No. 50 1911 Dinsdag 28 November 26e Jaargang. ÖHRISTELIJK- NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND HISTORISCH VERSC HIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed» S. J. DE JONGE-VERWES r, te Goes F. P. D'HUIJ, te I» ddctelbf tg. PRIJS DER ADVERTENTIËN De Duurte. "IümstafelT "sinneïhl&nd. Uit da Provincie, IE1 IEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per irie maanden franco p. p. 1.25 Hnkele nu miners» 0.05 UITGAVE DER FIRMP S EN v m 1—5 regels 50 cent, leuore regel meer 10 cent, F, tnilieberichten van 1—10 regel: 1.- 0 iedere regil er 10 cent ii. In een onzer bladen werd dezer dagen geklaagd, dat vooral dat deel der bevol king voor hetwelk men zich van rijks- en gemeentewege zoo druk maakt,zoo weinig van den ernst der tyden voelt. Men daitelt er maar op losen doet zijn iDkoopen en uitgaven, alsof er geen dure tijd was, die tot voorzichtigheid dringen moest. In Groningen waren de bioscoop- sehouwburgen vol. Id Den Haag worden de publieke vermakelijkheden overdruk bezocht als altijd, en vooral „het volk" maakt van alle mogelijke amusementen een druk gebruik. Intusschen weet men wel van den duren tijd gebruik te maken om op loonsverhooging aan te driDgen. De werkgevers moeten er maar voor zorgen, dat de „werknemers" zich niet behoeven te bekrimpen. Van verootmoediging is geen sprake. Hoe weinig hoort men daar zelfs in Christelijke kringen van spreken. Dit is een der bezwaren, die wij wen- schen te doen gelden tegen den drang om hier een algemeenen regel te stellen, doch dat ons niet belet om ons advies uit ons vorig artikel aan het adres der patroons, die het doen kunnen, te handhaven. lün dat niet, omdat de patroon by de loonsbepaling ook te rekenen zou hebben met de kosten van het levensonderhoud. Waie dit zoo, dan zou de patroon van een werkman, die een erfenis trekt, diens loon moeten verminderen, of bij de aan stelling van een knecht, die uit anderen hoofde een pensoentje of iükomentje heeft, dezen lager loon mogen aanbieden. De patroon betaalt voor zijn knecht slechts- hetgeen deze hem waard is dat wil zeggeD, naar diens bekwaamheden strekken, naar hetgeen deze presteert. Maar wel rust op den patroon de zede lijke plicht, bij bijzonderen vooruitgang van 't bedrijf van de bijzondere voordeelen ook den knecht te doen genieten. En wanneer dit nu in dit voor velen zoo hoogst gunstige jaar alzoo geweest is, moet bij deze buitengewone duurte der levensmiddelen dit den patroon nopen meer dan ooit tij te springen. Dit is dan geeD aalmoes maar een toe slag; geen bedeeling, maar een buiten gewoon mee doen genieten van by zondere winst. De gemeente staat hierby anders. Zy is tot het geven van toeslag niet bevoegd, omdat zy het geld van een ander beheert, en een stel ambtenaren in haar dienst dienst heeft, van welke zy overtuigd is, dat zy door haar behoorlijk gesalarieerd wordeD en wel zoo, dat het er ook in bui tengewone omstandigheden mee door kan. Indien dit laatste niet het geval is, dan schept de toeslag voor den betrokken ambtenaar een zeker recht om een blij vend hooger loon te vorderen. Een dure tyd behoeft ook voor den ambtenaar niet altyd te bestaan in sty- ging der pryzen van de voedingsmidde len. Zy kan voor hem ook bestaan in 3en langdurige ziekte van een of meer leden van zyn gezin, heigeen meer nij pend kan zyn dan het omhoog gaan van enkele pryzen. Toch zal een gemeente raad er niet aan denken een zoodanigen ambtenaar daarom een tijdeiyken toeslag te geven. En dan welk een willekeur. Een ambtenaar met f 1000 inkomeD, en byv. vrouw en twee kinderen, krijgt toeslag, terwyl een ambtenaar met f 1100 en zeg vrouw en tien kinderen het zon der dezen toeslag moet doen 1 Ook mag er wel eens rekening mee gehouden worden dat de ambtenaren der gemeente of van het Ryk heel wat voor hebben. Zy hebben vast salaris, ook wanneer zy en lang soms zelfs 1 ziek zyD en daarby meestal vry geneeskundige be handeling, minder werkuren zoodat zy ruim gelegenheid hebben voor by ver dienste en pensioen. Neen, beter achten wy 't dan, indien daar ambtenaren zijn die te weinig ver dienen, dat de gemeente het salaris dezer heeren verhooge. Geldt dit bijvoorbeeld niet voor de politieagenten Maar er is terecht door een onzer or ganen De Nieuwe Provinciale ge vraagd of door al dat geroep van duurte niet sommige artikelen opgeslagen kun nen zijn f Bovendien, er is in al dat geroep veel overdrevens. Nog onlangs toonde dit De Nederlander aan naar aanleiding van het vergelijkend overzicht van de markt- pryzeD in de door het ministerie van Landbouw, Nyverheid en Handel uit gegeven Handelsberichten. In het laatste nummer wordt een overzichgegeven en een vergeiyking van de pryzen over half October en half November 1910 en van dit jaar, waarbij merkwaardige feiten te constateeren vallen. Zoo werden het vorige jaar zoowel de Goudsche kaas als de fabriekskaas met laag vetgehalte duurder, terwyi ze dit maal goedkooper werden. De tweede soort C lichte Goudsche kaas gaf van October tot November 1910 een styging van f 1,50 de 100 poDd te zien de eerste kwaliteit eene van f 0,50, evenals de zware kaas, terwijl dit jaar vaD October tot November de lichte soorten f 4 en de zware f 4,50 goedkooper werden. De fabriekskaas steeg in 1910 met f 2,50 a f 2, 'thans daalde ze met f54 f6. Het rundvleesch bleef te Amsterdam 't vorige jaar, wat pry s betreft, constantdit jaar viel er de laatste maand een styging van 3 cent per K.G. waar te nemen. Te Rot terdam werd 't beste rundvleesch in 1910 per K.G. 2 cent goedkooper, ditmaal even eens. Varkens waren in 1910 te Amster dam goedkooper dan in October; in November 1911 waren ze per KG. leent duurder dan in October. Rotterdam toonde in beide jaren gelijkblijvende prijzen. Amsterdam geeft dus over October 1911 tot Nov. 1911 een duurder worden te zien. Rotterdam voor rundvleesch een daling, voor varkensvleesch een constan ten prjjs. 't Frappantste is evenwel, wat by aard appelen en groenten valt op te merken. De eerste kwaliteit Borgers werd 't vorig jaar te Leeuwarden per H.L. 70 cent duurde?-, evenals die der blauwedit jaar waren ze in November 30 cent goed kooper dan in October. De blauwe aard appelen en de Eigenheimers stegen te Rotterdam in 1910 met f 0,75, thans daal den ze met resp. 20 en 30 cent De bonte aardappelen werden in 1910 te Rotterdam 10 cent duurder, nu 20 cent goedkooper Sommige groenten zullen, als altijd, weer duurder worden. Maar er is ook verschil. Bloemkool le qual. was in Nov. 1910 per 100 stuks f 1.60 duurder dan in October; in Nov. 1911 is ze f 10 goed kooper dan in October 19111 De roode kool werd in 1910 f 5 69 duurder, thans 40 cent goedkooperde gele kool werd in 1910 fl.30 duurder, in 1911 f3 goed kooper. Tegenover een prijsstyging in 1910 van f0.20 voor witte kool staat in 1911 een daling van f 15.50. De uien ble ven constant in prijsnu werden ze een halven gulden per 100 pond goedkooper. Een ben spinazie steeg in 1910 met 11 cent, daalde nu met een dubbeltje en is thans zelfs niet duurder dan in 1910. De postelein vertoonde in 1910 een sty ging met f 0.15 per beD, nu met 1 cent. De scborseneeren daalden in 1910 met 'n dubbeltje de 50 K.G., nu met een daal- dei. De koolrapen stegen per 100 stuks in 1910 met een dubbeltje, nu gingen ze met f0.90 achteruit. De kapperkool giDg per 100 stuks in i910 met f 1.10 terug, nu met f 3. Alleen voor bieten is de da ling in 1910 grooter dan in 1911, nl. fl 75 tegen f 1.50. Dat 't in Zeeland met name op Wal cheren en Zuid-Beveland zooveel andere zal zyn is niet te denken, al mag een grootere duurte der aardappelen met reden verwacht worden, en al zijn de groenten, erwten, boonen en enkele an dere artikelen met name in Goes zeer duur. Meerdere artikelen zyn in prys gedaald. De suiker ging weer iets terugevenals gort, macaroni en ryst. Broed en steen kolen zyn niet duurder gewordenpetro leum werd een halve cent duurder. Brui ne boonen zijn volgens de verklaring van professor Fabius in den Amsterdam- scben gemeenteraad, goedkoop uit het buitenland te betrekken. Ook boter en eieren werden weer iets goedkooper. Het is bijna niet te denken dat de duur te lang zal aanhouden. Dien tijd dient een iegeiyk zoo mogelijk te bezuinigen. Waar dit niet kan, dient de spreuk „draagt elkanders lasten" in toepassing gebracht te worden. Maar gaal 't niet aan uit een kas, die door alle belastingbetalende burgers gevuld wordt, in vermeende of werkelyke nooden van enkelen te voor zien. Meer dan een zou verplicht zijn aan dezen toeslag by te drageD terwyi hy zelf met een groot gezin ternauwer nood met eigen inkomsten, zonder bij verdiensten of by den moeilijken strijd om 't bestaan, hetzy als werkman, hetzij als winkelier, niet kan rondkomen. Nu wordt door sommige oeconomen beweerd dat in de laatste kwarteeuw de "pryzen van vele artikelen zyn ge stegen maar hiertegenover staat toch weer de prys verlaging van andere arti kelen en de hoogere loonen. Zelfs onvoorwaardelyke voorstanders van gemeentehulp, al springen zij den ook over het vraagstuk der gemeente bevoegdheid heeD, erkennendat aller eerst van de maatschappij zelve, van particuliere zijde, de liefdadigheid, enz. het initiatief voor den toeslag moet uitgaan, en dat daarnaast «bezuiniging in het gezin" bet wachtwoord moet zijn. Het spreekt van zelf dat het redmid del door de sociaal democraten aan de hand gedaan, evenmin kan aanvaard worden. Dezen toch willen de gemeente de verschillende levensmiddelen in bet groot doen opkoopen en voor weinig geld weer van de hand doen. Dat wil derhalve zeggen tot lager prys dan waarvoor zij inkocht. Dit nu gaat niet. De steenkolen handelaar, de groentenverkooper, de krui denier, zoudon door dezen maatregel gedupeerd wordeD. Hun bestaan zou er door te gronde gaan. Bovendien behoort ook deze handel niet tot de roeping der gemeente. Veel erger is trouwens het gevaar voor biyveode duurte, waarop De Stan daard wees. Tengevolge der Woningwet worden de woningen duurder. Tengevolge der loonsverhoogingen worden de pryzen van velerlei goederen hooger. En dit zou nu niets zyn aldus De Standaard zoo het uitsluitend artike len gold die gekocht werden door wie over zekere ruimte van geld beschikt maar het feit ligt er eenmaal toe, dat gelijk verschynsel ook te bespeuren valt bij tal van waren en goederen, die door het groote publiek worden gekocht. En dit nu brengt ons in den circelgang. In een arbeidersgezin komt dan zeg f2 meer in, maar voor het duurder worden van woning en tal van andere goederen moet f2 meer besteed worden. Dan is men niets gevorderd. En de kans op profijt gaat veeleer over op de Nyver heid, die zich in trusts aaneensluit en de pryzen soms hooger opzet dan het hooger te betalen arbeidsloon wettigt. Er is schryfi De Standaard terecht een speculeeren op onze slechte ty den om het publiek er in te laten loopen een spelen met anderer elleDde. Hoe daaraan te ontkomen? Wat kan de Overheid hieraan doen? De Spiegel (no. 8), W. Kirchener, Am sterdam, bevat o. a. een groot portret J van minister De Waal Malefyt met bij schrift 't portret van dr. Booth en de blinden uit het Wesleyaansche gesticht te Hankow, door hem tijdens denjong- sten opstand uit den brand van dit Zendingshuis gered. De Koning en de Koningin van Engeland zich te Ports mouth inschepend naar Britsch-Inóië. Hollandsche molens. Enz. V luchtheuvelzangen. - DeDHaag, W. ten Have. Eigenaardig is de advertentie met bon in dit nummer van ons blad, van den uitgever Ten Have, Dbd Haag. Hy is door aankoop eigenaar geworden van het schoone zang- en .muziekboek „Vlucht heuvelzangeneen boek van f3.50, hetwelk hij daardoor voor fO,bO inge naaid en voor gebonden iets meer kan aanbieden. Waren deze ^luchtheuve'- zangen zelfs hun oorspronkeiyken auren prys best waard, nog meer geldr dit voor den spotprys waarvoor de heer Ten Have ze nu aanbiedt. De zaDgen zyn oor spronkelijk van, of vertaald door ds. H. Pierson, de toonzettingen zyn naar onze beste meestersHaydn, Mozart, Glück, en anderen. Onze zangvereenigingen zul len er een genotvol gebruik van kunnen make i en onze huisvaders, die een orgel of piano hebben kunnen kinderen geen beter feestgeschenk geven dan dit, 't heeft blijvende* waarde en 't verhoogt 't genot hunner Zondagavondjes. Wetsontwerp-Meerdere beteugeling van smokkelarij. Een wetsontwerp is inge diend tot aanvulling en wijziging der bepalingen omtrent de heffing en de ver zekering der invoerrechten en accynzen. Blijkens de Memorie van Toelichting bestaat reeds gedurende geruimen tijd bij de administratie der invoerrechten en ac cijnzen de overtuiging dat kleine hoeveel heden belaste goederen en wel voorna- melyk suiker en gedistilleerd, door passa giers en bemanning van zeeschepen, nadat deze op de losplaats zijn gekomeD, zonder document worden gelost en aan den wal in consumptie worden gebracht. Tot meerdere beteugeling dezer fraude bestaat op dit oogenblik nog deze reden, dat sedert eenige maanden op den Nieuwen Waterweg gebroken is met het stelsel om de binnenkomende schepen gedurende de vaart van Hoek van Hol land naar Rotterdam te doen bewaken en ook de visitatie van de per zeeschip mede- komende reizigers eerst na aankomst op de losplaats wordt verricht. Aangezien Rotterdam gelegen is buiten het terrein, waar visitatie aan den ly ve is toegelaten, hebben de smokkelaars een goede kans om ongestraft belaste goederen onder hun kleeren verborgen naar den wal te brengen. Krygen echter de ambtenaren het recht om ieder die op een losplaats aan boord van een uit zee gekomen schip vertoef' of dit verlaat, te visiteeren, dan mag worden verwacht, dat het met de hier bedoelde fraude spoedig uit zal zyn. Het spreekt wel van zelf, dat bet niet vol doende is, het recht van visitatie enkel toe te staan voor de schepelingen en de passagiers. Bij zoodanige beperking toch zouden zy, op wie de visitatie toepassing zoude kunnen erlangeD, hun smokkel waar eenvoudig overgeven aan een of meer personen, bootwerkers, enz., die dadeiyk na het vastmeren de schepen betreden en herhaaldelijk aan en van boord gaan. Het wetsontwerp strekt in de tweede plaats om den ambtenaren der invoer rechten en accynzen de bevoegdheid te verleenen tot visitatie van personen die een publiek, particulier of algemeen entre pot verlaten. Met dit recht van visitatie hangt het voorstel samen, dat beoogt den uitslag van goederen uit, entrepot zonder document strafbaar te stellen. De Minis ter van Financiën acht de straf der ver beurte met een boete van t.en hoogste tienmaal het bedrag van de belasting, welke by invoer van buitenslands van de onwettig uitgeslagen goederen ver schuldigd zou zijn, voldoende tot beste ding van het euvel. Met betrekking tot de fictieve entrepots bestaat aan deze voorschriften geen be hoefte, aangezien daarbij de verantwoor- deiykheid der entrepositarissen voor het invoerrecht der opgeslagen goederen on verkort is biyven bestaan. - Eerste Kamer. De leden van de Eerste Kamer der Staten-Generaal zijn tegen Woensdag 6 December, des 's avonds te half negen uur, ter veigadering byeeDgeroepeD. Patrimonium. „Patrimonium" deelt mede dat in plaats van den heer Van der Molen, die, na zyn benoeming tot wethouder van Rotterdam, afgetreden is als redacteur van genoemd orgaan, door het Bondsbe- stuur als redacteur is benoemd de heer 0. Smeenk, hoofdredacteur van het „Arnhamsch Dagblad." Middelburg. Tot tweeden redacteur van de Middelburgsche Courant is met ingang van 1 December benoemd de heer dr. H. E. H. van Loon, uit 's-Gravenhage, en tot verslaggever met ingang van 1 Januari de heer W. J. Y. Landié, thans weikzaam aan de „Prov. Groninger Ct.". Goes. Benoemd tot ryksklerk derde klasse aan het kantoor van Registratie en Domeinen te Roosendaal onze vroe gere stadgenoot de heer P. Wessels. Kruiningen. Vrydagavond hield de afdeeling Kruiningen-Schore van de Zuid- Bevelardsche Vereeniging >Het Groene Kruis» een algemeens vergadering, waar in mej. A, G. van Hulst, wijkverpleeg ster te Harlingen, ook optrad met het onderwerp „Wykverpleging". Na het een en aDder meegedeeld te hebben over het ontstaan der wykverpleging, maakte zy een vergelijking tusschen wat op dit gebied in Friesland en Zeeland wordt verricht, waaruit bleek, dat in onze pro vincie nog niet veel aan wijkverpleging wordt gedaan. Verder wees spreekster er op, dat het werk der verpleegster niet ontaarden mag in armenzorg en uitoefe ning der geneeskundige practyk, om vervolgens stil te staan by de belangen der wijkverpleegster zelve. Na de pauze gaf zy de opgekomenen een kykje in de practyk van den arbeid der wijkver pleegster. M. Ct. Grypskerke. Zaterdag werd door de Landbouwvereeniging alhier vergaderd. Als bestuursleden werden met alge- meene stemmen herbenoemd de heeren L Bosselaar en K. Huysman Mz. Als commissie voor onderzoek der rekening werden aangewezen de heeren K. Janse en Z. Koene, eD als plaatsvervanger de heer J. Dommisse. Goedgevonden werd ?t reglement voor gebruik der Westfalia on veranderd te behouden. Vervolgens werd de wenschelijkheid uitgesproken om te trachten te komen tot het houden van een cursus in veiloskunde en daarvoor een geldelijk bedrag beschikbaar gesteld. Vervolgens werd na uitvoerige bespre king goedgevonden middelen in het werk te stellen om te komen tot betere waar- horgen by veeverkoop. Aankoop van meststoffen in eene paity kwam aan de vergadering niet gewenscht voor, even min eene bepaling dat geen personen als leden m< gen worden aangenomen uit ge meenten waar een vereeniging is ge vestigd. Vlissfngen. De machinist P. Loeke- meijer wordt met 1 Dec. a.s. naar hier gecommitteerd in verband met de weldra te houden proeftochten met het gouver nementsstoomschip Albatros. Sluis. Aan de herstemming voor een lid van den gemeenteraad is op zeven man na door alle kiezers deelgeno-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1911 | | pagina 1