No. 73 1911,
Woensdag 27 December
26e Jaargang
ie.
Iburg
hoeve,
en te Zun-
aarding 15
jij Notaris
1 (N.B.)
26 Dec., of
ee, en een
iewielskar,
of Babel",
KOOP
g
ÏVE,
35 Plooi-
Steenweg
verpen (ge-
5 of rooven
oot gedeelte
1 verstrekt
kostense,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES F, te
F, P. D'HUIJ, te Iiidrielbt rg.
Goes
Knecht
VAL,
'eerscheweg.
enwoordige
en met Mei
nstbode
othuizen,
|OEDBLOED,
ens.
icht
|an hetzelfde
koop.
bn, tegen 1
^eren,
la a r t s d ij k.
en Kuechl,
Igevraagd, bij
1M. MARINIS-
ilburg.
a. s, bij J.
lOosterland.
Mei a. s.
pi O
InCKE Pzoon
r ke.
Knecht
keulen, ce
Itzelfde adres
jo o p.
[en tegenwoor-
inecht
IEL AAR,
G ap i n g e.
HJD
iderse, adres
Nadorst.
kerstfebst.
I
PRIJS DER Afc>VERTENTIÊN
T W B E i> E K-A H B It.
Uit da Provincie.
OOP
gen
-JS t Êmmmnaam WBSÊfBÊBB^^^«rr-^g-^rc:- -r-mrsgg gg- s sssz^TS^^irisssssssmmaK^sgrsssi^m meansc-mMn»-»....--?
IEi IEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per Irie maanden franco p. p.
Hnkele nummers.
ƒ8.25
0.05
UITGAVE DER FIR2vD> S
EN
Wegens Kerstfeest verschijnt
ons blad niot voor a, s Woensdag
avond.
arg.
PAGTER,
rraagd
/o Verwest Goes
■Ai}, die ztch mei. 1 Jan. a, n.
op oss blad abonneeren, out
vungofl het tot tiieij datura
gral 1(4.
Heiige Btilt' waart rond en hangt aan 't
jgrauwend grotgesteent
De duisternis vl icht noo, waar't lampje
[scheem'ring leent.
Maria ligt, aanbidding vol, verbeidend
[haren Heer,
En biddend ook zit Jozef bij haar
[leger neer.
Aan 't blauwzwart hemeldak hangt,
[flonkrend starrenlicht
En straalt, vol profecij, den herdren
[in 't gezicht
En achter 't kuddedier buigt hoopvol
['t moede hart,
Vol Ifjdenswee en wreede zondesmart.
De Hemel zwjjgt; in 't schittrendst
[lichtbetoon
Staat 't Englenheir rondom des Hoogsten
[Troon.
Zy wachten op den Held, Wiens
[bliksemstralend zwaard
Uit hemelvuur gesmeed, verlossing
[brengt aan d' Aard.
Wat sidd'ring vaart op eens door
['t grijnzend donker heen
Zucht niet dat rotsgewelf van bange
[barensweên I
Gekreun zoo zacht 1 - Een kreet zoo
[teer 1
Verbroken vlucht de stilt',
Wfll 't gansch Heelal van heiligen
[eerbied trilt
Ai ziet l het Licht der Wereld ligt in
[doeken neer;
Juich Aardel En Engel, juich! bij
['t schreien van uw Heerl
Geruiscbloos varen
de EnglenschareD
uit 't Lichtpaleis
De Serafijnen,
de Cherubijnen
der Hemelkreits.
Der starren sfeeren
tot duister keeren
by d'Englengloed
De herders beven
als Lichtend Leven
zich tot hen spoedt.
Maar god'iyk zweven
[door Bethlems dreven
De tonen van hetEer zy God
De Vrede daalt op Aarde neder,
Gods Welbehagen geeft dien weder
aan Zondaars
der Wereld Zynen Zoon ten spot!
Groot is GodZyn Liefd' onendig
Zijn Trouw aan Israël bestendig
Prys dien Heer, o Englenstem!
Menschentong, verheeriyk Hem!
Straks is aan Zyn Recht voldaan
Christus draagt het offer aan
De stal Zyn woon, de krib Zyn troon,
Zoo ligt daar Gods en 's Menschen Zoon.
't Is stil ontroerend stil daarbinnen
Een HeiligdomEn ziel en zinnen
Van 'tneedrig herdrental, aanbiddend
[neergebogen'
Zy drinken Hemelvreugd, en spieken
[van gena.
Hallelujah 1
(School m. d. B.) J- P» H.
21 Dec. 1911.
Een sireelende afkeuring.
Minister Heemskerk is nog gevaarlyker
dan dr Kuyper 1 Zoo leest men in som
mige vrijzinnige organen.
Het Handelsblad achryft naar aanlei-
vr.r_srsw,ni5£*
ding van minister Heemskerk's houding
by het lager onderwijs debat
„Ook heden weer heeft men kunnen
zien, dat minister Heemskerk, hy moge
nóg zoo veel gematigder wezen dan dr
Kuyper, zich toch,niet minder dan deze,
de man voelt van de byzondere school.
Dat zou men hem niet kwalijk kunnen
nemen, ware het niet, dat hij zich, niet
zoo heel zelden, meer man van de by
zondere school toont dan minister. De
partyman beheerscht soms ook bij hem
den minister. Wij hebben dat dezer
dagen opgemerkt, toen het ging om het
M. O. Maar by het L. O. is het net een
der
Voor het openbaar onderwijs neemt
deze minister het niet ophoewel ook
hy heeft te regeeren onder de vigeur van
Art. 192 der Grondwet,dat dit onderwys
maakt tot „een voorwerp van de aan
houdende zorg der Regeering".
Maar voor het bijzonder onderwijsdat
hem als minister niet door de Gondwet
in zijn zorg is aanbevolen, maar waar
heen zyn voorkeur als partyman gaat,
neemt hy het, van achter de ministers-
tafel, wèl op
Het is heel kras.
Zeif8 onder dr Kuyper's bewind hebben
wij zulk een schromelijk partijdige hou
ding van den Minister van Onderwijs niet
bijgewoond.
N'en déplaiee den heer Heemskerk
zullen de vrienden van de waarheid zich
het recht van spreken over, en desnoods
tegen, de onvolprezen byzondere school
wel niet laten ontnemen".
Den voorlaatsten zin in deze aanhaling
cursiveerden wij.
Is hy niet treffend
Zelfs niet onder Kuyper's bewind 1 En
dat was toch het nee plus ultra
Trouwens De Standaard zelve schreef
nu juist een jaar geleden „Zonder uitzon
dering mogen al onze ministers met zelf
voldaanheid op de Begrootingsdiscussies
terugzien. Zonder onderscheid hebben ze
hun begrooting met talent,met ryke zaak
kennis, met het vlugge en vlotte woord op
dezelfde wijze verdedigd. En ook mag en
moet gezegd, dat de President Minister als
het er op aankwam nimmer in gebreke
bleef voor zijn beginsel uit te komen, en
dit beginsel te accentueereD. Van de
Ministerstafel te zeggen, dal de Vrije School
regel moet worden, getuigde van hoogen
moed".
Zoowel de goede aanteekening van De
Standaard als de slechte van Het Han
delsblad noemen wy voor den premier
streelend.
Te meer daarom mag het betreurd, dat
hy in het zoogenaamde bouwwetje zoo
weinig of ongeveer niets biedt, waarmee
met name onze arme plattelanders iets
doen kunnen, die reeds zoovele jaren loo
pen te snakken Daar eene Christelijke
school voor hun kroost.
Bijbelkennis.
De Standaard ontleent aan de brieven
die mevr. Alletta H. Jacobs in de Tele
graaf schreef over haar verbiyf in Pa
lestina, treffende staaltjes van de onkun
de, die een vooraanstaande vrouw in de
vryzinnige kringen ten toon spreidt om
trent den Bybel. Mevr. Aletta Jabobs is,
naar men weet, een van de vooraanstaan
de dames in de Nederlandsche vrouwen
beweging. Naar aanleiding van haar ver
biyf in Joppe schryft zy
In ons hotel „Hotel Jeruzalem", heb
ben de kamers geen nummers, maar
alle een bybelschen naam. Mrs. Catt,
die haar kamer naast de myne heeft,
logeert in Ruben en ik in Dan. De
Bybelsche kennis van ons vieren is
niet toereikend om uit te maken waar
door mynheer Dan zich beroemd ge
maakt heeft, en terwijl ik viytig zit
te schrjjven, zitten mijne drie reisge-
nooten in den bybel deze en dergaiyke
bijzonderheden na te pluizen.
JKlfmm HUH
Deze studie heeft-de dames zeker nog
al inspanning gekost, maar de resultaten
zyn al heel wonderlik. Bijv.
Vandaar gingen wy nog even het
huis zien, waar Simon, de looier, ge
woond heeft, maar ik heb nog geen
tyd gehad na te zien, waardoor deze
heer zieh beroemd heeft gemaakt. Myn
reisgenooten beweren, dat hy Jonas
gastvryheid verleend heeft, toen die
door de walvisch uitgespuwd en aan
laDd geworpen werd, maar dat komt
met de tijdrekening niet overeen.
Na een bezoek aan Bethanië wordt
geschreven
De ruïne van de woning van den
goedhartigen Samaritaan wordt nu als
een schuilplaats voor schaapherders
gebruikt. Dat de Samaritaan een armen
bloeder, die ziek was, op zyn ezeltje
liet rijden en in zyn hut wat te drin
ken gaf, heeft hem toch wel wat goed
koop een eeuwigdurende vermaardheid
bezorgd. Ieder van ons, die in de wil
dernis van Judea een armen zieken
broeder of zuster zou tegenkomen, zou
toch natuurlijk hetzelfde gedaan heb-
berr, maar dan zou er in geen enkele
courant melding van worden gemaakt.
Naar men bemerkt, doet mevrouw ook
ai aan Bijbelcritiek. Dit blykt ook uit
haar opmerking, dat de Bijbel ten on
rechte beweert, dat Jericho even groot
is geweest als Jeruzalem. Treffend ziet
men ook hier weer, hoe weinig Bijbel
kennis noodig, is, om over den Bybel
den staf te breken.
Sprekend over den bekenden klaagmaar
te Jeruzalem, zegt de schryfster o.a.
Wy waren vioeg genoeg in Jeruza
lem terug om nog naar de „klaagplaats
der Joden" te gaan. Dit is vooral des
Vrydagsavouds zeer belangwekkend,
omdat de Joden daar dan iD grooten
getale bijeenkomen om gezameniyk te
weenen over het geleden verlies van
Jeruzalem en te bidden, dat het hun
teruggegeven mag warden. Voor een
stuk ouden muur, dat bij den val van
Jericho nog zou zijn staangebleven,
ziet men honderden Joden, manneD
en vrouwen, bidden en lamenteeren,
en de oude, vergane steenen onophou-
deiyk kussen.
Op dit alles zou een kind van zeven
of acht jaar, dat de Christelyke school
bezoekt, zeker wel een of ander hebben
aan te merken. Is 't niet droef, dat men
schen, die zoo weioig den Bybel kennen
op zoo hooghartige wyze over deze din
gen spreken Deze dame is biykbaar zeer
ingenomen met haar onkunde. Zy acht
dit een bewijs van haar groote»vooruit
strevendheid.
En daarin is zy een droef beeld van
negentig procent der verlichten, die met
verachting neerzien op die domme ge-
loovigen. N. Prev. Gron. Crt.
Burgerlijke rechtspraak.
In „De Zeeuw" van 15 December komt
een ingezonden stuk voor van den heer
ds. H. van Essen te Hoedekenskerke,
die in 't kort het volgende vertelt
Tusschen twee perceelen aan verschil
lende eigenaars toebehooreDde ligt een
sloot. De eigenaar van perceel A bemerkt
op een goeden dag, dat de sloot de helft
nauwer is geworden en het daardoor ge
wonnen land getrokken is bij het perceel
B, De eigenaar van perceel a wil nu
voorkomen, dat zyn eigendomsrecht
wordt geschonden, en dat de grens voort
aan zal geacht worden in het midden
van den nu zoo veel nauwer geworden
sloot te liggen. Hij begint een proces. Dat
duurt 13 maanden en eindigt, nadat er
door de Rechtbank 13 getuigen gehoord
zijn, hiermede, dat de eischer in het on
gelijk wordt gesteld.
Nu vraagt de heer Van Essen naar
aanleiding van dit geval, of zulk een zaak
v in l —5 regels 50 cent, ieu.re regel meer 10 ceu t
F, milieberiehlen van 10 regel. l.--„ iedere reg, 8
m. er 10 cent
niet door de politie behoorde behandeld
te worden, die de kwestie ter plaatse zou
kunnen onderzoeken en naar billijkheid
uit. de wereld helpen.
WH begrijpen de klacht van den heer
van E. Zy is gegrond. Dat het proces
13 maanden duurde is nog niet eens zoo
lang. Als men van het geslagen vonnis
in hooger beroep en later in cassatie
gaat, dan kan het nog wel eens twee
maal 13 maanden langer duren. Dat
wordt dan drie en een kwart jaar.
Toch vergist hy zicb, als hy meent,
dat hier de politie de competente macht
moest zijn.
Neen, dit geschil moet door rechters uit
gemaakt worden.
Maar wat niet moest, dat is ditdat die
rechters niets dan papieren onder bun
oogen krijgen. Daar zit de fout.
In dergelyke en vele andere gevallen
behoorde altijd de Rechtbank een of meer
rechters af te vaardigen om ter plaatse
den toestand te gaan opnemeD, ter plaatse
de verschillende getuigeD, die dan vooraf
door partyen konden worden opgegeven,
te hooren.
By de tegenwoordige wyze van proce-
deeren hangt veel te veel af van de han
digheid of onhandigheid van de advoca
ten van de betrouwbaarheid of onbe
trouwbaarheid der getuigen van allerlei
meeningen en gissingen uit de tweede
hand.
Wy sluiten ons dan ook aan by de
conclusie van ds. v. E., dat spoedig onze
Burgeriyke rechtspraak aldus worde ge-
wyzigd, dat zy op meer reëelen bodem
staat, en daardoor meer dan dusver niet
alleen de rechtzoekenden bevredigt, maar
ook dwalingen voorkomt. Bevelander.
Het verslag der zitting van gister kan
worden saamgevat in de woorden ge
rommel gestommelgeschreeuwge
hamer; schorsing der vergaderingher
opening woeste kretenzenuwachtig
heid motie Kuyper uitstel behandeling
tot Februari post schip van 176 duizend
gulden. De minister van mariDe neemt
den post terug. Motie Roodhuyzen om
den post personeel ook tot Februari uit
te stellen, aangenomen zonder hoofde
lijke stemming. Standje tusschen den
voorzitter en Thomson die spreekt over
een niet gepubliceerd stuk. Heftig standje
tusschen den minister van marine en
Thomson over de oude quaestie levering
geschut door Krupp. Begrooting van oor
log er doorgejaagd. Vestingbegrooting
idem. Aanvullingsbegrooting idem. De
traktementsverhooging officieren kijjgt
geen terugwerkende krachtde regeling
gaat in 1 April 1911. Verhooging vesting
begrooting er door gejaagd. Ook de be-
grooting voor koloniën. Ook die van Suri
name. Bestryding in telegramstijl. Ge
schreeuw: stemmen, stemmen IHetduür-
te-ontwerp aangenomenvliegensvlug
bestreden door Ferf, v. Doorn, Lohrnan,
verdedigd door Helsdingen, Diueker en
minister Heemskerk. Zonder nader onder
zoek naar recht en motief geconstateerd
dat er duurte is en dus tractementsver
hooging noodig is. O, moeder, die kiezers
Met 55 tegen 29 stemmen aangenomen.
De „palstaanders" een eeresaluut aan
dezen 1 zyn de Christelijk historischen,
de vry-liberalen, de katholieken Beckers,
v. Vuuren, de Ram, Duynstee, Arts, Koo
ien, v. Basse en v. d. Berch v. Heemstede,
de unie-liberalen v. Doorn, Patyn, Lief-
tinck, Hubrecht, de JoDgh, de Kanter en
Jansen en de antirevolutionairen v. Lyn-
den, Middelberg en v. Asch v. Wljck.
Voort gaat het weer: Zonder hoofde-
ïyke stemming aangenomen onder an
deren de spoorweg Oostburg-Cadzand.
Begrooting van marine er door gejast
onder de zweep des voorzitters en het
geschreeuw der elkander prikkelende
volksvertegenwoordigers. Als Lohrnan
het woord vraagt, ontstaat er een waar
'««taeasaMri W
geloei in den soctalistenhoek waar de
„stieren" zitten die verbeten zyn op dat
„roode lapje" (excuseer bet averechtsche
in deze overigens juiste beeldspraak!):
de vergadering moet nu oen kwartier
geschorst worden. Heropening. Nog
een paar redevoeringen. Weer leven.
Ori! Eindelijkde marinebegrooting
zonder stemming aangenomen. Zoo
waar, daar vraagt Hugenholtz toch nog
stemming.
Geschreeuw: zij is al aangenomen.
De voorzitter wenscht en heeren een
aangename vacantia. Da heeren verlaten
de zaaldoch, helaas, voor het meeren-
deel niet in de Kerstfeestsfemming. Zy
zullen er wel moe van zyn
Minister Wentholt ging ook naar huis
Wij vreezen voor goed.
Goes. Vrydagavond hield de Vereeni-
ging voor Algemeene Wetenschappelijke
Belangen baar twi ede vergadering iD deze
campagne. Thans zag zij in een der zalen
van de sociëteit V. O. V. een barer stad-
genooten voor zich optreden. Voor een
vry talrijk en zeer uitgelezen publiek
sprak de heer W. P. A. Jonker over
„Water en waterverontreiniging". Deze
leeraar van de R. H. B. S. leverde eerst
een beschouwing over het regenwater,
het oppervlaktewater, het zakwater en
het welwater, zien inzonderheid bepa
lende by Zuid-Beveland, waarover hy
heel wat interessante byzonderheden
vertelde. Spreker vervolgde zyn weten-
schappeiyk betoog met aan te toonen
hoe by na elk water verontreinigd wordt,
ook het regenwater. Dit laatste door de
regenbakken, die schier nooit aan alle
gestelde eischen voldoen. Na de pauze
werden de verschillende bacillen be
sproken, toegelicht met lichtbeelden. Ten
slotte wees spreker er op, dat ais straks
de waterleiding geopend wordt,gnen geen
bacteriën meer te vreezen heeft, die het
water verontreinigen, maar dat we dan
heerlijk frisch water zullen krygen, dat
aan alle hygiënische eischen voldoet.
De voorzitter, de beer I. G. J. Kakebeeke
dankte dr. Jonker voor zyn kos^eiyke
voordracht, die ook zal meewerken om
het gemopper over de waterleiding
ellende te doen bedaren. Ook de ver
gadering bleef niet achterwege in hulde
betoon, maar vertolkte haar dankbaar
heid telkens in een luid apfftaus.
Scherpenisse. Het voornemen bestaat
om eerstdaags alhier een l emeenschap-
pelljke vergadering te bc 'den van de
raden der gemeenten Sc. rpenisse, St.
Maartensdyk en Poortvliet, ten einde
met elkander in overleg te treden en
van gedachten te wisselen over de even-
tueele oprichting eener rendugasfabriek
zulks naar aanleiding der ingekomeD
concessie-aanvrage.
Scherpenisse. Dat de kooppryzen der
landeryen over het algemeen bijzonder
hoog zyn is genoeg bekend maar dat
voor bouwland in een polder waai op
een dykgeschot rust van f25 per H.A.,
nog f 1200 per gemet betaald wordt, zoo
als dezer dagen alhier is geschied, be
hoort in onze gemeente tot de zeldzaam
heden en is zeker aldaar nog niet voor
gevallen.
Scherpenisse. In de Vrijdag gehou
den vergadering van den dijkraad van
het waterschap Scherpenisse werden
behandeld de omschryving der gewone
en buitengewone werken dienst 1912—
1912. De kosten der gewone werken
worden geraamd op f3127.99, die der
buitengewone werkeD wuaronder ver-
hoogen van een gedeelte dijkkruin en
buitenberm, aanleg van bazaltglooiïcg
en met schorgrond herstellen van het
buitenbeloop waar dit op 30 September
jl. is beschadigd, op f 10886.01 De jaar
wedde van den secretaris ontvanger
wordt van f367 op f442 gebracht, ter-
