No. 181 1912, Vrijdag 3 Mei. 26e Jaargang
EliWSBLAD
1 VOOR ZEELAND.
3HRISTEUJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES T, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelbi rg.
PRIJS DER Ai>VERTENTIËN
Gemeenteraad van Goes.
ÏE1 tEKEN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per trie maanden franco j». p 1.25
Mnkele nummers.0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
v in 1—5 regels 50 ceni, ieaere regel meer 10 ceni
F. milieberichten van 1—10 regelc 1.—, iedere regel
mi er 10 cent.
2 Mei 1912.
Wie de lakens zal uitdeelen 1
Wy wezen reeds enkele malen op een
voorslag der Haagsche vrijzinnigen in
zake de saamwerking der linkerzijde bfl
de stembus in 1913.
Dat zou geen saam werking zijn op
een bepaald program, maar alleen tot
het veraeelen der zetels. Men zou dan
een ieder laten behouden wat hy heeft,
en malkaar Diet bestrijden.
De sympathie voor het voorstel sch^nt
bij Unie-liberalen (Handelsblad) en vrü
zinnig democraten (Wereld) niet groot.
Maar ook by de sociaal democraten niet.
Immers Het Volk wijst den voorslag af.
„Nooit zal de politieke vertegen
woordiging der strydende arbeiders
klasse zich laten vinden tot eenkotn-
promis, dat voor haar niets anders
dan schande en ondergang zou kunnen
beteekenen. Onze beweging heeft een
te grootsch doel, een te hoog beginsel,
om het op te offeren aan het tot macht
brengen van een liberale kliek".
Noem de taal wat opsajjerig, de af
wijzing is zeker. Maar Het Volk
houdt nog een achterdeurtje open.
„Wy willen de burgerlijke democra
ten tot macht trengen, zoolang zy
trouw biyven aan de eischen, die zy
en wy beiae stellen."
De socialisten zullen derhalve wel
saamwerken met de burgerlyke demo
craten. Deze laatsten de koelies van
de sociaal democratie zullen mee de
lakens uitdeelen, maar altyd de roode
lakens, gekeurd en geykt door hun so
cialistische meesters. Zy zullen de macht
hebben in naam en hunne meester^ de
macht metterdaad, het zal derhalve de
macht zyn van den hond die de kar
voorttrekt waarop zyn meester, schyn
baar werkeloos, doen inderdaad de leiding
gevend, gezeten is.
Want zegt Het Volk het doel,
dat houden wy in net oog.
»Voor alles de versterking der so
ciaal-democratie zelf, de eenig be
trouwbare hervormende macht in onze
samenleving.*
»De eenig betrouwbare hervormende
macht" 1 Jawel, flat kennen we wel
dat zegt eea party die niets te doen
heeft dan eischen te stellen, en steeds
hooger op te bieden dan een ander. En dan
1908 heeft ons van die hervormingen
in schaduwbeeld bereids iets lateD zien.
Maar de vryzinnigen zyn weer ge
waarschuwd.
Zy kunnen plannen beramen doch de
roode broeders zullen die moeten goed
keuren, of zy doen niet mee.
Jammeiïyk verdeeld vooralsnog, zie
hier de slotsom.
De Meimaand.
Van ouds is de Meimaand een tyd van
feesten geweest. Niet alleen om de vele
huwelyken in die maand gesloten, maar
vooral omdat de Me'maand de voorjaars
maand by uitnemenaheid is. Ia de Mid
deleeuwen vooral waren zulke feesten in
gang, zooals men by Ter Gouw lezen kan.
Zomei en winter werden gesymboliseerd,
ovsrblyfselen uit het Heidendom, die in
bet Christendom bleven leven. De 1ste
Mei weid aan de Heilige Walpurgis, die
zich in het midden der 8ste eeuw hoogst
verdiensteiyk maakt*» door haar bekee
ringswerk. Het was goed gezien dien dag
te wijden aan een vrouwelijke zendelinge,
omdat dit »liefeiyck" feest vreemd was
van alle dronkenschap en zwelgpartyen,
zoo ei»en aan andere heidensche festivi
teiten. Want we lezen van bloemen en
groeD, van liefdeen vro lykheid, van on
schuldig landvermaak en hartelyke biyd-
schap. Legio zyn ook nog de bewaarde
Meiliedjes, die werden gezongen rondom
den Meiboom, welke op dezen datum ge-
pïaat, het symbool wat der. „Moeder
Gods", waarom haar beeld dan ook nog
in deze maand versierd wordt met groen
en soms als in een tuin van bloemen
pry kt.
Oorspronkeiyk geschiedde het planten
van dozen boom ter eere van Flora, de
bloemenkoningin en dit was hier te lande
een algemeen gebruik. Er werd Aid k om
gedanst, waaraan zelfs de rege'aringsaute-
riteiten deèlnamen. In verschillende ste
den en derpen bad men ook vereenigingen
van jongelieden, die den naam droegen
van Meigilden. De president voerde den
naam van Meigraaf en wanneer 's avonds
voor 1 Mei de Meivuren waren ontstoken,
trok dit gild in den nacht uit met den
graaf aan het hoofd de jongens in het
Zondagspak en de meisjes in het wit, met
kransen om 't hoofd en bloemen op de
borst. Men noemde dit Meinachten.
Natuuriyk geschiedden dergeiyke op
tochten in versierde Meiwagens. Wy kun
nen gerust zeggen, dat in schier alle plaat
sen de Meiboom werd geplant, in de ste
den deed men het op de markt, in de
dorpen gewooniyk op het dorpsplein,
tusschen de kerk en de herberg. Oor-
sproLkeiyk was het een heele boom,
evenals een Kerstboom, zoo uit het bosch
gehaald en keurig versierd, later stelde
men er een hoogen mast voor in de plaats
eveneens versierd met ltnteD, kronen,
groen en meidoorntakken. Mei was het
zinnebeeld van liefde en vreugd en de
verliefde jongelingschap nam deze gele
genheid gaarne te baat om op den
eersten van deze maand hunne meisjes
te vereeren met meidoorns, die in de
vensters werden geplaatst hunner wonin
gen. Ter Gouw deelt nog een ander dorps-
gebruik mede. In den Meinacht brachten
de vryers aan alle huizen, waar huwbare
meisjes woonden, een bezoek, klommen
op het dak en plantten er groene meien
op, zooveel als er meisjes in huis waren.
Maar wee de lichtzinnige deerne op wier
leven een smet kleefde - zy kreeg een
dorren tak; wee het dartele meisje, dat
eens een vryer voor den mal had gehou
den, zy kreeg een Btroopop en wee de
ryke boerendochter, die wat trotsch om
zich zag, zy kreeg een vogelverschrik
ker op haar dak. Dat er tal van meisjes
in den Meinacht niet of onrustig sliepen,
is alleszins verklaarbaar, voor dag en voor
dauw waren ze by de hand om de haar
toegebrachte vereering in oogenscbouw
te nemen en veelal te doen verdwynen.
Nederlander.
TWEBDK KAMER.
De Kamer was gisteren weer rustig
ook al merkte men aan aan de nefcwil-
ligheid en grootdoenery van het Zaan-
damsche Kamerlid Duys dat de beroerde
wateren nog niet geheel tot rust waren
gekomen.
Allereerst deelde de voorzitter mede
dat de Afdeelingen benoemd hebben tot
voorzitters, de heeren v. d. Borch v.
Verwolde, Loefi, Nolens, v. d. Berch van
Heemstede en t an Dedem en tot onder -
voorzitters, de heerenDuymaer van
Twist, Poliema, v. d. Velde, Middelberg
en Van Vlymen.
Toen kwam er eenige beweging by het
voorstel van den voorzitter tot regeling
der werkzaamheden. De voorzitter stelde
voor om 21 Mei de Zietuewet te behan
delen en voor 21 Mei het Pantserschip
en de Bakkerswet, met oien verstande
dat, zoo deze laatste niet klaar komt,
toch op 21 Mei met de Ziektewet wordt
begonnen.
Rechtmatig verzet by de heeren Scha
per, Nolens en LohmaD, dewyi destukken
nog niet ingekomen zyn voor de Ziekte
wet, zoodat geen datum van behandeling
kan vastgesteld woraen. De heerLohman,
man van recht en regel, en getrouw
bewaarder van het reglement van orde
voegde er by dat deze week zelfs te dier
zake niet kon bes'ist worden, omdat er
•an, termyn va» 2 maal BA 'uur ter be-
slissiDg na de ontvangst da stukken is
voorgeschreven.
Daarop stelde de voorzitter voor pas
Dinsdag ter zake t-an behandeling der
Ziektewet te beslissen. Inmiddels had de
voorzitter den heer Duys verzocht zyn
voorstel om terug te komen op het daags
te voren genomen besluit om nu het
Pantserschip te behandelen, in te trek
ken, maar de heer Troelstra zei dat dit
ging en de heer Duys daf hy het voor-
loopig niet deed. Tenslotte nadat mr.
Troelstra zich nog eens als zynde buiten
de orde goedmoedigiyk had laten afha
meren, viel de beslissing waarbij dr.
Nolens weer de tegemoetkomende rol
speeldeDinsdag beslisseD over den da
tum der Ziektewet desnoods te behan
delen na 21 Mei en tot 21 Mei de Bak
kerswet; waarby mr. Troelstra alvast
opmerkte dat hy geen plan had alweer
de Bakkerswet-behandeling te onderbre
ken. De heeren zijn derhalve bereids weer
gewaarschuwd. Zoo zwicht ten slotte
alles voor het roode zevental dat
schreeuwt en obstructie p!e6gt en de
afdoeniDg van zaken belet en van de
vergaderingen een Indianentroep maakt.
Men zou zoo zeggende Bakkerswet
nu niet te behandelen, geiyk te voren
besloten was, was ernstig gemeend. Maar
waarom daarop nu weer teruggekomen 1
Men voelt zich als het ware in een huis
gezin waar de jongste schreeuwleeiyk
in de tafelstoel de baas is, en de moeder
hem met een „daar dan, stoute jongen",
zyn zin geeft.
Ten slotte is ons elke beslissiDg, met
of zonder oraai, en in hoeveel tempo's
ook geriomen, welkom, wanneer maar
de sociale wetsontwerpen van minister
Talma nog in deze parlementaire periode
de koninkiyke bekrachtiging erlangen.
De heer Duys trok na deze uiting van
rechtsche toegeeflijkheid zijn voor-te) in,
en de oppositie tegen het pantserschip
voor Indie kon een aanvang nemen.
Geiyk men weet is het bezwaar tegen
't gevraagde schip tweezydig. De een acht
het te klein, de ander te groot. De een
wil een torpedo vloot en geen slag vloot,
de ander wil heelemaal niets En zoo
praatten de heeren v. Wassenaar en
Verhey met den heer Hugenholtz den
dag vol, deze laatste in. een zeer lange,
door den heer Thomson herhaaldeiyk toe
gejuichte rede en Zullen hed**n de heéren
v. Karnebeek, Thomson en Marchant by
leven en welzyn hunne bezwaren wel te
berde brengen.
De heele marine trouwens staat hier
tegenover den minister van marine.
Zitting van Dinsdag.
Voorzitter de heer burgemeester. Afwe
zig de heer Riscbeen vacature.
Adres van P. de Dreu verzoekend 11,5
M3. grond in erfpacht voor het bouwen
van een bergplaats; idem van fiima
Maasee om 250 M3. in koop of erfpacht te
mogen hebben en van de bouwvereeni-
ging „Help u zeiven" om voor baar tien
woningen in den Heernisseweg een hek te
mogen plaatsen.
Gesteld ia handen van B. en W.
De voorzitter brengt een woord van hul
de aan den heer J. de Kruyter, d»e onver
moeid zyn best deed, alle stedeiyke oud
beden te onderzoeken of te doen restau-
reeren. (Applaus.)
Eenige at'sehiy vingen worden verleer)d;
een afsenryving voor scheoigeld aan G.
Reijerse kan niet verleend worden, daagde
verordening dit niet toestaat.
De voorzitter zegt, naar aanleiding van
een opmerking van den heer Temperman
herziening der verordening toe.
By de behandeling van de voorgestelde
verordening voor het Burgerlijk Armbe
stuur vraagt de heer Hollmann of het de
bedoeling is om wpezen beneden de drie
jaren voor rekening van het B. A. buiten
het gasthuis te doen verplegen. De voor
zitter antwoordt bevestigend. Naar aan
leiding van een adres betreffende het
uitdiepen van de haven voor de los- en
'aadplaatsen en het verlengen van de
steigers, hebben B. en W. bet advies van
den gemeentebouwmeester gevraagd
Deze wy- t er op, dat in de laatste jaren
steeds een belangrijk bedrag voor bagger-
werken is uitgegeven, juist ter plaatse
waarop ook adressanten aoelen. Aan dien
zelfden havenkant zyn twee steigers by-
gemag^t, één van 27 M. lengte en één van
pl.m. 15 M. lengte, waardoor lossen en
laden veel vergemakkelijkt is. Het plan
bestaat, met deze verbeteringen ieder jaar
voort te gaan, zoodat een minder goede
toestand der haven niet zyn oorzaak in
verwaai loozing vindt, maar wel in het
grooter en dieper worden der schepen en
in het verlies van bieten, die in de cam
pagne tusschen sehip en kaai verloren
gaan en aanslibbing bevorderen. Ook
wordt door de stoom booten de vaargeul
dieper gemaakt en de opgezogen grond
naar alle zijden verbreid. Toch ia eenige
verbetering noodzakelijk. Het beste zou
zyn, het bouwen van een muur van ge
wapend beton, langs bet geheele haven
terrein, wat echter op groote kosten zou
komen. Men zou dan, mits de muur diep
genoeg gefundeerd werd, zoo diep kunnen
uitbaggeren, dat de schepen onmiddeliyk
tegen den muur aangelegd kunnen wor
den. Men stuit hier echter op groote kos
ten, daar een dergelyke muur, ettelijke
honderden meters lang, wellicht op f 15
per strekkenden meter zou komen te
staan.
Kan de raad echter in de. eerstvolgende
jaren een extra bedrag op de begrooting
brengen, b.v. f400 a f500 per jaar voor
afdoende verbetering langs het haven
terrein, dan zou zeker binnen enkele
jaren een veel betere toestand ontstaan
By plaatsing van dien muur zou men op
deD duur een aanlegsreiger verkrygen
over de geheele lengte van het haven
terrein.
B. en W vereenigen zich me,t het
rapport en zu len by het opmaken der
gemeente begrootiDg voor 1913 nader
overwegeü in hoeverre zij kunnen voor
stellen, meerdere gelden te bestemmen
voor het verbeteren van de haven en
havenwerken.
Na eenige discussie vereenigt. de Raad
zich hiermee.
De Raad vereenigt zich met algemeene
stemmen op een Da, die van den heer
v. dBi ut, met het voorstel van B en W,
om n. a. v. een verzo»k van Huyghe
baert, dezen een subsidie vau f900
'sjaars gedurende twintig achtereenvol
gende jaren te verleenen, met zoo noodig
het vrye gebruik van wegen en wateren
in de gemeente voor den aanleg van den
tramweg benoodigd en voor zoover zl
voor het openbaar verkeer beschikbaar
zjjn gesteld.
Aan M. Buitendyk wordt voor den tyd
van 25 jaar, in erfpacht gegeven een
strook gemeentegrond ter grootte van
ongeveer 7.5 cA. tegen f 0,80 per cA.
Een verzoek van de Ver. „Inrichting
voor Oogiyders" te Rotterdam om sub
sidie wordt zonder hoofdelyke stemming
afgewezen.
De voorzitter brengt hulde aaD den
secretaris voor de keurige wijze waarop
deze het uitvoerig gemeenteverslag over
1911 he-ft samengesteld. (Applaus)
De geloofsbrieven van den heer De
Paauw wordeD ondeizocht dooreen com
missie bestaande m de heeren Pilaar,
FranBen v. d. Putte en Temperman; tot
toelating van den heer De Paauw wordt
besloten.
De raad gaat daarna in geheime zit-
tiDg over tot vaststelling van het kohier
van den H. O. Het einacjjfer bedraagt
f33905,386
vrxT mm
Door de Statenleden in Zeeuwsch-
Vlaanderen woonachtig is aan Gedepu
teerde Staten het volgende adres ver
zonden.
Ondergeteekenden, allen leden van
Piovinciale Staten," nemen de viyheid
Uwe vergadering mede te deeleri, dat zy
met groote bevreemding in de Zuid-Be-
velandsche bladen gelezen hebben, dat
in eene vergadering van het Zuid Beve-
landsch Tramcomité, gehoudeD te Goes
17 April 1.1. menige inlichting werd ge
vraagd en gegeven over de i/ecauvilletram
Hansweerd-Vlake, die trien als onnoodig
beoordeeldedat die bevreemding te groo
ter is, omdat juist iD den laatsten tyd
het bericht in de bladen de ronde deed,
dat de Decauvilletram spoedig in exploi
tatie zou komen en de besteding der
werken eerdaags kon verwacht worden;
dat zy het in hooge mate zouden be
treuren, indien tengevolge van de tegen
werking van genoemd comité de boog
noodige verbetering in den dienst tus
schen Hansweerd en het spoorwegstation
Vlake niet spoedig tot stand kwamdat
deze ontworpen tramiyn een ïydensge-
schiedenis heeft als geen andere; dat
reeds in 1899 door de toenmalige onder
nemer van den dienst tusschen Walsoor
den Vlake een subsidie werd aangevraagd
voor den aanleg van een paardentram
Hansweerd-Vlakedat byna in elke sta
tenvergadering aangedrongen werd op
een beter vervoermiddel aldaar totdat de
Staten in 1904 b isloten de dienst Wals-
oorden-Vlake van wege de Provincie
te exploiteeren en ae tram zelf aan te
leggen en Gedeputeerde Stateo gemach
tigd werden voor de exploitatie en den
aanleg ven den tram vergunning aan
te vragendat in de najaarszitting van
dat jaar besoten werd den aanleg te
doen plaats hebben overeenkomstig het
door den Hoofdingenieur opgemaakt plan;
dat de heer Hombacn in de Statenver
gadering van 1906 tot Gedeputeerde Sta
ten het verzoek richtte, alvorens tot den
aanleg van den paardentram over te gaan,
inlichtingen in te winnen omtrent ver
voermiddelen door mechanische kracht
bewogen, omdat paardentrammen uit den
tyd waren en dat door Gedeputeerde
Staten die toezegging werd gegeven dat
drie jaar daarna op voorstel van Ged.
Staten besloieD werd een Decauvilletram
aan te leggen in plaats van een paarden
tram dat tengevolge van de verbreediDg
van het kanaal en de verlegging van den
kanaalayk naby Viake, de aanleg voor-
loopig meest, worden uitgesteld; dat nu
die werken gereed zyn, de kanaaldyk en
stationsplein voor de tramaanleg van
Rykswege geschikt zyD gemaakt en den
noodige vergunning is verkregen, meenen
zy, dat alle beletselen uit den weg zyn
geruimd, niets meer den spoedigen aan
leg in den weg staatdat deze Decau
villetram onnoodig zou zyn, zooals het
voornoemd comité beweert, spreken on
dergeteekenden beslist tegen, volgens
hunne meening eischen en het reizigers-
vet keer 6D her, goederenvervoer en. een
goede postverbinding on vei wy ld een beter
vervoermiddel tusschen Hansweerd en
Vlakedat bierdoor de totstandkoming
van de Zuid Bjvelandsche tram zou wor
den tegengewerkt, meenen zy eveneens
beslist te moeten ODtkeDnen. De heer
Huyghebaert toch droeg kennis van bet
besluit ddr Siaten ten opzichte van de
Decauvilletram, toen hg zynatramp'an-
nen maak'e en zyne aanvraag om Pio
vinciaal subsidie deed. Er werd dan ook
in de laatste najaarsvergadering, toen het
aangaan van die leering voorüeDecau-
ville aan de orde was, geen enkel woord
over die tegenwerking gesproken en het
leeningsbesluit zonder hoofdelyke stem
ming goedgekeurd.
Redenen waarom ondergeteekenden
Uwe vergadering beltef.i doch dringend
verzoeken uitvoering te geven, aan het
besluit aer Staten dat ruim drie jaar oud
is en waaraan thans naar onze overtui
ging mets meer in den weg staat.
