No. 93 1912,
Zaterdag 20 Januari
26e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
Id
Ibebt.
SHRISTEUJK»
HISTORISCH
Hugo Jaasz., de Stedebode
m Middelbare-
tallus,
zen,
JSSEN As.,
orige, Met
Ltgd,
3genwoor
VERSC HIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES T, te Goes
F. P. D'HÜIJ, te Aiiddelbi rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
b. en W. stellen den Raad voor aan
wed. P. Quist, overeenkomstig haar ver
soek wederom voor den tyd van zeven
jaar, den grond in de Oude Haven en de
Mortierpolder en vau den Oosteljjken
havendjjk te verpachten voor een som
van f 100 per HA. Tot nu toe betaalde
pachtster f90 per HA.
FEUILLETON.
Iburg.
[NSE,
a s p 1t.
imeer.
letter A,
les.
ikbaar, by
swouts-
ÏDERTSE,
Mei
LARS,
Ie k e r k e.
J. Laurens.
I&AAP.
Biidftgs, van
'imorgea»
rEl DAM.
3, van Mid-
Idags geen
ir-Sehelde.
naar Hans-
nam. 8,45.
^den voorm.
5RIKZEÏ.
7,80, 's na-
dags geen
30, behalve
Jan. 7 uur.
/an 18-81
jmdagsmid-
fiiür;
8,30 9,80
8,30 9,80
8,30 9,80
8,- 10,.
9,80 11,—
8,30 11,30
8,80 9,80
sa datum is
ede getal is
35 o) d'
7,051)
c) f) h)
Mt vertrek
t v*. 8,50
orsseiea en
|is. waobten
en hoogste
rate wach-
IEHEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per Irie maanden franco p. p.1.25
Hnkele nu mmers. 0.05
UITGAVE DER FIRMA S
EN
v.m 1—5 regels 50 cent, ieaore regel meer 10 cent
F milieberichten van 1—10 regel: l.~, iedere regv i
m<. er 10 cent
Stukken Raad Middelburg.
B. en W. stellen voor om aan J. Goed-
bloed overeenkomstig diens verzoek voor
den tyd van zeven jaar te verpachten
het jachtrecht in de Middelburgsche
ambachten, zulks voor de som van f 100
'a jaars.
B. en W. stellen voor eene gratificatie
van f101,016 te verleenen aan mej. fl.
C. J. P. Esink, ambulant onderwijzeres
voor waargenomen extra-lessen.
Naar aanleiding van een in hun han
den gesteld adres van de eerste onder
wijzeressen in de handwerken b|j het
opeDbaar lager onderwijs, om verhooging
hunner jaarwedde, komt het B. en W.
voor, dat er wel termen bestaan aan het
daarin gedane verzoek te voldoeD, waar
ook d8 tweede onderwijzeressen verleden
jaar eene hoogere jaarwedde hebben
gekregen. Zy kunnen daarom echter nog
niet onderschry ven wat adressanten zeg-
gen, dat de salarieering zeer gering is
te noemen, vergeleken met hetgeen van
hen wordt geöischt, en wyzen op de
onjuistheid van de bewering, dat zy niet
voor pensioen in aanmerking komen,
zooala de andere onderwyskrachten.
Zy toch komen voor gemeentepensioen
in aanmerking en verkeeren daardoor in
betere conditie daD de overige onder-
wyzers.
Niettemin Btellen B. eD W. voor dat
de aanvangsjaarwedde zal bedragen f 175,
welke jaarwedde telkens na 5 jaar met
f10 wordt verhoogd tot een bedrag van
f215 is bereikt. Voor de thans in dienst
zynde onderwyzeressen zullen de reeds
volbrachte dienstjaren medetellen.
Door den controleur by de plaatseiyke
belastingen is een verzoek ingediend om
als correspondent van een persbureau
te mogen optreden.
Waar dit werk geheel wordt verricht
in tyd, waarin by niet voor de gemeente
pleegt werkzaam te zyn, bestaat er by
B. en W. geen bezwaar hem de gevraagde
vergunning te verleenen en stellen zy
voor hem de vereischte toestemming te
verleenen tot wederopzeggens toe.
16
Een verhaal uit het jaar 1567,
door
CHR. HONDIUS.
„Ge moet my holpen Ellewoutsz; ik
wenschte van deze commisie verschoond
gebleven te zyn, maar nu 't eenmaal
zoover is, moet ik er my van kwijten."
„Wees verzekerd, edele Heer, dat het
my aangenaam zal zyn, U van dienst te
wezen en mocht u soms gevaar dreigen,
wend u slechts tot mymyne woning
zal u ten schuilplaats verstrekken."
„Neen, neen, geiyk ik u zeide, hier te
biyven, acht ik thans niet oorbaarik
trek nog heden naar Veere om te over
nachten by den baljuw Rollé, maar bin
nenkort kom ik terug, want ik moet de
Magistraat myn last overbrengen en
hiertoe moet ge my behulpzaam zyn
ik zal onmiddeliyk een brief gereed
maken, dien ge voor mij bezorgen moet
ge kunt my zeker wel aan schryfgereed-
schap helpen."
„Ge kunt op my rekenen, edele heer,
ik ken den stadsbode Hugo Jansz. zeer
B. en W. stellen voor over te gaan tot
het leggen van een nieuwen zinker voor
de waterleiding in het kanaal, waarvan
de totaalkosten worden geraamd op f 7833.
Tevens wenschen B. en W. tegelijkertijd
een tweeden zinker voor het gas aan te
brengen, hiervan worden de kosten ge
raamd op f1800.
De commissie voor de fabricage acht
de som voor den gaszinker te hoog, welke
meening B. en W. weder weerleggen.
Voor de benoeming van een voorzitter
van het gemeenteiyke werkloosheidfonds
wordt aanbevolen de heer C. Boude wynse,
die als zoodanig periodiek moet aftreden.
Van de vereeniging „Handelsbelang"
is een adres inkomen, waarin zy er op
wyst:
dat zy indertyd met ingenomenheid
kennis nam van het raadsbesluit tot
eventueele levering van electrische licht
en dryfkrachtmet ingenomenheid, ook
omdat daaruit blykt dat de Raad weet
rekening te houden met een der meeste
onafwysbare eischen des tyds, die ver
band houdt ook met de groep, die door
adressante wordt vertegenwoordigd
dat dan ook Middelburg's neringdoende
en industrieele ingezetenen met verlan
gen de uitvoering van het in principe
aangenomen besluit in deze tegemoet
zien;
redenen waarom adressante den Raad
eerbiedig verzoekt zoo mogeiyk spoedig
tot uitvoering te besluiten.
GEZONDHEIDSCOMMISSIE TE
MIDDELBURG.
In de Donderdagavond gehouden verga
dering van de gezondheidscommissie, in
gesteld voor de gemeente Middelburg,
ward het verslag van de bevindingen
en handelingen dier commissie over 1911
vastgesteld,
In dit verslag wordt allereerst her
dacht het overiyden van het lid der
commissie, den heer J. G. Ermerins.
Hoewel reeds lang lydende aldus
luidt het verslag trof zijn verscheiden
ons nog vry onverwachtmet taaie vol
harding toch bleef hij tot het laatste toe
werkzaamhy woonde de vergadering
van 20 April nog by en zond schrifteiyk
bericht dat hy verhinderd was in die
van 18 Mei den dag van zyn over
iyden aanwezig te zjjn. In de bij
eenkomst des avoDds gehouden, schetste
de voorzitter den overledene als iemand,
die door groote bekwaamheid, gepaard
aan eenvoud en welwillendheid, heeft
goed en deze zal rae wel den weg wyzen
om tot het doel te geraken."
Dit zeggende richtte Ellewoutsz. zich
naar een kast in een der hoeken van
de kamer en haalde daaruit een stuk
papier te voorschyn, terwyi hy een loodan
inktkoker met schryfgery op de tafel
plaatste.
De heer v. Boxtel greep de ganzen
veder en maakte een schryven gereed,
dat hy zorgvuldig toevouwde en verze
gelde met den zegelring, dien hy daartoe
van zyn vinger trok.
„Draag goed zorg, dat dezen brief ten
spoedige by de Magistraat bezorgd wor
de", zeide hy, terwyi hy 't geschrift aan
Ellewoutsz. overhandigdethans vertrek
ik naar Veere."
En zyn mantel omslaande verliet hy
de herberg. Op een kleinen afstand ge
volgd door zyn knecht, trok hy door de
Vlissingsche poort, de Vlissingsche straat
en Gortstraat naar de Markt eD van daar
door de LaDge- en Kortedelft langs den
Dam naar de Noorddampoort.
Hoewel er in de nabyheid der poort,
die aan het einde van het damdok stond
een verbazende drukte heerschte, door
de vele schepen, die hier geladen en ge-
Jost werden, toch kon Heer van Boxtel
f niet onopgemerkt de stad verlaten.
Juist bevond zich daar Baljuw Rol-
lema, die als hoofd der politie een wa-
uitgemunt en die al zyn tyd en krachten
aanwendde in het belang der gemeente,
niet het minst wat de volksgezondheid
betreft.
Voor de commissie, die aan den heer
Ermerins zoo menig belangryk rapport
en zaakiyk advies heeft te danken, is
zyn heengaan dan ook een groot verlies.
Z(jn nagedachtenis zal by haar steeds
in eere biy'ven.
Inplaats van den overledene werd tot
lid der commissie benoemd de heer
J. A. Vertregt.
By diens installatie verzekerde de
voorzitter den heer Vertregt, dat., waar
van het bouwkundig lid der commissie
zéér veel gevergd wordt, de commissie
het dubbel op prys stelde dat de heer
Vertregt deze omvangrijke taak wel had
willen aanvaarden.
Uit door den secretaris der commissie
verzamelde cyfers, ontleend aan de by-
dragen tot de statistiek van Nederland,
uitgegeven door het Centraal Bureau
van Statistiek biykt, dat het aantal
als levenloos geboren aangegeven kin
deren 3.2 pCt. van het aantal levend
geboren, dit cyfer is voor geheel Zeeland
3.9 pCt,, voor Nederland 4 pCt.
Uit een staatje blykt dat, naar den
leèftyd gerekend, de sterfte te Middelburg
niet ongunstig is. Neemt men 't aantal
overledenen, zonder hen die als leven
loos geboren zjjn aangegeven, dat is
2497 personen in 10 jaar, dan overleden
er .per jaar op de duizend 14 43, voor
het ryk bedroeg dit cyfer 15.37 en voor
de provincie 14.67.
Uit twee andere staten blykt, dat
Middelburg een hoog stèrftecyter heeft
voor beroertein verband waarmede ook
de rubriek van hartgebreken en nier
ziekten eenige aandacht vraagt. Hoog
is ook het cyfer „Onbekent" voor een
gemeente zoo weinig uitgebreid eD zoo
ruim voorzien van geneeskundige hulp.
Op de sterfte aan tuberculose en enteritis
beneden de twee jaren, oefent naar de
tegenwoordige opvatting de woning
toestand nog al iDvloed uit. Er bestaat
voor de commissie alle reden voort te
gaan met het opsporen van misstanden
op dit gebied. Verder moge er op ge
wezen worden dat borstvoeding voor de
kleintjes van 't grootste belang is
Op de rest van het verslag hopen wy
in een der volgende nummers nader
terug te komen.
Middelburg. Aan den heer M. Proos
alhier, lid-werkgever van den Raad vaD
Beroep (Ongevallenverzekering) Is door
Gedeputeerde Staten als zoodanig eervol
ontslag verleend.
Zierikzee. Met St. Grt. No. 15 zjjn
verzonden de statuten van de Chr. Jongel.
Vereen. „Samusl", alhier.
Bruinisse. By hoogwater is Donderdag
middag een goederenboot, van de firma
Braakman en Co., op de Kramerplaat
aan den grond gestoomd. Door eeD boot
van dezelfde maatschappy werd getracht
de vastzittende boot vlot te slepen, doch
dit is Diet mogen gelukken, daar het
water vallende was in dien tusschentjjd.
Eenige hoogaarzen van hier, zyn ter
assistentie uitgevaren.
Borsselen Na een nader onderzoek
van hoogeihand naar de oorzaak van
het plotselinge sterven van een meisje
ten huize van W. de Regt is gebleken,
dat daar ten huize niet de minste sprake
is geweest van vleeschvergiftiging.
Biggekerke. Dinsdagavond werd door
de contróle- en stierenvereeniging alhier,
eene algemecne vergadering gehouden.
Op deze vergadering, onder voorzitter
schap van dhr. Krjjger, werd door den
secretaris-penningmeester, dhr. L.Simon-
se rekening en verantwoording gedaan
van zyn gehouden beheer. Op voorstel
van het bestuur werd onder meer be
sloten de controleur weer voor het vol
gend jaar te benoemen op hetzelfde sa
laris. Daar de stier der vereeniging, die
nog tot Maart 1913 aangehouden zal wor
den, te zwaar wordt voor de lichtere
koeien en vaarzen der leden, zal zoo
spoedig mogelijk weder één jarige stier,
met goeden bouw en afstammingsgege
vens worden aangekocht. Werd eene vo
rige vergadering besloten tot het aanleg
gen van een register, waarin de beste
koeien worden opgenomen, en tevens
van de kalveren door deze koeien gewor
pen aanteekening wordt gehoudeD, thans
werd besloten om nog deze maand met
het keuren der koeien te beginnen. De
aftredende bestuursleden werden her
kozen.
Kloetinge. Dinsdagavond werd alhier
de eerste jaarvergadering gehouden van
I de geitenfokvereeniging „Hoop op Beter".
Uit het verslag van den secretaris, J.
van den "Boomgaard, bleek, dat het leden
tal der Vereeniging toeneemt en thans
43 bedraagt, samen houdende ongeveer
70 geiten. Het verslag van den penning
meester, C. Dekker, toonde aan, dat het
kassaldo zal bedragen 15 guiden. Tot
bestuursleden werden herkozen de voor
zitter Q. Trimpe met 22, en M. de Jon
kend oog liet gaan over allen, die de stad
in kwamen of deze verlieten'.
Toen hy van Boxtel met zyn knecht
in het oog kreeg, vatte hy argwaan en
volgde hem tot hjj de poort bereikt en
de stad verlaten had. Hy richtte zich nu
tot een der poortwachters, Jan Lievisz.
met de vraag, wie hy was, die zoo even
de stad verlaten had', wetende dat de
wacht Dauwkeurig acht moest geven op
allen, die de stad verlieten of deze binnen
kwamen.
Lievisz. kon hem alleen zeggen, dat
de vreemdeling op de vraag, wie hy was
en waarheen hij ging geantwoord had:
»een wynkooper, die naar Veere ging*.
Terwyi Heer v. Boxtel derwaarts zyn weg
vervolgde, keeren wjj terug naar den
waard in den „Gouden helm», die ca het
vertrek van zyn gast met den brief in
de hand zat te peinzen, over hetgeen by
vernomen had.
Op eens scheen hem een licht op te
gaan, want hij rees van zyn zetel op en
zich naar den kelder spoedend, riep ty
zyn knecht, die bezig was kruiken te
spoelen.
„Kom spoedig boveD, ik heb een drin
gende commissiege moet n onverwyid
naar den stedebode Hugo Jansz. begeven
en hem verzoeken heden ten mijnent
te komen."
Een uur later vinden we Sllewoutez.
in de ons bekende opkamer in eets le
vendig gesprek met Hugo Jansz.
Deze washem,geiyk we reeds verno
men hebben, niet onbekendook hy be
hoorde tot degenen, die vaak den lust niet
konden weerstaan, om den Gouden Helm
binnen te gaan en wanDeer hy eenmaal
binnen was, viel het vertrekken hem zeer
moeilyk en het was helaas niet altyd
een onschuldig potteke bier, dat daar
gedronken werdook de brandewyn
oefende een sterken invloed op hem uit
en 't was zelfs gebeurd dat hy zich daaraan
dermate was te buiten gegaan, dat bet
consistorie der hervormden hem ernstig
had moeten berispen, ja zelfs 't avond
maal had ontzegd.
En toch, in weerwil van deze zonde,
die hy helaas niet altyd krachtig be
streed, bleef hy een trouw aanhanger
der nieuwe leer en verdedigde hij deze
zelfs tegen onverschilligen en tegen
standers.
Ja, door Burgemeester Pieter Claesz.
Domisz., was hy zelf reeds eenmaal ge
dreigd, zyn officie te zullen verliezen,
indien hy voortging de vergaderingen
der hervormden by te wonenin een
oogenblik van zwakheid had hy toen
ook beloofd, zulks na te laten, maar hy
bleef met dit alles een voorstander der
nye leer.
Ofschoon hy in den lsatuten tyd den
vaïiskKBfesö m ïSSÏÏSSP
gen, met 15, van de 23 uitgebrachte
stemmen. Naar aanleiding van een op
de gehouden provinciale vergadering
werd een commissie benoemd, die ten
doel heeft, al de geitenhokken by de
leden te bezichtigen, en waar dit noodig
is er op te wijzen hoe of op de minst
kostbare wyze verbeteringen kunnen
worden aangebracht. Besloten werd om
de jonge geiten, die niet worden aange
houden, gezameniyk by inschryving te
verkoopen, waarvoor biljetten voor of op
1 Februari by den voorzitter moeten
worden ingeleverd. Uit de ingeleverde
melkiysten bleek dat de melkopbreDgst
van de gecontroleerde geiten varieerde
tusscben de drie en vierhonderd liter per
jaar.
Souburg. Donderdagavond 6 uur ver
gaderde het Louwerse-comité op het Ge
meentehuis. Aanwezig 18 leden. De voorz.
de heer van Weele opende de vergade
ring, de secretaris las de notulen der
vorige vergadering, die werden goedge
keurd. Hierna werd een schrijven vau
Den Haag voorgelezen, bevattende de me-
dedeeling, dat het Haag3che comité be
staat uit 5 leden, waaraan zyn toege
voegd de heeren J. Louwerse, zoon van
wylen P. Louwersp, J. H. Blum, lid van
Ged. Staten van Zeeland, Ds. Vermeer,
Herv. predikant te Vlissingen en P. Puy-
pe, beeldbouwer. De leden van het Haag-
sche comité hopen du Dinsdag 23 Jan.
met de tram van 1 uur 28 min. te W.
Souburg aan te komen, dus 40 min. later
dan eerst was geschreven. Dit uur vond
de vergadering zeer geschikt. Besloten
werd nu de kinderen om 12 uur in de
scholen te trakteeren, kwart voor 1 de
optocht samen te stellen en om 1 uur
te vertrekken naar W. Souburg. Bij aan
komst op het Gemeentehuis zal de bur
gemeester, eere-voorz. van het Souburgsch
comité de heeren uit Den Haag toespre
ken. Daarna werd een programma vast
gesteld voor de onthulling. By het mo
nument zal eerst gesproken werden door
Ds. Vermeer van 's Graven hage, voorz.
van de commissie voor het Louwerse
menument, daarna door den heer Van
Weele, voorz. van het Souburgsch comité
en vervolgens door den heer burgemees-
ter. Hierop volgt het zingen der kinderen,
i het uitvoeren van een kleppermarsch, het
zingen der 3 zangvereenigingen. Dit alles
j natuuriyk by gunstig weder. Bij ongun-
stig weder zal van „Rehoboth" worden
i gebruik gemaakt. Verder werd besloten
door middel der schoolkinderen den ouders
te verzoeken Dinsdag de vlag uit te ste-
j Gouden Helm zooveel mogeiyk had ver-
meden, om niet in de verzoeking te ko-
j men, weder in zyn oude zonde te ver-
j vallen, nu had hy zich gehaast naar de
taveerne buiten de Vlissingsche poort,
zoodra 't verzoek tot hem gekomen was.
„Dat is braaf vaD U, heer Hugo Jansz.
dat ge zoo spoedig komt. Ik heb uwe
hulp noodig en vertrouw, dat ge my dis
niet zult weigeren."
j En hem den blief van Heer van Boxtel
toonende, zeide hy de schij)ver dezes,
een edel heer wil zoo spoedig mogelijk
een onderhoud hebben met de Magi
straat ik geloof datjj het een zaak van
groot gewicht geldt, die geen uitstel iy-
den kan.
En wetende, dat men gewooDiyk dien
weg inslaat, wanneer men met iets ver
legen is, richt ik my tot U, om hst mid
del te vinden, waardoor de heer v. Box
tot de vergadering wordt toegelaten, om
dezen brief in persoon te overhandigen."
„Als er zooveel haast bij is, moet het
wel iets zeer gewichtigs zijn, wat deze
i heer neeft mede te deelen", zeicTeHugo
1 Jansz.
»Ja, dat vermoed ik ook, en naar ik heb
kunnen bemerken, betreft het de nieuwe
religie of iets dienaangaande, want de
Heer v. Boxtel wenschte ook Heer Haeck
i te spreken."
Wordt vervolgd.)
