No. 133 1912. Donderdag 7 Maart 26e Jaargang eftRISTEüJK- NIEUWSBLAD HiSTORISÊh VOOR ZEEL A HM. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWES JT, te Goes F. P. D'HUIJ, te iiddelbt rg. PRIJS DER ADVERTENTÏËN ÏE1 IEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per Irle maanden franco p. p.1.25 tlnkele nummers. 0.05 •ssB&misam&maRSESBmEtt UITGA VS DER FIRMA S EN v in 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent F, milieberichten van 1—10 regel: 1.—iedere regel m er 10 cent. 2U1, lie aieh met 1 April tl. op o»» blail abonneeren, out vaneen het tot Uien datum er ral lei. KWWS3-3«»«I UI XVI. Mr. De Wilde beantwoordt den heer Welleman. Twee opmerkingen moeten spreker eerst van het hart. De heer Wel leman heeft in de eerste plaats gezegd, dat spreker het ontwerp niet ernstig zou hebben behandeld. En nu is er niets, waar men spreker zoo mee kan aanvallen als dit. Spreker voert dikwijls op verga deringen het woord, maar alty d wordt zijn ernstige behandeling der zaken op prijs gesteld. En zoo heeft spreker ook dezen avond zjjn onderwerp met ernst behandeld. Daarom protesteert spreker ten sterkste tegen dit ongerechtvaardigde verwet en hy sommeert den heer Welle man om te bewezen, dat h}j niet met ernst en overtuiging zou hebben ge sproken. De heer Welleman„Uw heele rede heeft dat bewezen". Mr. De Wilde kan dit onmogeiyk als een bewijs aanvaarden en gaat verder betoogen, dat hij ten stelligste ontkent, het recht niet te hebben, op deze plaats de artikelen van den heer VI elleman te bestrijden. De heer Welleman heeft spreker be- stredèn met tal van citaten uit De Neder lander buiten tegenwoordigheid van haar hoofdredacteur mr. LohmaD, maar spre ker bestrijdt de artikelen van den heer Welleman in tegenwoordigheid van den schrijver. En wat de bestrijding van den heer Welleman aangaat, het ver wij t dat de christelijke kabinetten ons vaderland al niet laDg met een nieuwe Tariefwet hebben gezegend, is zeer misplaatst. Juist de vrijzinnigen hebben in 1905 het ministerie-Kuyper doen vallen en toen was de Tariefwet-Harte, door dit mini sterie ingediend, gelijk van de baan. Nu is er weer een christelijke rejgeering aan het bewind en deze heeft zich gehaast weder een nieuwe Tariefwet in te dienen. Onze christelijke kabinetten hebben er dus altijd genoegzaam hun best voor gedaan, om ons vaderland een betere Tariefwet te bezorgen, ook omdat zij wisten, dat dit in het welbegrepen be lang van Nederland zou zijn. Spreker blijft volhouden dat de vrij handelaren zoo zij principieel willen blijven, zich ook tegen de tegenwoordige Tariefwet moeten verzetten. Terwille van eenige miljoenen, ook al is het 13 miljoen, mag men zjjn vrflhandelaars- beginselen niet ontrouw worden. Daarbij komt nog, dat als men werkelijk ge looft dat een Tariefwet in het nadeel van het land is, door de afschaffing van de tegenwoordige Tariefwet wel zoo 's lands bloei zou toenemen, dat op andere wijze de 13 miljoen aan 's rjjks schat kist ruimschoots zou worden vergoed. Maar dat men eenerzjjds de tegenwoor dige Tariefwet niet wil afschaffen en anderzijds de Tariefwet van minister Kolkman zoo fel bestrijdt, is en blijft een meten met twee maten. Al is het waar, dat de Tariefwet van minister Sprenger van Eyk de cijfers van het tarief niet verhoogde, zjjn Tarief wet bracht toch het dubbele op dan de vorige en Nederland heeft dus ook't dub bele bedrag aan invoerrechten moeten opbrengen, en deze verhooging spreker legt hier vooral den nadruk op heeft ons vaderland niet armer gemaakt maar juist in bloei doen toenemen. Dat het leven voor de arbeiders onder de n'euwe Tariefwet zoo duur zal wor den, blijft spreker ontkennen. Dat be weert men wel, maar bewijst men niet. Eventueele cijfers omtrent Duitschland en Nederland kan spreker nooit als be wijs aanvaarden, omdat men niet weet of deze cijfers naar gelijke levensom standigheden met elkaar worden verge leken en niet het minst, omdat men op deze cijfers alle controle mist. Spreker gaat accoord met de rekening van De Zeeuw, dat 't brood door de bloem- rechten hoogstens een halve cent duurder zal worden. De rekening van De Zeeuw 40 cent op de 100 KG., is 4/io cent op een tweeponder is zeer duidelijk, maar de rekening van den heer Welleman is zoo omslachtig en zoo vol met veronderstel lingen, dat spreker er niet bij kan. Toch aarzelt spreker niet de bloemrech- ten het zwakke punt van de Tariefwet te noemen en zoo het bewijs kan worden geleverd, dat het brood inderdaad duurder zal worden iets wat nog lang niet zeker is dan zou spreker ook tegen bloem- rechten zijn. Spreker staat in deze zaak op hetzelfde standpunt als mr Rutgers, van Hilversum. (Slot volgt.) 6 Maart 1912. In ons land zijn nog tal van woeste gronden en eigendommen van geringe pachtwaarde. Zoo hebben in ronde cijfers: Gelderland 32 duizend Hectaren, Over- ijsel 26 duizend, Drenthe en N.-Brabant elk 20 duizend, Limburg 16 duizend, Friesland 9 duizend, Utrecht en Gronin gen elk 6 duizend, Noord-Holland 5 dui zend, en Zuid-Holland en Zeeland elk 2 duizend Hectaren aulken grond meteen belastbare opbrengst van f8 en f 6 per Hectare. Totaal bijna 147 duizend. Voorts hebben: Noord-Brabant 163 duizend, Drenthe 150 duizend, Gelderland 143 duizend, Overijsel 126 duizend, Limburg 70 dui zend, Noord-Holland 46 duizend, Fries land 41 duizend, Groningen 34 duizend, Utrecht en Zuid-Holland elk 19 duizend, en Zeeland 15 duizend Hectaren woeste gronden en eigendommen met een be lastbare opbrengst van f4 en minder. Totaal 829 duizend HeetareD. Het heele totaal woeste gronden loopt naar het miljoen. Er valt derhalve nog genoeg te ont ginnen over. Er is in 't eigen land nog plaats en werk voor duizenden arbeiders, met de gelegenheid er by om zich door noeste vlyt op te werken tot klein-land- bouwer. In Noord-Brabant geschiedt dit reeds. Doch zonder onteigening van Rijks wege zal dit streven niet algemeen worden. Qerwekamergeen geweerkamer. Wy lezen in De Hervorming: Toen onlangs in enkele bladen de aan dacht gevestigd werd op het Christopho- rus-beeld in de Groote- of St.-Vituskerk te Naarden, kon men, te dezer stede, voor zoover iemand het nog niet mocht ge weten hebben, vernemen dat dit beeld zich bevindt aan den muur van de Ge weerkamer. Zóó heet hier immers de ruimte ter zjjde van het orgel, die later door een muur aan het oog onttrokken werd. Meer dan één heeft mjj gevraagd, hoe die ruimte daar aan dien naam kwam, een vraag, die niet ze o vreemd is, omdat, al heeft de kerk zich meer dan eens van het geweer als wapen bediend, men in een kerk toch allerminst een bergplaats voor geweren zoekt, die veeleer thuis behoort in een kazerne. De zaak is inderdaad zoo eenvoudig mogelijk. Het oude en nu verouderde woord gerwen beteekent „zich gereed maken" Kiliaen geeft het in zjjn woor denboek op, en de gerwe-kamer is, zooals hjj in zjjn Etymologicum zegt»de plaats in den tempel of kerk, waar de priester zich gereed maakt en zjjn heilige klee deren aantrekt". In de kerktaal spreekt men van «sacristi". In het Vlaamsch leeft het woord „gerwekamer» nog voort. Guido Gezelle o a. gebruikt het. Misschien zjjn er meer kerken In ons land, die er een geweerkamer op na houden. Dan weten zjj 't nu. Onze driestar „Onder broeders" in ons vorig nommer zou allicht aanleiding kun nen geven tot de gedachte dat wjj 't be- drjjf van den debater Wijnkoop in be scherming namen. Toch is dit zoo niet. Maar wat wy er in dit verband wel ter verduidelijking zouden willen bijvoe gen is dit: dat namelijk deze debater in zjjn weigering om het podium te ver laten precies dezelfde taktiek gebruikte als door de sociaal democraten op onze vergaderingen wordt-toegepast. Hjj had nameljjk een half uur overgenomen van eendebater die ter wille vaD bem van 't woord afzag. Dit du doen de socialisten gedurig. Het is een kunstje door hen zeiven uitgevondenen dit wilden zjj nu niet toepassen, nu een hun ongevallig debater het woord had. Niet dus dat de voorzitter dit ongeoor loofde middel bet woord vragen om daardoor den geestverwant meer tjjd voor 't debat te geven, en alzoo den voorzitter en den spreker te overtroeven tegen stond, is te veroordeelenintegendeel. Maar wel dat hjj dit truc je keeren wilde, terwjjl hij wist dat het als regel steeds door zijn geestverwanten in vergaderin gen, waarin rechtsche sprekers optreden, wordt toegepast en toegejuicht als een vanzelf sprekend, gansch geoorloofd strijdmiddel, het „beste in 't gebruik*. Middelburg. In de Dinsdagmiddag ge houden vergadering van de vereeniging tot instandhouding van het Middelburgsch muziekkorps, werd medegedeeld, dat de in October vastgestelde begrootiDg voor 1912 door den gemeenteraad is goedge keurd. De secretaris, de heer E. M. Al berts, bracht het jaarverslag uit. Behalve de Zondagavondconcerten, werden door het korps gegeven 4 concerten eu één matiné in den Buitentuin, één concert voor de vereeniging „Vreemdelingenver keer", één met „Floralia" en één te Vlissingen, terwjjl op 31 Augustus het korps zyne medewerking gedurende den geheelen dag verleende. Op het Molen water werden 18 uitvoeringen gegeven. Gespeeld werden 83 verschillende num mers, waaronder 26 nieuwe. Totaal had den 82 repetities plaats. De secretaris betreurt het in zyn verslag, dat de steun, die van buiten aan het korps verleend wordt, steeds vermindert. Op 1 Januaxi 1911 bedroeg het aaDtal contribuanten 634 met f 1349,50 tegen 580 met f 1234,90 op 1 Januari 1912. By de oprichting der vereeniging was het aantal contri buanten 773 met f 1758,35. Deze achter uitgang is verontrustend en het gevolg zal zyn, dat reeds dit jaar het aantal Molenwater-uitvoeringen zal worden ver minderd. Er komen by die uitvoeringen tal van personen, die zonder bezwaar contribuant kunnen worden, maar die willen proflteeren zonder dat het iets kost. Laten zy zich dit jaar, als is het ook voor een kleine contributie, als lid opgeven, dan kunnen zy in 1913 weer van 18 openbare uitvoeringen genieten Het korps bestond uit ééu directeur en 41 muzikanten, één bode en één assistent bode. De opleidingscursus, die uit twee klassen bestaat, blyft geheel aan de ver wachting beantwoorden. Na op het na deelig jsaldo der rekening 1911, groot f274,23 te hebben gewezen, eindigde de secretaris zyn verslag als volgt „De hoop", die ik in myn voorgaand jaarverslag uitsprak namelyk in 19'2 te kunnen spreken van vooruitgang, bloei enz. is helaas niet verwezeniykt. Het ware prettiger geweest op dit oogenblik, waar wy ons 5-jarig bestaan vieren, met meer opgewektheid te kunnen spreken, Laten zy echter, die hart voor ons muziek korps hebben ons niet verlaten, doch biyven steunen en in hunnne omgeving nieuwe contribuanten winnen. Alleeri dan is er mogelykheid het korps op de been te houden. Als v?y eenmaal voor het feit zouden geplaatst worden, dat Middelburg zyn degeiyk muziekkorps wegens finaDtieele reden zou moeten verliezen dan zal het te laat zyn. Laten wy daarvoor zien te waken." De voorzitter, de heer Herman Snyders, zeide dat heel het bestuur met dit ver slag accoord gaat; er moet bezuinigd worden en daarom zullen er dit jaar maar 12 uitvoeringen op het Molenwater plaats hebben. Door den penningmeester, den heer A. J. B. Lambertz, werd de rekening over 1911 overgelegd, aanwyzende in ontvang en uitgaaf f5769,325. Onder de ontvangsten komen voor een goed slot 1910 ad f63 en een nadeelig slot 1911 ad f 274,23, verder subsidie der gemeente Middelburg f2000; toelage uit 'tBomme van deD Broeckefonds f763,036 en concertgelden f1300. Onder de uitgavee komt voor, voor salarissen f4652 en voor den opleidings cursus f313,376. De rekening werd goed gekeurd en de vergadering hierop ge sloten. Middelburg. Gisteren werd onze stad door een reclame-auto bezocht van de firma Becht Dyserinck te Amsterdam. BuiteD op de groote auto staan reclames, dat de firma fabrikant is van baarden, fornuizen en ander smeedwerk, waarin zy eeD eigen genre vervaardigt. In de electrisch verlichte wagen zyn een paar kachels opgesteld, die het be- wys leveren, dat bedoelde vervaardiging op pryzenswaardige wyze geschiedt. Met de auto wordt een tocht door heel het land gemaakt en zoo vertrok men van hier naar Vlissingen om vervolgens de Schelde over te steken. Voor de firma treedt, alhier als verte genwoordigster op de fi-ma Gebr. Bou dewijnse, die gaarne alle inlichtingen betreffende het fabrikaat verschaft. Vlisgingen De gemeenteraad moet nog een beslissing nemen of de op 5 Septem ber afgebrande So. Jacobstoren zal wor den herbouwd in cement-beton dan wel in den oorspronkeiyken toestand (bout). De raad heeft destyds besloten nadere adviezen in te winnen alvorens een be slissing te nemen. Nu heeft onlangs een der raadsleden, de beer dr. A. Staverman, het advies ingewonnen van tal van bekwame tech nici en bouwkundigen uit ons land. Het grootste gedeelte van deze deskundigen was tegen den bouw in cement-beton. Wy vernemen nu evenwel dat binnen kort een rapport zal verschyneD, waarin door een zeer groot aantal deskundigen uit ons land en dat op verschillende gronden, de bouw iD cement-beton ten sterkste wordt aangeraden. Wemeldinge. Maandagavond is door den heer Van Valkenburg, secretaris der Goesche Esperanto-groep, alhier eene ver gadering belegd ten einde te trachten een Esperanto-groep met daaraan verbonden cursus in het leven te roepen. De belang stelling was ondanks het slechte weer zeer goed te noemen. Het resultaat der besprekingen was van dien aard, dat een groepwerd opgericht, waarvan als be stuursleden zullen optreden de beeren A. Burger, J. Oele en J. v. d. Berge, terwyi reeds a.s. Maandag een aanvang met den cursus zal worden gemaakt, welke onder leiding staat van mej. 3. Roskes uit Goes. Zy, die inlichtingen omtrent de groep of den cursus verlangeD, kunnen zich hier toe tot een der bestuursleden wendeD. Scherpenisse. Wegens het ontslag- nemen van den heer G. Bolier Gz. als lid van den gemeenteraad alhier zyn ter voor ziening in de vacature door B. en W. de datums der candidaatstelliug, stemming en herstemming respectieveiyk vastge steld op 10,18 en 25 April a.s. Biezeitnge. Dinsdagavond hield de kolenbond //Algemeen Belang" alhier, haar gewone ;aariyksche ledenvergade ring in het lokaal van den heer Bierens. Na 10-jarig bestaan is het aantal leden der vereeniging geklommen van pl.m. 60 tot 114. Er werd in het afgeloopen boekjaar door de leden voor de kolen ingelegd f2296.37. Hiervoor werden ver strekt 2728 HL. uit 9'/a waggon Nootjes en 91/a waggon EierbriquetteD, en daar voor werd uitgegeven f2268.33. Er blyft dus over f28.04, welke som met nog f 22.75 waarde aan kolen in 't pakhuis een batig saldo maakt van f 40 79. De aftredende voorzitter werd met by na algemeene stemmen herkozen en Dam deze benoeming dan ook aan, zoodat het bestuur onveranderd bleef. Aan de firma Wibaut te VlissiDgen werd cpnieuw de levering der kolen opgedragen, waarvan de pryzen per HL. voor de Nootjes op 95 en voor de Eiers op 93 cent werden vastgesteld, terwyi de prys der kolen uit het pakhuis verstrekt f 1 zal weze*. Staande de vergadering traden nog enkele nieuwe leden toe. Er waren 58 leden ter vergadering aanwezig, waaronder een 80 jarige, die het minder gunstige weer getrotseerd had, om ook ditmaal de ver gadering by te wonen. Ierseke In de Dinsdagavond gehou den raadsvergadering werd als punt 1 van de 13 nommers lange agenda, mel ding gemaakt van verschillende goed gekeurde raadsbesluiten en kohieren, alsmede vaD de kasopneming op 27 Dec. Er was toen in de kas van den ontvanger een waarde van f3716.05, in overeenstem ming met de boeking. Nog werd gelezen het jaarverslag van de schoolverzuim commissie. Dit vermeldde, dat in 1911 48 verzorgers van schoolverzuimers wa ren opgeroepen, n.l. van de openb scholen 36 en van de chr. school 12. Slechts 9 waren verschenen. Als oorzaak van ver zuim werd 6 maal arbeid, 2 maal tuchte loosheid een 1 maal armoede opgegeven 39 maal was de oorzaak onbekend. On verschilligheid kwam niet voorvan de werkgevers moebt meer medewerking voor trouw schoolbezoek verwacht wor den. Daarna kregen 4 adressanten afschry- ving van hoofd, omslag en 2 van school geld, samen f9,33. Het suppl. kohier van de hondenbe lasting en dat van schoolgelden werden vastgesteld, het eerste tot een bedrag van f 27 het laatste van f 9. De Visschersveréeniging alhier had een verzoek ingezonden, le om het groote havenlicht 2 meter te verhoogen en 2e op 25 M. noordeiyk daarvan op den ha- vendyk een rood en wit geleidelicht te plaatsen, hetwelk met het eerst bedoelde licht, met den berm van Kykuit en de ton op de Prinsesse plaat in één iyn komt te liggen, dit alles om de vaart naar den ingang der haven gemakkeiy- ker te maken. De voorz (de burgem.) deelde de be zwaren mee, door B. en W, geopperd en meende, dat hetzefde doel kon bereikt worden door boven het witte groote ha venlicht, dus cp denzelfden lantarenpaal een kleiner wit en rood licht te zetten. Daarom werd voorgesteld metafwyking van het adres in de door den voorzitter bedoelden zin aan den weDsch der schip- pery te gemoet te komen. Dit werd met alg. stemmen aangenomen. Aan een verzoek van D. van Stee om op de ljjst geplaatst te worden van degenen die in aanmerking wenschen te komen voor een vergunning, kon in dien vorm niet voldaan worden ook moest het aan B. en W. gerenvoyeerd worden. Het hoofd van school 2 verzocht om hem aan de Damstraat over een lengte van 8,5 M. de halve sloot te verkoopen. Het werd hem toegestaan voor den koop- prys van f 1,plus de kosten.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1912 | | pagina 1