No. 119 1912,
Dinsdag 20 Februari
26e Jaargang.
GHRISTEUJX-
HEI1WSBLAD
VOOR ZEELAim
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wede S. J. DE JONGE-VERWES F, te Goes
F. P, D'HUIj, te Midrtelbi rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
(El IEREN WERKDAG DES AVONDS.
"rijs per Irie maanden franco p. p.1.25
Knkele nu miners. B 0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
wis 35*§8&rÊ!£a§S5&m^^3Sïv5^S&ï5S&wsï AsSSsg
v ui 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 ceal
F, mllieberichten van 1—10 regelr Iedere regel
m- er 10 cent
V.
Op den voorgrond moet dus worden
gesteld dat er in het ingediende ontwerp
vaD minister Kolkman systeem zit. Ge
kunt zeggenIk ben het er niet mee
eensik verwacht er geen voordeel maar
schade van. Maar niemand zal kunnen
ontkennen, dat er in deze Tariefwet geen
gedachte zit.
Daarbij moet men nu echter ook in
het oog houden, dat als men ean tarief
van invoerrechten heft, dit tarief een
beschermend of een fiscaal karakter
moet dragen.
Een tarief is zuiver beschermend als
men evenals in Duitschland en Frank
rijk zware rechten heft van 80 en 40 pCt.
Dan beschermt men de nijverheid. Dan
kunnen de beschermende artikelen on-
mogeiyk door het buitenland meer goed-
kooper worden geleverd. Dan houdt men
de invoer van zulke artikelen absoluut
tegen, omdat zij veel te duur zouden
zijn in vergelijking met de prjjzen in
ons vaderland, door de hooge invoer
rechten.
Xatuurltjk leenen niet alle artikelen
zich voor beschermende rechten. Alleen
die in ons vaderland groeien of gemaakt
worden. Dus bijvoorbeeld geen sinaas
appelen. Door een invoerrecht op sinaas
appeltjes zou onze eigen nijverheid niet
gebaat worden.
Evenzoo is het met koffie en thee, die
alleen buiten Nederland kunnen worden
geplant. Op zulke artikelen kan hoogstens
een fiscaal recht worden geheven.
Fiscaal komt van het Latijnsche woord
fiscus, hetwelk doelt op financiën. Een
minister van financiën, die dus een tarief
wil heffen, dat niet de bescherming der
nijverheid bedoelt, zal dus de financiën
sterken en het tarief daarom een fiscaal
karakter dragen.
Wrnneer het echter niet in de eerste
plaats een fiscaal tarief is, maar als de be
doeling is den invoer uit het buitenland
onmogelijk te maken, dan heet het een
beschermend tarief, een tarief, dat de
nijverheid inderdaad beschermt, dat pro-
tegeerend werkt, dat protectie wordt ge
noemd.
Nu is echter het tarief, hetwelk we thans
hebben, deels zwak beschermend, deels
fiscaal. En dat zal nu ook het geval zijn
met het ontwerp van minister Kolkman.
Dit tarief wordt echter voorgesteld als
dat er noodzakelijk uit voort zal vloeien
de ondergang van ons vaderland, dat Ne
derland in elk geval aan den rand van den
afgrond zal worden gebracht.
Zooals we echter reeds zeiden, in de
Tariefwet van minister Kolkman worden
de grondstoffen vrijgelaten, halffabrikaten
met hoogstens 6°/o belast, afgewerkte en
geheel afgewerkte fabrikaten met respec
tievelijk 10 en l2°/0. Dus dé bewering
dat de nieuwe Tariefwet in de eerste
plaats beschermend zal werken, gaat niet
op. Maar wel zal dit ontwerp onze indu
strie veeleer steunen dan afbreken.
Welke argumenten voert men dan
tegen de Tariefwet van minister Kolkman
aan
Ten eerste, dat de nijverheid die in
naam zal worden beschermd er in het
geheel geen baat bij zal vinden.
Ten tweede, dat alles duurder zal wor
den. Door trustvorming van verschillende
kooplieden en fabrikanten zullen de prij
zen enorm stijgen.
Ten derde, dat de kleine man inzon
derheid het slachtoffer zal worden. Dat
het opzetten der prjjzen hem het meest
zal drukken.
Ten vierde, en dat vooral op het platte
land by den landbouwer, dus ook op
Krabbendyke, dat voornameiyk de land
bouwende stand van deze nieuwe Tarief
wet de wrange vruchten zal plukken,
dat de landbouw achteruit zal gaan, dat
deze er door bedreigd wordt.
Dit viertal argumenten wordt inzonder
heid en het meest gebruikt om de Tarief
wet van minister Kolkman 'e bestrijden.
En nu is het volgens spreker zijn taak
deze argumenten achtereenvolgens te
weerleggen en andere argumenten te
Doemen, die duidelijk zullen bewijzen dat
de nieuwe Tariefwet dienstbaar zal zijn
aan de welvaart van ons land en volk.
19 Febr. 1912.
Patrimoniums vergadering.
Met een enkel woord gewaagden wjj
reeds van 't voornemen van Patrimonium
om onze kleine luyden voor te lichten
omtrent de sociale wetten van dit mini
sterie en de tariefwet.
Heden, Maandag, begint de actie in
ODze provincie. De heeren v. Vliet, voor
zitter, en Smeenk, hoofdredacteur van
het weekblad Patrimonium hopen te
Middelburg op te treden.
Het zal een mooie avond zijn, wan
neer alle belangstellenden en belangheb
benden trouw opkomen.
Wy hopen op een flinke opkomt; en
spreken de verwachting uit dat ook Goes
alsnog in het reisplan van den heer
Smeenk worde opgenomen.
Het bouwwetje.
Dit wetje komt spoedig in de Tweede
Kamer in bespreking.
Zou er nog kans zjjn op zoodanig een
wijziging dat het onze scholen inderdaad
helpt f
De Chr. schoolvereenigingen hebben
een adres aan de Tweede Kamer gericht,
waarin wordt geklaagd over te geringe
tegemoetkoming in de uitgaven aan hef
opnemen van Bouwkapitaal verbonden,
zoodat vooral de groote steden er weinig
of niets aan zullen hebben-
Adressanten toonen met cyfers aan voor
hoevele kinderen daar tevergeefs plaats
op bijzondere scholen gezocht wordt.
Plannen voor nieuwen bouw zyn dan
ook reeds in breede reeks voorbanden
maar tot den bouw van nieuwe scholen
kan niet worden overgegaan, omdat op
het schoolgebouw slechts 50 °/o hypo
theek is te verkrygeD, en de hooge kosten
voor bouw in de groote steden niet
rechtstreeks te vinden zyn. Te Rotterdam
alleen had men in December 1911 meer
dan 600 kinderen, die plaatsing zochten,
niet kunnen opnemen, zoodat ze naar de
openbare school zijn moeten gaan.
Niet minder dan zes nieuwe scholen
zouden te Rotterdam onmiddeliyk besteld
worden, z*o er maar geld voor was.
Natuurlijk drukt deze verlegenheid heel
het land door, met name ook in arme
streken, maar toch springt vooral in de
groote steden de achterstand in het oog.
Zondert men toch de vier groote steden
uit, dan had er sinds 1867 een klimming
plaats in het aantal Christelyke scholen
van 159 tot 894, terwyi in Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en Utrechtsamen
de toeneming van het aantal slechts van
52 tot lil opliep. In het overige land
meer dan vervyfvoudiging, in de vier
groote steden steden weinig meer dan
verdubbeling.
Op gron: van een en ander wordt dan
gewezen op de wenscheiykheid, om van
Rykswege kapitaa voor den bouw be
schikbaar te stellen, voorzoover dit kapi
taal niet hypotheca'r te vinden is, d. i.
voor 50 pet. En voorts de noodzakeiyb-
heid bepleit, om in aansluiting aan wat
Art. 53 voor de Openbare scholen doet,
in bijzondere gevallen ook voor het byzon-
der oriderwys veel verhoogde bydrage
in de Bouwkosten beschikbaar te stellen.
Kon noch het een noch het ander, dan
dringt de petitie er op aan, om althans
de bydragen voor de drie Categorieën, die
nu op f80, f90 en f 100 zijn voorgesteld,
per leerling te verhoogen op f 100, f 150
en f200.
Deze petitie, door ons in samenvatting
aan Ds Standaard ontleend, en de actie,
die er van schoolbesturen en kiesveree-
nigingen uitgiDg, doet zien dat de teleur
stelling in alle kringen waar het Chr.
onderwys wordt begeerd gevonden wordt,
en bet recht op schoolstichting voor velen
waardeloos wordt, wanneer niet, geiyk
immers ook de openbare school.|de bijzon
dere school geldelijk gesteund wordt by
den bouw.
Algemeene instemming metdemotie-
Almelo is noodig. Wy dringen er alsnog
op aan.
Den 20 Febr. komt de Tweede Kamer
byeen.
Een gezegeld adres met de mededee-
ling dat men met 't adres-Almelo instemt,
is voldoende. Natuuriyk niet om het
gewenschte terstond te verkrijgen, maar
om de regeering te overtuigen van de
wenschelykheid eener grootere tegemoet;
koming dan het bouwwetje biedt.
De openbare scholen worden opgericht
door Ryk en gemeenten, en volledig
onderhouden.
Jaariyks brengen de voorstanders van
Christeiyk onderwijs in den lande hon
derdduizenden guldens gemeentebelas
ting op voor het openbaar onderwys
waarvan zij uit beginsel geen gebruik
maken.
De byzondere school mag dat geld,
hetwelk zy boven de Rykssubsidie noo
dig heeft, niet uit de Gemeentekas nemen.
Dat verbiedt de Wet. Het tekort moet
derhalve door de voorstanders zeiven
worden aangevuld.
Derhalve eerst moeten zy mee betalen
aan oprichting en onderhoud van open
bare scholen, van welke zy geen gebruik
makenen daarna moeten zy zich nog
zware offers getroosten voor den bouw
hunner eigene scholen, die door de ge
meenten aan haar lot worden overge
laten.
Jaariyks besparen de voorstanders van
het By zonder Onderwijs aldus circa seven
miljoen gulden aan de gezameniyke ge
meenten. g
Een wetsontwerp tot opheffing van dit
schreiend onrecht is broodnoodig. Het
wordt door alle voorstanders van bijzon
der onderwys -begeeid, en allicht door
vele voorstanders van openbaar neutraal
onderwys niet tegengestaan uit het oog
punt van recht en billy kheid.
Snelle afloop.
In hunne meetings vertellen de sociaal
democraten telkens weer dat ook Christen
werklieden tot de S. D. A. P. kunnen toe
treden, omdat er nu reeds zeer vele op
rechte beiyders van den Christus het
socialisme hebben omhelsd. En dan
worden als voorbeelden aangehaald de
dominée's van De Blijde Wereld en de
familie Enka. Die worden dan in één
adem aangeduid als de Christen-so
cialisten.
Nu is deze saamvoeging onjuist. De
mannen van Opwaarts, dat zyn Daan
v. d. Zee, Agur, JaDze, en hunne vrou
wen, o.a. Enka en Johanna Breevoort,
zyn de christen-socialisten. Niet de
mannen (en vrouwen) van De Blijde
Wereld; dat zyn de modernen, die den
Zoon loochenen, en dus ook den Vader
niet keDnen, en eenvoudig de moderne
prediking en leer gebruiken als voertuig
voor hun sociaal democratische propa
ganda. Maar de anderen Enka, c.s.
- aanvaarden als grondslag voor hun
streven de Twaalf Artikelen des Geloofs,
en zyD derhalve van deze moderne so
cialisten zeer duideiyk te onderscheiden.
Helaas, er dreigt gevaar dat deze
scheidingsiy n tusschen moderne en recht
zinnige „christen"-socialisten zal worden
uitgewischt. Niet meer of minder toch
wordt in een der laatste nommers van
Opwaarts, 't orgaan van den Bond van
christen-socialisten gezegd dan
dar men het socialisme heeft ge
predikt, omdat naar hun inzicht hun
christelyke overtuiging dit gebiedend
eischt. Maar dat men zich heeft mis
rekend, toen men ieders persooniyke
christelyke overtuiging meende te
vinden in de algemeene christelyke
beliideni» der XII Geloofsartikelen, in
de Statuten genoemd. Derhalve is
het oogenblik gekomen, om de denk
beelden in zuiverder woorden te be
lijnen, temeer nu de groei der orga
nisatie de twijfelachtige waarde van
het statuut aan den dag brengt. Men
ziet nu, dat men bet socialisme ver
dedigt op grond van de christelijke
zedewet, niet op grond van een christe
lijke dogmatiek.
De dogmatische hinderpaal zal uit
de beginselverklaring moeten worden
weggebroken. De grenzen moeten
worden verruimd en men mag niet
langer honderden buiten zyn ryen
houden door de draadversperring eener
dogmatiek, die met een sociaal-etisch
streven niets te maken heeft.
Wij hebben altyd gevreesd dat het met
dat Christen-socialisme mis zou loopen
dat het zelfstandig naamwoord zyn bij
voegiyk naamwoord zou cpeten(le subjec-
tif de vore son adjectif). Maar dat de snelle
afloop zoo snel zou plaats hebben, zal wel
niemand hebben kunnen vermoeden.
Terecht schryft ds Slotemaker de Bruyne
er in De Voorzorg van
De Bond heeft zich in Juli 1907 ge
plaatst op den bodem der apostolische
geloofsbelijdenis. Na vier en een half
jaar neemt men in ernstige overweging,
uit zjjn statuten weg te doen, wat het
positief-christelijk karakter van den
Bond moest waarborgen.
Dat is zeer ernstig.
Men zal straks bonderden als lid aan
nemen, die op dezen grond niet staaD.
Dat is even ernstig, want daarmede zal
bet «Christelijke* van Opwaarts niet
positiever behoeven te blijven dan het
„Christelyke8 van De Blijde Wereld.
Maar het ernstigste schynt ons, dat
hier wordt verklaard: de dogmatiek
„heeft daarmede niets te maken8.
Zeer juist stelt dan de Utrechtsche pre
dikant de vraagIs, wie dat zeggen kan,
zélf nog een positief Christen
Zoo ergens dan geldt het hier: snelle
afloop als der wateren
Bestrijding van het onkruid.
Het groote nadeel dat het onkruid den
landbouwer kan berokkenen is algemeen
bekend en de stryd tegen dezen vyand
gaat steeds rusteloos voort. Deze bestry-
ding geschiedt zoowel direct als indirect.
Het gebruiken van zuiver zaaizaad is
een der middelen, om de verbreiding van
het onkruid te voorkomen. Nu de tyd
weer aanbreekt, om zaaizaden aan te
koopen, is het niet overbodig, om even
te wyzen op het groote belang van zui
ver zaaizaad te kiezen. Vooral by het
aankoopen van klaverzaden lette men
streng op de zuiverheid. De klavei heeft
twee geduchte vyanden n.l. warkruid en
bremraap. Beide gewassen zy'n parasieten,
echte klaploopers,die ten koste van hunne
gastvrouw leven By den aankoop van
klaverzaad meet men eischen, dat het
absoluut vry is van warkruid en brem
raap. Een ander middel, om het onkruid
te bestryden is het beter maken van de
levensvoorwaarden onzer cultuurgewas
sen. Daartoe behoort in de eerste plaats
eene goede grondbewerking gepaard met
een flink geregelde waterafvoer. Is deze
afvoer niet voldoende geregeld en de
bodem dientengevolge te vochtig, dan
kan de dampkringslucht niet voldoende
in den bodem dringen en een gevolg
daarvan is, dat de wortels niet voldoende
kunnen ademhalen.
Daardoor ontstaat een gebrekkige wor
telontwikkeling. De onkruiden hebben
daarvan minder te ïyden dan onze land
bouwgewassen en kunnen dus op natte
bodems betrekkeiyk gemakkeiyk den
stryd om het bestaan tegen de landbouw
gewassen aanbinden. Nat land is dan ook
dikwijls vuil land. In de tweede plaats
kan men voor de cultuurgewassen betere
levensvoorwaarden scheppen, wanneer
men zorgt voor eene oordeelkundige be
mesting. Ook hier zyn de onkruiden onze
landbouwgewassen de baas, daar zy door
hun sterk wortelstelsel in staat zijn, om
nog voedsel te halen uit pen bodem,
welke de cultuurgewassen laat hongeren.
Zorgt men voor een dichten stand van
het gewas, an zal dit heel wat onkruid
verstikken. Brengt men het bovenstaande
in praktyk, dan zal men heel wat minder
geld uit moeten geven voor het wieden
en oogst zal er zeker niet slechter
door zyn.
Op de zaaigranen tentoonstelling
vanwege de Hollandsehe maatschappy
van landbouw te Amsterdam gehouden,
werd de firma Van den Bosch Co. te
Goes, bekroond voor gelezen kortloof
kroonerwten, gelezen kortloof groene
erwten, kortloof paardeboonen, zegeha-
ver; en ,ep de tentoonstelling te Rotter
dam voor gelezen kortloof groene erw
ten, kortstroo paardeboonen, langstroo
paardeboonen, royal jubilee haver en
zegehaver.
TOS? ©31 ^m©TO@ïl.
Middelburg. By Kon. besluit is be
noemd tot plaatsvervangend griffier by
den raad van beroep (Ongevallenverzeke
ring) de heer mr J. A, Fokker, agent der
Credietvereeniging alhier.
Goes. Middenstandsbeweging onder de
smeden. Alhier zal a.s. Zaterdag' voorde
„Smedeuvareeniging Z. Beveland afd. van
den Bond van Smedenpatroons in Neder
land8 optreden de heer D. Reerink, ac
countant te Amsterdam, met het onder
werp „De boekhouding in verband met
bet smidsbedryf8. Waar alles zich orga
niseert is het ook voor de smeden wel
wenscheiyk, dat er eene flinke organisatie
kome. Dus smeden, voor een oogenblik
bet gereedschap terzy de gelegd en naar de
eerste vergadering van dienjjaard, die hier
gehouden wordt, en die wellicht op vele
plaatsen verbetering kan brengen.
Goes. Door B. en W. dezer gemeente
is benoemd tot helpster op de bewaar
school, vacature J. F. vsn de Voorde,
mej. E. M. Sampon alhi ingaande 1
Maart as.
Goes. Benoemd tot fitter aan ds gas
fabriek alhier met ingang van 1 Maart
a.s. J. Visser H.J.Tz. alhier.
Goes. Met hartelyken dank ontving
de wijkzuster twee giften voor .verleende
hulp één van f10 en één van f2.50.
Vlissingen. Het te Feyenoord gebouw
de stoomschip „Van Cloon" voorde In
dische pabetvaart is Zaterdagavond elf
uur alhier van Rotterdam aankomen en
ter reede geankerd. Na gehouden proef-
j tocht des Zondags, aanvaardde het schip
zyn eerste reis naar Java.
j Vlissingen. Het op de Maatschappy
„De Schelde" g bouwde stoomschip »Me-
rauke* voor de Rotterdamsche Lloyd, ver
trok Zondagmorgen ongeveer half tien
uur van bier naar Rotterdam, teven3 tot
het houden van een proeftocht.
Vlissingen. Bij Kon. besluit is met
ingang van 1 April a.s. aan den heer J. K.
Steketee, op zyD verzoek, eervol ontslag
verleend als Bluismeester by het kanaal
door Walcheren.
Oostkapelie. Alhier is in den nacht
van Zaterdag op Zondag by den land
bouwer P. S. een der twee by elkaar
zittende jonge varkens, z g. n. mestput-
loopers,uit bet: hok gehaald, doodgestoken
en medegenomen, van dader of daders
is niets te bespeuren dan wat achterge
bleven gebruikte lucifers.
