No. 49 1911, Maandag 27 November 26e Jaargang. 1IEIIWSBLAD FOOR ZEELAND '3HRISTCUJK-. HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWES F, te Goes F. P. D'HUIj, te Midclelbt rg. PRIJS DER ADVERTENTIËN LEifiSTAFFL. Uit da Provincie. Gemengde Berichten. IE1 iEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per lrie maanden franco p. p.Ï.25 ivnlcele nummers. 0.05 UITGAVE DER FIRMA S EN v in 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent F. milieberichten van 1—10 regel: 1.—iedere regel m er 10 cent. 25 Nov. 1911. In de Tweede Kamer is door het soci aal democratische Kamerlid,Schaper een ongekend poenig stukje uitgehaald. On der den schijn van op te komen voor de benoeming van fatsoenlijke mannen in de rechterlijke macht in Indië heeft hij een boekje bpen gedaan van iemand al daar geplaatst. Hy bedoelde den heer jhr. Bloys van Treslong Prins, schoon zoon van jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, welken ambtenaar by uittee- kende als een der grootste en vuilste mannen die ooit door de regeering naar Indië gezonden zjjn. En toch had de heer Schaper ten op zichte van dezen door hem gesignaleer- den adellijken man ongeiyk. De heerv. Treslong toch is wel wegens failliet der Bank waarvan by directeur was in pre ventieve gevangenschap en onder streng rechteriyk verhoor geweest, doch de rechtbank heeft hem vrygesproken. Hij heeft geen enkele daad gepleegd, waar over hy zich heeft te schamen. Alleen heeft hy gespeculeerd ten bate zyner cliënten, en daarby zyn gansche vermo gen verspeeld. Een zondige daad, waar mede echter de aardsche rechter niets te maken heeft. Wy hebben nog nimmer iets zoo in faams bijgewoond de heer Schaper putte zyn taalkennis uit om den he3r Lohman als schoonvader van zulk een „slecht aard* te; kleineerenen hoe meer de voorzitter protesteerde, hoe harder deze afgevaardigde schold. Het teekert het lage peil waartoe de Kamer gezonken is, en niet het minst de Linkerzijde, dat deze tegen de paarden- vygentaal van dezen sociaal democraat, voor wien zy allemaal bang schynen te zijn, niet is opgekomen. Jaren geleden het was in 1879, ook by de behandeling der Staatsbegrooting in diezelfde Tweede Kamer. Het was eenigen tijd na de aanneming van Kap- peyne's beruchte schoolwet. De heer Wintgens, conservatief afgevaardigde voor Den Haag, was aan het woord. Hy maakte de opmerking dat onder de voorstemmers van genoemde wet er allicht een was die er voordeel uit trek ken zou. Vele liberalen en onder ande ren de heer Moens, die om den spreker geschaard stonden, verbeeldden zich dat deze, terwijl hy dit zei, den heer Moens met den vinger aanwees, terwyi de heer Wintgens beweerde slechts een oratorisch gebaar te hebben gemaakt. Wy laten dit in het midden. Wy we ten 't niet. Doch wel weten *wy dat on geveer de heele liberale partij opstoof van toorn, het opnam voor den beleedig- de, den beleediger tot de orde riep, en ten slotte hem dood verklaarde. Vooral de heer Moens was diep verontwaardigd, een verontwaardiging die wel een weinig theatraal zal zyn geweest, want eenige dagen later stond zyn benoeming tot inspecteur by het lager onderwys inde Staatscourant. Toen was daar nog collegiaal gevoel dat tegen de beleediging van den ambt genoot opkwam. Nog eenige jaren geleden, in 1906, toen het Kamerlid v. Kol diens collega baron v. Dedem belasterd had, waren er nog liberalen in de Kamer, die tegen dien laster protesteerden. Nu, terwyi iets veel ergers geschiedde, een afwezige gehoond en een volksver tegenwoordiger in zyn edelste gevoelens gekrenkt werd, stond zelfs Diemand op om den aanvaller te bestraffen. Dat is de groote achteruitgang. Biykbaar hoort men aan diezydemet zeker genot dergelyke onbeschoftheden aan. Wy maakten er dezer dagen nog op attent, toen door Duys en Schaper een zoo grof mogeiyke aanval op dr Kuyper ge pleegd werdook toen voor verontwaar diging hoongelach, en voor afkeer hand geklap. Ja, waariyk, het peil onzer Tweede Kamer daalt. Het aantal hoogstaande karakters vermindert. De Roëlls, de v. d. Loeffs, de Putte's, de Gleichmans, zy ma ken plaats voor de Schapers, de Duys', de Ter Laans, en dergelijke, bij wie zelfs de heiligste gevoelens niet meer veilig zijn. Te meer spijt ons het gebeurde, dewijl het den heer Lohman treft, een man die het altijd heeft opgenomen voor den onge- repten naam van zijn naaste en dit toonde onder anderen in de dagen der doleantie, nog later toen de liberale heer v. Hall als bankroetier ondanks diens rechteriyke vrijspraak over de tong ging, en ook toen gore laster van socialistische oud-weezen Neerbosch en zyn stichter belaagde. En dergeiyke gemeene beleediging heeft deze Goesche afgevaardigde wel 't minst van allen verdiend. TWEEDE KAMER. Zitting van Vrijdag. Eerst vroeg de heer Lohman (c. h.) het woord voor een persooniyk feit, om te antwoorden op den feilen en onbehoor- lijken aanval van den heer Schaper in de zitting van Donderdag, die klaarbiyke- iy k alleen was gedreven door den feilen haat, die deze socialist tegen onzen Goe- schen afgevaardigde heeft. Na dit Kamerincident, waarover we onze lezers gisteren onder Telegrammen uitvoerig inlichtten, werd de behandeling der Indische begrooting voortgezet, en voerde eerst socialist Duys het woord. Deze afgevaardigde meende, dat de regeering te toeschieteiyk is geweest voor het Indisch Suikersyndicaat, dat intusschen baar adviseur schyntgewor den te zyn. Spieker -betoogde dat het karakter en het optreden van dit syndicaat aan de vrye ontwikkeling der inlanders in den weg staat. De regeeriDg moet zich veel meer laten gelden, vooral nu dit syndicaat er met alle macht naar streeft om de vrye en blijvende beschikking te hebben over werkkrachten en over den grond. Spreker verklaarde de veelvuldige riet branden uit ontevredenheid der bevolking. De suikerindustrie mag niet be'emmerd worden, maar ook de inlander moet er wel by varen. Dc volgende spreker, de heer Van Len- nep (c.h.), roerde ook deze quaestieaan. Deze afgevaardigde drong er by de regee ring sterk op aan, dat zy zich zoodanig tusschen den grondbezittenden Javaan en den Europeeschen industrieel zal stel len, dat in de huurprijzen overeenstem ming met de uitkomsten van het suiker bedrijf zal komen. De heer Van Idsinga (c.h.) besprak nader de veelvuldige rietbranden in den laatsten tijd. Deze afgevaardigde ontken de ten sterkste, dat er verband zou be staan tusschen deze rietbranden en de grieven der bevolking tegen de suiker industrie. Spreker drong aan op krachtige maat regelen van de regeering tegen dit ver- schynsel, dat hij een schande voor ons bestuur noemde. De regeering make er spoedig een einde aan, het koste dan ook wat het kost. Er moet in elk geval krach tig ingegrepen worden. Bij dit betoog en dat van den vorigen spreker sloot de heer Bogaardt (r. k.) zich van heeler harte aan. Toen kwam de minister van koloniën, de heer De Waal Malefy taan het woord. Z. Exc. ontkende ten stelligste dat de regeering klakkeloos de adviezen van het Indische suikersyndicaat opvolgt. Er is echter een regeling mogeljjk, welke de regeering dan ook zoo spoedig mogeiyk zal treffen, waarbij aan de suikerindustrie meer bedryfszekerheid wordt gegeven en aan den inlander een vergoeding wordt toegekend naar gelang van de reëele waarde van den grond. En wat de rietbranden betreft, ver klaarde de minister, dat deze door een zeer streng politietoezicht en door straf bedreiging met wegvoering naar een straf kolonie van de brandstichters, zoo krach tig mogelijk zal worden tegengegaan. Ten slotte werd nog, als gevolg van een deel der algemeene beschouwingen, dooi den heer De Meester (u, 1.) een amende ment ingediend om geen gelden toe te staan voor het overbrengen van de con- tróle over de landschapskassen by het Bureau voor de Buitenbezittingen, en deze contröle dus te doen vervallen. De minister van koloniën verzette zich echter sterk tegen dit amendement, en betoogde, dat het Bureau voor de Bui tenbezittingen het meest aangewezen lichaam is voor de controle op de land schapkassen omdat de leden van dit Bu reau de Buitenbezittingen geregeld bezoe ken, terwyi dit met de leden van de Alge meene Rekenkamer niet het geval is. De heer De Meester handhaafde echter zyn amendement, dat ook door den heer Bos (v.d.) krachtig werd verdedigd. Er moest dus gestemd worden. Maar ei- lieve, 231eden waren er voor en 19 er tegen. Er werden samen dus slechts 41 stem men uitgebracht. De vergadering was dus onvoltallig, waarom de zitting verdaagd werd tot Maandag half 2. Voor de vloedgolf, door Joh. Dose. Uit bet Duitsch, door G. Kuyper. KampeD, J. H. Kok. Dit verhaal is uit dén tijd der over strooming van de s'ad Rungholt, een der Oost-Friesche steden in de Noordzee, in den nieuwjaarsnacht van 1300. De vertaler zorgde dat de Duitsche oorsprong van 't verhaal niet te zeer uitkomthy geeft een levendige beschryving van 't vergaan dezer stad, waaraan hij laat vooiafgaan in boeiende opvolging de beschryving van 't maatschappeiyk en geestelijk leven der bevolking, van de hoogstgeplaatstep, de geestelykheid, en de kleine luiden. Ook toen, gelijk in Luthers dagen, in kerk en Staat ver- achtering en verwildering by hoogstaand geestelyk leven en diepgaand rechtsge voel. De hoofdpersoon Paulinus Frisius is een geestelijke van wien groote kracht uitgaat, doch die juist daarom een lijdens- school doorloopt, waaruit hij geleerden gesterkt terugkeert. Het is een verhaal met spannende momenten, en in weer wil van zijn soberheid, aangrypend in zyn beschrijving van den vloed die hon derdduizend menschen wegmaaide. In Israël vermaard, Bybellezingen over het Boek Ruthdoor dr. H. Visscher. Kampen, J. H. Kok. Prof. dr. H. Visscher heeft zyne bijbel lezingen over het Boek Euth, vroeger in zijn eerste gemeente in avondbeurten gehouden, het licht doeu zien. Wy her inneren ons niet dat er meerdere ver handelingen over dat Boek zyn ver schenen* dan een halve eeuw geleden van ds. C. v. d. Oever, toenmaals pre dikant in de Raampoortkerk te Rotter dam. Daarom begroeten wy deze uitgaaf met groote ingenomenheid. Ruth de Moa- bietische behoort tot de meest sympa thieke figuren in de Schrift. Dat laat de hooggeleerde schryver in deze uitmun tend gestyleerde bybellezingen op tref fende wyze uitkomen, en meer dan dat ook op Naomi en Obed laat hy 't licht vallen, in verband met Davids huis en de verwachting van den Christus Ook deze uitgave zal haar weg vinden by die velen die op zuivere exegese, van Schrift- critiek vry, prys stellen. Niets menscbeiyks vreemd. Uit het Zweedsch van Runa, door Joh. Wormser. Amersfoort, G. J. Slot houwer. De eigenschappen van de werken van Runa somden wy reeds vroeger op. Zij komen ook in dit boek weer treffend uit. Hoofdpersoon in 't verhaal is Anna, een' predikantsdochter in Besterlanga; het verhaal verplaatst ons als by tooverslag tusschen de sehoone Zweedsche meren, en bij de fjorden en bochten en land tongen van Zweöens Westkust, waar men de eenzaamheid voelt, en de karak tervorming ziet voortschrijden, en dit alles beschenen_ziet door de stralen van Gods Woord. Zoo is 't ook in deze pre dikantswoning door lijden en teleurstel ling, door verlies en stryd komt Anna die de uitwendige schoonheid mist, in aanraking met den Schoonste der men- schenkinderen, en wordt in de leerschool van Christus opgeleid en opgevoerd tot de heeriyke taak, door woord en voorbeeld zielen te winnen voor haar Heere. Ook met de overige personen in dit verhaal maakt men met voldoening kennis. Voor onze kinderen zal ds lectuur van dit boek een kostelijke ontspanning zyn. Vlissingen. Zaterdagmiddag werd van de werf der ^oDinkiyke Maatschappij /,De Schelde" alhier met goed gevolg te water gelaten het stoomsch.p „Me- rauke" gebouwd voor de stoomvaart Maat schappij „Rotterdamsche Lloyd" te Rot terdam en bestemd voor de vrachtvaart op Ned. Indië. De laatste beletselen werden weg genomen öror de jongejuffrouw van Waveren. De hoofdafmetingen van het schip zyn Lengte tusschen de hoofdiy'nen 430 En- gelsche voet; breedte buitenkant groot spant 59 E. V.; holte in de zyde 37 E. V. Laadvermogen 8500 ton. Het schip, voorzien van eendieptank, is^van het shelterdeck type en hoofd zakelijk bestemd voor de vrachtvaart, doch tevens ingericht voor het vervoer van een groot aantal fwsscAewdefts-passagiers. De officieren hebben hunne hutten en en verbiy ven op het shelterdeckhet sloepen dek bevindt zich boven deze hut ten. Boven de salon strekt zich het brug dek uit, en hier bevindt zich ook de kaartenkamer en de commandobrug. Het logies van de bemanning bevindt zich vóór onder het shelterdek. Aan boord zyn opgesteld 13 stoomlie- ren, die de lading kunnen verwerken door middel van laadboomen aan de twee paalmasten en 6 laadboomen, die beves tigd zyn aan speciaal daarvoor aange brachte stalen kokers, die tevens als luchtkokers dienst doen. Bovendien is er een zware laadboom tot het hyschen van lasten van 30 ton. Het schip is voorzien van een brand- blusch- en ontsmettingsapparaat systeem Halley. De verlichting geschiedt elec- trisch. De Brown's stoommachine wordt van de brug af behandeld door middel van een telemotor. Het schip is gebouwd onder toezicht en volgens de rules van Bureau Veritas en is in de hoogste klass3 geclassificeerd. De voortstuwingmachine zal zyn van het triple compound System met cylin ders van 28" by 47" en 58" by 52" slag en in staat om 3500 P.K. te ontwikkelen. De stoomketels zijn 4 in getal, single caded, 15' 0" diam. by ll'O" lang met een gezameniyk verwarmingsoppervlak van 10250 vierk. Eng. voet en voorzien van Howden's forced draught. De stoom druk is 2oO lbs. De schroef heeft 4 bladen, van Stons' hartin brons vervaardigd. De snelheid van het schip zal Wfa mijl zyn by een diepgang van 23 voet. In de machinekamer worden opgesteld een centrifugaal-circulatie-pomp, met 2 machines, 2 aparte voedingspompeD, ver damper, ballastpomp, dekpomp, zoetwa- terpomp- en in de stookplaats 2 hydrau lische auchejectors van het „Schelde" type. Zierikzee. Aan de verkiezing voor een hoofd-Ingeland van het Waterschap Schouwen namen alhier 96 kiezers deel. Bij de opening bleken 76 stemmen uit gebracht op den heer M.. Mol te Brou wershaven. Bruinisse. In de Vrydag gehouden raadsvergadering werd door den voor zitter, den heer Hage, meegedeeld, dat van Ged. Staten waren ingekomen goedkeuring op het raadsbesluit tot het aangaan van een geldleening, groot f 180PO, bestemd voor werken ontstaan door het verleggen der suatiesluis, en een schryven tot regeling van de te in nen havengelden. Van den heer Lodder, aannemer der sluis, was ingekomen een verzoek om op den laatsten termijn, die f6000 be draagt, f1500 als voorschot te mogen ontvangen. Sommige leden wenschen hiervoor een biliyke rente te eischen, doch overeenkomstig het voorstel van B. en W. om den heer Lodder dit voorschot renteloos te geven wordt besloten met vier tegeD drie stemmen. Vlissingen. Verplaatst by den dienst der directe belastingen, enz. met ingang van I Dec. a.s. de heer H. M. Willemsen, van Arnhem naar hier, en de heer A. W. Bazen van hier naar Den Haag. Hansweert Benoemd by den dienst der dir. belas.ingen, enz. met ingang van 1 Jan. a.s. de heer J. Kooyman, thans in gelijke betrekking te Roosendaal. Pest op Java. Een regeeringstelegram van 24 No vember, betreffende de pestgevallen op Java gedurende de week van 15 tot en met 21 November, meldt dat in de af- deeling Malang negentien pestgevallen voorkwamen en*.twintig dooden, in Toe- 'loengagoeng zes gevallenen vijf dooden, in Madioen vier doodeiijke gevallen en in Kediri en Blitar ieder een doodeiyk geval. Zijn lijk gevonden. By gelegenheid van de jaarmarkt te Diever in het laatst van de vorige maand, bracht een jongeling uit Wapse een meisje uit Haveite huiswaarts en sedert was hij spoorloos verdwenen. Een dertigtal personen heeft dagen aaneen gedregd in de vaarten in den omtrek, doch zonder resultaat. Men heeft gedacht aan misdaad, doch licht was in deze niet te krygen. Thans is zyn iyk ge vonden in de Drentsche Hoofdvaart. Aan de gevolgen overleden. Te Swalmen.is gisteren een 63-jarige vrouw die door het omvallen van een brandende petroleumlamp ernstige brand wonden had opgeloopen, tengevolge daarvan overleden. Verdronken. Gistermiddag is een schipper, die met een lading hout aan het Katerveer by Zwolle op een sleep schepen moest wach ten, waarin zijn scheepje ook zou wor den opgenomen, bij het anker uitwerpen overboord geslagen en verdronken. Noodlottige vechtpartij. Een vechtparty te Valthermonde op Zaterdagavond 11 dezer heeft het nood lottig gevolg gehad, dat een der beide jongelieden, die verwond werden, Don derdag aan de gevolgen is overleden. Gasontploffing. Te Annerveenschekanaal had Donder dagavond ten huize van een bakker een ontploffing plaats van het toestel van de acetyleen verlichting, waarby de beide knechts dermate werden verwond, dat een hunner byna blind is en in't oogiy- dersgesticht t3 Groningen is opgenomen. Doodgevallen. Een 12-jarige meisje te Rotterdam is gistermiddag op den Crooswykschenweg waar zy met twee andere meisjes op een sleepers wagen zat, tengevolge van een

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1911 | | pagina 1