mannen naar Middelburg werd
gezonden om hulp te erlangen of raad
in te winnen.
Meer dan een uur verliep er, eer de
boodschappers terug kwamen.
Geiyk we reeds gehoord hebben was
het antwoord een besliste weigering om
Haeck en zyn soldaten kwartier te ver-
leenen, met het bevel om hun daaren
tegen met geweld van 't land te keeren.
Hoezeer Haeck bad en smeekte geen
geweld tegen hem te gebruiken, het
antwoord luidde beslist: hy hadonmid-
deliyk te vertrekken, alle pogingen om
te landen zonden met geweld van wape
nen worden tegengegaan.
«Maar geef ons dan tenminste eenig
leeren.
Uit het voorstel blykt, dat B- en W.
bedoelen daarmede den controleur der
belastingen ie belasten.
De heer Manse acht deze laatste toe
lichting niet noodig.
De heer Lindeyer is tegen het voorstel
omdat het z. i. niet genoeg toegelicht is.
De heer Van de Putte vraagt of de
regeling geeB flnantieele offers zal eischen
en de heer Stuart of de verantwoorde-
ïykheid bij B. en W. blijft berusten.
Op beide vragen antwoordt de burge
meester geruststellend. Hierop wordt het
voor-tel van B. en W. aangenomen met
12 tegen 2 stemmen, die van de heeren
Lindeyer en De Mey.
Het le suppletoir kohier hoofdeiyken
omslag wordt vastgesteld op een bedrag
van f3986,685.
Beschikt werd op een reclame hoofde-
ïyken omslag 1912.
Hierna werd in behandeling genomen
het verzoek van de wed. Dupont om
met het festival een caroussel te mogen
plaatsen. Dit verzoek werd ingewilligd
met 11 tegen 8 stemmen, die van de
heeren Merckens, Van de Putte en Rot
tier.
Ten slotte werd nog 1 esloten aan Ged.
Staten te adviseeren goedgunstig te be
schikken op een verzoek van de Schelde
om spoorstaven te mogen leggen in de
Lampenstraat en den Koningsweg.
By de rondvraag werd door den heer
J. de Mey gevraagd was of door B. en
W. gedaan is naar aanleiding van het
door den raad genomen besluit om over
te gaan tot de invoering van eenveror
dening, waarby een bepaald gewicht voor
brood wordt voorgeschreven.
De wethouder, de heer Van Niftrik,
zeide, dat hy met het lid van den raad,
den heer Rottier, een aantal bakkers
heeft bezocht en dat dearbij gebleken
is welke moeiiykheden het maken van
zulk een verordening in den weg staan.
Verschillende soorten brood leveren by
het gebruik van evenveel deeg een ver
schillend gewicht op.
De heer Da Mey zeide, dat hem dit
bekend is, doch dat men een eenigszins
groot limiet kan stellen, en spr. wees
tevens op het by de coöperatieve bakke
ryen verkregen gewicht.
De voorzitter deelde mede dat reeds
voor eenigen tyd een ontwerp verorde
ning gereed was, doch dat deze by de
gezondheidscommissie nog al bezwaar
ondervond.
De heer De Mey drong er op aan, dat
uitstel om gelegenheid te hebben eenige
levensmiddelen te koopen", zeide Haeck,
„ga zult toch een landgenoot niet weige
ren, dat hy zich van het noodige levens-
ondeihoud voorziet?"
»Wy geven u een uur uitstel*, zeide
Lenart Dierikx, »wanneer ge na verloop
van dien tyd, de reede niet hebt verlaten,
zien we ons genoodzaakt u met kruit
en lood te verdry veD, ingevolge den last
onzer overheid".
Hierna konden zy vertrekken.
Buiten gekomen waren zy alras om
ringd door tal van nieuwsgierigen, maar
geen enkel teeken van toejuiching deed
zich hooren.
Slechts één voegde zich by henhet
was de ons bekende visscher Leunis.
By had gedaan wat hy kon om de
geestdrift der Arnemuidenaars op te
wekken, terwyi het gezelschap ten huize
van Lenart Dierikx vertoefde.
Doch 't was hem niet gelukt, de Arne
muidenaars voor de zaak van Haeck te
winnen men vreesde voor de gevolgen.
De tijding van de komst desKonings
was ook hier bekend geworden en dat
Haeck op weinig steun te rekenen had,
bewees het feit, dat ook Rammekens de
de poorten voor hem gesloten had ge
houden.
Zwygend vervolgden Haeck en Thou
louse hun weg naar de schepen, maar
voor ze zich in de sloep begaven keek
de heeren Van Niftrik eD Rottier ook
eens een onderzoek zonden instellen in
de beide bier ter stede bestaande coöpe
ratieve bakkeryen en vroeg tevens in
kenDis te worden gesteld met de bezwa
ren der gezondheidscommissie, die hy
meende wel te kunnen weerleggen.
Borssele.. In de jongstgehouden ver
gadering van ingelanden van den polder
Borssele, waren van de 37 leden er 84 ver
tegenwoordigd. De rekening van het ver -
loopen dienstjaar bedroeg aan ontvang
sten f 34852,18 aan uitgaven f34815,995
zoodat een goed slot overbiyft van
f36,185. De begrooting opgemaakt voor
het dienstjaar 1912/18 bedraagt aan
ontvangsten f34841,35 aan uitgaven
f34854,54, zoodat het dykgeschot per
H. A. verhoogd wordt met f 1,35. De af
tredende leden van den dykraad W.
Piiester en C. M. Nysten werden her
benoemd. Een request ingezonden door
J. Nieuwenhuize tot begrinding van den
Jorjaneweg werd met algémeene stem
men goedgevonden. Een schryven van
de Ned. Hervormde gemeente tot begrin
ding van de oude Kaaidyk werd van de
hand gewezen.
Colynsplaat. De werkzaamheden aan
de haven alhier zy'n sedert eenige dagen
begonnen en reeds heeft een werkman
het ongeluk gehad met zyn rechterhand
tusschen twee lorries beklemd te raken,
zoodat twee vingers gekneusd zyn en hy
zich onder geneeskundige behandeling
moest stellen.
De reserve sergeant P. W. Dormaar
van bet 2e bat. 3e reg. inf. te Middelburg
is benoemd tot vaandrig by dat bataljon.
Ylisaingen. Naar men uit goede bron
verneomt, wordt de luitenant kolonel P.
A. F. Zanino, commandant van 4e bat. 3e
reg. inf. te alhier met ingang van 1 Juni
a. s. overgeplaats naar Bergen op Zoom.
Aan den kommies le klasse J. Crom-
bouw te Heinkenszand is met ingang van
1 Juni 1912 eervol ontslag uit 's Ryks
dienst verleend.
BiykeDS opgave aan den Centralen
Gezondheidsraad, zyn in de week van 15
tot en met 21 Mei 1912 in Zeeland gecon
stateerd 9 gevallen van besmettelyke
ziekte en wel van roodvoük 1 geval te
Aardenburg, Ossenisse, Schoondyke,
Sluis en Vüssingen en 2 gevallen ie
Krabbendyko en van diphtheritis 1 geval
te Goes en te Koewacht.
Rilland Bath. In de door de kolen-
vereenigiDg „De Vrijheid" op Woensdag-
Haeck zoekend in 't ronde.
Daar viel zyn oog op iemand, dien hy
hier allerminst zou gewacht hebben, 't
was Stulte de marskramer.
Van zyn tocht naar Rammekens terug
gekeerd, had hy weinig rust genomen,
hy wilde weten, wat er verder gebeurd
was.
Vernemende dat het schip met proviand
naar Arnemuiden was gezeild, yide ook
hy derwaarts en was hy getuige van
de ontvangst aldaar.
Ook hy trachtte de visschers voor de
zaak der vryheid te winnen, hy herin
nerde aan de martelvuren, die alreeds
hadden gerookt aan het terdood bren
gen van den chirugyn Mattbys Jansz. en
zoovele anderen.
Hy prees den moed, dien Haeck aan
den dag legde en hoe deze alles veil had
voor de belangen des lands, maar het
was alles vergeefsch slechts een enkele
viel hem by.
En zoo volgde hy zwygend Haeck en
Thoulouse naar den oever, waar de sloep
lag, die Haeck en Thoulouse naar de
schepen zou brengen, toen Haeck hem
bemerkte en hem wenkte.
Oogenblikkeiyk stond Stulte voor hem
en terwyi Haeck hem iets ln 't oor
fluisterde, stelde hy hem drie Philips-
daalders ter hand, waarna deze in de
duisternis verdween.
Wordt vervolgd.
