No. 38 1911,
Dinsdag 14 November
0ÜRISTEUJK
lilEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
26e jaargang,
H!STOR!Seh
Uit cie Provincie.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
S. J. DE JONGE-VERWES F, te Goes
F, P, D'HUIJ, te i»iidrielbr rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
BINNENLANDT"
LEESTAFEL.
-SE
»c5-yg^ !8a?;55sa
IEI IEREN WERKDAG DES AVONDS,
Prijs per Irie maanden franco p. p..5 2.25
Hnkele nu aimers.0.05
UITGAVE DÊR FIRM/* S
EN
v '.n 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 20 ceni
E milieberichten van 1—10 regel: l.—„ iedere regel
mi er 10 cent
8ro^ss3WAs»maEiieeBBeB»?w*esM«swiK!«ar «iwswa» KKBÜS ïKm^xita&ïkirsBJum i»n ëffssm sss
13 Nov. 1911.
Naar aanleiding van Ter Laans breed
sprakige oppositie zond Sagitiffer(het
Kamerlid dr. Brummelkatnp aan De
Rotterdammer onderstaand „knieaicht"
O arme Tweede Kamer,
Wat hebt gij toch misdaan,
Dat dreigement noch hamei-
Een stop zet aan Ter Laan
Ter Laan begin an einde,
En middenmoot en slot;
Men hoort hem verre en heinde,
'tls waarlijk meer dan zot.
Erasmus, onvolprezen,
Voortref'lijk satyrist,
Ik wou dat Gij kondt lezen
Wat deze obstructionist
Aan de overvolle kersen-
Amendementen:pan
Weet uit en in te persen,
Deze ongelijkb're man
Daar zijn hier in de Tweede
Van allerhande slag.
In 't honderd, ot ter snede
Praat men hier eiken dag.
Maar nooit, neen nooit of nimmer
Is in dit land gehoord
Zoo'n eind'loos woordgetimmer
't Is zuiver hersenmoord I
Ik weet voor dezkrankheid
Helaas geen doktersraad,
Waarvoor de lijdei dank zeit,
Of zich cureeren laat
Ik stop dus maar mijn ooren
Met groote proppen wol,
Want wou je 't alles hoor en,
Je wierdt gewoonweg dol!
En Frans de Jong uit Leksmond
plaatste in De Standaard de volgende
satyreLandsverdediger.
Zeg, heer Ter Laan,
Nog niet gedaan,
Nog niet gedaan metpraten
Zie, voor uw woordenstioom beducht,
Is haast de Kamer leeggevlucht
Het slagveld ligt verlaten
Coljjn, wanneer
U dezen heer
Ter grens eens stationneerde
'k Wed, dat de allerbooste Pruis,
Viel in den dut, of vlood naar huis:
Als daar Ter Laan oreerde
En wist men dan,
Nog zulk een man
Voor onze kust te vinden
Dan dreigde nergens meer gevaar,
En was men voor een prijsje klaar.
Wat zegt g'er van mijn vrinden P
Het slot van de zaak is echter dat ook
door de oppositie van Ter Laan en zijn
naaste buren het talent van minister
Colijn meer naar voren is getreden. Dit
is nog meer waard te worden bezongen
Wit
Colijn triumfator.
Onder dit opschrift schrijft Le Stan
daard de volgende driestar
De poging van Rechts aangewend, om
de Militie wet nog deze week af te krijgen,
is dan tocht gelukt.
Gelukt, niettegenstaande de brutale
obstructie van de Sociaal-democraten.
En gelukt d^els door het uitnemend
talent, waarmee Minister Colijn optrad,
en deels door de uitnemende houding
van de Rechterzijde.
Colijns optreden was metterdaad schit
terend, en klom met eiken nieuwen dag
in oorvtreffelykheid, Er sprak drieërlei in.
Volledige kennis van zaken, vaardigheid
in het debat, en een militaire welspre
kendheid, even hoog staande als bij Staal,
maar veel degelijker en zaakrijker.
Heel de Kamer kwam daardoor onder
den indruk van zijn woord, en voelde wat
ongelooflijke winste zijn optreden in de
plaats van zijn voorganger aan de Regee
ring bij dit debat schonk.
Maar niet minder is de verdienste der
Rechterzijde.
Zij toch wist zichzelve te verloochenen.
Nam bijna geen deel aan het debat, om
t|jd te sparen en aan de Linkerzijde geen
nieuwe stof tot debat te bieden. En waar
dan neg enkele leden van Rechts een
woord meespraken, deden ze dit kort en
in duidelijke taal.
En hierbij voegde zich nog de tweede
deugd, dat de Rechterzijde willig het Cau-
dijnsche juk op de schouders nam, om de
heeren van de overzijde met eindeloos ge
duld aan te hooren, uren na uren en
dagen na dagen zich door hun gepraat te
laten folteren, en ^elfs tot in en na het
nachtelijk uur door te werken.
Ons volk zal dit weten te waardeeren,
en zelfs wie zich liefst bij de neutralen
laat indeelen, zal moeten erkennen, dat de
houding van de Rechterzijde bij die van
de heeren Ter Laan c. s. afsteekt als
plichtsbetrachting bij plaagzucht.
Van de Koningin.
H. M. de Koningin heeft f 100 geschon
ken ten bate van het derde zusterfonds
van de Protestantsche ziekenverpleging
te Enschedé
Onze Koningin naar Frankrjk.
Het Parijsche blad de Figaro zegt, dat
het bezoek van Koningin Wilhelmina
aan Frankrijk in het komende voorjaar
wordt verwacht.
Maatregelen van minister Colijn.
De minister van oorlog heeft de auto
riteiten van de landmacht uitgenoodigd,
met kracht op te treden en te doen op
treden tegen het bezigen van ruwe taal
en vloeken in het leger, waarover by
hem vin verschillende zijden klachten
zijn ingekomen.
Ook heeft ZExc. bepaald, dat de be-
oordeelingslijsten van personeel beneden
den rang van officieren worden afge
schaft
Niet bestellen op Zondag.
De directie der posterijen en telegra
fie zal waarschijnlijk met ingang van
1 Januari a.s. zegels verkrijgbaar stellen,
waarop„Niet bestellen op Zondag". Deze
zegels zullen voor een zeer matigen prijs
aan de postkantoren worden verkocht,
cm eventueel op brieven geplakt te wor
den. De zegels zijn niet, zooals in België
aan de postzegels veibonden, map,r ge
heel afzonderlijk.
Een nieuw portret van PrinsesJuliana.
Njjgh Van Ditmar's Uitgeversmaat
schappij te Rotterdam zal half Decem
ber in den handel brengen een nieuw
portret van H. K. H. Prinses Juliana
en wel eene in opdracht van H. M. de
Koningin door de bekende firma L. van
Leer Co. te Amsterdam vervaardigde
kleurenreproductie in groot formaat (64
cM. x 84 cM., beeldgrootte 40 x 56) naar
eene"wonderwel gelukte photograpbische
opname van Hare Majesteit. Dit portret
is van eene treffende gelpkenis; de Prin
ses staat in eene aardig-ongedwongen
houding, het vriendelijk gezichtje en
face, de pas geplukte zonnebloemen in
de handjes houdend, voor eene groep
rhododendrons in de decoratieve park
omgeving van den tuin van Het Loo.
De reproductie (die in een twaalftal
kleuren geschiedt) wordt uitgevoerd in
een tot dusver in ons land nog niet
aangewend procédé van fotolithographie,
een zoo fraai resultaat gevend, dat men
waant eene aquarel voor zich te hebben.
Als eene bijzonderheid moge nog gel
den, dat, waar tot dusver elke portret-
uitgave var de Prinses veel van hare
waarde verloor, doordat een soort uitge
vers en drukkers er direct minderwaar
dig reproductiën van ging maken, deze
uitgave zal geschieden op eene wjjze,
die haar onder de bescherming der wet
op het auteursrecht doet vallenhy die
het portret desniettegenstaande reprodu
ceert, stelt zich dus bloot aan eene ern
stige vervolging van dén strafrechter."
De lichte last, door G. Schrjj ver.
Kami en, J- H. Kok.
De lichte last is een poging van den
schrjjver om te bewijzen, dat er nog wel
oorspronkelijk werk geleverd kan wor
den in Nederland. Uit het rijke menschen-
leven ontleerde hij zijn stof. Dat hij het
sociale leven van nabij kent, en in ver
scheidene kringen goed thuis is, toont ook
weer deze tot een lijvig boek uitgedijde
novelle, waarin de hoofdpersonen met
nauwkeurige consekweutie geteekend
zijn. Het begint al zoo mooi, dat echtpaar,
dat zijn 40 jarige bruiloft viert, dat zeer
intieme huiselijk gesprek, die kleine at
tenties, die drukte, die kiesch9 omgang
met den blinden zoon, die naïeve gods
vrucht, welke het familietafereel als over-
glanst, het is zulk een keurig geslaagde
schildering En dan gaat het voort. Het
jubileerend echtpaar heeft behalve den
blinden ongehuwden inwonenden zoon
nog een drietal gehuwde kinderen. De
oudste, een vooruitgevlogen eigenbouwer,
leeft midden in de wereld, de volgende,
timmermansknecht met een zwaar gezin,
doolt af naar het socialisme, de derde, niet
minder onder 's levens zorgen gebukt,
heeft den vrede, die de vreeze Gods verj. è-
zelt. In verschillende ontmoetingen tee
kenen zich de tegenstellingen scherp af,
en komt aan het licht, hoeveel beter de
godvreezende het heeft dan de wereldling;
en het einde is onbevredigd berouw en cy
Dische ongerechtigheid. Id 't boek komen
spannende momenten voor, te veel om er
de aandacht op te vestigen, Voor onze
jongelui vinden wij'teeD kostelijk feest
geschenk. Alleen maar, men zie zijn men-
schen aanwant een volmaakte proeve
is dit boek begrijpelijkerwijs ook niet. Het
zal een breede zoom van lezeressen uit
onze kringen niet geheel bevredigen
omdat het te realistisch is, en de laten
w(j maar zeggen cultuurmenschen zullen
't te zwaar op de hand vinden, ondanks
de vloeken die er in voorkomen en de
lichtzinnige taal die er in gephotogra-
feerd wordt. Wij meenen dan ook dat
onze jongelui- meer zullen hebben aan
vertaald werk als „Hij is onze Vrede",
dan aan oorspronkelijk werk als dit, en
er ook eerder naar grijpen zullen. Nog
hebben wij een kleine aanmerking waf
betreft den Kop en den Staart van Schrij
vers boek. De kop de titel is „de
lichte last", doch deze komt weinig tot
zijn recht; het meest nog in Vrouw
Brandt, de tot deD einde op gelukkige
wijze volgehouden figuur, die in de bonte
groep hoofdpersonen het optimisme des
geloofs vertegenw oordigt, en als zoodanig
imponeert. En wat den staart het slot
van het verhaal betreft, wie het ver
haal in „Ons Tijdschrift" las, dien valt
het nu op dat het tragische slot waarin
Willem de affaire iu brand steekt en ter
gevangenis vaart, vervangen is door het
onwaarschijnlijker comisch-tragisch tafe
reel van de conventioneele verzoening
der echtelingen, de financieeie redding
en -- een diné, en dan welk een diné!
Deze verandering in 't slottooneel wekt de
herinnering op aan Van Lenneps „Klaasje
Zevenster" en 't verbeterde vervolg onder
den titel „Klaasje Zevenster is niet dood".
We gelooven Diet dat schrijvers met
't aanbrengen van dergelijke verande
ringen die in den regel geen verbeterin
gen zijn denk aan Tollens die her
haaldelijk de eerste uitgaaf van zijn
„Nova Zembla" verknoeide verstan
dig doen. Want, ook al is 't een ver
betering, die heeft toch bereids haar
loon weg.
Barnabas' Scheurkalender 1912.
Oosterbaan le Contre, Goes.
Een prachtig schildde kustlichttoren
waarschuwend de reizigers op de levens
I
zeerondom het blok in keurige letteren
eenige teksten uit de Schrift; en voorts
het blok zelf door een degeiyken inhoud
uitmuntend.
Middelburg. De verkiezing voor een
lid van den raad in het derde district
alhier ter voorziening in de vacature,
welke ontstaan zal door het vertrek van
mr. G. W. Sannes, is bepaald op Vrijdag
1 Dec., de stemming op Dinsdag 12 en
een eventueele herstemming op Vrijdag
22 Dec.
Goes. Voor de „Vereeniging voor Al-
gemeene Wetenschappelijke Belangen*
alhier treed Vrijdag a.s. in de zaal der
Sociëteit «V. O V." op de beer Fr. Pie-
kema van Vlissingen. Onderwerp
wAtjeh" (met lichtbeelden).
Hoedekenskerke. In de op Vrjjdag
gehouden raadsvergadering waren alle
leden aanwezig. De voorzitter deelde
mede, dat blijkens ingekomen schrijven
van den Directeur-Generaal der Posterijen
en Telegrafie op 8 November te Hoede
kenskerke en op 10 November te Kwa-
dendamme een hulptelefoonkantoor
wordt geopend (spreekcel). Hy spreekt
zijn groote voldoening uit, dat deze zaak
welke zoo lang aanhangig is geweest,
thans tot een goed einde is gebracht,
daar het zeer in het belang der gemeente
is. Verder deelt hij mede, dat naar aan
leiding van een ingekomen verzoek van
eenige bewoners van den zoogenaamdeD
„Bo9ier" om plaatsing van een lantaarn
aldaar, abusievelijk aan den Raad ge
richt, door B. en W. is geantwoord, dat
zij thans daartoe niet kunnen overgaan,
maar bij het opmaken der begrooting
voor 1913 met hun verzoek rekening
gehouden zal worden en tevens ook zal
overwogen worden een lantaarn in „den
Keuter" te plaatsen, waar het h. i. wel
zoo noodig is. Eindelijk, dat is ingeko
men een verzoek van de Gereformeerde
gemeente om verbetering van 'n straatje.
In handen gesteld van B. en W. ter
afdoening. De gemeentebegrooting voor
1911 wordt daarna gewjjzigd in verband
met de 2e storting van 10 pCt. voor de
waterleiding Zuid-.Beveland.Daarna wordt
aan B. en W. machtiging verleend om
in December wederom by inschryving
te verpachten het recht tot heffing van
haven-, los-, lig- en laadgeld aar, de haven
dezer gemeente voor 1912, en het door
den beurtschipper Van den Berge te be
talen havengeld bepaald op f 15, evenals
in 1911. Op verzoek van Gedeputeerde
Staten worden daaina een paar kleine
wijzi/ingen van ondergeschikten aard
gebracht in de op 22 Sept. j.l. vastge
stelde verordening tot wyziging der ver
ordening op de bouwpolitie. De Raad
gaat daarna over in eene zitting met
gesloten deuren ter behandeling van het
suppletoirkohier Hoofdeiyken Omslag.
Na heropening deelt de voorzitter mede
dat het k ffiier is vastgesteld zooals het
door B. en W. is opgemaakt met uit
zondering van den aanslag van A. de
Koning, die van de le naar de. 2e klasse
is overgebracht. Bij de rondvraag infor
meert de heer Den Dekker naar den
uitslag van de bemoeiingen van den
voorzitter inzake een aan te schaffen
werktuig tot effenen der wegen. Deze
deelt mede dat hij reeds van de zaak i
werk gemaakt heeft, maar dat, daar de
losten nog al boog waren, hij in overleg
is getreden met den Dykgraaf van het
Waterschap Hoedekenskerke, om het
voor gezamenlyke rekening aan te schaf- j
fen, en zijn plan is eenzelfde werktuig
te nemen als ook de polders der B. W.
B. I. en Kruiningen in eigendom heb-
ben. Voor dit jaar is het evenwel te laat,
maar in het volgende jaar zal het nu
spoedig worden aangeschaft.
Kruiningen. Vrjjdagavond had iu het
hotel „Korenbeurs" alhier de feesteiyke
herdenking plaats van het tienjarig be
staan van de afdeeling Kruiningen der
Vereeniging „Volksweerbaarheid". Nadat
de heer J. H. O. Dominicus, burgemees
ter, de zeer druk bezochte bijeenkomst
met een toepasselijk woord had geopend,
werd de feestrede gehouden, door den
heer A. E. Dudok van Heel uit Amster
dam, lid van het hoofdbestuur. Eerst
stond spreker stil by het beginsel der
vereeDiging, om vervolgens de middelen
te bespreken, waardoor men kon komen
tot een weerbaar volk. Aan het slotzy-
ner rede wekte hy op het streven van
„Volksweerbaarheid" geldeiyk en zedeiyk
te steunen. Zoo ergens dan geldt het
»Eendracht maakt macht" hier.
De gezelligheid van den avond werd
niet weinig verhoogd door de medewer
king van het fanfarecorps „Eendracht
maakt Macht", 't strijkorkest Apollo"
en de gymnastiekvereniging „Louis
Botha", terwyl een aantal voordrachten
zorgden voor een rijke afwisseling. Er
was eer te veel dan te weinig. Kortom,
't is een g03d geslaagde feesteiyke bij
eenkomst geweest. M. G.
Oostburg. Het drankmisbruik is by
het lossen van suikerbieten alhier de
aanleiding geweest tot een bedroevend
feit. Vrydag waren een drietal bieten-
lossers reeds den geheelen dag aan den
zwier geweest en ttgen den avond meer
dan dronken, althans zeker één hunner,
hoewel ook de anderen onder den in
vloed van den drank verkeerden.
's Avonds in het bierhuis van F. B.
gekomen, wilden ze diens vrouw, die
alleen thuis was, aangrypen, maar deze
was daarvan minder gediend en ont
week hen zooveel mogelijk.
't Gevolg was dat het drietal waar-
schyniyk boos werd, althans ze dreigden
met allerlei en sloegen de ruiten stuk.
Voorbijgangers, die de om hulp roepende
herbergierster wilden helpen, liepen ook
al een paar stompen en slagen op, ter
wijl anderen intusschen de marechaus
see gingen waarschuwen.
De brigadier kwam met zyn helper
spoedig ter plaatse en wilde 't drietal
arresteeren. Een hunner rukte zich los,
en nam de vlucht, een ander werd door
den schrik plotseling nuchter en ver
dween de derde, zekere "W., die overi
gens als fatsoen) yk en oppassend be
kend staat, ring, onder den invloed van
sterken drank, als een woesteling te
keer, rukte den brigadier de nestels en
de horlogeketting van de borst en wilde
hem aanvallen, zoodat de brigadier tot
zelfverdediging zyn wapen trok op W.
inhieuw en hem met den sabel een slag
op het hoofd gaf, dat hy bloedende op
den grond rolde.
Terstond werd de gekwetste, die een
oogenblik bewusteloos bleef liggen, op
genomen en door de marechaussee naar
een in de buurt staande herberg geleid,
waar de inmiddels geroepen geneesheer,
dokter Herman de Groot, den man ver
bond. W. moet een ernstige schedelbreuk
hebben bekomen, zoodat hy niet buit n
gevaar verkeert.
Niet ten onrechte is onlangs tegen het
gebruik van sterken drank by het bieten-
vervoer gewaarschuwd.
Van geheel anderen, meer komischen
aard was aldaar een ander geval van
dronkenschap, n.l. by een melkvrouw,
die midden op den dag in de Lingestraat
kwam te vallen, nadat ze zeker wel den
inhoud van een geheelen emmer verloren
had. By een der bewoners binnengedra
gen, die meende dat de vrooiyke melk
verkoopster ongesteld was en daarom
reeds voornemen? was om den dokter te
sturen, bleek weldra dat ze een glaasje te
veel op had en een flesch melk pardon
lezer een flesch sterken drank by zich
had. Hier liep alles echter zeer vredig af.
M. C.
Vlissingen. Zondagavond werd op de
eleetrische tram die 9.05 van Middelburg
vertrok heel wet opschudding veroor
zaakt door een dronken soldaat. Op het
