No. 30 1011.
Zaterdag 4 November
26e Jaargang.
YOOR ZEELAM
3HRISTEUJK-
HISTORSSeM
flap Jam de SititMa
m Middeltari
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWES f, te Goes
F. P. D'HUIj, te Fiiddelbi rg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
6 FEU1LL ETON.
imiisLAiDr"
Uit de Provincie,
~aaiasis3sa?353a>asgJ;3g;sBgs.-a«afea-^aESB£°'i»ï.: z'-semaf.
[ess mKZ3ms&3^jtamjsasaanes*Ku*ti--&*i .••ji»<ö^«M8B8aE88asE&saBt6»!isg^.
IE1 IEREN WERKDAG DES AVONDS.
UITGAVE DER FIRMA S
Prijs per Irle maanden francc p. p.
Mnkeïe nu aimers.
coco
1.25
0.05
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Familieberichten van 1—10 regele iedere regel
meer 10 cent
risseTws. jjssBBiyaiwiHmt ca» jssbsbb asstsss •ssasesaiws" «wwHassmssKss-.
Bruiuisse.
Ontvangen van de Chr. Jongel. Vereen.
„Jehova Nirzi" te Biezelinge f 1.Totaal
naet het voorgaande f 18,25. Wie volgt
TWEEDE KAM® E.
Zitting van Donderdag.
De behandeling van de M ilitiewet gaat
nu met snellen spoed. De Kamer behan
delde gisteren de artikelen 33 tot en met
66. Maar heden komt artikel 67, het
critieke puntje omtrent bet vooronder-
richt, aan de orde. Dat zal wel weer een
groot oponthoud geven.
Tegenover de bewonderingswaardige
zelfbeperking van rechts, is geen zweem
van iets dergelijks links, althans niet by
de socialisten. Van tegen werken moge
by hen geen sprak zyn, van meewerken
zeker evenmin. De heer Ter Laan b. v.
blijft hardnekkig bij zijnLaantrek-
kery.
Zoo oordeelt het liberale Handelsblad.
De Kamer besloot met de behandeling
van de Militiewet nog maar een week
voort te gaan, in de hoop dat er dan
althans een begin van het einde te zien
zal zijn.
Op 14 November zal in elk geval het
roemruchtige voorstel van mr. Troelstra
inzake het Algemeen Kiesrecht aan de
orde komen.
En hoe het dan zal moeten gaan met
de behandeling van de begrooting, weet
niemand. Daar komt men nu, in verge-
iijking met andere jaren, beslist enkele
weken voor te kort. Hoe vlug de behan
deling ook van stapel loopt. Of zal de
Kamer in Januari moeten terugkomen,
om h:t restant af te doen van de be-
grootingsdebatten
Dat het de meerderheid in de Kamer
er toch om te doen is zoo mogeiyk de
volgende week de Militiewet geheel af te
handelen, blijkt wel uit het feit, dat be
sloten is volgende week Dinsdag en
Donderdag ook 's avonds te vergaderen.
En een voorstel van mr. Smeenge om
ook Donderdagavond die vergadering als
gewooniyk om half elf te sluiten werd
zelfs met 50 tegen 34 stemmen ver
worpen, zoodat op dien avond dus ver
over het middernachtelijk uur vergaderd
kan en mag worden.
De in de ochtend- en middagvergade
ringen behandelde artikelen en gehouden
besprekingen waren weinig belangwek
kend.
Eerst in de avondvergadering kwam
men aan een meer interessante quaestie,
Een verhaal uit het jaar 1567.
door
CHR. HONDIÜS.
Nadat we door flink door te tasten in
het bezit waren gekomen van twee ker
ken, heeft men ons door toedoen van den
Bisschop daaruit verdreven, zoodat we
ons nu met een schuur moeten behelpen.
Ik weet wel, dit is niet zoo erg, want
ook daar kunnen we God overeenkomstig
Zjjn woord dienen, maar toch acht ik
het onrechtvaardig, dat wij, die evengoed
als de Roomsche burgers schot en lot
opbrengen, in onze rechten worden ge
krenkt en behandeld als misdadigers, die
buiten de poorten godsdienstoefeningen
moeten houden.
Eu nu wil men ons zelfs dat nog be
letten; al dat toegeven voert ons terug
alleen door flink op ons stuk te staan
zal de Magistraat leeren onze rechten als
burgers te eerbiedigen.
Wanneer onze vrienden te Antwerpen
vernemen, dat ook wij moed toonen om
onze rechten te handhaven, zullen ze
namelijk die van de keuringseischen.
Be heer Eland bad op artikel 55 een
amendement ingediend, dat ten doel had,
de minimum-lengte van 1.55 M. op 1,57
M. te brengen, zooals reeds in 1901 was
voorgesteld, doch dat toen door het amen
dement-Van Dedem was geschrapt.
Tegen dit amendement had de minister
overwegend bezwaar. Door het aangeno
men amendement van den heer Eland
omtrent den broederdienst, zou men bo
ven het contingent slechts 160 man over
houden, terwyi het amendement tot
verhooging der minimumlengte ongeveer
600 man zou kosten. Bovendien betoogde
de minister, dat een verschil van 2 c.M.
weinig invloed kan hebben op een moge
lijk verlengen van den marschpas, en dus
de marschvaardigheid onzer troepen wei
nig of niets zou verhoogen.
De heer Eland besefte de logica dezer
feiten en trok zijn amendement in.
Het werd echter overgenomen door
den heer Thomson, waarna de minister
evenwel verklaarde, dat hij op grond van
het zooeven vermelde, het amendement
niet kon aanvaarden.
En de Kamer gaf Z.Exc. gelijk. Zy ver
wierp het amendement met 48 tegen 20
stemmen. Met de rechterzijde stemden
alleen de oud-liberalen en de heer Eland
tegen.
Evenredige vertegenwoordiging.
Naar aan de N. R. C. wordt medege
deeld, zal spoedig het initiatief worden
genomen tot de oprichting van een
grooten bond voor evenredige vertegen
woordiging in Nederland, ^waarvan het
doel zal zijD, niet alleen voor de ge
meenteraden, maar ook voor de Provin
ciale Staten en bovenal voor de Tweede
Kamer tot een zuiver evenredige verte
genwoordiging te geraken. In het voor-
loopig bestuur, dat de oprichting van
den bond voorbereidt, zijn alle politieke
richtingen vertegenwoordig en hebben
o. a. eenige bekende Kamerleden zitting.
Pest op Java.
Bij het departement van koloniën is
telegrafisch van den gouverneur-gene
raal van Ned.-Iadië het volgende week-
rapport betreffende pestgevallen ontvan
gen
Afdeeling Malang7 pestgevallen, 6
dooden.
Soerabaja: 17 Oct. 1 pestgeval.
Nederlandsche R. K. vakbeweging.
Dezer dagen hebben de hoofdbesturen
ons te eerder hulp bieden.
Juist het voorbeeld van Valenciennes
bewijst dat de tijd voorby is om gunsten
te vragen, en wanneer ook Middelburg
weigert, zich te onderwerpen, zullen
vele steden dit voorbeeld volgen. We
mogen niet rusten, voor ons de vrijheid
van geweten verzekerd is. Ik verzet mij
daarom tegen ieder plan om het avond
maal te laten stilstaan, we moeten kort
en bondig verklaren dat we in zulk eeD
voorstel niet treden mogen.
En als dan de Magistraat ons met
geweld beletten wil, onzen godsdienst uit
te oefenen, dan zal het b.ykeD, dat er
te Middelburg nog mannen zyn, die hun
leven veil hebben voor de goede zaak."
By sommigen vonden deze cordate
woorden ingang, maar het meerendeel
der vergadering, en niet het minst de
predikant Gelein Jansz. d'Hoorne, bleven
by hunne meening, dat men tot het
uiterste geduld moest oefenen en zooveel
mogeiyk toegeven, zoodot dan ook be
sloten werd op Zondag 9 Februari het
nachtmaal niet te houden.
Men kan begrijpen dat'vele gemeente
leden dit besluit met weerzin vernamen
velen waren van het gevoelen van De
Questere, en het kostte het Consistorie
heel wat moeite, om de onrustige gemoe
deren tot bedaren te brengen en de rust
in de stad te bewaren.
van de Nederl. R. K. Vakbonden in het
gebouw van den Ned. R. K- Volksbond
te Nijmegen vergaderd, onder leiding
van het Bureau voor de R. K. Vakor
ganisatie.
De voorzitter, de heer J. van Rijswijk,
deelde mede, dat het ledental der geza-
meniyke R. K. Vakbonden sinds de
laatstgehouden gecombineerde bestuurs
vergadering met ruim 300 leden is toe
genomen.
Op de begrooting over het volgend
jaar, welke sluit met een batig saldo
van f526,43^2, staat vermeld een post
van f 12,000 voor steun bij werkstakin
gen en uitsluitingen.
Ten slotte werd medegedeeld, dat een
eenheid van gedragsiyn was verkregen
tusschen de R. K. vakbeweging, de R.
K. Volksbonden en Werkliedenvereni
gingen in zake de adresbeweging voor
de arbeidersziekteverzekering en dat uit
de verschillende organisaties de commis
sie is benoemd, die met een adres is
gereed gekomen.
Strenge maatregelen.
Men meldt uit Den Haag aan de Asser
Courant
Het is den minister van oorlog, zoowel
uit eigen waarneming als uit by hem in
gekomen klachten geblekeD, dat het ge
drag en de houding in het openbaar vaD
miliciens, die voor herhalingsoefeningen
onder de wapenen komen of met groot
verlof huiswaarts keeren, te wenschen
laat.
Het meeste heil tot verbetering van
dien toestand verwacht de minister in een
krachtig en gestreng optreden van het
militaire gezag tegen elke ongeregeldheid
op dit gebied, terwyi volgens oordeel van
Z.Exc. een gestreng straffen voor het
ongeregeld of luidruchtig optreden van
miliciens er een heilzame vrees moet in
brengen.
Ook het vervoer der bagage dier mili
ciens zal in den vervolge geregelder moe
ten geschieden, zonder dat dit kosten voor
het ryk veroorzaakt.
•Teneinde eenige verbetering in deze te
verkrijgen, zullen miliciens-grootverlof-
gaDgers voortaan onder geleide naar den
trein moeten worden gebracht, terwyi
verschillende patrouilles zich naby de
stations zullen moeten bevinden.
LEESTAFEL™
De Vriend des Huizes, onder hoofd,
red. van ds. J. Schryver. Afl. 11.
Neerb'osch' Boekhandel.
Maandag 10 Februari is de Vroedschap
andermaal ten stadhuize vergaderdde
tyd van uitstel, den Hervormden tot be
raad toegestaan, is verstreken, er zal nu
een beslissend antwoord moeten worden
gegeven.
Te dien einde wordt bode Hugo Jansz.
opgedragen den Predikant met den kerke-
raad ten stadhuize op te roepen.
Men kan zich voorstellen, dat deze het
gewicht van zyne boodschap gevoelde
immers, nu zou het er op aan komen,
nu zou biyken, of men den moed had
standvastig te weigereD, de prediking te
staken.
En zoo richt hij zyne schreden naar
het bekende huis „de Gouden Leeuw"
in de Langedelft, waar behalve de eige
naar, Jac. v. d. Meersch, ook de predikant
gehuisvest was.
Nadat de klopper zijne komst had aan
gekondigd, werd alras de deur geopend
en stapte Hugo Jansz. de breede vestibule
binnen.
Op uitdrukkeiyk bevel van den voor-
zittenden burgemeester moest hij de dag-
vaaxdiging den Predikant in persoon ter
hand stellen.
Al spoedig bevindt hij zich tegenover
Gelein Jansz. en met een beleefde buigiüg
reikt hy hem het perkament over.
Haastig verbrak deze het zegel om van
De afl.begint met een reproductie van 1
v. Bartels'schilderij „Oude Maartje". Dan
volgt het bekende boeiende vervolgver
haal „Onder het Kruis". Vervolgens een
„Herfstlied", getoonzet door Frowein.
Daarna een door degelijke photo's toe
gelicht opstel over de Kon. Ned Fabriek
van Gouden en Zilveren Werken van J.
M v. Kempen Zonen te Voorschoten.
Alleen dit opstel reeds, >-an bevoegde
hand, de schrijver .ris dhr. Broers, de
bekwame meesterknecht op de fabriek,
maakt deze aflevering hoogst belangrijk
en niet minder het dan volgende: „Hoog
tijden op het Weezendorp"verslag
van het 25 jarig ambtsfeest van Neer
bosch' beminden directeur ds. Schrijver.
Wat aangrijpend die photods. en
Mevrouw Schrijver te midden van de
schoolkinderen met hun onderwijzers
Wat 'n aardige kiekjes van Neerbosch;
en welk een verrassing die afdeeling van
de Neerbosch-Cent te Kloetinge. Ook met
de goedgeslaagde portretten van ds. en
mevrouw Schrijver zullen velen verblijd
zyn.
Voorts bevat deze afl. het vervolg van
Succat, welk boeiend verhaal zijn einde
naderthet Maandoverzicht met zijn
mooie kiekje van Tripolis, van den ouden
Toren van Tripolis, zijn photo's van den
Italiaanschen en den Turkschen bevel
hebber, de portretten van prof. Bavinck,
J. M. Voorhoeve, Buyse, red. van he
Zeeuw, en anderen, een en ander met
sympathieke byschriften. Voor wat den
red. van De Zeeuw betreft herinnert „Ras"
terecht er aan dat deze zijn liefeiyksten
tijd heeft doorgebracht aan de Prins
Willemscliool te Den Haag (hoofd mees
ter Post, en dat hij nog altijd den chris-
teiyken onderwyzer den man vindt met
de schoonste taak waartoe God iemaDd
roepen kan. Ook de overige rubrieken
„Voor de jeugd", „Varia"«enz. zijn als
alt yd uitnemend verzorgd.
Goes. Door den Gemeentekeurmeester
alhier is een uit nood geslachte koe toe-
behoorende aan den koopman L B.
alhier, voor het gebruik afgekeurd.
Het cadaver is, na met petroleum on
bruikbaar te zijn gemaakt, onder politie-
zicht begraven.
Meliske. ks. Woensdagnamiddag kwa-
men de landbouwer J. A. en zijn vrouw
alhier tot de ontdekking, dat tijdens zij
naar de kerk waren geweest, in hun
I woning was ingebroken. De dief (of dieven)
j den inhoud kennis te nemen.
Terwyi deze daarmede bezig was, hield
Hugo Jansz. zyne oogen op het gelaat
I van den predikant gevestigd, om te zien
welken indruk dit schryven op hem
maakte.
Duidelijk bemerkte hij dat zyn gelaat
verbleektehij bleef na de lezing eenige
oogenblikken in nadenken verzonken en
I begaf zich vervolgens naar de zijkamer,
I alwaar heer Haeck zich bevond, wien hy
i den brief toereikte.
„Er dient onmiddellijk een besluit ge-
nomen te worden" zeide heer Haeck,
l „laat ons den bode antwoorden dat het
i consistorie binnen een uur ten stadhuize
hoopt te* komen".
S Met deze boodschap keerde Hugo Jansz.
- terug.
Zoo spoedig mogeiyk werden nu de
leden van het consistorie by een geroepen
en op den bepaalden tyd bevonden zy
zich in de vergadering der Vroedschap,
j nadat ze door Hugo Jansz. op de gebrui-
I keiyke wijze waren binnengeleid.
De Burgemeester, het woord nemend,
wees den leden van het Consistorie op
de zwarigheden, die de stad konden over
komen wegens het niet nalaten der pre
diking, waarom hij antwoord verzocht
cp den brief hun onlangs van wege de
Landvoogdes voorgehouden.
Be predikant trad nu naar voren en
was door het kelderluik naar binnen
gekomen, had het kabinet met een
pook en tang opengebroken, en een in
houd van ruim vijftig gulden aaD zil
vergeld medegenomen. Gouden en
zilveren sie aden had men laten liggen.
De politie, welke terstond hiermede
in kennis is gesteld, doet yverig onder
zoek.
St. Maartensdyk. De heer J. de Fouw
Kz. alhier is thans aangesteld als Ryks-
ambtenaar ter standplaats Well (Lim
burg) Ongeveer 1 jaar geleden was de
heer De Fouw ook reeds een standplaats
aangewezen. Dech in zijne kwaliteit van
machinist a.d. watermolen kreeg hij toen
een ongeval, waaraan hij lang laboreerde.
Intusschen had dit ongeval weer zijn
gunstige zijde. Een jongere broer van
De Fouw was daardoor in de gelegen
heid, door hem geheel op de hoogte ge
bracht te worden var, het bedienen van
den motor in den watermolen. Dit gaf
een groot gemak voor de polders, daar
zij nu tegeiyk van een geschikten machi
nist voorzien waren. Nu echter de heer
De Fouw, die eigenlijk tot machinist be
noemd was, vertrekt, dient natuuriyk
weder door een vaste aanstelling in de
vacature voofzien te worden, wat, naar
wij vernamen, in de e. k. vergadering
der betrokken polders zal behandeld
worden.
Vüssingen. De alhier gebouwde onder
zeeboot TI zal binnenkort van hiernaar
Willemsoord worden overgebracht.
Neuzen. De eerste luitenant H. J.
Verhuist van het 4e rég. veldartillerie,
wiens st udie aan de hoogere krijgsschool
is geëindigd, is overgeplaatst bij het 4e
reg. vestingartillerie, alhier.
Domburg. Donderdagvonda hield de ver-
eenigiDg „Het Groene Kruis", afdeeling
Domburg een algemeene vergadering.
Wegens ziekte van den voorzitter, ar.
Vaandrager werd deze door den heer La
brijn gepresideerd. Als eerste punt der
agenda kwam in behandeling de be
schrijvingsbrief der algemeene vergade
ring van het hoofdbestuur, waarvan de
inhoud in zyn geheel werd aangenomen.
De heer G. v. d. Putt en H. Minderhoud
werden bij stemming benoemd als afge
vaardigde en plaatsvervangend afgevaar
digde ter algemeene vergadering van het
hoofdbestuur. Door den pehningmeester
weid verslag uitgebracht over zyn be
heer, en de begrooting voor het dienst
jaar 1912 vastgesteld op f272.75. Ver
namens 't Consistorie verklaarde hy dat
men den vorigen dag, op verzoek der
Segeering, het nachtmaal had opgeschort,
tot groot leedwezen van de gemeente en
groot bezwaar van hun geweten.
„Dit bezwaar zal te grooter worded,
indien wij alle andere godsdienst
oefeningen nalaten, omdat uien God boven
alles moet gehoorzamen.
En aangezien wij vernomen hebben,
zoo vervoigde hij, dat de predikatiën in
andere plaatsen als Gent, Amsterdam en
elders meer waren gepriviligeerd en nog
dagelyks werden toegelaten, gelyk zy te
voren wareD, kunnen wij nog niet ten
principale antwoorden.
Ook te Gent wordt aan het Consistorie
door den Graaf van Egmond toegelaten
te prediken en 't sou ons dus kwalyk voe
gen daarmede op te houden als waren
wy een minder consistorie als dat van
Gent, Antwerpen en Amsterdam.
Wy verzoeken dus beleefd nog acht
dagen uitstel ©m te antwoorden, wij kun
nen dan vernemen hoe andere kerke-
radeD, aan welke gelijke brieven van wege
de Landvoogdes geschreven zyn, zich
zouden schikkenwy zyn dan bereid ons
ons te voegen in alles naar hetgeen ons
door rede wordt geraden."
Het is te begiypen dat de Magistraat
met dit antwoord tiet tevreden was.
Wordt vervolgd.)
