No. 177 1912.
Maandag 29 April.
26e Jaargang
8HRISTELÏJK-
UEllWSBLAD
HISTORiSGb
VOOR ZEELAND
VERSCHIJNT ZESMAAL PEP WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES f, te Goes
F. P. D'HUIj, te Adddelbi rg.
PRIJS DER AlWERTENTIËN
Financiêele Berichten.
Nierziekte bekruipt U onverwacht.
IE) 'EKEN WERKD/;G DES AVONDS.
P"ls per lrie maanden franco p. p.1.25
rinkele nu aimers, 0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
v ui 1—5 regels 50 cent, tecure regel meer 10 cent
F, milieberichten van 1—10 regel? 1.—, tedere regi i
mi er ïu cent.
tf ïssvaa&
27 April 1912.
Van der Zee.
Wy deelden gisteren een feit mee uit
het leven van dezen held, een prachtig
staaltje tevens van diens impulsieve
natuur.
Ook als burgemeester heeft hy van dit
laatste de bt-wyzrn geleverd. E-m hoogst
berispelijk staaltje was zijn weigering
aan een ingezetene van Monnikendam
om bjj de vrienden rond te gaan met. een
bus voor de Unie-collecte, iets waarvoor
geen toestemming noodig was, doch
welke weigering de burgemeester weiger
de ia te trekken, waarop, na een oproep
van ds. H. Pierson, te Z-tteD, door Chris
tenen uit heel Nederland, bedragen ge-
zooden werden en Monnikendam in kor
ten tya een Chr. school ryk werd.
Maar een hoogst prijzenswaardig staal
tje gaf v. d. Zee later toen hij, onder
het ministerie v. Houten, burgemeester
van Eoschede geworden was.
De Koningin-Moeder was er met ons
minderjarige Koninginnetje op bezoek in
zjjn gemeente, die den naam had, dat
haar fabrieksbevolking sociaal-democra
tisch was aangelegd, wat iD die dagen
nog hetzelfde beteekende als lastig, roe
rig en gevaarlijk.
Terwijl de vorstelijke bezoeksters door
de gemeente rijden, ziet burgemeester
Van der Zee, die by haar in het rytuig
is gezeten, hoe uit de dichte volksmenigte
een rooae vlag zwaait. By springt zonder
iets te zeggen uit het rytuig, vliegt tus-
schen de fabrieksarbeiders, ontworstelt
den banierdrager zyn roode vlag, rukt het
doek van den stok en scheurt het aan
flarden. En springt daarop weer in bet
rytuig, waar hy kalm tegenover de Vor
stinnen plaats neemt, terwyi hy gemoe-
deiyk opmerkt
,Zie, zoo, Majesteiten, nu kunnen we
wel weer verder ryden!"
De Astors.
Het omkomen van kolonel J. J. Astor
by dé Titanicramp doet de aandacht ves
tigen op het geslacht der bekende Ame-
rikaansche milliardairs Astor.
De geschiedenis ervan laat zich uit de
tweede helft der achttiende eeuw op
halen toen leefde in het Badensche
doipje Waldorf een slager, Ashdoor, die
meer achter z'n bierpot zat, dan achter
het slagersblok. Hy had vier kindereD,
die echter allen het huis uitliepen, toen
de vader hertrouwde.
De oudste zoon George Peter trok naar
Londen, waar hy zyn intrek nam by een
oom, die fabrikant was van muziekin
strumenten de tweeie, Heinricb, ging
naar New-York, waar hy zich als slager
vestigde; de derde Jan Melchior kwam
in dienst op een landgoed in de buurt
van zyn ouderiyk dorp en klom later
op tot rentmeester daarvan.
De vierde, Johann Jakob, ontsnapte
uit zy cs vaders slagery op een houtvlot,
dat den Ryn afzaktezoo kwam by in
Holland en vandaar reisde hy naar Lon
den, wsar hy later, evenals zyn oudste
broer, by zyn oom deD instrumentmaker
in de leer kwam, om er vier jaar te
blyven. Amerika trok hem echter aan
en hy nam passage als tusschendeks-
passagier voor 60 guldeD, niet droo-
mende, dat zyn achterkleinzoon op een
zelfde reis f 10.000 gulden voor een luxe
hut zou te betalen hebben. Maar wat by
in Werkelykheid beleefde was, dat de
kapitein, die hem op zekeren dag met een
Btandje van het eerste-klas-d--k wegzond,
twintig jaar later kapitein zou ai d| van
een van de schepen, die den jongen and
verhuizer toebehoorden.
Het schip, dat Joh. Jakob Astor naar
Amerika bi acht werd, geiyk ïndetami-
liepapie.ien van de Astors vermeld staat,
twee maanden door deysveldeD by New
Foundland opg houden, toch kwam het
schip er ten laatste door,en de jonge Astor
stapte in New-Yoik aan wai met eemge
W&ttttettog' ip de® zak» die hy datf
hoopte te verkoopen.
Als b8roep koos hy echter niet het
instrumentvak, maar dat *an huiden
bandelaar Hy huwde met 8arah Todd,
die hem een paar honderd dollar bruid
schat meebracht. Zoo konden zy een
winkeltje in pelsen en huid- n opzetten
in Ontario en later id Oregon, waar zyn
hitDöel zich geregeld uitbreidde en lang
zamerhand, den omvang aannam, zooals
de romanschry var Washington Irving de
stichting «Astoria* beschreef.
Twintig jaar na zyn komst iD Amerika
was da jongste zoon van deu slager uit
het BadeDsche dorpje Waldorf eigenaar
van een aantal eigen schepen, die zyn
pelsen naar en van alle groote huiden
markten ter wereld vervoerden.
Het genie van dezen Astor schuilde
echter niet in de manier, waarop hy het
geld verdiende, maar waarop hy het
plaatste.
New York was toen nog niet de be-
langryke stad, die zy later werd. Maar
hy voorzag baar toekomst. En dus kocht
by alle terreinen, die by in haDden kon
krygen ten noordeD van het eiland Man-
battan, waarvan de stad het zuidelijk
deri innam. Tevens schreef hyzy" kin
deren als stelregel voor, nooit op andere
wyze hun geld te plaatsen.
Toen deze Astor op 85 jariren leeftyd
stierf bedroeg zyn vermogeD rond vyftig
millioenzyn plaatsingscel-iel was goed
gebleken. Het zou later nog beter blyken
te voldoen.
Hy liet drie zoons na, William Back
house, bet hoofd van het volgend ge
slacht, die by zyn overiyden in 1895,
ingevolge zyns vaders raad, het fortuin
der Astors eenige malen had weten te
verdubbelen, toen hy het aan zyn twee
zoons naliet.
De oudste van deze heette weer John
Jacob; hy stierf in D90 en liet aan zyn
zoon William 300 millioen nade jongste
heette William, hy stierf in 1892 en ver
maakte aan zyn zoon John Jacob een
vermogen van ongeveer 175 millioen
gulden en aan zyn twee dochters me
vrouw Chanler en mevrouw Roosevelt
135 millioen.
Deze laatste J. J. Astor is aegeen, die
bfj de Titanic ramp om het leven kwam.
V Handelsblad.
Aan wie de schuld
Een man van Het Handelsblad te New-
Yoik besprak het ongeluk van de .Tita
nic" met eeD man van de scheepvaart.
Hy deed hem bovenstaande vraag; en
wat antwoordde deze?
Het is met de schuld van den kapitein
en niet van de directie, maar van hst
publiek. Ook niet van het Ëuropeesche
publiek, want dat speelt geen rol, maar
van het Amerikaansche en voomameiyk
van de nieuw-ryke menschen. Die ver
velen zich. Willen schepen met zwem
bassins en tenniscourts en wie mag we
ten wat voor onzm meer. Maar de maat-
scüappyen móéten ze bouwen, want
anders gaan de klanten ergens and9rs
heen, waar ze die dingen wel viDden. Ze
schreeuwen om vlugge schepen Als kapi
tein Smith, die natuuriyk zyn gevaar
drommels wel wist, zyn sch.p zuideiyker
had gestuurd, dan was hy een dag te laat
in New-York aangekomen en dan zou je
eens een gepruttel gehoord hebben.
Vroeger gingen alleen zekere families
en er bestonden tradities over de reis.
Men reisde altyd met dezelfde lyn en,
iDdien mogeiyk, met denzelfden kapitein.
Op zoo'n schip had men stamgasten, om
zoo te zeggen Nu is al dat persooDlyke
verdwenen. Men sn'ydt tegen elkaar op:
.Ik kwam op de .Titanic" en betaalde
tienduizend gulden voor myn hut*, en
.Ik kwam op de „Maurentania" en we
hadden drie restaurants aan boord en
deden er vi ir minuten minder over dan
de .Kaiser Wilhelm de zooveelste".
Vroeger reisde men met vernuft en
aandacht, stelde belang in wat er voor-
vlei deed zoo'n beetje schipperachüg
keek eens naar de lucht en het weer
praatte over water- en storm-onder-
vrerpen en lachte als de glazen en bor
den van de tafel vlogen.
Nu gaan vooral de heele ryke Ameri
kanen naar Euiopa, om te laten kyken
hoe r|jk ze zyn. Het schip wordt een
belacheiyk hotel, waaronder men een
kiel bouwt.
Men adverteert v»at voor een Hon-
gaarsche kapel er aaQ boord is. Als de
visch niet prima versch is, daD dondert
men den chef-hofmeester toe, wat .dan
dat wel voor een bediening is*. Men
heeft in de oceaanvaart zooals in alles
in Amerika, alle proportie verloren. De
zee is de zee en al bouwen we nu nog
zulke groote schepen met een Montague
Russe erop en een baseball veld en ne
men een circus mee om de gasten te
vermaken, dan biyft toch het feit be
staan, dat je maar met een dun yzeren
plaa'je van de diepte gescheiden bent
en dat al die snorrepypery heelemaal
niet dienstig is, om een goed schip te
bouwep.
En du zal men, zooals gewooniyk de
schuld op de Ëuropeesche Maatscbap-
pyen gooieD en zeggen dat de Amerika
nen slachti ffers van de Europeescbe
hebzucht zyn. Maar men vergeet, dat
men het zelf zoo gewild heeft."
otp mm
In ons no. van 16 April ga ven wy een
breed verslag van het gesprokene op het
graf van dr Vos, o. a. door ór Kromsigt.
Tegen diens scherpe critiek, daar ter
plaatse op '86 gegeven, komt dr. H. H.
Kuyper in De Heraut als volgt op
We willen er alleen aan toevoegen, dat
wat by dit graf gesproken is, om ds v0s te
verheeriyken om hetgeen hy in 1886 ge
daan heeft,ons en we weten hier de tolk
te zijn van alle Gereformeerde kerken
diep smarteiyk gegriefd heeft, omdat die
woorden kwamen van hen, die overigens
met ons voor de handhaving der Gerefor
meerde belydenis wenschen op te komen.
Over hetgeen dr Vos tegenover ons mis
daan heeft, willen we by zyn pas gesloten
graf liefst het zwygen bewaren. 'De ont-
zagiyke ernst van den dood gi-ypt te veel
aan, dan dat we thans met verwijten zou
den willen aankomen. Zelfs kunnen we
hulde brengen aan hetgeen dr Vos als ge
leerde deed voor de Vaderlandsche Kerk
geschiedenis. Al was dr Vos noch in de
belydenis der verkiezing, noch in de ba-
schouwing van de Kerk een volbloed Cal-
vinis, by heeft toch h8t eerst een kerkge
schiedenis ons gegeven, waarin waardee
ring en sympathie sprak voor de Gerefor
meerde Kei k uit vroeg: eeuwen.
Indien op deze verdiensten van dr Vos
en op zyn arbeid als predikant alleen ge
wezen was, zouden we die hulde verstaan
hebbeü. Maar nu dit graf gebruikt werd
om dr Vos voor te stellen als d-m bewaar
der en handhaver der Vaderlandsche Kerk;
nu hem lof weid toegezwaaid, omdat hy
zoo scherp, zoo meedoogenloos was opge
treden tegenover degt-nen, die voor de
handhaving van de heiligheid van bet
sacram^Dt opkwamen en aezen door de
tucht buiten de Kerk bad gesteldnu mag
e> n woord van einsag prutest niet achter
wege biyven.
Dr Hoedemaker, op wiens woord men
vooral van die zyde zich zoo gaarne be
roept, sprak, toen het Classicaal Bestuur,
waarvan dr Vos de ziel was, ber beste deel
van den Amsterdamschen Kerkeraad af
zette, van broedermoord. Hoeveel is er
sinds 1885 niet veranderd, dat thans een
der trouwste volgelingen van dr Hoede-
maker dr Vos om diezelfde daad als redder
der Kerk verheerlijken komt.
En De A.mierdamsche Kerkbode schryff
ODder anderen.
Eene vaderlandsche kerk is in dien
kring het Ideaal, dat voor ds oogea staat
en aan zulk eene kerk heeft by groote
diensten bewezen.
Het verwondert ons zelfs, dat een
lichaam zich by de gelegenheid niet heeft
doen vertegenwoordigen, n.l. de Haagsche
Synode, by welke iD die vaderlanueche
kerk de hoogste macht berust.
Van één streven toch was by in hart
en nieren vervuld, om ae uitkomst, van
hare instandhouding voor oogen te hou
den, en daardoor zelfs blind te zyn voor
het gebod, dat door den wezeniyken
Koning der kerk voor zyue dienaren
gegeven is.
Doch daarvoor heeft men in dien kring
nog maar steeds geen oog.
Schering en inslag van alle redevoe
ringen was nog steeds het bestempelen
van heD, tegen wie toen de stryd werd
gevoerd, ais die op onwettige wyze zyn
opgetreden.
Zulk zegg»n haDgt saam met het uit
schakelen van het Koningschap van den
Zone Gods over de tot het eeuwige leveD
uitverkoren gemeente, welke deze ver
gadert.
Niet Gods Woord, maar een bundel
reglementen geeft oen regel aan, waaraan
allen zich hebben te onderwerpen.
Niet de beiydeDis der waarheid is de
band die saamsnoert, maar eene uitwen
dige eenheid, onverschillig hoe men
tegenover die belijdenis staat.
Als revolutie wordt nog steeds bestem
peld, evenals in 1834 en in 886, wat in
zyoen wortel niet anders ism opkomen
voor den eiscb der gehoorz arab.eid aan
den weze.Dlyken Koningen als getrouw
heid wordt geroemd, wat in deD grond
niet anders is dan handhaven der revolutie
welke in 1816 is begonnen.
Dat hebben de redevoeringen by dit graf
ons weer in nerinnering gebracht.
VEREENI&IN&SLEVEN.
Nederl Bond van Jongelingsvereenigingen
op Gereformeerden Grondslag.
Dejaariy kscbe Bondsdag wordt ditmaal
D.V. te Groningen gehouden.
Wyi Groningen voor den Bond geen
zaai heeft, groot genoeg om het getal
bezoekers te kunnen bevatten, zyn door
de Geref. kerken A en B aldaar resp. de
Wester- en de Zuiderkerk voor de ver
gaderingen. afgestaan. In de «ichtendsa-
menkomt houdt, naar aloud gebruik, ds.
Vonkenberg, de Bondsvoorzitter zyn
openingsrede. Daarna komt een ryk agen
dum aan de orde, getuigende van een
opgewekt en intensief bondsleven. Van
belaDg z'jn o.a. de bestuursvoorstellen
en de plannen in betrekking tot het 25
jarig jubilee (1918)
's Mmdags treedt eerst op prof. dr.
Getsink. hoogleeraar te Amsterdam, met
een referaat over: „De geestelijke stroo
mingen van onzen tijd en de jongeling
schap'Als de gedacotenwisweiiDf? hit-r
over ten einde is, zal d8 heer D L Harms
van Ziandam handelen over: „Le open
bare leeszaal en de J V."
Ook tneruver wordt een belangrijke
discussie verwacht. Eindeiyk zsXprof. L.
Lindeboom van Kampen de opwekkende
rede houden, waarvan de inhoud zich
resum-eren laat ia het woord: „Door het
geloofOf dr. A. Kuyper nog zal komen
is op die oogenblik nog niet bekend. Des
avonos houdt ds. lernhout van Utrecht
de slotrede over „Geestdrift"
Ongetwijfeld een veelbelovende dag 1
V. rschilieDde extra bóDCstre nen en
hondsbooter, die nu reeds zyn afgehuurd,
zullen de bondgerooten uit alle gewesten
naar het hooge Noorden voeren.
En daar is men reeds bezig allerlei
plannen te berameD om met Groninger
degeiykheid de bondgenooten waardig te
ontvangen.
Holland Koord-Amerika Hypotheek
bank.
Naar wy vernemen werd gisterea de
acte van oprichting gepasseerd van de
Holland Noord Amerika Hypotheek (Hol
land North America Mortgage Company).
Deze Bank wordt girestigd reGorinchem
Hot kapitaal bedraagt f2,5 0,00 t,ver
deeld in tien Seriën, elk van f 259,000,»-
waarvan de eerste twee Seriën geheel
zyn geplaatst. Per 1 April j 1. oad bier-
op de verplichte storting van 20 pCt.
plaats.
Als Commissarissen den o.a. toe
de h h-mr. P Oielerru Advocaat en
Procureur, en Lid van Gedeputeerde
Staten van Zeeland te Middelburg.
Mr. V. H. Rutgers, Advocaat en Pro
cureur, en Lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal te Hilversum.
Mr. F. Feinhout, Advocaat en Procu
reur, en Directeur van de Handels- en
Landbouwbank en J. W. Mekking, Direc
teur der Handels- en Landbouwbank,
beiden te Gorinchem.
RECLAft&ES-
Niets is meer te vreezen dan een nier
ziekte, omdat deze u zoDder datgy u er
van bewust zyt bekruipt uw nieren
kunnen cel na cel vernietigd worden en
hun kracht om het bloed te filtreeren ver
liezen, zonder dat gy eenig ander waar
schuwend benteeken hebt opgemerkt, dan
een gevoel van zwakte, terneergeslagen
heid en voortdurende vermoeidheid,
want zelfs wanneer de nieren ernstig
ziek zyn, toont, zicb dit somt yds alleen
door weinig in het oog loopende vur-
scbynselen.
Nierziekten doen echter niet iedereen
op dezelfde wyze aan. Geen enkele pa
tient heeft alle vorschynselen zy
loepen zeer uiteen by verschillenc men
schen.
Mannen hebben dikwyls een ellendig
gevoel in bun rug en rheumatische
pynen, doch niet het mmste kenteeken
van waterzuchtanderen lyden aan gra
veel, urinestoomissen en buitensporigeD
dorst, maar hebben daarentegen niet
den minsten lest van hun lug.
Vrouwen hebben misschien wallen on
der de oogen en opgezwollen ledematen,
en zyn totaal hulpeloos van derugpy'n.
Weer anderen hebben misschien niets
anders opgemerkt dan zwakte, loomheid
en zwaarmoedigheid.
Doch indien gij eenig fceeken van nier
ziekte ot blaaszwakte hebt, leidt uw
kwaal misschien tot vernietiging dei-
nieren, vóórdat gy eenig idee van gevaar
hebt. Nierziekten verheffen zich plotse
ling van eenvoudige tot gevaariyke
ziekten en by Da zonder voorafgaande
waarschuwing. Verder uitstel is
ernstig, dat gy niet spoedig genoeg be
ginnen kuut met her gebruik der echte
Foster's Rugpyn Nieien Puien by bet
eerste verschijnsel der verschrikkelijke
nierziekte
Foster's Rugpyn Nieren Pillen geven
b«i gewenacute resultaat, omdat zy uit
sluitend dienen voor de nieren en blaas,
en alleen een nierengeneesmiddel kan
de nieren heelen. Zy maken de nieten,
blaas en urinewegen terdege schoon,
gaan de ontsteking tegeo en helpen ten
op een zachte wyze om weder tot ge
zondheid en Datuuriyke werking te ge
raken. Zy doen de geringste sporen der
nieraandoentng verdwyneo, en geven
aan ae nieren hun kracht terug om het
vergiftige urinezuur af ce voeren, waar
uit zoovele noodlottige z.ekten by man
nen en vrouwen ootspi uiten.
Koopt geen pilieu, die niet den volie-
djgen raam: Foster's Rugpyn Nieren
Pilieu op het etiket hebben. Zy zijn te
Goes verkrijgbaar bj-, de Firma Nathan
Emanuelen te Midoelbuig by d<ro heer
Joh. de Roos, Vlasmarkt K _57. Toezen
ding gescaiedt franco na ontvangst van
postwissel a f 1.75 voor één, of f 10 voor
zes doozea,