oofihis.
No. 100 1912,
Maandag 29 Januari
26e Jaargang
VOOR ZEELAID
mm,
HISTORISCH
Hnnr:
ru
'beider,
ielburg.
>P
lens,
nemttideni
id Paard, één
ij
GANSEMAN,
E KOOP
f-khout,
'liggekerke.
l w Utrechtsch
Veerwagen,
een Lamoen-
[eelmolen en
WAARDE,
Men.
per, 2 Wortel-
en een groote
LM Jz., Smid,
Ien, Kortloof,
fkens, en een
YERHAGE
[uw gebouwd
juin
1 e z e 1 i n g e.
T. BIERENS,
irsknechi
Ibij L. M DE
irsknecht,
Ikken, om de
rh te nemen,
jmde omgaan,
[tede getuigen
st bureau van
lalfvas
Maart
petlil oi leerling
onder letter
o e s.
Iiagd
I knecht
te
iavenisse.
echt
ior vastwerk
JEKKEBOOM,
|,W o 1 f e r t s-
lar.
bode
|n gezin, liefst
tj M. GELOK,
:io
Iliere,
liddelburg.
Ie Verwest Goes
VERSCHIJNT ZESMAAL PEP WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES F, te Goes
F, P. D'HU'j, te iiddelbi rg.
PRÏJS DER AL>VERTENTÏËN
B|j dit nummer behoort een Bijblad.
INGEZONDEN STUKKEN.
,e Niewwdorp.
I inwoniDg, bij
B plaat.
1- mjBmBm
IE1 'EREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per Irle maanden franco p. p., o J.25
Hnkele nummersr v 0.05
UITGAVE DER FIRMP S
EN
vin 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
F. milieberichten van 1—10 rege!: 1. -, iedere regcï
tn< ei 10 cent.
27 Jan. 1912.
Kr a s.
Te Watergraafsmeer heeft de heer De
JoDg, de unie-liberale en vrijzinnig demo
cratische candidaat in het Kamerdistrict
Hilversum blijkens het verslag in Het
Handelsblad aaD (het einde van het debat
den kiezers aangeraden te stemmen op
hem of op den sociaal democraat.
Het verslag zegt
Spr. besloot met den raad den candi
daat der S. D. A P. niet den scheur
maker der S. D. P. of den candidaat
der vrijzinnigen te kiezen, den candi
daat der vrijzinnigen, zoo men over
tuigd is, dat vaD de vrijzinnigen nog
veel te verwachten is en dat zij hun
idealen nog niet hebben verloren.
Dit is wel een der meest krasse staaltjes
van zelfwegwerping, hielenlikker^ en po
litieke karakterloosheid. Zulks te meer en
te eer omdat de sociaal democratische
debater De Roode dezen liberalen spreker,
wegens diens poging om door sociaal
democratisch te willen doen in zijn eerste
rede, geducht in het zonnetje had gezet.
|§Wi) lezen toch in het verslag
Ook thans leverde de beer De Jong
eeD pleidooi' ten gunste van het alge
meen kiesrecht en van toekenning van
het kiesrecht ook aan de vrouw, waar
van in geen geval een dameskiesrecht
gemaakt mag worden ten gunste van
Staatspensioneering de kosten te
vinden uit de directe belastingen.
Waarop de heer De Roode reageerde
Da rede van den heer De Jong hooren-
de, moet men tot de slotsom komen
wat is die man sociaal, wat is die man
democraat. Misschien, heeft iemand wel
gedacht, is die man wel sociaal demo
craat. Dat is echter niet het geval.
Hoe komt bet dat hier iemand van de
liberalen spreekt met de leuze der
sociaal democraten Dat komt omdat
de liberaleD, evenals de clericalen, een
eigen economisch politiek besef misseD.
Spr. zette daarop uiteen, dat èn op
kiesrecht gebied èn op het gebied van
het Staatspensioen de liberalen door de
sociaal democraten gedwongen zijn om
hunne leuzen over te nemen. Wil men
dat het in den geest der sociaal demo
craten verder gaat, dan moet men den
sociaal democratischen candidaat kie
zen.
En zie nu na deze afstraffing van de
beginselloosheid der liberalen en den libe
ralen candiaaat, spreker van dezen avond,
komt deze als een hond,die van zijn mees
mier slaag heeft gehad, kwispelend ztjD
meester tegemoet om hem de hand te
lekken.
Opmerkelijk is ook, dat by datzelfde
debat de debater van de S.D.P., zekere heer
Luteraan, z|jn toespraak eindi ?de met den
raad om een der beide socialistische candi-
daten te kiezen.
Die beval dus ook den sociaal democraat
aan.
Die derhalve den besten avond had.
Hoe men het ook bekakt, het heeft veel
van een tragi-comedieDe slaaf, die de
roeten van z|jn drijver kust.
In troebel water visschen.
Als tegenhanger (pendant) van de
schilderij van den unie-liberalen candi
daat die kruipt, hebben w|j hier een
unie-liberaal blad dat kuipt.
Het Vaderland schrijft heel sympathiek
over den Cbr. historischen candidaat in
Hilversum, wiens verkiezingzij „al
lerminst (zou) betreuren"„De antire
volutionaire partij", zegt zij, „heeft in
de Kamer te veei zetels", en nu komt
by lederen antirevolutionairen zetel, die
tegenwoordig open komt, een der groepen
van de coalitie het district opeischen.
Zoek is dan Jde mystieke band*, Het
blad herinnert^hierbjj aan Ede, Breuke-
len, W|jk b|j Duurstede 8n Hilversum.
Eu dan heet het verder:
„Het is wel droevig voordeanti-
jj -revolutionaire partij. Maar juist daar
om zien wy dit proces met genoegen.
De party van dr. Kuyper toch is voor
ons niet de minst gevaariyke der
rechtsche groepen met het oog op den
.landsvrede en een gezonde ontwikke
ling onzer staatkunde, zy kent slechts
één belang: dat van eigen party. Daar
aan offert de partijleiding alles op,
eeriykheid en waarachtigheid in de
eerste plaats. Bovendien gebruikt zy
al meer haar macht om de Regeering
in haar lijn te dry ven. Het landsbe
lang eischt derhalve dit zyo wy
met de partyen van de heeren Lobman
en Nolens geheel eens dat die party
zooveel mogeiyk tot haar ware pro
porties teruggebracht worde. Eu daar
toe kan iedere tusschentjjdsche Kamer
verkiezing, die er voor in aanmerking
komt, worden aangewend(en) dan
zal het reeds win3t zyn, wanneer door
een hoog vryzinnig cijfer een herstem
ming tusschen Rutgers en 's Jacob
bewerkt wordt, waarbij de onzen dan
het heft in handen hebben".
Wat hier gezegd wordt is een „goede
aanteek^ning" voor de anti revolutio
naire party, welke wy goed onthouden
moetenondanks de walgeiyke taktiek
van kuipen en verdeelen die er uit
spreekt.
Eén stem.
Het volgende bericht vraagt de aan
dacht
„Een natelling van de stemmen heeft
aan het licht gebracht, dat te Bingen
de natie naai liberaal Becker met 12,012
stemmen gekozen is tegenover den
vryzinnigen Korell, die 12,010 stemmen
haalde. De meerderheid van 2 stem
men, waarmee Becker gekozen ia, i»
wel de kleinste, die b(j deze verkiezing
bereikt is".
Dit stukje is een waarschuwing om te
letten op laksche kiezers, die meenen
dat het op hun stem wel niet zal aanko
men en op trage kiezerskweekers door
wier traagheid iemand die met hun voor
lichting nu op de kiezerslyst had kunnen
komen, er afbleefen daarom straks niet
stemmen kan, zoodat niet de candidaat
van den tragen kiezerskweeker of van
den lakschen kiezer, maar diens tegen-
candidaat -uit de bus komt.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Geachte Redactie!
Donderdagmorgen De Zeeuw in handen
krygende, zie ik myn naam genoemd
in een ingezonden stuk van den heer
V., die meerdere inlichtingen vraagt
over de geheelonthouding. De redactie
schryft er onder, dat zy roy gaarne het
woord geeft en even gaarne voldoe ik
aan dat verzoek.
De heer V. begint meerder belang te
stellen in de beweging van de geheel
onthoudiDg en vraagt, of men meerder
jarig zyn moet om de belofte te teekeneu.
AntwoordOm lid te worden van de
Nationale Christen-Geheel-Onthouders-
Vereeniging moet men 18 jaar zyn (over
andere vereenigingen spreek ik niet uit
onbekendheid). Deze leeftijdsgrens is
echter geen bezwaar om ook vóór dien
tjjd kennis te maken met deze beweging
want en zoodoende kom ik van zelf
op uw andere vraag ook de jeugd
kan bereikt worden. Op plaatsen waar
een goede afdeeliDg bestaat wordt ook
weldra een onder-afdeeling gesticht, ge
naamd„D« Hoop der Toekomst", waar
aan jonge mensehen op eenvoudige wyze
deze goede zaak wordt bygebraeht (in
Vlissingen is zulk een onder-afdeeling).
Hiervoor is natuuriyk noodig de steun
en het goede voorbeeld der ouders. Wil
de heer V. over dit onderwerp, betref
fende de jeugd, meerdere inlichtingen
lezeD, dan geve hy my zyn adres op
en ik zend hem gaarne ter leen het
maandschrift „Enkrateia", jaaigang 1911,
waar in aflevering 8 en 9 eenige dege-
ïyke opstellen geschreven staan over de
manier, waarop zulk «en afdeeling van
jeugdige pprsonen („Hoopder Toekomst")
heb best geleid wordt, en welke leer
middelen, verhalen en platen enzenz.,
bet mee3t doeltreffend zyD.
Het deed ray inderdaad goed, dat
iemand meerdere belangstelling gaat
krijgen in de geheel-onthoudersbeweging.
Wanneer het daar nu maar niet alleen
b|j biyft, dan kan die belangstelling lei
den tot meerdere kennismaking met
deze zaak.
Vooral kennismaken on begrypen. Want
het is droevig om te hooren wat tal van
bezwaren voortdurend worden ingebracht
tegen de geheel-onthoudersbeweging.
Bezwaren, die meest voorkomen uit
onkunde en wanbegrip. De een vindt het
zoo overdreven, de ander zoo onnoodig,
eeD derde vindt bet goed voor dronk
aards enz. enz. en vooral godsdienstige
bezwaren, nl. dat er een W82kheiligheid
door geleerd wordt, of dat een geheelont
houder van zyn geheel-onthouding een
grond voor zyn zaligheid gaat maken of
hoogmoedig wordt enz. enz. Ik wil gaarne
verklaren, dat ik alle werkheiligheid ver
foei uit het diepst van myn hart en dat
alle deze bezwaren alleen bestaan in het
verstand van de matige drinkers en door
h8n altyd maar weer te voorschyn ge
bracht wordeD, ook al zijn zy honderd
maal weerlegd.
Alle deze bezwaren en nog veel meer
(die ik gaarne uitvoeriger zou willen be
spreken) vallen weg als wy het beginsel
zuiver stellen.
Daar rust op ons volk een vloek door
de drank. Op elk dorp weet ge de gezin
nen, waar de drank ellende brengtelke
familie weet er van mede te spreken
er is een waariyk ontzettende ellende
ontstaan.in hooge en lage kringen, licha-
meiyke en vooral geestelijke ellende, ver
driet van huismoeders, kinderleedveel
lijden ook van kinderen tot in het tweede
en derde geslacht. De drankellende is
groot.
Daarover zyn wy het allen eens, vol
komen eens.
Maar nu komt het verschil. Allen geven
wel toe, dat de schade door de drank aan
gericht groot is in ons maatschappeiyke
samenleving maar niet allen wenschen
nu mede te stryden tegen die sch'ade en
biyven maar liever met de oude sleur
meegaan en matig drinken Waarom?
Omdat zy niet door biy ven denken over
dit vraagstuk en zich niet indenken in
de drankellende. Want dedea zy dat
dan zou vaD zelf de vraag komen „Wat
is daartegen het beste strydmiddel En
wie die vraag eenmaal stelt en biddende
durft afvragen, die komt van zelf tot de
overtuiging, dat niet matigheid, maar
geheelonthouding het krachtigste stryd
middel is. Uit welk beginsel Uit mede
lijden met zooveel schade aan kerk en
maatschappy en omdat de liefde van
Ghristus ons dringt
Duideiyk wil ik zeggeD, dat iemand
maar niet plotseling door een ingezonden
stuk geheel-onthouder wordt, maar- wèl
als by over deze zaak blijft nadenken
en zyn ïoeping ook ziet, in den sfci-yd
geroepen te zy n iedereen en de mati
gen moeten beginnen uit bovengenoemd
beginsel, om zoodoende op elk dorp een
kring te krygen van personen, die ook
tie vele vraagstukken gaan onderzoeken
die met het drankvraagstuk samenhan
gen (drank en het lichaam, drank en
zedelijkheid, drank en zendinghet soci
als vraagstuk sn ds alcoholalcohol en
kindersterfte; enz., enz.). Wat een zegen
kan zulk een vereeniging verspreiden.
Wonderiyk. biyft. het ODdertusschen,
dat zooveel overtuigde Christenen dit
beginsel niet willen begrypen en er al
tyd zich maar biyven afmaken met eeD
tekst of met het zeggen, dat zjj zoo ma
tig zi,jn en de drankellende om zich
heen zien gebeuren, zonder zich iets
van deze dingen aan te trekken en ma
tig blijven voortdrinken. Zouden zy ooit
met een borrel in de hand durven bid
den „Uw koninkryk kome" 't
Onbegi-ypeiyk biytt het dat zooveel
overtuigde Christenen het wel mooi
vinden, als de dominé door zyn geheel
onthouding een dronkaard van zfjn drank
afhelpt, ozoo mooimaar zelf
geen hand uitsteken om nu ook eens
te helpen en een kring te vormen van
geheel-onthouders,die als een zuurdeesem
werkt en tot steun wordt van eiken
dronkaard, die van zijn drank af wil.
Niet wonderiyk, maar duivelsch wordt
het, als wy zien, dat zoovelen een ge
wezen dronkaard weer een borrel gaan
aanprijzen en zoo de oorzaak worden
van zyn terugvallen, in zyn dronken
schap. Eo wie terugvalt, valt dieper.
Daarom, myn onbekende hoor V., laat
het niet alleen biyven bij belangstelling,
maar kom over en" help. Bestudeer onze
geschriften en verspreid lectuur. Begin
in uw eigen kring te getuigen en te
overtuigen van ons beginsel dat het
hier gaat om een schoonen stryd tegen
een machtigen vyand.
Geachte. Redactie, ik dank U voor
Uw gastvryheid.
Uw dw.
J. A. VAN SELM8.
Grijpskerke, 26 Jan. 1912.
Geachte Redactie.
Beleefd verzoek ik U eenige plaats
ruimte iu U w geëerd blad, om een woord
te richten tot onze
LANDBOUWERS.
Keeds lang werd in boerenkringen ge
voeld het gemis eener belangryke zaak,
namelijkEen leidende vertegenwoordi
gende organisatie.
Moge de Boerenbond in de Katholieke
Provinciën deze taak vrywel vervullen,
de overige Provinciën bezitten dergeiyk
machtig lichaam niet, en als er al een
min of meer beduidende landbouwmaat-
schappij bestaat, dan mist deze veel-
maals geheel en al de Christeiyke boeren.
Men heeft wel dorpsvereenigingen,
doch deze bevorderen óf de coöperatie
öf het vakonderwijs, met volkomen voor
bijgaan, der vele ernstige misstanden,
die den boerenstand aankleven, en welke
met 's Heeren bulp, alleen door een
machtige hecht aaneengesloten landbou
wersorganisatie kunnen worden wegge
nomen. Daarom is een comité gevormd
van ernstige, der zake kundige mannen,
die besloteD hebben op te richten een
Bond van Nederlandsche Landbouwers,
en die by deze alle boeren oproepen, om
met ons, eeDswillend te velde te trekken
tegen de bestaande verkeerde toestanden.
Wy meenden de hoofdgrieven onzer
boerenstand aldus te kunnen formu
leeren
1. 08 tegenwoordige wyze van huren,
is een kanker die gestadig de géheele
klasse van huurboeren aanvreet. Het is
niet alleen een eereplicht, maar ook een
eisch van zelfoehoud voorlederen boer om
mede ie werken dat deze rotte plek uit
het overigens gave lichaam worde uit
sneden.
2. Tegenover melk- en suiketfabrikan
ten, die op heden de boeren naar wille
keur ringelooren, moet de boerenstand
macht tegenover macht stellen, hetgeen
alleen door 'n vereeniging die zich over
't getmele land uitstrekt bereikt kan
worden.
3. De boerenstand moet beter contact
verkrygen met de Regeering, zulks met
Gtk' S1ESK3S3KHOC sa SWOMtSF
het oog op de maatregelen by besmet
teiyke veeziekten, en voornamelijk om
de sociale en andere wetteD, die de
boeren troffen of bedreigen. Aangezien
men vergeet, dat niet de arbeider, maar
de kleine boer ds sociaal zwakke is, en
hem dus in de eerste plaats de boeren-
sociale wetgeviDg, ten goede moet komen.
Dan moet er eenheid gebracht worden
in coöperatieve vereenigingen en'fondseD,
waarvan opvoedende kracht moet uit
gaan en die niet uit egoïstisch winst
bejag moeten voortspruiten, doch be-'
hooren opgericht en verbonden te worden
door en aan lichamen, die het heil van
den boerenstand waarachtig voorstaan.
Ten slotte zy medegedeeld, dat we
niet de bedoeling hebben ons op politiek
terrein te begeven, maar alleen wenschen
te zyn de leidende vertegenwoordigende
organisatie.
Dat we verder willen medewerken, om
het goede oude, ons door de vaderen
overgeleverd, in zeden, gewoonten en
bouworde te bewaren, en dus Cbristeiyk
zijnen wel in tegenstelling van den
Boerenbond in Protestantschen zin.
Een brochure, waarin ons streven en
genoemde eischen is omschreven, wordt
aan ieder gezonden die zijn sympathie
aan ons betuigt.
Hierby lasscben wy in, dat eenige
Kamerleden bereids hun toezegging tot
steun hebben gegeveD.
Een iegeiyk die wil medewei ken aan
ons doeleen krachtige, onafhankelijke,
van misstanden gezuiverde boerenstand,
zende aan Mr. P. B. Bouwman, wynbaven
83 te Rotterdam, zyn naam, beroep en
adres.
U zeer dankend voor de plaatsing,
verbiy ve
Hoogachtend,
WOUTER BARENDREGT.
Landbouwer te Charlois bij Rotterdam.
iliddelburg. De gewone audiëntie van
den Commissaris der Koningin in Zee
land zal op Donderdag 1 Februari a. s.
niet plaats hebben.
Goes. Vele vogelliefhebbers hebben
Vrydagavond in de sociëteit v. O. V. eeni
ge genotvolle uren doorgebracht onder
het gehoor van den heer W. H de Beau
fort van Woudenburg, die voor Weten
schappelijke Belangen optrad met een le
zing over De vogels in den winter", toe
gelicht met lichtbeelden. Deleden waren
met hun huisgenooten in grooten getale
opgekomen en werden door den spreker,
een broeder van onzen burgemeester,
aangenaam bezig gehouden.
Onder den indruk van de streDge koude
had de heer De Beaufort de vorige week
de titel van zyn onderwerp opgegeven.
Nu is de natuur echter heel wat milder
en daarom zou spreker thans meer over
de vogels in het algemeen handelen en
dan aan het slot van' zyn betoog op zyn
eigenlijk onderwerp terugkomen. Thans
greep spreker de gelegenheid aan om pro
paganda te maken voor do vogelbescher
ming, een actie die hem als secretaris
van de „Nederlandsche Vereeniging tot
bescherming van Vogels" uiteraard zeer
intei esseerde.
De heer De Beaufort noemde het ijveren
voor vogelbescherming geen lief hebb®ry
maar plicht.
Het is een landbouwbelang b|j uitne
mendheid, omdat de vogels insecten-
dooders ztjD. Het is een actueele zaak,
want een wetsontwerp omtrent de vogel
bescherming is bij de Staten-Generaal
aanhangig.
Dan vertelde spreker in een gezellige
causerie talryke interessante bijzonderhe
den uit bet intieme vogelleven, zoowel
over watervogels als over zangvogels en
ook nog over eenige roofvogels. Allemaal
echter vogels die in Nederland gezien en
bewonderd kunnen worden.
E«n en ander werd door een prachtige
