No. 123 1912,
Zaterdag 24 Februari
26e jaargang,
ehRISTEüJK
EüWSBLAD
VOOR ZEELAHD
Hr 1 WH HEB i MIMI.
HISTORISCH
Kneedt
iel burg
e Meid of
:JNSE, Noord-
is om tevens
rieven onder
bureau van
gezin, liefst
)ij M.GELOÏ,
meid
zich aan een
middelbaren
odanig in een
nde liefst bij
rieven onder
Middelburg.
lerseke.
rydags geen
12.
,45 c)/1) ft)
s ten hoogste
oogste wach-
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
B}j dit nummer behoort een Bplad.
Wed. S. j. DE JONGE-VERWES F, te Goes
F. P. D'HUïJ, te Middelbi rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
tspxt mm wmmm.
INGEZONDEN STEKKEN.
WT mm aratOTCircuL
DREU, Land-
ich aan een
enstbode.
bode
N HOEK,
Oostkapelle.
Leagwater.
Vrm.
Nam.
0.20
0.43
1.9
1.35
2.5
2.39
3.14
3.49
4.29
5.7
5.42
6.21
6.48
R(5 RAAI',
Maandags, van
en morgen»
ester-Sehelde.
SWEERT.
den naar Hans-
,50, nam. 3,45.
soorden voorm.
e n t
ROTTEI DAM.
6,20, van Mid-
r.
GHKLD1".
27 8,80 11,—
.28 8,80 8,30
.29 9,30 9,—
er een datum is
tweed® getal is
ZIERIKZEE.
an Zierikzee.
28 7,30 2,80
.24 7,30
25 7,30
.26 7,30
27 7,30
.28 7,30
29 6,30
2,30
2,80
1,30
2,-
2,80
0d)rifre
6,35 c) di
b) 7,05 c)
05 c)
6 het vertrek
«osex tb. 8,50
Borsseien en
5 min. wachten
SS h JBBSaaagEZ rrscz
ÏE1 )EREN WERKDAG DSS AVONDS.
5.25
0.05
Prijs pet lrie maanden franco p. p.
Hnkele nummers.
a e o o
5 ses i
VIII.
In de tweede plaats moet weerlegd
worden het bezwaar, dat door de Tarief-
wet van minister Kolkman alles zoo
duur zal worden.
Daartoe merken we allereerst op, dat
niet allea duurder zou kunnen worden
door dit wetsontwerp, want de eerste
levensbehoeften worden niet getroffen.
Die zullen dus niet duurder wordeD. Daar
zullen geen invoerrechten op worden ge
heven.
Dat moeten we op den voorgrond stel
len. Want telkens beweert men, dat onze
arbeiders van deze Tariefwet de wrange
vruchten zullen plukken.
En daarom herhalen we het, dat juist
die artikelen, welke wij 'het meest voor
ons dagelijks gebruik Ëoodig hebben,
niet door de Tariefwet zullen worden
belast.
Wanneer men dus zegt, dat de invoe
ring van de Tariefwet van minister
Kolkman een opzetten cvan de prijzen
der eerste levensbehoeften, die juist door
de arbeiders het meest worden gebruikt,
tengevolge zou hebben, dan is die bewe
ring onjuist, dan spreekt men een on
waarheid.
Het staat dus voor u allen absoluut
vast, dat juist de artikelen, die de arbei
ders het meest behoeven niet door de
Tariefwet zullen worden getroffen.
Daar komt echter nog iets by.
We komen by de bespreking van de
Tariefwet voor de vraag te staan, of het
waar is, dat als op een zeker artikel een
beschermend recht komt, dit artikel dan
ook inderdaad duurder wordt.
Dit is de oude strijd tusschen theorie
en practyk.
Het is zeer de vraag, of een recht van
6 °/o op meubelen, de meubelen ook 6 °/o
duurder maakt. Dat bijvoorbeeld een stoel
die anders f 10 kost, door een tarief van
6 °/o nu met f 10,60 moet worden betaald.
Ja, nu zegt men wel, zooveel als het
invoerrecht bedraagt, zooveel komt er
op den prys.
Maar die stelling gaat niet op, zulk
beweren is ODjuist.
De practyk heeft het anders geleerd.
Spreker sommeert een ieder, om hem
te bewyzen, dat toen door minister
Sprenger van Eyk met zfjn herziening
van de Tariefwet het tarief in ons vader
land het dubbele opbracht, de pryzen
van die producten, die zwaarder belast
werden, verhoogd zyn, verhoogd met den
prys die het tarief teen meer opbracht.
Het antwoord moet ontkennend luiden.
Dat kan niet anders, zegt spreker. Want
geen enkel artikel is door de Tariefwet
van minister Sprenger van Eyk duurder
geworden. Dat is een feit, dat niet te
loochenen valt.
UITGAVE DER FIRM£ S
EN
van 1—5 regels 50 cent, ieuore regel meer SO cent
Fi milieberichten van 1—10 regel: 1,—, iedere regi'ï
tni er 10 cent
MHB5F .«35ZSéSi
23 Februari 1912.
Het Jaarboekje 1912 van ons Patrimo
nium is verschenen. Het bevat allerlei
wat de leden onzer afdeelingen noodig
hebben te weten. Het formaat is zoo, dat
men het boekje in den zak kan dragen. Er
ia ook een mengelwerk in dat wel zal ge
lezen worden. De pendanten van Jan Stolp
zyn treffend. Sla die niet over.
1912 is een schrikkeljaar. Dit wil echter
niet zeggen, dat de 29e Februari de schrik
keldag is, die in een schrikkeljaar wordt
ingevoegd. De Duitschers noemen zulk
een schrikkeljaar »schaltjahr«, „weil der
Tag eingeschaliet wird".
Die schrikkeldag is echter de 24e Febr.,
dus morgen, Zaterdag.
Oit biykt uit de Fransche uitdrukking
»biasexte".Want terugtellend van 1 Maart
is 23 Februari de zesde dag (sexte) en dus
d« 24e de „dubbele zesde (bisaexte)" of
ingevoegde dag. Om die reden zoo her
innert Het Handelsblad wordt ook Sint
Matthjjs, dat andere jaren op 24 Februari
valt, dit jaar op 25 Februari gevierd.
Fijn en raak
In Het Gentrum, een mooi geredigeerd
R.-K. dagblad, dat, zeker om zijn, zy 't
ook de echte, democratischen zin, nog
niet algemeen in een te besten reuk
staat bij de geesteiykheid, bevat het
volgende onder het kopje„Een slecht
en een goed voorbeeld in één coupé.»
't Gebeurde daags Da, Zondag Quin
quagesima, waarop de Vastenbrief van
onzen DoorluchtigeD Aartsbisschop ieder
diocesaan nog zoo versch in het geheugen
lag. Aan het station te Amersfoort zaten
een paar geesteiyken in den trein, rich
ting Utrecht, en daarby stapte een leek in.
Een der Eerw. Heeren vraagt aan den
A.K.O. „Zeg jongen, heb je de Maasbode?"
Hy antwoordde beleefd«Neen Eer
waarde, nóg niet, maar wèl Het Gentrum,
dat is er al."
„Dank je wel, datblad moet ik
niet hebben, geef me dan maarde
Telegraaf."
De leek, toevallig 'n katholiek, hoorde
deze woordenwisseling aan en zeide
„Zeg, Ako, heb je werkeiy k Het Centrum
van vandaagf"
«Ja meneer, dat is hier altyd erg vroeg,
'n stuk vóór de Maasbode-
„Geef mij dan Het Gentrum." De jongen
biy met z'n dubbeltje, weg.
Het gezelschap stoomt weg. Een der
Eerw. heeren, die vermoedeiyk daags te
voren zelf nog het bisschoppeiyk woord
van steun aan de Roomsche Pers in de
Kerk had voorgelezen, zat wyd uit de
Telegraaf te verslinden, en tegenover hem,
een léék, die nog eens kalm de bisschop
pelijke woorden van den vorigen dag
zat na te lezen. Voorwaar een heeriyk,
machtig voorbeeld voor den eenen, zoo
diep schamend voor den anderen.
De Christen-Socialisten.
Wij zagen hoe de BoDd van Chr. So
cialisten na 4j/2 jaar te hebben gestoeld
op den wortel der Apostolische Geloofs
belijdenis, in overweging neemt om dien
grondslag te doen vervalleD, teneinde
ook niet-geloovigen in zich te kunnen
opnemen.
De Standaard schreef er ook over.
Wat by het eerste optreden van Enka
voorspeld is, zegt het blad, komt al
De dusgenaamde Christen-socialisten
zyn voor driekwart nu reeds verkleurd.
„Opwaarts" zag zich kort geleden ge
noodzaakt er zelf voor uit te komen.
Zin en beteekenis van het woord «Chris-
teiyk" werd nu louter in zedelijke be
doeling geduld. Alle dogmatisch of con
fessioneel denkbeeld werd afgepeld. Ook
met wie in zyn beiydenis geheel van
den Christus Gods was afgevallen, zou
men in bond optredeD, en het eenig
onderscheidende en kenmerkende van 't
groepje zcu zyn, dat men niet met de
socialisten meedeed aan het lostornen
van de zedeiyke begrippen, maar op
zedeiyk gebied aan het Christeiyk be
ginsel trouw bleef. M. a. w., dat men
nu reeds was aangeland by de „Biyde
Wereld".
Verwonderen kon dit niet.
Op zich zelf liet het zich zeer wel
denken, dat een kleine groep trouwe be
lijders van den Christus Gods y veren
ging voor een gewyzigde sociaal oeco-
uomische inrichting van demaatschappy.
Dat is meer dan eens geschied, zonder
dat er ook maar een oogenblik over ver
loochening van den Christus te klagen
viel.
Er was dan sprake van idealisten, die,
zich ergerende aan de misstanden in
het sociale leven, dweepten met e9n hoog
ideaal van Christelijke volkomenheid, en
zich inbeelden, dat vurige propoganda
van hun denkbeelden voldoende zou zijn,
om wat ze zoo van harte wenschteD,
ook te realiseeren. Telkens toonde dan
de ervaring weer, hoezeer men zichzelf
en anderen door die overspannen ver
wachtingen misleid had. En het einde
was, dat men, na jaren van teleurstelling,
ten slotte zyn dwaling beleed.
Doch zulke groepjes stonden dan ook
op zichzelf en bleven geschaard om het
Kruis.
Hier daarentegen greep iets heel aDders
plaats.
De Mannen en Vrouwen, die in deze
phahnx voor het Christen-Socialisme
optraden, gaven van meet af hun zelf
standigheid prys, droegen wel een eigen
banier, ndaar opgerold in den koker, en
marcheerden voor het overige onder
dapper hoerah-geroep vlak achter de So
ciaal-democraten aan.
Dit nekte hen van meet af. Zoo toch
werden ze een klein corps vrybuiters,
dat verzonk in het machtige leger waar
mee ze opmarcheerdenen daar het hun
vooral te doen was, om aan den veldheer
van dat leger te tooneD, en te doen ge
voelen, dat ze in niets bij de soldaten
van het roode uniform wenschten achter
te staan, vergaten ze al spoedig hun
Christeiyke herkomst, en bleef er weldra
weinig ander onderscheid over dan zeker
zwak protest tegen de socialistische
enormiteiten op ethisch gebied.
Nu, daarin laten de sociaal-democra
tische leiders elk vrybuiterscorps vry.
Thans staat alzoo niets meer aan de
volledige iniyving in den weg, en wie
dit zag aankomen draagt er alleen maar
leedwezen over, dat broeders en zusters,
die weleer den indruk maakten van hun
geloof het hoogst te stellen, nu reeds er
toe kwamen om zoo openly k en in zoover
gaanden graad het heilige te verloochenen.
Ge zult dan ook zien, hoe de nobele
zielen onder hen straks daarover berouw
gevoelen, en dan keeren ze van hun
doolweg terug.
Professor Bouwman schrijft in het
jongste nummer van De Bazuin over
deze quaestie:
Het is terecht, naar de uitdrukking
van De Zeeuw aan w elk blad wij boven
staande ontleenen, een snelle afloop der
wateren.
De bond plaatste zich in Juli 1907 op
den bodem van de Apostolische Geloof-
beiydenis, en thans reeds wil men het
positief christeiyke door een algemeene
zedeleer vervangen.
Waarom? Och, eenvoudig omdat het
blykt dat het christendom en het soci
alisme met elkander niet in harmonie
kuniren leven. Juist wyi het socialisme
propaganda maakt voor een leer die niet
is naar de H. Schrift, en dus voor het
ongeloof, kan het wel niet anders of het
christen socialisme zal biyken een dood
geboren kindeke te zyn. Het verwerft
dan ook geen aanhangers, tenminste niet
onder de besliste christenen. Daarom
moeten de grenzen verwyd. Misschien
wordt nu de aanhang breeder, maar een
aanhang, die staat buiten de grenzen
van bet christendom.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Mijnheer de Redacteur!
Wat hebt u toch een opponent gekregen
in den nieuwen HOOFD-ftedacteur van
de Gfoesche Courant.
Van diens voorganger werd indertijd
gezegd: „Die man houdt 't hier niet
lang uit; daar is ie te fatsoeniyk voor".
En 't bleek waarheid Hij moest weg
Moest zelfs zijn afscheidswoord door
uw orgaan aan zyn lezers schryvenl
Maar die nieuwe hoofdredacteur
Nee maar, die zal 't hier wel uit
houden, hoor!
Als hy zoo door mag gaan, in tegen
stelling met zijn voorganger, dan wed
ik dat ie 't hier wel 100 jaar uithoudt,
en nog in den kop van zijn blad mag
lezen: „200e jaargang".
En goochem dat ie isEn wys Hy
vertelt de diepste gedachten van uw hart.
Hoe ie er toch achter komt? Uit de
koffiedik
Och, ocb, als die arme stakker van 'n
dr. Kuyper eens kon bevroeden, dat zyD
schrijven door zoo'n goochemerd werd
gelezen en becritiseerd, dan kwam ie
vast niet meer in de kou.
En dan die hoofdredacteur van De
Zeeuw
Ai my, die kan ie wel maken en breken
Als ik zoo al die in-venynige stukjes
aan uw adres lees, och wat moet ik u
dan toch beklagen
Vergeef me maar dan is die hoofd
redacteur van De Zeeuw toch een sukkel
O, zoo'n sukkelnog eens, een sukkel
En dan gebruikt ie nog wel clementie
met u
Omdat uwes niet beter weet
Nu geloof ik wel, dat u in uw vest
zakje meer verstand hebt, dan die wjjze
man in allebei zijn broekzakken, maar
ik vond 't toch belabberd, dat ik dat zoo
telkens lezen moest.
'k Begreep niet, dat u zoo'n dom
mensch, foei! reeds 25 jaren uw blad
hebt kunnen staande houden 'k Be
greep niet, dat u zoo'n nacht-schuit
man in Zeeland zulk een krachtige
Anti-i'evolutionaire partij hebt kunnen
makeD, want dat is toch uw werk ge
weest, menscheiykerwijze gesproken.
Toen ik daarover mijmerde hielp me
die hoofdredacteur van de Goesclie Cou
rant uit 't labyrinth o 't is toch zoo'n
wyze man. In 't nummer van Maandag
schreef hy, alsof hy ook de gedachten
van mijn hart kende, en die wilde be
antwoorden
Er zyn tweeërlei soorten journalis
ten-politici de eene soort, die om de
waarheid zich niemendal bekommert,
de andere soort, voor wie de waarheid
hoofdzaak is.
Toen was ik er„De waarheid kan
immers geen herberg vinden", is eeD goed
Hollandsch spreekwoord. Ook nu nog zoo
juist en van krachtDit zoo zijnde is
't niet onduidelijk wat de oorzaak van
die felheid is.
Maar nu bekommer ik me niet meer
over al die hatelijkheden
U ook niet?
Die hooren by die krant.
En by den man
S.
(Den geachten inzender willen we voor
dit stukske geen plaats weigereD, of
schoon we liefst weinig woorden zien
verspild aan het doen van de hoofdredac
tie van het door hem gesignaleerde blad.
Nu we 25 jaar lang, en niet zonder
vrucht, in de pers mochten arbeideD, eD
ons voor enkele maanden door hoogge
leerde en hooggeachte mannen van meer
daü één politieke party lef werd gebracht
voor onzen arbeid, achten we niet ver
waand te zyn als we het geschryf van
iemand, die toch nog maar e6n jong
maatje in het vak is, en zoo poenig
optreedt als de hoofdredacteur van de
Goesche terzijde leggen. Met een blad dat
zóó wordt geredigeerd, voeren we geen
polemiek Ons fatsoen is ons daarvoor
te veel waard. Red.)
Souburg. Donderdagavond vergaderde
de anti-rev. kiesvereeniging in de Chr.
School. De voorz. ds. Kerkhof opende de
vergadering op de gebruikelyke wyze,
de secretaris J. Sturm las de notulen
der vorige vergadering, die werden goed
gekeurd. Tot bestuursleden werden her
kozen M. C. v. d. Putte mot 23 en J.
Suurmond Pz. met 20 stemmen. Beiden
namen de benoeming aan.
Hierna werd door een lid der vereeni-
ging ingeleid bet onderwerp„Vrijhan
del of Bescherming". Spreker begon met
er óp te wijzen, dat bet ministerie
Heemskerk eene herziening onzer tarie
ven heeft aangekondigd. Het is dus goed
het vraagstuk van den vrijbamiel of
bescherming eens goed onder de oogen
te jzien. waar in het dagblad De Zeeuw
de Tariefwet wordt behandeld, verge-
makkeiykt ons dit het werk. De vraag
is: hoe kan een tariefsherziening dienst
baar gemaakt aan de belangen van de
schatkist en tevens strekken ter bevor
dering van den uationalen arbeid. De
rechtsche partyen vragen, dat bet geld,
dat onze arbeiders zelve kunnen ver
dienen, niet langer aan de buitenland-
sche werklieden wordt toegeworpen. In
het jaar i911 heeft de Commissaris der
Koningin in Gelderland aan by na 6000
mannen bewijzen van Nederlanderschap
afgegeven, opdat zij in Duitschland
zouden kunnen gaan werken. Deze had
den hier geen brood, doch in Duitsch
land wel, het land van protectie of be
scherming. Kome er ook in ons land
spoedig verandering. Hierop volgde
eenige discussie. Vervolgens werden
eenige ingekomen stukken behandeld.
Het bestuur stelde voor jaarlijks f5 te
geven voor het antirev. Propagandablad,
dat te Vlistingen wordt uitgegeven. Dit
werd aangenomen. Verder werd mede
gedeeld door den voorz. dat de Bond van
Antirev. Propagandaclubs een blaadje
over de Tariefwet zal uitgeven. Op voor
stel van het bestuur werd besloten 250
exemplaren ter verspreiding te nemen.
Nadat nog werd aangenomen 6 Maart
weer te vergaderen ter behandeling der
Militiewet en overzicht schoolstrijd sloot
de voorz. de vergadering en eindigde het
bestuurslid J. Sturm met dankzegging.
Riiland-Bath. Donderdagavond trad,
daartoe uitgenoodigd door de Landbouw-
vereeniging „Reygersberg" te Rilland in
de zaal van den heer J. Rottier op, mej.
J. J. van Prooyen uit Wateriandkerbje,
welke bijeenkomst voor ieder gratis toe-
gankeiyk was gesteld. De lezing wa3
hoofdzakelyk bestemd voor vrouwen en
meisjes, die het landbouwbediyf uit
oefenen. De opkomst was vry groot te
noemen. Behalve door de vrouweiyke
leerlingen, die in den afgeloopen zomer
hebben deelgenomen aan den cursus in
huishoudkunde, waren nog eenige dames
aanwezig van de leden der vereeniging
„Reygersberg«, terwyl bovendien ook
verscheidene heeren waren opgekomen
om de rede te hooren. Na opening door
den voorzitter, den heer J. J. van Gorsel,
ving mej. van Pfooijen haar rede aan,
door te zeggen, dat de landbouwer door
zijn beroep, vele genoegens geniet, die
de stedeling hem als 'i ware benydt,
door zijn leven en bewegen in de vrye
natuur. Na deze inleiding begon spreek
ster er op te wyzen, welke belangryke
verbeteringen in den landbouw zyn aan
gebracht en wat gedaaD wordt om de
kennis van den landbouwer te vermeer
deren, want naast eene praktische ont
wikkeling behoort ook eene theoretische,
welke laatste soms nog veel te wenschen
overlaat. Doch niet alleen moet onze
aandacht gevestigd zyn op den landbou
wer, doch ook op de boerin, want deze
kan eveneens eene hoogst nuttigen arbeid
verrichten, waarom het noodzakelijk is
aan de opleiding er van in het landbouw
bedrijf geen moeite te ontzien. Het ver-
eenigingsleven van de vrouw moet be
vorderd worden cursussen voor boeren
dochters moeten opgericht worden. En
waarvoor dient nu de boerin zooal te
zorgen Allereerst voor de voeding, waar
over spreekster in den breede uitweidde,
vervolgens dient zij bekend te zyn met
de voornaamste regels der gezondheids
leer, de kleeding, on welke nuttige wyze
zy daarvan gebruik kan maken, en de
ziekenverpleging. De boerin moet de
medehelpster zyn op de boerderij. Than»
