No. 144 1912
Woensdag 20 Maart
26e jaargang
6HRISTEUJK-
IEI!f 8BLAD
VOOR ZEELAJ «9
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PEE WEEK
S. Ja DE JONGE»VERWES T, te Goes
F. P. D'HÜIJ, te P iidclelbï rg.
VERBETERING.
BINNENLAND.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Volgt haar na.
LELSTAFLL,
IEI >EREN WERKD/iÜ DSS AVONDS,
°i-Sjs per 'trie maanden franco p. p
Hnkeie nummers»
o o o o
iii o a 3
1.25
o o o v OcOö
2IJ, die zich met 1 April a. m.
op one blad abonneeren, out
vangen het tot diexi dattim
tg i-it I la
19 Maart 1912.
Een negatieve leus.
De Haagsche briefschrijver uit de unie-
liberale Zutfensche Crt. wij hebben
hem al eens meer „aangehaald" haalde
dezer dagen den heer De Meester door,
dewyi deze de vrijzinnigen van alle ga
ding wilde hereenigen onder beding van
wegdoezeling van geschillen.
In datzelfde verbaDd waarschuwde de
opponent ook tegen een negatieve leus,
waarmee niet te regeeren zou zijn.
Een negatieve leus de lezer weet
dit immers nog wèl! is een leus
waarin men heeft vastgesteld wat men
niet wil. Juist het tegengestelde van een
positieve leus waarin uitkomt wat men
wèl wil.
Als men zegt: Wij willen algemeen
stemrecht en staatspensioneering, dan
is dit een positieve leus, want er wordt
in gezegd wat men wèl wil.
Maar wanneer daar gezegd wordt wij
zijn tegen dit, en tegen dat, bijvoorbeeld
„tegen het tarief, dan is dat een nega
tieve leus. En nu vraagt de Haagsche
vriend van de Zutfensche-. is met die
enkel negatieve leus „tegen het tarief
te regeeren?
Hjj weet wel dat 't niet kanwant
hij heelt het in 1905 ondervonden. Toen
toch wonnen de vrijzinnigen het pleit
onder de negatieve leusTegen Kuyper
En de vrucht er van waseen doodzwak
ministerie. Kraakporselein
Neen, zegt de heer De Meester, dat
kan zeker niet. Maar er is nog wel wat
positiefs waar allen aan Links het mee
eens z(jn.
„Natuurlijk" antwoordt de Brief
schrijver weer «natuurlijk, alle vrij
zinnigen zijn kinderen uit hetzelfde gezin
en in vele opzichten redeneeren zij naar
dezelfde methode en komen zij tot het
zelfde resultaat. Maar kan het den premier
uit het kabinet-De Meester ontgaan zijn,
dat drie vraagstukken op dit oogenblik
de politiek vaD ons land beheerschen en
dat, dit zfln het militaire vraagstuk,
waarover zijn oud-collega's Staal en Van
Rappard hem zouden kunnen inlichten,
het electorale, waarvan de heer Rink
weet te vertellen, en het sociale, waar
omtrent helaas Veegens' stem niet meer
klinkt P
„De heer De Meester wijze ons de ge
lijkheid van inzichten in die drie kapitale
quaesties aan, hij toone de legerher
vorming, de sociale verzorging (verzeke
ring of pensioneering), de Kieswet welke
hjj op zijn program zou willen plaatsen,
als hij andermaal geroepen werd, met
de hulp der vrjj-liberalen te regeeren."
Juist. Deze drie vraagstukken het
militaire, het electorale, het sociale
de vrjjzinnigeD zijn 't er heelemaal on
eens in. Van daar hun verlangen naar
negatieve leuzen.
Het moet wezen anti, anti, tegen,
tegen! En daar zal het toekomende jaar
wel op uitdraaien.
Tu V as voulu
Vrij vertaald wil dit zeggenloontje
komt om zjjn boontje.
In den gemeenteraad van Utrecht
zitten twee sociaal-democraten, welke
er in gebracht zjjn door den steun der
vrijzinnigen, toen het bij een herstem
ming ging tegen de „clericalen".
Nog bjj de jongste gemeenteraadsver
kiezing in 1911 had de liberale kiesver-
eeniging, met opoffering van twee harer
eigen candidaten, onder welke een die
jaren lang zitting had en nu aftredend
was, besloten de candidaten der sociaal
democraten over te nemen om maar te
beletten dat er een antirevolutionair geko-
xen werd.
Het gevolg was dat een sociaal de
mocraat voor den eigen aftredenden in
de plaats zitting nam.
Een monsterverbond, waarvan destjjds
Het Centrum (11 Juli 1911) die dub
bele elf bljjkt, van achter beschouwd
ook al een boos voorteeken te zijn ge
weest profeteerde dat het den libe
ralen het duurst zou te staan komen.
Eo zoo is 't ook uitgekomen.
Wegens een meeningsverschil, dat wij
niet aanduiden omdat het ons niet van
belang toeschijnt, waren de socialisten
zoo boos dat zij in twee achtereenvol
gende raadszittingen obstructie speelden,
over alles en nog wat stemming vroegen,
lange redevoeringen hielden, en appèl
nominaal eischten wanneer er naar hun
schatting geen leden genoeg in de zaal
waren.
Een formeele oorlogsverklaring aan de
liberale meerderheid. De, op een enkele
na, 29 vrijzinnigen aan de willekeur
hunner twee roode neefjes overgeleverd
Of Het Centrum ook geljjk gehad heeft
Be Mormonen.
Tegen de Mormonen ei) hunne propa
ganda waarschuwen wij.
Niet de apostelen dezer secte, maar de
rapporten van hen die het Mormonisme
in zijne onzedelijkheid, dubbelzinnigheid
en gevaarlijkheid van nabjj leerden ken
nen, hebben ons vertrouwen.
Hetgeen wjj in no. 140 uit Be Bazuin
overnamen spreekt boekdoelen.
Wij vestigden vroeger reeds de aan
dacht op eeD gezaghebbend boek yan
Rev. I. v. Dellen (die in Utah verkeerd
heeft, en daar dus bekend is). Het boek
bevat een voorrede van Prof. Bouwman,
uitgever J. H. Kok te Kampen.
De regeeringen van Pruisen en Hon-
garjje hebben alle Mormonen-propaganda
binnen hunne landpalen verbodenen
die redenen zjjn niet van leerstellingen
maar van zedeljjken aard.
Men weet dat de Mormonen-zendelin
gen het meest azen op meisjes, op wedu
wen met dochters, of weduwen alleen
en dat zjj ook in ons land een goede
vaDgst hebben, onder anderen ten vorigen
jare te Kampen. Vandaar gingen ver
scheidene vrouwen naar Utah (den Mor
monen-Staat in Noord-Amerika), waar de
veelwjjverjj wel verboden is, doch
men leze slechts het jongste rapport
van miss Shepherd in ons nummer van
13 Maart j.l.
De Mormonen sluiten voor de wet een
huwelijk met ééne vrouw, doch met
andere vrouwen gaan zjj een geestelijk
huwelijk aandaarbjj zich beroepende op
Oudtestamentische heiligen En de Mor-
moonsche vrouwen laten zich zeer wal
voor dergelijke „geestelijke huwelijken"
vinden, want volgens de leer der Mor
monen kan een vrouw alleen niet zalig
worden alleen als ze met een Mormoon
gehuwd is, komt ze in den hemel; en
hoe hooger rang haar man in de Kerk
der Mormonen inneemt, hoe hooger
plaatsje zjj ook in den hemel zal inne
men. Niet slechts in hun eigen belang,
maar ook in het belang der vrouwen
leven de Mormonen dus nog in vermomde
polygamie, ten einde den vrouwen op
deze w$ze ook de zaligheid te verschaffen.
Wjj vernamen dit o.a. uit Be Neder
lander van 25 Nov. 1911.
Wjj waarschuwen derhalve ernstig
tegen het Mormonisme en zijn sluwe
predikers.
Knappe lui 1
De sociaal democraten schimpen altijd
door op de wetsontwerpen van onze
ministers. Hetgeen dezen leveren, is vol
gens 't oordeel dezer bedillers prutswerk.
Met een pakkend woord gewagen zij
dan van wetgevend onvermogen bij bet
tegenwoordige Kabinet.
Nu het zal daarmee nogal schikken.
Maar de vraag dient gedaan of dan
deze critiseerende heeren buitenstaanders
zei ven het zooveel beter zoudeD kunnen
Men herinnert zich nog wel het wets
ontwerp] e-Domela Nieuwenhuis tegen de
gedwoDgen winkelnering.
Maar hetgeen de tegenwoordige sociaal
democraten als zoodanig leveren, komt
ook nog niet aan de volmaaktheid.
Als voorbeeld van jongsten datum
dient het volgende vermeld.
Het ontwerp Vogel wet is in de secties
behandeld. Het eindverslag dateert van
22 Becember van het vorige jaar. Begin
Februari werd bekend, dat het in Maart in
openbare behandeling 'zou komen.
Eerst den 29 Februari dienden de sociaal
democraten amendementen in, die echter
tot vier malen toe in den loop der volgende
dagen moesten worden gewijzigd.
Vier „verbeteringen" alleen van een
ingediend amendementDat teekent ook
nog niet de volmaaktheid van der sociaal
democraten wettenmakend vermogen 1
Het geschiedde binnen een tijdsverloop
van een week.
Verbrokkeling.
Het Schoolblad, orgaan van het Neder-
landsch „openbare" ODderwjjzers-Qenoot-
schap, dat steeds schimpt op de partijwet-
Kuyper, publiceert de resultaten van een
ingesteld onderzoek, of de gemeenten de
onderwijzers niet beter kunnen salariee-
ren dan zjj thans doen.
Omtrent de gemeente Meliskerke lezen
we
„Kan meer doen. De gemeente is wel
varend. Heeft voordeel van oprichting van
eene bizondere school."
Bljjkbaar oorde lt men, dat die Ge
meente, die meer kan, o. a. ten gevolge
der oprichting van eene bizondere school,
nu ook meer salaris moet geven aan de
openbare onderwijzers.
Wij gunnen den openbaren onder wy-
zers van Meliskerke van ganscher harte
die gevolgen der zóó vaak gesmade split
sing en verbrokkeling.
Mogeü zij eventueel onthouden, aan
wie ze 't te danken hebben. Gentrum.
Malle beeldspraak.
By een der jongste Kamerverkie
zingen- te Parijs stonden twee candidaten
tegenover elkander: een radico-socialist en
een geunifieerden socialist (oftewel so
ciaal democraat), zekere Bracke.
In een verkiezings circulaire schrjjft
zijn tegen can didaat van hem
//Hjj staat my voor den geestbedie
nende de mis met de eene hand, roe
pende met de andere „Leve de Keizer
en met de derde het herkenningsteeken
der vrijmetselaren gevend"
Zoo is het niet in het vuur der rede
ontvallen, maar met de pen neergeschre
ven. Wel een bewijs hoe de verkiezingen
zelfs geleerde mannen verbysteien kun
nen.
In de 5e alinea van het verslag van
de rede van mr. De Wilde zie ons
nummer van Maandag sloop een fout.
De zin moest luidenAllereerst
herinnert spreker aan het stelsel der
PbysiocrateD, in de 18e eeuw in Frank
rijk verdedigd door mannen als Quesnay,
dat zoo grooten invloed uitoefende op
den vader der liberale economie, Adam
Smith, welk systeem leert, dat de Over
heid zich strikt moet onthouden van elke
bemoeiing met het economisch leven".
aStandaardJubilee. Aan de besturen
der Antirevolutionnaire Kiesvereenigin-
gen is een bericht gezonden van onge
veer den volgenden inhoudGehoor ge
vend aan veler verlangen, heeft het Co
mité van het Sfawröaard-jubileum een
samenkomst voorbereid, waarin het mo
gelijk zal zijn den hoofdredacteur, Z Esc.
v in 1—5 regels 50 cent, ïeacre regel meer 10 cent
F, miiieberichten van i -10 regel.- 1.—, iedere regel
m. et 10 cent
dr. A. Kuyper, te begroeten. Die samen
komst zal plaats hebben op Maandag 8
April e. k Het Comité meende ten be
hoeve van hen, die van elders komeD,
Utrecht te moeten kiezen als plaats van
bjjeenkomsten stelde in het gebou w van
Kunsten 6d Wetenschappen, op de Maria
plaats, de begeerde gelegenheid open. Ia
deze samenkomst zal het woord worden
gevoerd door den Voorzitter van bet
Comité, prof. dr. H. Visschér, door verte-
woordigers van organisaties enz., terwjj]
dr. Kuyper de sprekers hoopt, te beant
woorden. Handelsblad.
Journalistiek In Be Maasbode, deelt
de heer M. A. Thompson mede, dat hy
als hoofdredacteur van dat blad aftreedt.
Naar Be Tijd verneemt zal de heer
Thompson een tweemaal per maaDd ver-
schynend geschrift uitgeven ter bestrij
ding der dwalingen van onzen tyd. Een
en ander met ingang van 1 April.
RECLAMES.
Alle vrouwen hebben belang er by den
onderstaanden brief te lezen die in het by -
zonder gericht is tot haar die over haar
gezondheid niet tevreden zyn.
Mejuffrouw Schuin, geboren Errenst,
wonende Otterstraat 2, te Utrecht,
schreef ons
„Gedurende langen tyd heb ik geleden
aan groote algemeens slapte, aan steken
in de zijde en benauwdheid. Zoodra ik een
eenigszins moeieiyk werk deed of watsnel
liep, kreeg ik verblindingen en bad een
gevoel als zou ik tegen den grond val
len. Mijn maag deed my ook veel ïyden,
ik ondervond saamtrekkingen en na-
myne maaltyden was mijn spysvertering
slecht. Deze ging dan gedurende vele
uren met erge schele hoofdpijnen gepaard.
Daar de. geneesmiddelen die my voorge
schreven waren, zonder uitwerking ble
ven, heb ik mijn toevlucht genomen tot
de Pink Pillen, waarvan men mij veel
goeds had verteld. De Pink Pillen heb
ben my zeer spoedig hersteld en sedert
beb ik niet opgehouden gezond te zyn."
Indien gjj wilt genezen, neem dan dit
voorbeeld ter harte en volg deze persoon
na. De Pink Pillen die gij koopt, hebben
dezelfde samenstelling als die welke Mej.
Schuin genezen hebben. Het is niet aan
te nemen dat zy, na zoovele bloedarme
jonge meisjes genezen te hebben, ook
u Diet zulten genezen.
Verkrijgbaar a f 1.75 per doos, en f 9 de
zes doozen, bij het Generaal Depót der
Pinkpillen, Van Eeghenlaan 22, Amster
dam voor Middelburg en omstreken by
Joh. de Roos, Vlasmarkt K157voor Goes
bij Gebrs. Mulderen verder by verschil
lende apothekers en goede drogisten.
Ons Tydschrift. Christelijk en Let
terkundig Maandblad, onder red. van
L. BückmanD, e. a. 's Gravenhage,
A. Daamen.
Aflevering 8 van den 17en Jaargang be
vat het tweede en laatste stuk van de be
schouwingen van dr Beerens over de
„Pensées" van Pascal, waarvan hy het
altijd-jonge aantoont met tal van voor
beelden, waarvan men de juistheid, zy het
ook sommige met een zucht, moet toe
geven. In een opstel van jhr mr A. F. de
Savornin Lohman,den van ouds bekenden
kampioen tegen den vaccine-dwang, geiy k
tegeD alles en een ieder, al ware het de
overheid zelve,die de persooniyke vryheid
aanrandt, wordt een aanval afgeslagen
van dr v. Dieren tegen het Verslag eener
commissie in de Kamer in 1904 uitge
bracht in zake de resultaten der inentiDg.
Wanneer wy eens wat meer plaatsruimte
krijgen, waarnaar wy verlangend uitzien,
nemen wij uit dit belangryke opstel eens
een en ander op, dat ons volk met genoe
gen en instemming zal lezen. Een aller
onderhoudendst verhaal doet dr J. H.
nssssBsSHsesc -Sr wë&iBp
GunniDg, de Utrechtsche predikant, over
zyn reis naar Madeira. Er staan ook weer
een paar mooie verzen in deze aflevering
van Rispens en da Merode. Ook de criti-
sche rubriek „Van Boeken" laat zich aan-
genaam lezen. Het overige beoordeele de
lezer zelf.
Scheiden. Lied voor Mezzo-sopraan
of Bariton. Muziek van R. Gerretson,
6e druk. Rotterdam, J. M. Bredee.
Op de mooie woorden van Ten Kate
componeerde de heer Gerretson dit
schoone lied. 't Spreekt genoeg als men
ziet, dat de 6e druk gereed ligt. Ook de
naam van den componist, waarborgt iets
goedsMen denke aan »Geloofsroem in
verdrukking»,dat ook in tweeden druk ver
scheen (nog niet zoo lang geleden). Toch
bevelen we Dog met nadruk gaarne hen,
die 'n extra nummer willen geven,'tzy
op concerten onzer zangvereenigmgen of
by andere gelegenheden, dit muziekstuk
aaD. 'tls fijn gevoeld, van hooge muzi
kale waarde en niet boven het „mit-
telschwere".
Voorjaarsgroente.
Menig huismoeder zal in het aan
staande voorjaar met groot verlangen
uitzien naar de groenten, die in dat
tydperk gewooniykop den disch pryken.
De droogte in 1911 is de oorzaak ge
weest, dat er schaarste was van winter
groenten en dat de pry'zen zoo hoog
opliepen, dat er voir meniggezin geen
sprake van was om deze, wij zouden
haast zeggen onoutbeerlyke, levensbe
hoeften aan te schaffen. Onze groenten-
kweekers zullen ook wel zoo wy's zyD,
om met deze omstandigheid te rekenen
en al hunne krachten in te spannen,
om zoo spoedig mogelijk de markt van
voorjaarsgroenten te voorzien. In hoofd
zaak is het bij deze groenten om de
bladeren te doen en dit wyst er reeds
op, wat er gedaan kan worden, om een
weelderigen groei der voorjaarsgroenten
te bevorderen. Alle gewassen toch, die
een rijken bladgroei bezitten, zijn zeer
dankbaar voor eene stikstofbemesting
en inzonderheid voor eene bemesting
met Chilisalpeter. Het Cüilisalpeter is
eene snelwerkende meststof en daarom
by uitnemendheid geschikt, om de groen
ten spoedig klaar te maken voor de
markt. Dit is vooral van groote waarde
voor vroege groenten, waarvan de
marktprijs grootendeels afhangt van een
vroeg aan de markt zyn, Zoo vermeldt
het Verslag van de Ryksproefvelden
over 1904/06 een uitstekend geslaagde
proef met Chilisalpeter op spinazie. De
spinazie, bemest met Chilisalpeter, kwam
aanmerkelijk vroeger aan de markt dan
de onbemeste en bracht dientengevolge
veel meer op. Volgens den heer Stienstra,
Leeraar aan de Van Swieten-Tuinbouw-
school te Frederiksoord, is dan ook niets
beter dan eene overbemesting met Chi
lisalpeter. Ditzelfde geldt voor alle blad
groenten, alsmede voor de Rhabarber,
waarvan de stelen gebruikt worden.
Vóór het zaaien kan men voor de voor
jaarsgroenten 2 k- g. Chili per Are geven,
terwyi men later nog een paar keer
dezelfde boe veelheid a!s overbemesting
kan geven. Bij de voorjaarsgroenten,
die reeds vroeger gezaaid of geplant
zijn, zooals weeuwen, rhabarber en
(veldsla), kan men het Chilisalpeter om
de planten strooien. Staat de veldsla
Diet op ryeD, maar verspreid, dan zal
dit moeilijk gaan en kan mee gemakke-
ïyker het Chili er over strooien. Met dit
strooien moet men voorzichtig zy'n,
daar de bladeren de aanraking met het
Chili niet kunnen verdragen. Misschien
is het wenscheiyker om het Chili op te
lossen, 20 gram in 10 liter water, en
met deze oplossing de planten te begie
ten en daarna met zuiver water af te
spoelen.