No. 159 1912,
Zaterdag 6 April
26e Jaargang
SHR
HEIIWSBLAD
VOOR ZEELAND
HISTORISCH
ott mm apsio
VERSCHIJNT ZESMAAL PEE WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES T» te Goes
By dit nummer behoort een Bplad.
F. P. D'HUSjv te i» iiddelb( rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
V. P. N. Onder voorzitterschap van
den heer F. E. Posthuma is Donderdag
te Utrecht de algemeene voorjaarsver
gadering gehouden van de V. P. N. De
voorzitter wees in zijn openingswoord
op de talrijke klachten over het orgaaD,
van welke vele zeer gegrond wareD. Het
hoofdbestuur zal maatregelen nemen tot
reorganisatie van het orgaan. Voorts
legde spr. er den nadruk op, dat,wilde
Vereeniging goed werken, ze over geld
moet kunnen beschikken, wat spr. meent
te kunnen vinden in het voordeel, dat
j de reorganisatie van het orgaan zal ge
ven, in het overschot der eierenveilingen
en in den coöperatieven verkoop. Verder
wees spr. op het kwaad, m de Veree
niging aangericht door de doodende en
felle critiek. In een zoo groote Vereeni
ging als de V. P. N. met ruim 17,000
leden is eerste vereischte onderlinge en
broederlijke samenwerking. Ten slotte
deed spr. een beroep op aller medewer-
j king. Volgens het jaarverslag over 1911
bedraagt het ledental 17,812. De Regee
ring gaf wederom een subsidie van f 6000.
De rekening van den penningmeester
werd goedgekeurd. De ontvangsten be
droegen f 12,693,36 eD de uitgaven
f 12,672,031/2, alzoo een batig saldo van
f21,321/2- De secretaris deelde daarna
mede, dat het orgaan een reorganisatie
zal ondergaan en dat op het secretariaat
I voor het bijhouden der ledenlijst het
Jeukende huidziekten.
BMÏÏKMLAMD.
IEI IEREN WERKDAG DSS AVONDS
Prijs per Irie maanden franco p. p,3.25
Bnkele av turners... 0,05
EN
sssr ssa* sssassaara
ggg* Wegens Paaschfeast verschijnt
Maandagavond a s. ons blad niet.
Een interview.
In verband met het ingezonden stuk
van den heer J. A. van Heel, van Goes,
over de vraag of een Coöperatieve Sui
kerfabriek op Zuid-Beveland mogelijk is,
waarin ook gewaagd werd van deZuid-
Bevelandsche tram, hebben we ons tot
den hooggeachten schrijver van dit stuk
gewend mot verzoek om enkele inlich
tingen.
De heer J. A. van Heel, die in het
Tramcomité zitting heeft, wilde ons wel
een eD ander daaromtrent vertellen, al
hoewel hij niet namens het comité sprak
en dus alleen dat mocht mededeelen,
wat voor publicatie reeds vatbaar was.
Zoo herinnerde de heer Van Heel er
ons aan, hoe de tramplannen van den
heer E. Huyghebaert van Assenbroeck
sinds twee jaren gaande zjjn en hoe de
Prov. Staten in hun jongste najaarszit-
ting aan de aanvraag om subsidie voor
waardelijk hebben voldaan, n.l. indien
de verschillende gemeenten en polders
de onderneming 20 jaar lang elk jaar
gezamenlijk met f 8091 subsidie steu
nen.
Nu is van dit bedrag reeds voor f 6000
gevoteerd en aan verschillende gemeen
ten en polders opnieuw gevraagd subsi
die te geven of anders die te verhoogen.
De heer Van Heel vertrouwde dat door
deze actie het bedrag van f8091 bereikt
zal worden en de Provinciale- en Rijks
subsidie dan wel zullen volgen.
Er is gegronde hoop aldus de heer
Van Heel dat de tram er komt.
Zeer worden deze tramplannen in de
hand gewerkt, doordat er te Hansweert
een nieuwe vluchthaven gemaakt wordt,
wat een heerlijk aansluitingspunt geeft
voor den dienst Hansweert—Walsoorden.
Uit een overzichtskaartje van de tram
wegen op Zuid-Beveland ons door den
heer Van Heel welwillend ter hand ge
steld, bleek ons, dat volgens dit ontwerp
de tram zal rijden van Hansweert over
Kruiningen, Ierseke, Wemeldinge, Kloe-
tinge, Goes, 'sHeer Arendskerke, Hein-
kenszand, Nieuwdorp, Borsselen, Drie
wegen, Ovezande, Oudelande en Baar
land. En dan nog een zijlijntje van Goes
naar het Wolfaartsdjjkscbe Veer, wat
een prachtige verbinding geeft met Noord-
Beveland, waardoor deze tramplannen
ook voor de gemeenten op dit eiland van
het grootste belang zijn.
De tram zal aan alle eischen voldoen,
zoowel wat het snelvervoer van passa
giers als het vervoer van landbouwpro
ducten betreft, waarvoor uiteraard ver
schillende trams zullen rjjden, dus
een afzonderlijke personendienst en een
apart goederenvervoer.
Op onze vraag in hoeverre de bespre
kingen over een Zuid-Bevelandsche Sui
kerfabriek nu verband houden met deze
tramplanneD, was des heeren Van Heel's
antwoord, dat beide ondernemingen el
kaar in de hand zouden kunnen werken
en dat dit dan ook wel gebeuren zal.
De suikerfabriek zal er dan misschien
wel vlugger zijn dan de tram en bij het
aanleggen van de tram zou er dan op
gerekend kunnen worden, dat er zoo
spoedig mogelijk en zoo dicht by als het
kan een lijn wordt gelegd van de suiker
fabriek naar het dichtst nabij gelegen
station. Het volgepde jaar zou de fabriek
dan reeds kunnen werken. Ook de Zeven-
bergsche fabriek zal niet voor de volgende
campagne in actie z(jn.
Komt de fabriek te Goes of in de buurt
van onze stad 1
Dat kon de heer Van Heel ons niet
mededeelen, maar wel wist hij ons te
verzekeren, dat er geen sprake van zal
kunnen zijn om de fabriek ten oosten
van Goes te bouwen. Tot Ierseke toe is
er absoluut geen gelegenheid, omdat het
water met het oog op de oester-cultuur
niet verontreinigd mag worden. De fabriek
zal dus ten westen van Goes, in de zak
van Zuid-Beveland moeten komen.
Uit dit interview bleek ons dat de heer
Van Heel een groot voorstander en warm
IJveraar èn voor de tram èn voor de
suikerfabriek is, die hij dan ook in de
belangstelling van het publiek en van
belanghebbenden krachtig aanbeveelde.
We zyn het dan ook met den heer Van
Heel volkomen eens, dat als straks beide
ondernemingen tot stand komen, er
twee gewichtige dingen bereikt zullen
zijn, waarvan Zuid-Beveland zoowel
zijn bewoners als de landbouw de
rijke vruchten zal plukken.
Goes. In de op 15 April a.s. te Goes
te houden vergadering van ingelanden
van den Schengepolder zal het bestuur
aan die vergadering voorstellen, dat deze
besluite om aan het Waterschap voor de
uitwatering door de Sluis in de Piet het
verzoek te richten tot het stichten van
een stoomgemaal of het aanbrengen van
andere werkeD, welke kunnen leiden tot
eene ingrijpende verbetering in de suatie,
met gelijktijdige wijziging van het Re
glement op het beheer der uitwatering
door de Sluis in de Piet, in dien zin,
dat niet meer de helft van de kosten voor
rekening van den Schengepolder zullen
komen, maar dat de volledige jaariyksche
kosten aan die suatie verbonden, hecta
re's gewfjs zullen worden omgeslagen
over alle gronden van den Schengepol
der en de achterliggende polders geza
menlijk.
Voor de benoeming van een ontvan
ger- griffier van den polder worden door
het bestuur aanbevolen de heeren mr.
J. A. A. Fransen van de Putte; I. D.
Fransen van de PutteP. C. de Gelleke.
Ellewoutsdjjk. Woensdag had onder
groote belangstelling de ter-aarde-bestel
ling plaats van den rijksveldwachter J.
Nieuwenhuize, die jongstleden Zondag,
surveilleerende aan den Zeedijk, met den
gemeente-veldwachter, op het onver
wachts door een hartverlamming ge
troffen werd en op hetzelfde oogenblik
overleed. Dit plotseling overlijden echter
beteekent voor de weduwe en haar twee
jeugdige kinderen„broodeloos gewor
den", doordat 's mans jeugdigen leeftijd
en weinige dienstjaren haar helaas geen
recht op eenig pensioen geven. De droeve
stoet werd, behalve door tal van fami
lieleden, o. a. gevolgd door 'smans on-
middeliyken chef en den burgemeester,
terwijl het lijk grafwaarts gedragen werd
door rijks- eu gemeente-veldwachters
uit de omgeving. Aan het graf werd
het woord gevoerd door ds. Bins, waar
na de brigade-commandant Drever van
Heinkenszand uit naam van collega's
een krans op de gratkist legde. M. G.
Bruinisse. In eene Donderdagavond
gehouden spoedeischende raadszitting,
werd door den voorzitter mededeeling
gedaan van de gedane aanbesteding der
havenwerken, docb, zegt de voorzitter,
daar de laagste inschrijver aanmeikeltjk
boven de raming was, is onder de laagste
inschrijvers het werk opnieuw aanbe
steed, waarvan de uitslag is als volgt:
J. Roskam, Sliedrecht, f53.720; L. van
der Velde, Bruinisse, f52.800; Panny,
Krabbendtjke, f52.500; J. Lodder, Oud-
Beierland en Geluk, .Tholen, f51.900.
Hierop wordt door den raad besloten,
daar de laatst gehouden aanbesteding
aanmerkelijk in het belang der gemeente
is, het werk te gunnen aan de laagste
inschrijvers de heeren Lodder te Oud-
Beierland 6d Geluk te Tholen, voor de
som van f 51.900. De inwerkingtreding
van het bestek is bepaald op 15 April
en het eindigen van het werk op 15
Oct. a.s. By de gewone rondvraag zegt
de heer De Koning dat het wenschelijk
zou zijD, om ongelukken te voorkomen,
een ijzeren leuning te plaatsen, daar,
waar de demping der Dee ophoudt.
Waarde. Donderdagnamiddag verga
derde de gemeenteraad. Tegenwoordig alle
zeven leden. Aangeboden wordt het be
redeneerd verslag van den toestand der
gemeente over 1911. Naar aanleiding van
een verzoek van den smid M. Geleedst
wordt besloten aan dezen voor f10 te
verkoopen het stukje gemeentegrond
gelegen tusschen zijn woning en den
daarvoor geplaatsten ijzeren tuin. Een
verzoek van den klokkenist en klokluider
om verhooging van jaarwedde wordt niet
ingewilligd. Een voorstel van burgemees
ter en wethouders om het luiden der
klok des avonds om zeven uur niet meer
te doen plaats hebben wordt verworpen.
Op een verzoek van den onderwijzer W.
E. de Jager om verhooging zijner jaar
wedde, op grond van zijn groot aantal
dienstjaren, wordt met 4 tegen 3 stem
men afwijzend beschikt. Vervolgens
wordt besloten tot af- en overschrijving
in de begrooting voor 1911 en tot wijzi
ging der begrooting voor het dienstjaar
1912. De rekening van het burgerlijk arm
bestuur over het jaar 1911 wordt goed
gekeurd, terwjjl het kohier van den hoof-
delijken omslag voor 1912 wordt vast
gesteld op f1962. Op voorstel van burge
meester en wethouders wordt nog beslo
ten de openbare lagere school aan te
sluiten aan de Zuid-Bevelandsche drink
waterleiding en drie standpijpen aan te
koopen, ter plaatsing op de brandkranen
in de waterleiding.
Scherpenisse. Donderdag ontstond een
begin van brand in den mestput van den
heer C. HartogA.Az. Daar men het spoe
dig ontdekte kon men het vuur nog bij
tijds met eenige emmers water blusschen
waardoor een groot onheil werd voor
komen, aangezien de mestput midden in
de bebouwde kom der gemeente gelegen is.
Maandag 15 April a. s. bezoekt de
Commissaris der Koningin de gemeen
ten Wolphaartsdijk, 's Heer-Arendskerke,
Heinkenszand en Kloetinge.
Io Zeeland zijn in de week van 27
Maart tot en met 2 April geconstateerd
8 gevallen van besmettelijke ziekten en
wel van roodvonk 1 geval te Colijns-
plaat en Sluis en 2 gevallen te Vlissin-
gen en van diphtheritis 1 geval te Goes
en Kloetinge en 2 gevallen te West-
kapelle.
van 1—5 regels SO cent, iedere regel meer 10 ce»t
F; milieberichten van 1—10 regels 1.—iedere regel
m. er 10 cent
kaartsysteem ingevoerd is. Aangaande
het fokkerijwezen zal een nader rapport
verschijnen. De veilingen der vereeniging
geven vooruitgang te zien, de ontwik
keling zal echter grooter zijn, naarmate
er meer tijd besteed zal kunnen worden
voor propaganda voor de V. P. N.
In de laatste hoofdbestuursvergadering
is besloten tot instelling van een verzend-
vereenigmg, in verband waarmede ook
het gebruik van het werk V. P. N. nader
aan vaste voorwaarden zal moeten wor
den onderworpen. Deze mededeelingen
gaven aanleiding tot eenige gedachten-
wisseling. In de voortgezette vergadering
werd door den heer Jansen er op aange
drongen, dat de V. P. N. zelf een centraal
fokstation zal inrichten nu gebleken is,
dat de regeering er niet tos wil overgaan.
De voorzitter meende, dat van ontmoedi
ging geen sprake moet zijn. Da afdeelin-
gen kunnen zelfstandig fokstations op
richten onder toezicht van een commis
sie ten einde zooveel mogelijk de eenheid
te betrachten. Door den heer Lampe
werden verschillende wenken gegeven
voor het verleenen van subsidie aan te
houden pluimve-tentoonstelliDgen. Aan
genomen werd een bestuursvoorstel, om
de begrooting met f750 te verhoogen
voor het consulentschap. Het bestuur za,l
nader overwegen hoe gehandeld zal wor
den met het ontvangen rapport van de
enquêtecommissie ingesteld door de alge
meene vergadering van Mei 1910 omtrent
persoonlijke quaesties. By de rondvraag
zeide het hoofdbestuur toe maatregelen
te treffen, opdat de pluimvee-consulent
zooveel mogeiyk voor de afdeelingen ter
beschikking zal zyn. Door den heer Jan
sen werd de wenscheiykheid uitgespro
ken om grenzen te stellen voor deeier-
veilingen hetgeen door den voorzitter
werd toegegeven. Daarna werd de verga
dering gesloten.
Zomergranen.
Van de zomerhalmgewassen, welke in
ons land verbouwd worden, zyn zomer-
gerst en haver de voornaamste. Volgens
het Landbouwverslag over 1904 werden
in ons land in dat jaar verbouwd4098
HA. zomertarwe, 3243 HA. zomerrogge,
1< 696 H.A. zomergerst en 144762 H.A.
haver. Van laatstgenoemd gewas is de
bebouwde oppervlakte ruim 2'/» maal
zoo groot als de oppervlakte waarop men
tarwe teelt. De toeneming van de teelt
van haver en plaatseiyk ook van gerst
is deels een gevolg van het inkrimpen
van den tarwebouw, deels van het in
voeren van nieuwere variëteiten en van
het toepassen eener doelmatige bemes
ting en bewerking van den bodem. Met
uitzondering van de bronwgerst, dienen
gerst en haver voor voedsel van mensch
en dier. Nu is zeker van alle bestand-
deelen der landbouwgewassen het eiwit
het meestwaardevol voor de voeding,
waarom het wenscheiyk is, het eiwit
gehalte van de gewassen, welke voor
voeding moeten dieneD, zooveel moge-
ïyk op te voeren. Aan de opbouwing van
het eiwit helpt de stikstof krachtdadig
mede, zoodat eene bemesting met stik-
stofmest voor de haDd ligt, overal waar
bet gaat, om vermeerdering van eiwit.
Zoo toont S ützer in een zyner werken
op overtuigende wijze aan, hoe door eene
bemesting met Chiiisalpeter het eiwit
gehalte van de haver stygt. Daarom wordt
het ook afgekeurd om brouwgerst en
haver te bemesten met Chiiisalpeter.
„Veel snelwerkende stikstof", zegt Ten
Rodengate Marissen, „werkt wel gunstig
op de opbrengst, althans, wanneer het
gewas op de been biyft, maar maakt de
korrel iyk aan eiwit, dus ongeschikt voor
de brouwery." Waar het dus vaststaat,
dat door eene bemesting met Chiiisalpe
ter èn het eiwitgehalte stygt èn de op,
brengst grooter wordt, is hes duideiyk,
dat in alle gevallen, waarin gerst en haver
niet voor de brouwery moet dienen, een
bemesting met Chiiisalpeter voordeeligis.
Eene bemesting met 150 a 200 KG. Chiii
salpeter per H.A. is in de meeste gevallen
voldoende. Hierby moet men uitstrooien
200 KG. superfosfaat en, zoo noodig, ook
kalimest. By zulk een bemesting loopt
men weinig gevaar van legeren indien
men op rijen zaait, variëteiten kiest, welke
styf stroo hebben en niet te veel zaaizaad
verbruikt, wordt het gevaar van legeren
nog kleiner. Is de stand van het gewas
te hol, dan kan men met Chiiisalpeter
overbemesten.
R B C L A M B 8.
Niets kwelt u meer dan een jeukende
huidziekte. Aambeien zyn door hun pyn=
jyk karakter byzonder lastig te verdra
gen. Het jeuken ervan maakt u byna
krankzinnig Zy verwoesten uw slaap en
maken u mismoedig en wegkwynend.
Nooit krygt ge de minste verlichting, of
gy staat, zit of loopt.
Eczema is niet alleen onoogiyk, maar
ook besmetteiyk, en het breidt zich
schrikbarend vlug uit. De prikkeliDg is
zoo onuitstaanbaar, vooral wanneer ge
warm wordt, dat gjj byna niet kunt na
laten om uw huid open te krabben.
Huiduitslag, puisten, schruft en gor
delroos zyn eveneens zeer pyniyk en in
staat om u moedeloos te maken.
Voor aambeien, eczema en iedere jeu
kende huidaandoening is Foster's Zalf
zonder wederga. Zjj doet onmiddeliyk de
kwellende prikkeling bedaren, en geeft
een ongekend gevoel van rust. Alnaar-
mate de aanwending der zalf wordt voort
gezet, heelt de .jeukende oppervlakte der
huid, en de volharding van den patient
wordt ten slotte beloond door een vol
komen en duurzame genezing.
Foster's Zalf prikkelt de huid niet en
doet haar ook niet te vlug opdrogen. Over
de geheele wereld oogstte zij door haar
uitstekende hoedanigheden niets anders
dan lof.
Verzekert u, dat gy de echte Foster's
Zalf krygt. Zij is te Goes vi rkrygbaar by
de Firma Nathan EmaDuelen te Mid
delburg bij den heer Joh. de Roos, Ylas-
markt K. 157. Toezending geschiedt fran
co na ontvangst van postwissel af 1.75
voor één, of flO.— voor zes doozen.
De Bakkerswet. Het- Handelsblad, ver
neemt dat er een niet zoo geringe kans
is dat de Tweede Kamer voor het einde
van dit zittingsjaar toch nog een besluit,
althans een pnncipieele beslissing, neemt
in zake de Bakkerswet. Dat zou dan
wezen eene beslissing over het amen
dement Snoeck Henkemans.
President en directeur van de Neder-
landsche Bank. De president van de
Nederlandsche Bank, mr. N. P. van den
Berg, heefc besloten tegen 1 September
van dit jaar zyn functie neer te leggen.
De heer Van den Berg, van 1889 tot 1891
directeur der Bank, werd in 1891 tot
president benoemd. Zooals men weet,
worden de voorzitter en de secretaris
door H. M de Koningin voor zeven jaren
benoemd. De heer Van den Berg wenscht
nu iD September a.s geen hernieuwing
van zyn mandaat.
De zaak Jan Valk Jr. De rechtbank
te Rotterdam veroordeelde Jan Valk Jr.,
commissionnair in effecten en directeur
der te Amsterdam gevestigde firma Wed.
P. van Eyk, tot twee jaar en zes maanden
gevangenisstraf, met aftrek van zes
maanden preventief, wegeDS oplichting,
driemaal gepleegd en verduistering.
Het Leidsche schandaal.
De makers van het libretto voor de
Leidsche collegiums-receptie zyn tegen
deverwyzing van hun zaak naar de
rechtbank niet in verzet gekomen, zoodat
zy thans werkeiyk tegen 22 dezer zullen
worden gedagvaard.
