8 tOOJ,
OJ3
No. 60 1911,
Zaterdag 9 December
26e Jaargang.
IIEIIWSBLAD
VOOR ZEELAND
J. A. VERTREOT.
3
CHRISTELIJK
HISTORISCH
gel-
cht
ITER
tte Koe,
lil in Middel
Hugo Jam de StedeMs
fu Middilbirg.
1LSTRAAT.
den,
Meisje,
VERSCHIJNT ZESMAAL PEE WEEK
Wed. So J. DE JONGE-VERWES T, te Goes
F» P. D'HUIJ, te A'dddelbt rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
10
FEUILLETON.
zy hadden genoeg van de gehouden
redevoeringen opgevangen, öm eenigszins
te vermoeden, wat er gaande was.
>lbur§.
GOBS.
tk/cleeden.
CHE
k.
ie keuse.
urrentie.
ico
a©©ff"fe@a
Je&.
Dinsdags
irdags en te
'.kerke.
P
VERHAGE
Jz
)skerke (W.)
^andbouwer,
ie goed een
M. BOONE,
a i s t wordt
ide werk wil
MEEUWSE,
buJrg._
•am
pLBÜRG.
4,40a, 4,45a,
!0, 8,55d, 9,30
11,50,12,10,
)0d, 2,10,2,30,
4,30d, 4,50,
,50,7,10, 7,30,
j, 9,40, 10,15,
5,10a, 5,15a,
8,55, 9,30d,
12,-*, 12,10,
iO, 2,10, 2,80d,
10, 4;30, 4,50,
0, 6,50, 7,10a,
9,40, 10,15,
m 2,30 en 4,50
ld werkmans-
ilhen op werk-
lemise.
ferder dan de
en goederen &1-
P»ul Kruger-
nise, Keersluis,
Jsbïan, T-am-
-6cl]elöc,
12,
6,3.5 c) d i
b7,05
05 c)
,45 c) f) h)
s nat vertrek
faun* v», 8,50
Bovsselsi» ea
.5 min. waobten
'ïs ten hoog.te
hoogste wach-
**ri>
ÏE1 >EREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per ïrie maanden franco pp.3.25
tlnkele nummers. 0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
F, milieberïchten van 1—10 regeir 1.—, iedere regeï
m er 10 cent
i mimis
De kiezers in III moeten a.s. Dinsdag
even uit hun werk breken om hun kie
zersplicht te gaan vervuilen. Er is een
zetel opengelaten door den' heer Sannes
die vertroken nu dingen twee candi-
daten naar de eer hem te vervangen.
De door ons aanbevolene is de heer J. A.
Vertregt, een man van groote bekwaam
heid voor dit ambt, ftaarbjj een bezadigd
man, vertegenwoordiger van den midden
stand, een kundig bouwkundige, als
werkgever bemind by den werkman, als
pleitbezorger voor de belangen der gan-
sche burgery hoogst betrouwbaar, dewyi
hy zich niet door een bepaalde party
of groep zal laten gebruiken om inzon
derheid de belangen alleen van die groep
of party naar voren te brengen. Anti
revolutionair van huis uit, zal de heer
Vertregt, indien hem de eer mocht wor
den waardig gekeurd den zetel van den
heer Sannes te bezetten, toch niet uit
sluitend voor de belangen zyner geest
verwanten waken, al vallen deze natuur-
ïyk niet buitenzyngezichtskring; maar
zal hy ondanks, of liever juist, omdat
hy antirevolutionair is, den antirevolu
tionairen stelregel van „leven en laten
leven" getrouw, het recht en het belang
der gemeente en van alle gemeentenaren
dienen.
Als architect kan hy menig advies
geveD, by de toepassing van wetten en
verordeningen, als woningwet en bouw
verordening, waken tegen overtreding
eenerzyds, t°gen machtsoverschryding
anderzijds. Kan hy ook mee een scherp
toezicht oefenen by koop en verkoop of
ruiling van gemeentegrond; is er zelfs
krachtens zyn kennis en ervaring de
aangewezen man voor.
Nog in de krachtdes levens, mag
menscheiykerwys gesproken deze can-
didaat nog veel van zich doen verwach
ten in verschillende kringen en colleges
gaf hy in den loop der jaren biyk de
belangen van de gemeente, en van zoo
menige ook voor de gemeente voordee-
lige instelling te doorzien en voor te
staan.
Door zyn jarenlange inwoning te Mid
delburg is hy er als 't ware ingebur
gerd, en geacht en gezien by alle partijen.
Zou 't niet gewenscht zyn dat allen
wien 't ware gemeentebelang ter harte
gaat, zich thans opmaakten om dezen
candidaat die zich zoo menigmaal gaf,
ook waar er geen kans op de overwin
ning bestond, de overwinning te bezor
gen?
Ben verhaal uit liet jaar 1567,
dooi
CHR. HONDIUS.
Onder ademlooze stilte deelde hij mede,
dat sommige edellieden met name de
heeren Villiers, Jonker van der Aa en
Boisot hadden opgenomen „ruigte van
volk", zooals men hen noemde, onder
geleide van den heer v. Brederode, ten j
einde daarmee oproer te maken tegen
de Landvoogdes en dat bet te duchten
was, dat zy eenig volk zouden zenden
om deze eilanden van Zeeland te bemach
tigen endewyi de Landvoogdes dezen voor
vyanden des lands achtte, wilde zy de
regeering daarvoor waarschuwen, opdat
zy gelegenheidjhad, toezicht te houden en
wanneer zy herwaarts kwamen, hen van
het land te houden als vyandenen
de stad voor Zyiie Kon. Majesteit te
bewaren, of indien de Magistraat zicb
Men stemme Dinsdag tusschen 8 en
5 uur trouw op
Waarom alcohol gedronken wordt.
Leest dit eens:
Jan drinkt alcohol.
Omdat het droog
weer is.
Om zich wai te
monteren, want
hy was neer
slachtig.
Omdat het zoo goed
is in de warmte.
Omdat hy niets te
doen heeft.
Omdat hy op een
bruiloft de vreug
de moet verhoo-
gen.
Omdat hy zoo ver
heugd is.
Omdat hy thuis
moet blyven.
Omdat hy niets te
slachten heeft.
Omdat hy schuld
heeft.
Piet drinkt alcohol.
Omdat het nat
weer is.
Om zich te kalmee-
ren, want hy was
opgewonden.
Omdat het zoo goed
is in de koude.
Omdat hy een moei
lijk en zwaar
werk te doen
heeft.
Omdat hy op een
begrafenis moet
helpen dragen.
Omdat hy zoo be
droefd is.
Omdat hy Donder-
dags(of Dinsdags)
naar stad moet.
Omdat hy slachten
moet.
Omdat hy een re
kening moet be
talen.
Zoo heeft de drinker altyd een rede
om te drinken.
Wie bovenstaand lystje vergelykt, zal
lachen om de dwaasheid van de drink
gewoonte.
Maar wy houden op met lachen, als
wij zien hoe juist de alcohol, »de groote
leugenaar® op die manier de slachtoffers
by duizenden telt.
Daarin ligt de macht van het alco
holisme dat het aanknoopingspunten
vindt in de menschelijke ziel, want:
de nypende zorg zoekt vergetelheid,
het uitputtende ïyden vraagt leniging
het sprekende geweten wil verdooving
koude en warmte, vermoeienis en zwak
heid zoeken vanzelf opheffing daarvan,
en vooral het eentonige leven zoekt
vreugde.
Yoor al deze kwalen biedt de alcohol
zich aan als het geneesmiddel. En inder
daad geeft zij kracht en vreugde maar
het is slechts voorkorten tyd. De kracht
wordt zwakheid en de vreugde verdriet.
Het is de lach van den satan, die gevaar-
ïyke lach, die den hemel belooft maar
de hel geeft.
niet sterk genoeg achtte, Hare Hoog
heid daarvan te verwittigen".
Men kan zich voorstellen, dat deze
tyding met verbazing werd vernomen.
Er heerschte een doodsche stilte in
de zaal.
Eindelijk werd deze verbroken toen
de Burgemeester het woord nam.
Hy verzekerde den afgevaardigden dat
de Vroedschap dit bericht met schrik en
verbazing had vernomen en daarover
gaarne wilde beraadslagen.
„Terwyi wy ons bezig houden om een
antwoord te geven aan Mevrouw onze
Geeerbiedigde Landvoogdes, noodig ik het
gezantschap uit zich te begeven naar de
herberg „de Groenpoort" waarheen de
stadsbode U geleiden zal.
Laat het U daar aan niets ontbreken,
want het strekt onze stad tot eer de
afgevaardigden van Hare Majesteit op het
gunstigst te ontvangen".
Reeds was Hugo Jansz. door den Se
cretaris een brief aan den kastelein Hans
Pousselaere ter hand gesteld, waarin
dezen werd opgedragen de beide edellieden
voor stadsrekening op het kostelykst te
onthalen.
Uitgeleid door den stadsbode verlieten
de gezanten de raadszaal en vergezeld van
Waarom is dan toch het aantal slacht
offers zoo groot Het is. omdat zij om
ringd zijn door zoovelen, die matig drin
ken. By de matig drinkenden vindt de
dronkaard altijd een steun. Moch dat eens
meer bedacht worden door alle matig
drinkenden, dat de groote schuld der
dronkaards neerkomt op de dronkaards
zelf natuurlijk; maar ook voor een
deel op alle matigeD, die een gewoonte
in stand blijven houden, waardoor uw
broeder verloren gaat.
Matig drinkendendie zelf nog staat
en sterk zijt, bedenkt eens het woord van
Paulus: „Maar wy, die sterk zyn, zyn
schuldig de zwakheden der onsterken
te dragen en niet onszelve te behagen".
(Romeinen 15 1).
Overdenkt het eens en brengt dit woord
in practyk. v. S.
VERBETERING.
In de eerste driestar in ons vorig no. is
Sprake van afsnijding uit het concentratie-
verbond dit moet zyn verband.
In de tweede driestar staatdaDing
leesdanig.
In da derde driestar staatboven de
grenzen der betameiykheid. Dit boven
moet zynbinnen.
T WEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag.
Eindelijk was het nu de beurt van
den minister van binnenlandsche zaken
om te spreken. En zijn antwoord op de
algemeene beschouwingen der Kamer
betreffende de staatsbegrooting was kort
maar krachtig Reeds deelden we er gis
teren onder Telegrammen een en ander
van mede. Thans zullen we verder ver
halen wat Z.Exe. te vertellen had.
Om bij h8t eeuwfeest van het Ko-
ninkryk der Nederlanden eeD gedénk-
teeken te stichten vond de minister
prachtig. Maarhet initiatief mag
niet van de regeering uitgaan.
Het ontbreekt het kabinet aan geest
drift verwyt men. Dat zy zoo. Maar
daartegenover staat dat het ministerie
kalm en rustig, met het ideaal voor
oogen, voortgaat, zonder zyn tegenstan
ders te prikkelen.
Het is niet waar .dat de regeering
haar kracht zoekt in het afmaken der
socialisten. Neen, het kabinet verdedigt
zich slechts tegen de aanvallen van het
roode zevental.
De ziekteverzekering is volgens spre
ker spoedig gereed voor openbare behan
deling en kan voor Paschen worden af
gedaan. De behandeling van de invalidi-
Hugo Jansz. begaven zij zich naar de
herberg „de Groenpoort".
Twee uren later, gedurende welken
tyd men druk had gedelibereerd over het
te zenden antwoord, werd den bode gelast
de gezanten uit te noodigen andermaal in
de vergadering te verschynen, ten einde
het antwoord aan Hare Koninkiyke Ma
jesteit te vernemen.
Het luidde eenigszins ontwykend.
„De kortheid des tyds liet eigeniyk
niet toe een behooriyk antwoord te geven,
nochtans, voorzoover zy zich op dit pas
beraden had, betuigde de Vroedschap,
dat zy alle vlijt, naarstigheid en diligentie
in dezen zou doen, opdat de stad wel
beschut zou zijn, en dat men haar be
waren zou-voor Z. Majesteit den Koning
en niemand anderszooals men tot nu
toe gedaan had.
Maar, wat aanging de bewariDg van
het platteland ten einde de vyanden
daar niet opkomen of aanlanden zouden,
dit raakte de zeesteden, dorpen en het
platteland en om met dezelve geiyker-
hand te handhaven en opdat ook het
land wel bewaard zou blijven, was het
noodig, met de zeesteden en het platte
land in samenspraak te komen, waar
toe de Vroedschap begeerde gemachtigd
teits- en ouderdomsverzekering kan dan
dezen zomer volgen.
Bijzonder militairistisch is de regee
ring niet en zy is dat ook nooit geweest.
Er is geen quaestie van dat de militaire
uitgaven 'eeizydig worden opgedreven.
Staan niet tegenover de stygiDg van
4.8 miljoen voor militaire uitgaven, een
vermeerdering van 5.2 miljoen voor uit
gaven ten hehoevevan hetonderwys, En
wat alles afdoet, de sty ging der militaire
uitgaven vermindert in de laatste jaren.
Dat is een feit.
Dat de minister het roode kiesrecht
adres niet persoonlijk heeft in ontvangst
genomen, kwam omdat deze betooging
een inconstitutioneel en anti-gouverne
menteel karakter droeg, waaraan een
dienaar der Kroon natuurlijk geen mede
werking wil verleenen.
Zoo sprak onze minister-president,
kalm en waardig gelijk het HareMaje-
steits eersten minister voegt. Alle poli
tieke hartstochten inbindend, zich op een
zakelijke wijze verdedigend tegen de
onbillijke critiek zoowel van links als
van rechts.
Meesteriyk weerlegde minister Heems
kerk in deze gedocumenteerde redevoe
ring niet alleen de groote grieven die men
van links tegen het regeeringsbeleid had
ingebracht, maar ook de vele kleinig
heden, de verschillende op- en aanmer
kingen, die de oppositie vaak zoo prikke
lend en hateiyk mogeiyk tegen het kabi
net had uitgespeeld. En dat telkens
slechts met enkele woorden. Elke zat was
raak. De Kamerleden de mannen van
de linkerzyda inzonderheid zullen het
gevoeld hebben dat daar een staatsman
aan het woord was, die zijn beleid niet
straffeloos aan critiek laat onderwerpen,
maar die met een beroep op de goede
beginselen en de juiste feiten zijn doen
en zijn laten onweerlegbaar weet te ver
dedigen.
Na de minister van binnenlandsche
zaken kwam zqn ambtgenoot van finan
ciën aan het woord. Dit departements
hoofd stelde de Kamer gerust met dui
delijk aan te toonen, dat de toestand
van 's lands financiën zoo ongunstig nog
niet zyn.
De vergelijkingen van den heer Patijn
tusschen verschillende jaren gaan mank.
Maar al mag de toestand niet al te
donker geteekend worden, zei minister
Kolkman, toch kan 's lands schatkist
een schorsing van accynsbelasting of
een kwijtschelding van personele belas
ting niet dragen. Al zou-dat met het oog
op de duurte misschien gewenscht kun
nen zijn, 's lands financiën laten dat ab
soluut niet toe.
te worden, waarna zij Hare Hoogheid
van de genomen besluiten in kennis
zou steli n.
Inmiddels was op last van de Vroed
schap in hei Minnebroedersklooster een
kostba:o maaltyd in gereedheid gebracht
en by het afscheid nemen werd het ge
zantschap dezen aangeboden als een
bewys van eerbied.
Ook thans was het de stedebode]Hugo
Janszwien opgedragen werd, de heeren
naar heMinnebroederklooster tegenover
de Abdy op den Burcht, (de tegenwoor
dige Botermarkt,) te geleiden,.
Toen Hugo Jansz. zich van zyn taak
gekweten had en het hoogs gezelschap
naar het Minnehroederklooster geleid had,
keerde naar bet stadhuis terug, waar
hy Wet en Raad nog steeds vergaderd
vond.
En geen wonder! 't Was zulk eene
gewichtige missive, die de heer Mesdach
aan de Vroedschap had overgelegd.
Er moesten r atuuriyk maatregelen ge
nomen worden, waaruit blijken kon, dat
men Har: Hoogheid en Zyn Koninklijke
Majesteit in alles gehoorzaam wilde zijn,
ofschoon men van de hulp van vreemde
soldaten liefst verschoond wenschte te
blyvende voorstanders der hervorming
Dat de koersen van de nationale fond
sen gedaald zyn is slechts een periodiek
verschynsel en een herziening van de
Muntwet is in aantocht.
Na deze ministerieele redevoeringen
vingen de replieken aan. De heeren
RoodhuijzeD, Drucber en Troelstra voer
den ^ieder nog het woord. De rede van
eerstgenoemde, het unie-libeiale Kamer
lid voor Brielle was weer gelijk zoo
vaak gebeurt ver beneden peil. Ontzet
tend gaf deze spreker af op dr. Kuyper,
een lievelingsonderwerp ook voor dezen
afgevaardigde. Zoo liederlijk was de man
zelfs in zyn critiek, dat de voorzitters
hamer er aan te pas moest komen.
Wonderen op landbouwkundig gebied.
De correspondent van de N. E. Gt. te
New York vertelt iets van de groote land-
bouw-tentoonstelling aldaar gehouden.
By het binnenkomen van het gebouw
werd men getroffen door een overweldi
genden geur van appelen, sinaasappelen,
groenten, enz. Reusachtige maisstengels,
met een lengte van zelfs 17 voet, wuifden
de binnentreden den tegemoet.
Kaarten, teekeningen en statistieken
wijzen op ontzagiyk uitgestrekte beet-
wortelvelden, boomgaarden, lucerne-ak-
kers, enz. Waar deze de plaats hebben
ingenomen van woestynen en prairiën,
wekken zy zooveel meer bewondering.
Amerikanen zyn nauwelijks tevreden
raet het bezigen van riviergemeenschap
tot vervoer hunner landbouwvoortbreng-
selen. Zy geven de voorkeur aan over
brenging daarvan met versnelde hulp
middelen, liefst met door electriciteit
voortbewogen vrachtwagens naar het
naastbyzijDde spoorwegstation, waar per
telefoon goederenwagens voor inschake
ling in den eerstvolgenden fast freight
train zijn besproken. Vele landbouwon
dernemingen beschikken over eigen goe
derenwagens met luchtververschings-
koelinrichtingen van de nieuwste vindiDg.
De landontginners verlaDgen alles op
grootsche schaal te hebben ingericht. Zij
verschynen bij voorkeur in een hunner
automobielen van het beste maaksel, zoo
als trouwens de doprgaans slechte we
gen wel noodig maken. Een uitgaaf van
van duizenden dollars voor een nieuw
gepaten teerden karnmolen of een land
bouwwerktuig van de nieuwste vinding
getroost hy zich gereedeiyk. Zyn opper
beste landbouwvoortbrengselen zullen de
kosten weldra vergoeden. Zyn kostbaar
gekleede vrouw en dochters ontzeggen
zich zoo min mogelijk weelde op de van
Alle nieuwerwetsche inrichtingen voorzie-
omdat men begreep, dat het dan met da
godsdienst vryheid gedaan zou zijn, de
Roomschgezinden en onverschilligen,
omdat zy vreemde soldaten een ramp
achtten voor de rust der stad, waardoor
de handel zeker zou ïyden.
Het was daarom, dat na langdurige
beraadslaging besloten werd, in overleg
te treden mei de schutteryen n.l. die
van de edele Handboog, de Edele voet
boog en die van de Edele busse.
Daartoe warden afgevaardigd de beide
burgemeesters Gillis Pietersz. en Pieter
Klaasz Domesz. de schepen Adriaan
Jacob Joosse, Jacob Valladolid, Raad, be
nevens Mr. Adriaan de Jonghe, secre-
taiis.
Het was een langdurige vergadering
geweest en toch konden de stadsboden
niet dadeiyk na den afloop huiswaarts
keeren.
Vooral Antonius Rooyaert wilde nog
wat meer van de zaak weten en het is
daarom, dat hy zyn ambtgenoot Hugo
Jansz in de bodeskamer nog een en ander
te vragen heeft.
Wordt vervolgd.)
