No. 137 1912
Dinsdag 12 Maart 26e Jaargang.
8HRISTEUJJC"
IIEIIWSBLAD
HISTOfWSeH
VOOR ZEELAND.
Een eenvoudig spel.
VERSCHIJNT ZESMAAL PEK WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWESf, te Goes
F. P. D'HUSj, te Mlddelbt rg.
PRIJS DER ADVERTENTÏËN
De kolenstaking.
Mod ziet, dit is een principieel bezwaar.
Wanneer daar na veel strid eindelik
een collectief contract gesloten is, dan
gaat het niet aan,dat de eene parfi dit zoo
maar klakkeloos verbreekt, en dat nog wel
onder begunstiging der regeering, wier
eigen bestaan immers, op den revolutio
nairen grondslag der volkssouvereiniteit
en van bet maatschappelik verdrag, bi
goedkeuring van zoodanige contractbreuk
LEESTAFEL,
IE1 IEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prfis per Irie maanden franco p. p 1.25
énkele nummers.0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
v.in T-5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 ceaï,
R milieberichten van 1—10 regels- 1.—3 iedere regul
na et 10 cent,
»!1, ctie zich met 1 April j«. e.
op ons blad «bdmueereii, ont
vangen liet tot dien datum
K r fi 1 Is.
Rechtmatige ontsteltenis heeft de tij
ding der algemeene kolenstaking in En
geland, ook in ons land gewekt. Al is
toch de staking in de kolenvelden welke
ons land voorzien, niet zoo algemeen,
alle voorteekenen wijzen er op dat zy_
dit wel worden zal. In Engeland zelf zyn
de gevolgen nu reeds verschrikkelijk te
noemen. Wy kunnen niet alle fabrieken
opsommen, waar het werk reeds, hetzy
geheel, hetzij gedeeltelik is stop gezet
en bij duizenden loopen de werklieden
nu reeds ledig daarheen hetgeen betee-
kent armoede en ellende voor tiendui
zenden.
De oorzaken van den strjjd zyn zoo
eenvoudig mogelijk. De mijnwerkers van
het geh ele Britsche koninkrijk hebben
zich vereenigd in een tweevoudigen eisch:
een gewaarborgd minimum-loon, zoodat
ook de werkers in de slecüte mijnen uit
hun arbeid leven kunneneen andere
wijze van betalen dus dan het stukloon
hetwelk tot hierrtoe gold. Dit laatste was
inderdaad een onbillijkheid. Zoo toch ver
dienden de werkers in de mijnen op gun
stige plaatsen veel, bi even harden en
moeiliken arbeid kwamen de werkers
op ongunstige plaatsen ternauwernood
aan hun dageliksch brood. Toch willen
de mineigenaren uit Wales die in
het overige Groot Brittannië zin reeds
gewonnen 1 van dezen eisch niets we
ten. Zi verwachten van deze verandering
een verminderde opbrengst per dag en
een achteruitgang van zaken, die ten
slotte het meest den arbeider zei ven tref
fen zal.
Nu deert dit den socialisten en syn
dicalisten niets. Dezen toch hebben reeds
vroeger in opruiende geschriften den
minwerkers aangeraden wat minder hard
te werken, en zoo de productie in te
krimpen en weinig te leveren, opdat de
mijnen zouden ophouden rentegevend te
zin en daardoor in andere handen zou
den moeten overgaan. Een remedie erger
daD de kwaal. Dit zien de mineigenaars
dan ook zeer goed in. Bovendien betee-
kent deze vervanging van loon naar op
brengst door een minimum-loonschaal
een loonsverhooging, welke gepaard moet
gaan met prisverhooging der steenkool,
woordoor menige industrie zou te niet
gaan, en de afzet van steenkolen belang-
rik zou verminderen.
Maar dat is toch verschrikkelik te
erkennen de billikheid van het gevraagde
en tegelik de inwilliging onmogelik te
achten I
Zoo denkt er ook 't ministerie-Asquitti
overen daarom heeft het een wetsont
werp toegezegd, waarin dat minimum
loon wordt vastgesteld, en tevens een
minimum-voortbrenging wordt voorge
schreven.
De groote meerderheid der mineige
naren keurt dit goed de minderheid ver
zet zich, doch verklaarde bereids zich aan
de wet te zullen onderwerpen. Voor hun
rekening komt dan niet de contractbreuk,
waaraan de minwerkers zich nu weer
hebben schuldig gemaakt, maar voor
rekening der regeering, die over een der-
gelik misdrif zoo lichtvaardig heenstapt
en de aanranding der goede trouw be
gunstigt.
gevaar loopt.
Maar of een vrizinnig kabinet, zelfs in
Engeland, hier iets van voelt, mag met
grond betwifeld.
En nu komen de gevolgen aldadelik
los
De minwerkers willen van een zoodanig
wetsontwerp niets weten, wanneer er ook
maar iets anders in staat dan de inwilli_
ging hunner eiscben.
Minimum-loon mag er in staan, maar
geen minimum-productie. En ook geen
vaststelling van het loon door arbitrage
commissies, ook al zouden er in die com
missies werklieden zitting hebben. En de
leiders der stakingen voegen er de bedrei
ging bij, dat z« het lang genoeg kunnen
volhouden.
Natuurlijk kan men over de financiëele
gevolgen van dezen strij dn iet oordeelen.
Wel schijnt vast te zydat inwilliging
der looneischen gelijk staat met verhoo
ging der steenkolenprtJzen met een
Nederlandschen daalder per ton, en vele
fabrieken, vooral staalfabrieken, deze
meerdere uitgaaf niet zullen kunnen dra
gen, terwijl ook de prijzen van allerlei
levensbehoeften aanmerkelijk zullen stij
gen. Immers er is geen artikel, waarin de
prijs van kolen en van hare producten
met name gas en stoom, licht en beweeg
kracht, niet een overwegende rol speelt.
De mijnwerkers evenwel antwoorden
op al deze bezwaren dat de eigenaars
maar wat minder winst moeten maken.
Of zij dit kunnen, en zoo ja, of zij het
willen Wie zal 't zeggen Maar wie
zal de arbeider kunnen dwingen weer
aan 't werk te gaan P Denkt u eens in
een organisatie die een miljoen arbei
ders omvat!
Wat deze staking nu reeds aan
winst- en loonderving kost, schijnt on
berekenbaar gezwegen nog van de moei
lijkheden en onkosten voor het
bruikbaar houden der mijnenen van
de gevaren voor kapitaalverlies. Waar
moet dit heen 1
Men heeft wel eens schertsend of ge
dachteloos het rijmpje nagezegdHeel
het raderwerk staat stil, als uw mach
tige arm het wil
Maar wat te zeggen nu men de waar
heid er van in al hare verschrikking
ziet bevestigd. Want de opzet is kenne
lijk alzoo. Zonder inwilliging van onze
eischen geen werk, zonder werk geen
steeDkoleD, zonder steenkolen geen le
vensbehoeften het levensbestaan der
gansche maaischeppp bedreigd. Armoede
en ellende, ziekte en dood voor de deur!
Geen kolen, dat beteekent geen warmte
in de ziekenhuizen, geen beweegkracht
in onze fabrieken en werkplaatsen, noch
in onze middelen van vervoer, stilstand
van het verkeer. Buisternis en dood
En dat weten de stakers. Maar wat
deert het hunTotdat zij de nadeelen
der wisselwerking in het groote lichaam
der maatschappij aan den lijve zullen
gaan gevoelen. Want het is nog altijd
als in de dagen der eerste staking in
Oud Rome, toen Menemius Agrippa den
uitgeweken plebejers door een parabel
aan het menscheiyk lichaam en de wer
king van een zjjner organen (de maag!)
ontleend aan bet verstand bracht, dat
wel is waar het lichaam de maag niet
missen kan, doch ook deze op haar beurt
niet buiten het lichaam kan en de dood
van het een onvermijdelijk met dien
van het ander gepaard gaat.
Want een werkstaking is een twee
snijdend zwaard; het wondt evenzeer
hem die het hanteert, als hem dien hij
ei mee treft.
Nu weder zijn de berichten u t Enge
land hoogst ontrustend.
Het aantal werkloozen vermeerdert
de jprjjzen der levensmiddelen stijgen
met name die der broodprijzen. Nu is
dit laatste geen rechtstreeks gevolg van
de staking, maar van de groote prijs
stijging van tarwe en meel vanwege de
mislukking van den oogst in Argentinië.
Maar de overige artikelen hebben hun
duurte te danken aan de staking. Groot
is dan ook de ellende onder de armere
klassen. Op verschillende plaatsen zjjn
maatregelen genomen voor de voeding
van schoolkinderen. Zoo te Grimsby,
waar eveneens de invordering van achter
stallige belastingschuld voorloopig is ge
staakt. Op de kolenvelden in Derbyshire
zijn soepkeukens opgericht ten behoeve
van de kinderen, terwijl teStoke-on-Trent,
een welvarende industrieplaats, meer
dan 80,000 kinderen beneden de veertien
jaren gebrek lijden. Alleen in deze plaats
wordt door de gedwongen werkloosheid
meer dan 140,000 p. st. per week aan
arbeidsloon verloren en de burgemeester
verklaart zich onmachtig, om de verder
nog dreigende ellende te bestrijden.
Ingekrompen werden reeds spoorweg
en stoombootdiensteD, nachtdiensten en
straatverlichting. En dit geldt nu nog
maar alleen Enge'and. Maar hoe zal't
gaan, wanneer straks de beweging naar
Duitscbland en Frankrijk overslaat. Want
ook daar broeit het. Vooral het Saar-
bekken geraakt van werkkrachten ont
bloot, wijl de arbeiders wegens te laag
loon naar elders trekken. In hetRuhr-
bekken wordt algemeen heden de staking
verwacht. Van de 300 duizend mijn
werkers in dit district zijn er 70,000
aangesloten bij de sociaal-democratische
organisaties en 20,000 bij by de Poolsche.
Daartegenover staan 40,000 christelijke
en 4000 gele. De beslissing ligt bij de
overige, groote massa, niet-georganeer-
den, die in 1905 zich algemeen bij de
stakers aansloten, doch wier houding
niet bekend is.
De mjjndirecties, die niet veel ver
wachten van de regeeringsbemiddeling,
hebben verklaard, dat de eischen dei-
arbeiders absoluut onaannemelijk zijn.
In Silezië hebben de arbeiders even
eens hUDne eischen gesteld, namelijk
een loonsverhooging met 15 pCt. vanaf
1 April a. s.
Inmiddels is de straatverlichting te
Hamburg en Berlijn door de directiën
der gasfabrieken verminderd.
In Frankrijk draagt de beweging een
ander karakter. Daar zijn de loonen ook
wel niet boog genoeg. Maar daar wordt
de strijd meest gevoerd om hooger pen
sioen. De werkers nebben aan de re
geering den eisch gesteld,dat op 50-jarigen
ieeftyd, nü 25 jaar arbeid, een pensioen
van 730 frs. zal worden uitgekeerd, ter
wijl de weduwen en weezen het recht
krijgen op het halve pensioen. Daar
nevens heeft men aan de regeeriDg ver
zocht, den achturigen werkdag in te
voeren en een minimumloon vast te
stellen, hetgeen de steeds stijgende le
vensstandaard noodig maakt.
11 Maart 1912.
Wy hebben met onze bemerking tegen
de plaatsing der advertenties van het
Anti-Tarief-comité geen enkel bepaald
Rechtsch blad op het oog gehad. De
Zeeuwsche Courant en De Nederlander,
die zich op een ander standpunt plaat
sen dan wij, behoeven zich daarom ons
protest niet aan te trekken. Beide bla
den achten „redactioneels censuur eerst
dan verdedigbaar wanneer (baar) adver
teDtiën mochten worden aangeboden in
strijd met orde of goede zeden".
Dit is ook een standpunt.
Wy voor ons zouden er meer voor
wezen dat op de 4e bladzyde van een
blad niet de levenswijsheid van de le
bladzyde voor dwaasheid verklaard werd.
Wel kan de le bladzyde de 4e in som
mige gevallen in haar werking belem
meren. Maar, wanneer de adverteerder
er het geld voor over heeft, heeft toch
de 4e het laatste woord; en In ieder ge
val heeft zy de reclame.
Evenredige vertegenwoordiging en poli-
tiek.
De vrijzinnigheid heeft in West-Europa
sinds jaar en dag geleden aan een manie
om de minderheden te onderdrukken
en haar eigen meerderheid, ook al wist
y die onrechtmatig verkregen, tegen
alle recht en regel in te handhaven.
In Nederland was het liberalisme
steeds meerderheid in de Kamer schoon
minderheid onder het volk, en weigerde
het een rechtvaardiger districtsindeeling,
ook omdat het anders in de minderheid
zou komen. Dit werd in de Tweede Ka
mer door het toenmalige liberale lid voor
Rotterdam Viruly Verbrugge openiyk
uitgesproken.
Om dezelfde reden waren vele hunner
ook tegen evenredige vertegenwoordiging.
In België, waar de liberalen ver de
minderheid hadden in de Volksvertegen
woordiging voerde het clericale kabinet
evenredige vertegenwoordiging in, waar
door de linksche partyen aanmerkeiyk
versterkt werden, en wel zoo dat omgaan
der Belgische Kamer naar links in het
volgende jaar er door mogelijk is ge
worden.
Maar zie nu naar Frankryk.
Daar hebben in de Kamer van Afge
vaardigden de radicalen de meerderheid
doch zy hebben berekend dat by invoe
ring van Evenredige Vertegenwoordiging
zy in de minderheid kunnen komen.
Nu is al sinds twee jaar de kiesrecht
hervorming aan de orde „met vertegen
woordiging der minderheden".
De radicalen verklaarden zich tegen
dit laatste uit vrees voor zetelverlies
en de minister, anders een vurig voor
stander, heeft nu verklaard aan geen
kiesrechthervorming te willen meewer
ken, welke de republikeinsche (lees radi
cale meerderheid in gevaar brengt
En de radicale bladen juichen
Ons dunkt, dit moet men onthouden
tegen dat de Grondwetsherziening ten
onzent aan de orde komt.
De vrijzinnigen in België waren voor
Evenredige Vertegenwoordiging toen het
hun kans op voordeel bood.
De vryzinnigen in Frankryk zijn er
tegen, omdat het hun in gevaar brengt
van minderheid te worden in de „regee
ring".
Zoo fatsoeneert men het recht naar
het eigenbelang.
Wat eigenbelang dient is dan recht.
Maar op den duur wreekt zich dit toch.
Immers ook op staatkundig gebied
Nederland heeft 't geleerd geldt
dat wie zijn leven behouden wil, het zal
verliezen.
MSIBSOTW,
Overbemesting.
De wortels der gewassen, moeten even
als elk levend organisme ademhalen en
daarom is het noodig, dat de damp
kringslucht ongestoord in den bodem
kan dringen. Nu kan het gebeuren, dat
door ongunstige weerstoestanden het
winterkoren in het voorjaar te kampen
heeft met korstvorming en dientenge
volge een slecht ontwikkeld wortelstel
sel heeft. De eerste eisch is dan den
bodem open te maken, doch voldoende
is het niet. Het gewas is acbteriyk en
daarom moet het tot een snellen groei
gebracht worden en daarvoor is noodig
eene overbemesting met chilisalpeter
Ook, omdat in zulke bodems een gebrek
kige salpeterzuurvorming plaats heeft.
Het kan gebeuren, dat zelfs op landen,
die een goede mestkracht^ bezitten, de
gewassen, door eene gebrekkige lucht
toevoer er kommervol uitzien en dan is
openhalen en overbemesten met chilisal
peter een uitstekend redmiddel- Het kan
ook gebeuren, dat een wintergewas door
verschillende omstandigheden veel te
dun staat en dat het dus geprikkeld
moet worden tot eene flinke uitstoeling.
Ook in dit geval mag eene overbemes
ting met chilisalpeter niet achterwege
biyven. Het is toch bekend, dat de uit
stoeling krachtig bevorderd wordt door
iiSig55Sa3S£fiSmi m aüéavifr
een voldoende hoeveelheid gemakkeiyk
opneembare stikstof en deze stikstof
biedt het chilisalpeter aan.
Vooral als de bodem rijk voorzien is van
plantenvoedsel en alzoo een groot aantal
halmen voeden kan, moet de uitstoeling
bevorderd worden en dientengevolge moet
men niet al te karig zijn met het chi
lisalpeter. Is de bodem niet ryk genoeg
voorzien van plantenvoedsel en de stand
van het gewas te hol, dan moet naast
het chilisalpeter ook fosforzuur- en kali-
mest aangewend worden, terwyi het in
dit geval wenschelijk is, om een deel van
het chilisalpeter uit te strooien vóór het
uitstoelen en een deel daarna. Een over
bemesting met chilisalpeter is niet alleen
nuttig by de wintergranen, maar ook by
het winterkoolzaad en de karwy. Beide
gewassen zyn zeer dankbaar voor eene
bemesting met chilisalpeter, en vooral de
kar wij vraagt veel stikstof. Zelfs als de
staDd van de karwy normaal is, kan
eene bemesting met chilisalpeter, nog
aardig rente opleveren. Ook op de klavers
kan eene overbemesting met chilisalpe
ter noodzake-yk wezen, niettegenstaande
zy tot de stikstofverzamelaars bebooren.
Is de stand zoo hol, dat een overbemes
ting met chilisalpeter geen voldoende
baat kan geven, dan kan men ip'de opene
plekken Westerwoldsch Raygras zaaien
en daarby tegelijk ook chili uitstrooien
voor eene snelle ontwikkeling.
R fi C L A M E S.
Het is een spel voor de Pinkpillen, de
herstellenden, de bloeda aen de ver
zwakten tot de gezondheii ;erug te bren
gen. Of het zy ten gevolge van een ziekte
die het lichaam heeft verzwakt, of dac
het aan weerstandskracht te kort komt
door eenige andere reden, de weg die
gevolgd moet worden, blijft, altyd de
zelfde. Het bloed is uitgeput, de zenuwen
zyn ais gebroken. Een wederbelever van
het bloed, een versterker der zenuwen
is noodig. Dat is het oogenblik om de
Pinkpillen te nemen. Met de Pinkpillen
te nemen, spaart gy uw tyd en uw geld
uit. Gy hebt de zekerheid te genezen,
want de bewyzen van genezing zyn
overvloedig, terwyi, door u te wenden
tot een middel zonder waarde, de her
nieuwing van een geneeswyze die u
geen resultaat opleverde u zeer duur zou
kosten en u daarby even ziek zou laten.
Mejuffrouw A. M. Eogelsma, wonende
by hare ouder-*, Jacob van Lennepstraat
235, Amsterdam, heeft het onderscheid
waargenomen tusschen andere middelen
en de Pinkpillen.
„Ik was bloedarm en zwak, schryft zjj.
Mjjne bezigheden waren my zeer lastig
geworden. Ik had geen eetlust meer e:a
leed bijna alle dagen aan schele hoofd-
pynen. Ik had verschillende genees wyzen
zonder succes beproefd en wist niet meer
wat te doen, toen ik den inval kreeg
uwe Pinkpillen te gebruiken. Van af de
eerste doosjes heb ik my beter gevoeld
en myn herstelling is spoedig volkomen
geweest
Verkrijgbaar a f 1.75 per doos, en f 9 de
zes doozen, bij het Generaal Depót der
Pinkpillen, Van Eeghenlaan 22, Amster
dam voor Middelburg en omstreken by
Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157voor Goes
by Gebrs. Mulderen verder by verschil
lende apothekers en goede drogisten.
Ons Avondmaalsformulier, door
dr. B. Wielenga, v. d. m. te Amster
dam. Kampen, J. H. Kok.
Dit. werk wordt om zynryken inhoud
en duideiyke uiteenzetting door ons ten
zeerste aanbevolen. De schryver heeft
velen aan zich verplicht door zijne uit
legging van het Doopsformulier. Wy ver
wachten ook een dankbare ontvangst
