I
No. 75 1911,
Vrijdag 29 December
i
ÜEHWSBLAD
VOOR ZEELAND.
26e Jaargang
dsler,
echts,
Kitekt,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
delburg.
Kalfraars,
;ember,
liggekerke.
IP
AARS,
P. FRANCKE
koop
haar 6e kalf,
ikerke.
vraagd
itoor. Seroos-
gevraagd, bij
M. MARINIS-
e 1 b u r g.
izin, bij P. K.
N, Sloepolder.
a. sbij J.
Oosterlanü.
/raagd
Mei a. s.
NCKE Pzoon
Z, Boekh.
l_
stbode,
t den boeren-
„De Zeeuw",
én terstond,
HAN, Stoom-
Knecht
KEULEN, te
zelfde adres
tegenwoor-
necht
Gf a p i n g e.
ÏO
ERSE, adres
Nadorst.
egenwoordige
HENHUI JSE,
o e s.
a. s.
paarden kan
MPE, Wol-
si a. s.
tbode
d. WERFF,
Verwest Does
VERSCHIJNT ZESMAAL PEE WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWÉS F, te
F. P. D'KUIJ, te Aiiddelbi rg.
Goes
PRIJS DER ADVERTENTIËN
VEREEUI9IMSLEVEN.
mm wmmm.
V
gtikerke.
'le.
;io 4
ke.
laren leeftijd
a als
op-
'LAAR,
bodle
A
am «maaK-aa»» •vMBm**mmmxauc*MmaÊmmaat**rei**z*it»uaEX2asBsaak±. •^ssrasig'STS.Tg ECTi Js^asaBHaaKi^Faaw^saasaBafciBBBME:
IE1 (EREN WERKDAG BES AVONDS.
Prijs per Irie maanden franco p. p.
F.nkele nummers.
.ƒ1.25'
ff 0.05
UITGAVE DER FIRM/» S
EN
JWBBBt^EtkèiSSiggggSEfc-T
x in 1—5 regels 50 cent, ieacre regel rneer 10 cent
F. miiieberithten van -10 regeL- 1.—, iedere regel
.tri* et 10 cent.
BBEasMarJEswwsnwwBsasas-: TIK. aau^n&awi'imiifHwwiuiM WIMIBH»
J«r»SÏ«5 SSrtSSS
28 Dec. 1911.
Prof. De Groot schreef in een ver
weerschrift, na een aanval van het Be
stuur van het Leidsche Studentencorps
op zijn publicatie der „bekende" stu
denten gruwelen bij de jongste ontgroe
ning, onder anderen het volgende
En tegen het Collegium zeg ikde
reputatie van uw Coips bestaat in het
radicaal uitsnijden van die slechtheden,
niet in hooghartig verbloemen, toe
laten en reglementeeren daarvan. Een
hooggeplaatst staatsman schreef mij
gisteren deze woorden„Van tal van
mannen, die overigens hun levensweg
recht hielden, is mij bekend dat, in
in een tijdperk van groote ontvanke
lijkheid iets verkeerds gezien of ge
hoord te hebben, tot hun smart, een
blijvenden indruk achterliet, en hun
onverwachts en ongewild weder voor
den geest kwam. Het opzettelijk be
vlekken van een anders verbeelding is
dus een monsterachtige daad en de
bedrijver daarvan is een publiek ge
vaar, dat gesignaleerd en verwijderd
behoort te worden." Is dit niet
honderdvoudig toepasselijk op den
groentijd, die jaarlijks de gelegenheid
opent zulke monsterachtigheden te
bedrijven tegen jongens in het
gre ot
Deze alleszins gepaste vermaning van
een hoogstaand vrijzinnig geleerde moge
bfj de jongelui, onze toekomstige rech
ters en medicijnmeesters, nu eens in
goede aarde vallen!
'Wij ontvingen van de op Tweeden
Kerstdag te Ierseke gehouden vergade
ring van den Bondsring „Zuid-Beveland"
van Geref. Jongel. Vereen, op Geref.
Grondslag het volgende verslag:
De vergadering werd na het zingen van
het tweede vers uit den lofzang van
Zacharias door den voorzitter, den heer
W. Breamse van Goes, met gebed geopend.
Gelezen werd Lucas 1, waarna de voor
zitter ons bepaalde bij het heugelijk feit,
dat we dezer dageD herdenken, hoe de
vrede door Christus gekomen is, alhoe
wel er tegenwoordig juist tegenoverge
stelde meeningen worden verkondigd.
Een ingekomen stuk van deafdeeling
Middelburg der Nat. Chr. Onderofficieren-
vereeniging werd gelezen. Hierover was
eenige discussie. Op het eind werd door
den voorzitter aangedrongen om op elke
plaats een correspondent te benoemen,
die de Chr. jongelingen opgaf aan die
vereeniging te Middelburg. Dat ieder
hiervan goede nota neme!
Punt4: Ringbezoek. Inleider een vriend
van Biezelinge. Spr. betoogde Ons ring
bezoek is vef plichtend door art. 11 van
ons reglement. Het is tweeledig, ten eer
ste voor den Ring, ten tweede voor de
vereenigingen. Het is de vraag of de ring-
visitatie zooals ze nu gedaan wordt wel
de goede is. Zou het niet wenscheljjk zijn
om 't aldus te regelende ringbezoeker
neemt geen twee verschillende vereeni
gingen maar bezoekt tweemaal dezelfde
vereeniging met een tusschenruimte van
een week of zes. Het moet eerstens ad-
viseerend, tweedens onderzoekend zfjn,
maar alles zoo broederlijk mogelijk. De
ringbezoeker moet vooral onderzoeken
naarten eerste, de verstandhouding der
leden ten tweede, welk werk er gele /erd
wordt; ten derde, de verstandhouding
tusschen Jongel.-Vereen, en de Kerkten
vierde, die tusschen J. V. en K. V.
Op dit onderwerp was veel bespreking.
Aan het eind van onze morgenverga-
dering gekomen, sluit vriend Oranje van
Goes met gebed.
Precies op tijd werd de middagverga
dering door den voorzitter geopend. Alle
aanwezigen heette hij welkom, waarna
hij het woord gaf aaD ds. G. W. Akker
huis van Ierseke om een openingswoord
te spreken. Z.Eerw. sprak over een banier
die stand houdt en waarop de machtigste
stroom moet afstuiten. Spreker verdeelde
zijn woord in vieren.
I. Een blik op den aanvallenden
stroom.
II. Een blik op de opgestoken banier.
III. Een blik op de roeping van den
jongeling die door dezen stroom wordt
bedreigd.
IV. Een blik op de overwinning van
allen die onder deze banier schuilen.
Jezus Christus is onze banier. Hij moet
in het oog gehouden worden. Hij zal
eenmaal weerkomen om alle degenen die
Zijn Banier hebben liefgehad te kronen
en om Zjjn vijanden te verdoen met den
adem Zjjnsmonds. O, zalige morgen, die
den langen bangen avond vervangt en
aan allen strijd voor eeuwig een einde
zal maken. Straks zal. het Lam op den
berg Sion onder Zijn banier Zijn uitver
korenen verzamelen. Dan is alle leed
geleden, alle strijd gestreden.
Door den voorzitter werd den eerwaar
den spreker dank betuigd voor zijn
openingswoord.
„De betrekking tusschen K.-V. en J.-V."
Inleider een vriend uit Goes. Uitvoerig
schetste ons de inleider het verschil tus
schen J.-V. en K.-V., maar hoe er toch
verband tusschen moet bestaan en welke
gunstige gevolgen dit ook voor de J.-V.
kan hebben. Evenwel heeft men altoos
te kampen met velerlei bezwaren en de
leiding der kneupenvergaderingen moet
aan degelijke handen worden toever
trouwd.
De voorzitter bracht allen die meege
wei kt hebben tot het welslagen dezer
vergadering zijn dank. Ook den korkeraad
en aan de dienende Martha's. Ds. Akker
huis sloot de vergadering met dankgebed.
Aanwezig waren Wolpbaartsdgk, Goes,
Heinkenszand, Baarland,'s Gravenpolder,
Biezelinge, Kruiningen en Ierseke.
SraRBIMLAMD.
Eerste Kamer.
Woensdagmiddag is de Eerste Kamer
even bijeen geweest. Waardeerende woor
den werden door den voorzitter gewijd
aan de nagedachtenis van jhr. mr. Van
Swinderen, vice-president van dén Raad
van State. Enkele kleine wetsontwerpen
werden zonder discussie of stemming
goedgekeurd. Daarna ging de Kamerover
tot bet trekken der afdeelingen. Heden
middag kwam de Indische Begrooting
aan de orde van behandeling.
Pest op Java.
'Een regeeringstelegram van 26 dezer
betreffende de pestgevallen op Java ge
durende de week Van 13 tot 19 dezer
meldt: afdeeling Malang, zestien nieuwe
pestgevallen, dertien dooden Toeloenga-
goeng twaalf éoodelijke gevallenMadioen
een nieuw geval.
Het stoffelijk overschot van S. baron
van Heemstra, lid van de Tweede Kamer
en burgemeester van Sassenh3im, is Za
terdag aldaar ter aarde besteld.
Nadat ds. J. Thijs ten sterfhuize een
lijkdienst had geleid, werd de lijkkist,
die naar uitgedrukten wensch, met geen
enkelen krans of bloem was gedekt, het
sterfhuis uitgedragen naar de laatste
rustplaats. Overal langs den wegwaren
de gordijnen voor de ramen her wonin
gen gesloten, en stonden menschen ge
schaard, die hun geliefden burgervader
een laatsten, eerbiedigen groet meegaven.
Op de begraafplaats zelf had zich ook
een overgroote schare van deelnemende
belangstellenden verzameld, waaronder
zich bevonden de heeren Hovy, lid der
Eerste Kamerjhr. Van Asch van Wijck
6D Duymaer van Twist, leden der Tweede
KamerKrap, lid der Rekenkamergraaf
Van Lynden van Sandenburg, Van Löben
Seis, Van Beeck, Calkoen, prof. Linde
boom en Van Marle, de laatste twee in
hun kwaliteit van voorzitter en secretaris
der Vereeniging tot Christelijke Verzor
ging van Krankzinnigen, benevens de
burgemeesters der gemeenten Lisse, Ben-
nebroek, Noordwijk en Warmond. Bij
het familiegraf hield ds. Thijs een lijk
rede die diepen indruk maakte. Terwijl
de kist langzaam in het familiegraf neer
daalde, zong de schare het eerste vers
van Psalm 42, waarna een zoon van den
overledene, mede namens zfjn moeder,
broeders en zusters, dankte voor de laat
ste eer, den overledene bewezen.
Werken op den tweeden Kerstdag.
De vraag, of de tweede Kerstdag, nu
deze als katholieke feestdag is opgehe
ven, in den zin van de Zondagswet nog
behoort tot de algemeen erkende Christe
lijke feestdagen, zal aan den rechter
worden voorgelegd. De rijkspolitie heeft
althans te Eindhoven en in den omtrek
van die plaats vier processen-verbaal
opgemaakt wegens het in 't openbaar
verrichten van arbeid op dien dag.
N. R. Cf.
V.
Weidebemesting.
Het groote belang een r weidebemes
ting wordt tegenwoordig algemeen door
iederen landbouwer ingezien en de wei
den, welke het zonder bemesting moeten
stellen, worden steeds geringer in tal. In
hoofdzaak gebruikt men echter nog maar
alleen fosforzuurmest nl. superfosfaat of
slakkenmeel, hoewel het ook gezegd moet
dat hiernaast ook het gebruik van kali-
mest toeneemt. Landbouwers, welke op
hunne weiden beide meststoffen aanwen
den, hebben het aan het rechte eind. Het
weidehooi bevat driemaal zooveel kali
als fosforzuur en dientengevolge moeten
de weideplanten ook meer opneembare
kali Ier harer beschikking hebben dan
fosforzuur. Bevat de weidebodem nu ge-
nóegzaam opneembare kali, dan kan men
het langen tijd met fosforzuurmest alleen
af, ofschoon het op den duur uitloopt op
roofbouw, waardoor de bodem uitgeput
wordt, wat het kali betreft. Vooral als
de weidebodem uit lichte kleizavel of
of zand bestaat, zal dit euvel betrekke
lijk spoedig optreden, waarom wij ieder
aanraden intijds te zorgen voor een ka
libemesting. Een andere vraag is het, of
men door bjj siakkeDmeel of super ook
kalimest te nemen niet tot grooter op
brengsten kan komen. Wie met fosfor
zuurmest alleen reeds grooter hooioogst
krijgt, zal wijs doen met te onderzoeken,
of hjj de opbrengst nog verhoogen kan
door er kalimest by te nemen. Tevreden
heid is eene schoone deugd, maar dit
neemt niet weg, dat men naar beter mag
streven. Een andere vraag is het ook,
cf vele landbouwers niet goed zouden
doen met eens een jaartje de fosforzuur-
bemesting te verminderen of geheel weg
te laten en voor het daardoor vrijkomend
geld kalimest aan te schaffen.
Zie, de zaak staat zoo. Vele landbou
wers gebruiken reeds sedert meer dan
20 jaren onafgebroken fosforzuurmest
als weidemest en wel in grooter hoe
veelheid dan er door het hooien fosfor
zuur aan den bodem onttrokken wordt.
Zoo doende bezitten dan ook vele wei
den nu eens fonds van fosforzuur, welke
het mogelijk maakt de bemesting met
super of slak eens na te laten en het
eens te beproeven met kalimest alleen.
Deze mest geve men aan het welland
in den vorm van kaïniet. Op weilanden,
die in den winter geen last van staand
water hebben, strooie men het kaïniet
uit, zoo spoedig bet vee voor goed uit
de weide gaat. Weilanden, die in den
winter onder water staan, geve men het
kaïniet zoo gauw mogeljjk in het voor
jaar, ook daD kaD men eene bemesting
met kaïniet nog toepassen, daar de gras
sen ongevoelig zijn voor het chloor. De
hoeveelheid kaïniet, die men uitstrooien
moet, bedraagt mins ren s 500 K. G. per
H. A.op lichtere gronden gaat men
veel verder en wel tot 800 a 1000 K. G.
per H. A. Zeer aanbevelenswaardig voor
eene weidebemesting is ook de kalk,
hetzij alleen of in verband met de reeds
genoemde meststoffen. Waar de toestand
van de wei het gedoogt, is het geraden,
om de meststoffen een beetje onder te
werken met de weiae-egge.
Wij lezeiLin de Dordr, Kerkbode
Het Opium kwaad.
In deze dagen is in de Grafelijke zalen
der Residentie een belangrijke Confe
rentie geopend, betreffende een zeer be
langrijk vraagstuk.
De conferentie is internationaal, wat
zeggen wil, dat onderscheidene landen
aan de beraadslagingen, die daar worden
gevoerd en nog zullen worden gehouden,
hunne medewerking verleenen.
Niet minder dan twaalf mogendheden
waartoe onder meer ook Engeland, de
Vereenigde Staten v. Noord-Amerika en
China behooren, hebben hunne afge
vaardigden naar 's Gravenhage gezonden.
Het onderwerp der bespreking is het
schrikkelijk opium kwaad, dat ook in
onze koloniale bezittingen zoo onnoeme
lijk vei wee heeft veroorzaakt, en waar
door de komst van het Godsrijk niet
weinig wordt tegengehouden.
De geachte afgevaardigde der Tweede
Kamer voor het kiesdistrict Sneek, de
heer Scbeurer, heeft onlangs by de be
handeling der Indische begrooting een
ernstig woord over dit opium-kwaad
gesproken.
Onze mannen hebben in het Parle
ment wie denkt hier niet aan Elout
van Soeterwoude, Keuchenius, Dr. Kuy-
per, Brummelkamp meer dan een
maal den vinger op deze vieze Indische
won de-plek gelegd, maar onvoorwaarde-
ïyken steun vonden zij in den regel by
onze vrijzinnige landgenooten niet.
En toch bet opium is de kanker, die
aaD onze bezittingen over zee knaagt en
in veel hoogere mate dan de alcohol ten
onzent een vloek over de samenleving
van Insulinde brengt.
Weten onze lezers wel wat opium is
en hoe verschrikkeiyk de gevolgen daar
van zijn
Opium is het verdikte melksap van de
papaver of maankop, een plant, die ginds
in den Oost-Indischen Archipel op groote
schaal wordt geteeld.
Dit sap wordt zorgvuldig bereid, tot
kleine pillen gekneed, om daarna in daar
voor bestemde pypen te worden gerookt,
of zooals, men gewoonlijk zegt, gescho
ven.
Verderfeiyk is de invloed van de opium-
pyp voor lichaam en ziel. De opium is
een gif. dat den mensch geheel ont-
menscht.
Wie zich aan een voortdurende ver
giftiging door de opium-pyp overgeeft,
is spoedig een schim geiyk, een wagge
lende mummie.
's Menschen lichaam wordt daarby door
een naamloos en afschuweiykiy den ont
zenuwd, ja geheel verwoest en dienten
gevolge voor den dageiykschen arbeid
totaal ongeschikt.
Opiumdoor enkele wel eens heulsap
genoemd*, maar feiteiyk moordsap, is de
dood van elk verstandig en zedeiyk leven.
Bij 'n geregeld gebruik nemen de geest
vermogens langzamerhand af, zoodat een
getrouw gebruiker van de opium-pyp
gevaar loopt volslagen idioot te worden.
De opium-schuiver wordt ten eenen-
male onaandoenlijk voor eiken goeden
indruk van buiten, doof voor de waar
schuwende stem van zijn geweten en
bovenal onvatbaar voor de prediking des
Evangelies.
By de opium pyp gaat elk huiseiyk
leven te niet, omdat de schuiver alles
ten offer brengt, om maar aan zyn harts
tocht naar opium te kunnen voldoen,
zoodat er dikwijls voor vrouw en kinde
ren niets te eten overblijft.
Zeldzaam is het niet, dat de man zijn
vrouw hierby nog dwingt om boven
hare krachten te sloven en te slaven,
ten einde hem maar eenige moordende
verlichting te brengen.
Slagen en grommen ontvangt zy daar
by in den regel tot loon, want de opium
schuiver is egoïst in den meest slechten
zin van het woord.
In het huis van den opium-schuiver
worden de kiDderen veelal aan hun lot
overgelaten. Aan opvoeding wordt door
hem niet veel gedaan.
Worden de kleinen ziek, dan geeft
vader menigmaal zijn pyp, op het ge
vaar af, dat zyn zoon binnenkort een
nog erger schuiver zal worden, als hy
reeds is.
Voor de toekomst der kinderen wordt
evenmin gezorgd en daarom verwondere
hqt niemand eeh uitgeteerd kind van
acht of tien jaar, vol huiduitslag en
wonden, by den weg te zien ronddwa
len om te bedelen, en waar het kan, om
te gauwdieven ook.
Het opium is voorts de oorzaak van
een menigte gruweiyke zonden, die men
liefst in 'n fatsoeniyk gezelschap niet
by name noemt, want de opium-kit
de plaats, waar de opium gekocht en
geschoven wordt - is een openbare
plaats van verregaande ontucht en on-
zedeiyke besmetting.
Diefstal en moord hebben dikwyis
onder den invloed van dit moordsap
plaats, want het gebeurt, dat een Javaan
voor een weinig opium soms zyn mede-
mensch dood slaat.
In één woordDe opium is een der
vloeken, die op de Indische samenleving
rusten.
En daarom verheugen wy ons, dat nu
in Den Haag een Internationale Confe
rentie is saamgekomen, om, kan het
zyn, aan deze internationale volkszonde,
zoo mogelijk, paal en perk te stellen.
Het papaver-bloempje moet, evenals
de alcohol ten onzent, tot de artseny-
kast van den apotheker werden terug
gebracht. Als geneesmiddel kan het een
zegen, in plaats van een vloek voor de
volkeren worden.
Wy hopen, dat het by 'n enkel protest
tegen het schandelijke opium-kwaad niet
zal biyven, maar dat spykers met kop
pen zullen worden geslagen, waardoor
het kwaad in den wortel wordt aange
tast.
Veel te veel is hei opium-onheil uit
het oog verloren.
En dat is niet weinig te betreuren,
nu dit kwaad niet meer tot de Oostersche
landen beperkt biyft. maar zich ook in
Europa, zy 't dan ook sporadisch, begint
te vertoonen.
Alle verbetering, die men in Indië
wil aanbrengen, is slechts half werk,
zoolang men den wortel van de opium
verwoesting onaangetast laat.
Reeds jaren geleden heeft wyien Prof.
Christlieb te Bonn eens gezegd„Geen
Christen, die niet beeft voor het lot der
volken, die aan de misdaad (van den
opium-handel) schuldig staan."
Onzedelijke studenten praktijken.
Hollandia (aldus De Rotterdammer)
schrijft
Bij de begrooting voor Binnenlandsche
Zaken kwam in de Tweede Kamer ter
sprake het gebeurde by de laatste ont
groening aan de Leidsche Universiteit.
In de laatste jaren zyn te Utrecht
ernstige bezwaren uitgesproken tegen de
ontgroeuingspraktyken. Het antwoord
van het Leidsche studentencorps schynt
nu te zijn het schaamtelooze zeden-
schandaal, dat onlangs vertoond is.
De Rector der Leidsche Universiteit
heeft het gebeurde iu krasse woorden
veroordeeld van verwydering der on-
zedeiyke studenten was echter by hem
geen sprak».
