No. 158 1912,
Vrijdag 5 April
26e Jaargang,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
SHRISTELiJIC»
HISTORISCH
VERSC HIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONCE-VERWES T, te Goes
F. P. D'HUIj, te Middelbt rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De Tariefwet.
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen.
IE1 IEREN WERKDAG DES AVONDS,
Prijs per Irie maanden franco p. p.. ƒ1.25
Enkele nu mmers. 0.05
UITGAVE DER FIRM!» S
EN
van 1—5 regels 50 cent, leaere regel meer 10 cent
F. milieberlchten van 1—10 regels 1.-, Iedere regel
mi §r 10 cent
ms s
XIX.
De Tariefwet beteekentde gebruiker
bet kind van de rekening.
Zoo beweert het zich noemende Anti-
Tariefwetcomité.
Reeds in ons vorig opstel »dure tyden
in aantocht" weerspraken wy dit, en
naar wy meenen, met meer grond dan
het Oomité het beweerde.
Immers is by het bestaande Tarief
indien bovenstaande beweriDg van het
comité opgaat is de gebruiker ook het
kind van de rekening.
Het kind van de rekening; dat betee
kent dan tot achteruitgang, zelfs tot
armoede vervallen.
Maar hiervan is nog niets gemerkt
geworden.
Het kan ook haast niet waar zyn.
Immers by vermeerderde concurrentie,
die van de tariefverhooging vrucht zal
zyn, zullen er nieuwe industrieën zich
kunnen entwikkelenindustrieën die tot
precies denzalfden prjjs kunnen leveren,
als tot nu toe de buitenlandschezoodat
de gebruiker hiervan profiteert.
En dan het is gansch geen nood-
zakeiyk uitvloeisel dat wanneer op een
artikel eenig invoerrecht af eenig meer
der invoerrecht gelegd wordt, dit eene
even groote prysverhooging voor dit
artikel moet ten gevolge hebben.
XX.
De handel achteruit?
Volgens de tegenstanders door ons ge»
noemd zal 't gevolg van de Tariefver
hooging zyn dat onze handel te gronde
gaat.
De doorvoerhandel bljjtt onbelast, dus
die zal er Diet onder lyden.
De invoerhandel zal niet noemens
waard achteruit gaan, omdat nog tal van
burgers liever uit het buitenland dan
van de eigen industrie hun benoodigd-
heden, met name hun weeldeartikelen
zulleD betrekken.
En de uitvoerhandel?
Alsof thans onder de werking vaD
het bestaand zwakbescheimend tarief
de handel lydt.
Alsof in protectionistische landen de
handel aan den grond ligt. In een van
de blaadjes van de Tariefvereeniging
wordt gezegd
Hoe staat het intusschen met onzen
haDdel zelf, b. v. ten opzichte van
Duitschland f
Duitschland, dat op zyne grenzen een
hoog tarief van invoer heft, heeft vol
gens »Export«, een der toonaangevende
Duitsche Handelsbladen, een invoer in
1910:
uit Nederland 258.5 Mill. Mark
Ned. O.-l. 187.8
Ned. W.-I.
en een uitvoer in
naar Nederland
Ned. 0.-I.
Ned. W.-I.
0.5
446.8
1910:
498.6
49.8
0.7
549.1
Zooals men ziet is de Duitsche export
naar Nederland aanzieniyk grooter dan
onze export naar Duitschland. Door de
groote import uit Ned. O. I wordt echter
dit onderscheid gedeelteiy k goed gemaakt.
Deze cyfers leeren duideiyk, dat
Duitschland geen schade heeft van zijn
hooge rechten.
Vast staat, dat als het nieuwe tarief
er komt, onze regeering in vry wat beter
conditie komt dan thans, om voor onzen
handel op Duitschland goede voorwaarden
te bedingen.
XXI.
Invoerrecht op gist onnoodlg f
Dat beweerde de Kamer van Koophan
del te Amsterdam in" een adres aan de
Tweede Kamer.
Maar die van Schiedam legde het der
Kamer heel anders uit. Erzynnameiyk
aldaar vele gistfabrieken. En er wordt
niet minder dan 21 procent van het
totaal, dat Nederland zelf aan gist pro
duceert, uit het buitenland ingevoerd.
Kunnen dan de Nederlandsche gist
fabrieken den buitenlandschen invoerder
niet wèg-coDcurreeren.
Neen dat kunnen zy uiet.
Ziehier, hoe d# toestand is.
Naar de Schiedamsche K. v. K. dien
in haar adres teekent:
De Belgische gistfabrikauten hebben
in hun land geen invoer van beteekenis
te vreezen, want dóór is de gist beschermd.
Bovendien zy zyn aaneengesloten.
Dus ook geen concurrentie binnens
lands. Zy bepalen den prys onderling.
En wat er nu aan gist overschiet, dit
brengen ze op de buitenlandsche, op de
Nederlandsche markt. Tegen lagen prys.
Want dat is alles winst. Tegen zóó lagen
prys, dat óme fabrikanten er niet tegenop
kunnen.
Dat klinkt heel anders.
XXII.
De Tariefwet beteekent:
Onze scheepsbouw achteruit.
Onze scheepsbouw zal achteruit gaan,
wanneer het Tarief verhoogd wordt.
Toen ons Tarief zoodanig verlaagd
werd, dat men gerust zeggen kon dat
Nederland de vryhandelsrichting insloeg,
spraken sommige- staatslieden eenzelfde
vrees uit.
Onder het vryhandelsbeheer zal de
scheepsbouw achteruitgaan.
Minister v. Bosse, liberaal, verzekerde
dat dit-niet kon. Er behoeft, zoo sprak
by, geenerlei vrees te bestaan dat de
bouw van Nederlandsche schepen naar
het buitenland zal verlegd worden.
Maar, maarI
De cyfers hebben uitgewezen dat van
de onder Nederlandsche vlag varende
schepen thaDs 156000 ton in "het eigen
land en 159000 ton in bet buitenland
vervaardigd zyn.
Van Bosse bad dus mis gezien.
En zyn geestverwanten van nu, die
verplaatsing van onzen scheepsbouw
gezien hebben uit de vryhandelspolitiek
roepen nuachteruitgang van den
scheepsbouw door de politiek van be
scherming 1
Wat heeft men er toch aan zulke
onbewezen beschuldigingen als waar
heden te decreteeren.
XXIII.
Levertraan met suiker.
Mr Fokker, uit Leiden, een der sollici
tanten naar den Oostburgscben Kamer
zetel in 1913, bezocht reeds nu het district
en sprak te Groede over de Tariefwet.
Hy zei, blykens het verslag in De Bres-
kensche Courant, onder meer het volgende:
En zoo zal de arbeider, die in de toe
komst een paar gulden 's weeks aan
pensioen ontvangt, deze al lang dubbel
en breed zelf hebben betaald in den
vorm van duurdere levensmiddelen.
Het zal er mee gaan als mat den jongen,
die levertraan moest drinken, od, ter
vergoeding voorden kwaiyken smaak
telkens een 21|a-cent-stuk in zyn spaar
pot kreeg, omer telkens een nieuwe
flesch levertraan voor te koopen.
Smakeiyk is het beeld niet, doch dewyi
het niet nieuw is, en een ander er de uit
vinder van is, laten wy dit zoo.
Wy willen echter het beeld vasthouden;
6D dan merken wy op, dat wy liever het
beeld bezigden in den trant van De Gelder
lander, het katholieke blad, dat de juiste
opmerking maakt, dat voor de uitvoe
ring der sociale wetten en voor andere
plannen de schatkist geld noodlg
heeft; en in die behoefte het ruimst en
op de minst pyniyke wyze voorzien wordt
door verhooging van de invoerrechten.
Met dat al zegt het blad ljjkt tarief
verhooging op levertraan met suiker. Lek
ker is het niet, maar wel gezond en de
suiker zal ook den wrangen smaak wel
wegnemen. Men kan van meening zyn
dat de eerste wereldbewoner, die van be
schermende rechten gesproken heeft, had
moeten verbannen worden naar eon
eiland in de Stille Zuidzee, waar hjj zjjn
ideeën voor enkele Papoea's kon ontwik
kelen. Maar nu alle landen op dat idee
zyn ingegaan, om hün ny verbeid te be
schermen en hün schatki - t te sty ven ten
koste van buitenlandsche handelaars,
kunnen wy moeiiyk alle voordellen aan
anderen overlaten en ons zelf stilletjes by
de pakken nadoelen neerzetten.
Onze ny verheid moet beschermd wor
den om redely k te kunnen concurreeren
en er moet geld in de schatkist komen.
Beide resultaten van tariefverhooging
zullen voor ons land gezonde gevolgen
hebben. En dat is het doekje voor het
bloeden van de wonde, een zuiver linnen
doekje, waarover zelfs 69n ring kan schit
teren, maar daaronder zit toch het wondje.
Levertraan en suiker is de tariefverhoo
ging ook voor de politieke partyen. Maar
rechts krygt de levertraan te slikken en
links zal voor zich het klontje wel nemen.
Want er zal natuuriyk een storm van ver
ontwaardiging gieren door den lande,
wanneer ernstige mannen met ernstige
gezichten als een onfeilbaar vonnis uitba
zuinen naar de vier windstreken,dat alles,
alles duurder gaat worden, van je Engel-
sche pet tot de glinsterend wit geverfde
trippen, die je aantrekt als je het vette
kalf van je buurman gaat bekyken
En die storm zal natuuriyk veel stof op
jagen over rechts, zoodat velen, die hun
politieke plaats in de middelzóne hebben
liggen, zullen meenen aan den linkscben
kant den helderen hemel te zien.
Maar dat kan voor ons geen reden zyn
om te laten wat we meenen dat goed is, al
is het drankje nog zoo wrang.
En als links dan gestemd heeft tegen
alle tariefverhooging en het ziet het geld
in de schatkist stroomen, dan zal het in
zyn vuistje lachen over die domme (1) cle-
ricalen. Maar de mooiste rol er by speleD,
zal het niet.
4 April 1912.
Neuzen.
Notaris v. d. Moer te Ter Neuzen,
een onverdacht liberaal, bestreed in
Midd. Crt. en Handelsblad de vertoogen
van de redactiën dier bladen tot steun
van de taktiek der liberale raadsleden
in zske een gemeentelijke H. B. 8. aldaar.
Aan zjjn stuk in laatstgenoemd blad
ontleenen wy het volgende
Maar de belangstelling voor
deze zaak is in al die gemeenten,
buiten Ter Neuzen, zóó groot, dat ze
er, zooals onlangs nog in eene raads
vergadering alhier werd medegedeeld,
alle te zamen elk jaar wel duizend
gulden voor zouden over hebben.
Eene belangstelling van geweld
Als men nu beweert, dat uit de roy
aliteit dier gemeenteraden niet de
wensch van het volk valt af te leiden,
dan zal ik dit niet tegenspreken.
Maar valt dan uit 't besluit vaD den
gemeenteraad van Ter Neuzen wel op
te maken wat de groote meerderheid
der ingezetenen verlangt?
Het beroep op de verkiezing van een
paar raadsleden is voor hem, die weet
hoe het hier met verkiezingen gaat,
belachelijk.
Heeft nu de gemeenteraad van Ter-
Neuzen of lieverde liberale meerder
heid eene poging in ket werk gesteld
om samen te werken met andere ge
meenten Heeft men getracht te weten
te komen hoeveel de andere gemeen
ten elk jaar zouden willen geven
Neen. Vermoedeiyk omdat dan zou
zjjn gebleken hoe weinig belangstel
ling er voor deze zaak in vele ge
meenten is.
Evenmin heeft men eene poging
aangewend om te weten te komen op
welke jaarlyksche subsidie van het
Ryk men zou mogen rekenen.
Den 28en December hebben de acht
leden der meerderheid van den Raad
eenvoudig bevestigd het besluit, dat
den vorigen avond was genomeD in
eene vergadering van belangstellenden,
waaronder liefst zes leden der meer
derheid.
Om de protesten van zoo velen te
begrypen moet de zaak naar waar
heid worden medegedeeld.
Den Hen Maart 1911 werd besloten
tot het oprichten eener H. B. S met
klasse 3, 4, 5, onder uitdrukkelijke
voorwaarde o. a. dat het Ryk elk jaar
tien duizeDd guldens subsidie zou
geven.
Den 28en December 1.1. werd dat be
sluit plotseling ingetrokken' en werd
besloten eene H. B. S. te bouwen met
klassen 1,2,3, zonder eenige voorwaarde.
Dit besluit werd genomen op aan
drang van den voorsteller let wel
afgezien van de financieele zijde*.
Misschien begrypt u nu, M. de R.,
waarom na 11 Maart zoo goed als geen
protest en na 28 December een regen
van bezwaren kwam. U zult dit nog
beter begrypen als u weet, dat het
besluit van 11 Maart door zeer velen
niet als ernstig gemeend werd be
schouwd.
Heeft men er ooit van gehoord, dat
een Raad eener gemeente, nog wel
van eene arme gemeente als deze,
dergelijk besluit neemt .afgezien van
de financieele zyde"?
Tegen dit besluit is door personen
van allerlei richting en uit alle standen
protest aangeteekend, werkeiyk niet
Qoor a. r. alleen.
Er is nog meer. Volgens dat besluit
bouwt Ter Neuzen de school ook voor
andere gemeenten. We zullen dus,
geeft het Ryk niet eene zeer hooge
subsidie, het genot smaken elk jaar
een zeker bedrag te betalen voor kin
deren uit andere gemeenten. Wil men
dit in het schoolgeld vinden dan hou
den de ouders de kinderen eenvoudig
thuis.
Om kort te gaan het besluit, zooals
het is genomen, is naar royne meening
en naar de meeniDg van vele andere,
die evenmin als ik aan a.-r. zijde
staan, tegen het algemeen plaatselijk
belang het eenige belang, waarvoor
een gemeenteraad heeft te zorgen.
Men zegt nude a.-r. grypen de
financieele quaestie aan en verbergen
hunne werkelyke beweegreden.
Het kan wel zyn. Het is meer ge
beurd, ook by personen, die vlak tegen
over de anti's staan. Ik ken echter
a-r. die werkeiyk alleen uit vrees voor
de gemeentekas tegen het besluit zyn
gekant.
In ieder geval heeft de liberale meer
derheid van den Raad haren politieken
tegenstanders het wapen in de hand
gegeven wat altyd zeer dom is.
Men moet zich dan maar Diet boos
toonen als iemand zulk eene domheid
uitspeelt.
My komt het voor dat men niemand,
zelts hem niet, die geen belastiDg
betaalt, het recht kan betwisten
om zyne bezwaren te doen gelden.
Dat die bezwaren niet aan kracht ver
liezen al wordt de ware beweegreden
verborgen, spreekt vanzelf.
De redactie van Het Handelsblad be
gint iets te voelen voor de bezwaren van
haar NeuzeDScnen geestverwant. Dit
kan den minister helpen by 't nemen
van een kloek besluit; geiyk naar wy
I vertrouwen by de .benoeming" van
burgemeester Huizinga hem ook geleid
heeft de overweging dat Ter Neuzen in
meerderheid rechts is, doch tydeiyk de
Raad van Neuzen weer links is, wat
niemand verwondert die weet „hoe het
hier met verkiezingen gaat".
Wèl zitten de liberale Neuzenaarsnu
met de gebakken peertjes. Die hen nog
lange daarna bitter zullen smaken.
In de Woensdagavond gehouden alge-
meene vergadering van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen werd
door den secretaris het jaarverslag over
1911 uitgebracht, waaraan wy het vol
gende ontleenen
Het aaDtal directeuren en directrices
bedraagt 33, bet aantal leden 446, waar
van 92 te Middelburg wonenvolgens
het vorige jaarverslag waren die cyfers
39, 421, 80.
De bibliotheek, zoowel als de verschil
lende onderdeelen van het museum van
het Genootschap ontvingen meerdere ge
schenken, of werden door aankoop uit
gebreid. In het by zonder dienen vermeld
twee zéér welkome geschenken, die het
kabiDet van schilderyen en portretten
ontving en wel ten eerste van jbr. M.
W. de Jonge van Ellemeet te Arnhem,
mede namens diens broeders en zusters
een portret in olieverf van Z. M. Willem
III, geschilderd door J. Spoel in 1862 ter
herinnering aan het bezoek van dien
vorst aan de buitenplaats O verduin, het
landgoed der familie de Jonge van Elle
meet, onder Oostkapelle.
Ten tweede in bruikleen van Gedep.
Staten van Zeeland een levensgroot por
tret van Z. M. Willem II, in het jaar
1844 geschilderd door Charles Picqué.
Thans is het genootschap in het bezit
van de reeks portretten der drie Konin
gen uit het huis van Oranje-Nassau, die
achtereenvolgens, evenals thans H. M.
de Koningin en H. M. de Koningin-Moeder
het protectoraat over het genootschap
hebben uitgeoefend.
Aan het einde van bet verslag, wyst
de secretaris op de vroegere gewoonte,
dat ieder, die het maar eenigszins doen
koD, directeur van het genootschap werd,
doch dat hun aantal hoe langer hoe
meer slinkt. De oude getrouwen biyven
wel, maar nieuwe directeuren treden
schaarsch toe. Toch zyn zij als belang
stellenden buiten het eigeniyk gilde der
gestudeerden zoo welkom. En voor de
kas van het genootschap is hun contri
butie zoo welkom, omdat thaas telkens
zaken voorkomen, die men zou willen
en moeten aankoopen, ais de staat der
geldmiddelen dat ook maar eenigszins
vergunde.
De secretaris spreekt da hoop uit, dat
hierin verandering kome, en dat ook
evenals vroeger het genootschap weer
meer met legaten zal worden bedacht.
In deze vergadering werden benoemd
tot leden van het genootschap
a te Middelburgmr. P. van der Eist,
griffier by het kantongerecht; dr. C. F.
Haje, leeraar aan de R. H. B. School;
dr. K. Heericga, ryksarchivarisG. Lef-
fertstra, leeraar aan de R. H. B. School
mr. M. D. K. S. van Lier, ambtenaar by
het Openbaar Ministerie by de Kanton
gerechten van M ddelburg en Goesmr.
A. Mynlieff, officier van justitie by de
arr. rechtbankmr. M C. van der Minne,
directeur van de Zeeuwsche Hypotheek
bank H. C. Sauer en mr. J. W. Zyistra,
lid van de arr. rechtbank
b in Zeeland (buiten Middelburg)mr.
P. J. van Bortel, advocaat en procureur
te Oostburg mevrouw M. Elout- Drabbe
te Domburg; jhr. R. R. L de Muralt,
ingenieur te Zierikzi-e; H. 8. Gratema,
arronoissements-schoolopziener i'e Oost
burg; mr H. Pol Wiet, aovocaat po pro
cureur te Zierikzee en mr. J. de Wilt
Hamer, J.Gz, advocaat eu procureur ta
Goes;
