No. 12
1911
Zaterdag 14 October
26e Jaargang.
VOOR ZEELAND
CHRISTELIJK
HISTORISCH
Hap Jansz. de SUdebwU
ran Middelburg.
R c f7X~M B3 8.
Jeukende huidziekten.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed» S. J. DE JONGE-VERWES f, te Goes
F. P. D'HUIJ, te iidrielbi tg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
BIKN&NLAMD.
ÏEhEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per lri<; maanden franco p. p1.25
linkele nummers.. 0.05
UITGAVE DER FIRMA S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent
Familieberichten van 1—10 regele 1.—iedere regel
meer 10 cent
at TaR_vgaFyvBsnwnBBi^ii»wTOgwBnAnMKB3E8f jasswst asms Tssmsmsasianai: ssKftaBagwrs '2S
18 Oct. 1911.
De pers van Links begroet de beslissing
in zake het adres-voorstel met ingeno
menheid en dient met zeldzame eenparig
heid daarbij nog een afstraffing toe aan de
Rechtsche partijen, die op 20 Sept. het
voorstel afwees. Eén orgaaD slechts geeft
toe, dat het nu aangenomene formeel een
ander was.
Mr Troelstra jubelt: „Metvrooiykeop
gewektheid, met hst blijde gevoel, dat een
gewonnen strjjd geeft, gaan wy thans
verder ons voorbereidend voor het kies
rechtdebat, dat nu toch gehouden zal wor
den ter uitvoeriDg van het program' op
ons Paaschcongres vastgesteld voor den
Rooden Dinsdag en wat daaraan vastzit".
De cursiveering van d6 woorden „kies
rechtdebat" en „toch" is van mr Troelstra
zelf.
Of mr Lohman ook goed gezien heeft,
toen hij zich tegen behandeling van een
kiesrechtadres als //antwoord" op een
niet uitgesproken Troonrede verzette.
De soc. dem. arb. party had besloten in
haar Paaschprogram, dat de Troonrede
door haar zou beantwoord worden met een
reclame-debat over algemeen kiesrecht.
Mr Troelstra liep met zijn mandaat in den
zak; maar - de Koningin sprak geen
Troonrede uit, derhalve kon aan de Ko-
ningin geen antwoord gezonden worden.
Het spel was derhalve gebroken.
Doch wat geeft 't; mr. Troelstra zal
toch een adres van antwoord voorstellen.
Allicht verschalkt hij de heeren wel,
wanneer hij zich daarbij van den domme
houdt.
Dat nu is mislukt.
Wel krijgt hij nu zijn zin, en gebeurt
feitelijk hetzelfde dat ook op 20 Sept.
zou gebeurd zijn. Doch nu geschiedt het
langs grondwettelijken weg. Het is der
halve de soc. dem. die heeft toegegeven.
Niet de wil van het „souvereine volk",
maar van de wet zal hier gelden.
Praten honderd uit over algemeen
kiesrecht kan en zal niemand den heeren
socialisten en hun naasten buren belet
ten. Maar voor de grondwet zullen
zij respect hebben.
Het obstructie-plan der socialisten is
„voorloopig" opgeheven. Volgens de pu
blieke meening heeft de rechterzijde
bakzeil gehaald. Toch is dit slechts
schijnbaar zoo. Mr. Troelstra c.s. hadden
2 FEUILLETON^
Een verhaal uit het jaar 1567.
door
CHR. HONDIUS.
Met ingenomenheid had bode Hugo
Jansz. de komst van het achtbaar gezel
schap bjj den voorzittenden burgemeester
aangekondigd, maar duidelijk had hij
aan diens fronsend gelaat bespeurd, dat
het bezoek van den oud-baljuw Haeck en
zjjne vrienden hem niét zeer aangenaam
was, en geen wondermen kon bevroe
den, dat een deputatie uit het consistorie
der hervormden in deze troebele tijden een
zaak van groot gewicht wasaaD den
eenen kant liep men gevaar in botsing te
komen met de strenge plakkaten, terwijl
men aan de andere zijde moest letten
op de wenschen van vele respectabele
burgers, die tot de nieuwe leer behoorden
en die zelfs in de Vroedschap hunne
vrienden hadden.
„Dat zal een lastige zaak zijn voor de
heeren", zeide Hugo Jansz. tot zijn col
lega Antonis Jansz. Royaert, „ik bemerkte
wel dat het bezoek velen leden der Vroed
schap niet bijzonder aangenaam valt".
voorgesteld om een adres van antwoord
aan de Koningin te richten op de openings
rede van de ministersen dit was iets
ongehoords. Een antwoord op een niet
gesproken woord, aan een verkeerd adres,
een antwoord op een openingsrede, dat
ging niet. En daarom moest 't voorstel
wel worden afgestemd. Nu echter werd
voorgesteld een adres aan de Koningin
te zenden, heelemaal onafhankelijk van
de openingsrede, en dan op een nader
te bepalen dag. Zóó kon de heele Kamer
er genoegen mee nemen. De socialisten
hadden toegegeven dat hun vorige voor
stel er zóó niet door bon. Het nu vol
gende voorstel beantwoordde heelemaal
aan artikel 119 der Grondwet: Andere
voordrachten dan voorstellen van wet
kunnen door elke Kamer afzonderlijk
aan den Koning worden gedaan".
Het is nu weer voor een poosje pais
en vree. Maar de „zeven wijzen" zullen
wel zorgen dat zij zij 't ook in meer
passenden vorm altijd hun zin krij
gen. Immers 't dreigement bleef: toe
geven of wij gaan obstructie maken.
En ook is niet ingetrokken Schapers
onbeschaafde bedreiging van de inktpot
ten en stoelen die door de zaal zul
len vliegen.
Jan van Holland schrijft aan zijn
vriend Jan van 't Sticht in ons antirev.
dagblad in de Bisschopsstad o.a. het
volgende
»01 's nachts, 's nachts, als gij slape
loos nederligt en de ontboeide wind gie
rende omgaat om uw huis, als een brul
lende leeuw, die schijnt te zullen binnen
dringen dan gaat een huivering u
door de ziel."
Zoo schreef onze Hildebrand al in Oct.
1848, over den wind. En wij hebben 't
den nacht van 1 Oct. j.l. weer eens le
vendig kunnen ondervinden, hoe ontzag
lijk deze stem des Heeren tot ons, broze
schepselen, gesproken heeft. Bij duizend
tallen liggen de boomen, ook de sterkste
eiken, nu gebroken of ontworteld terneêr
in onze beemden en bosschen. En bij
honderdtallen getuigen ontwrichte en
verbrijzelde schepen, vaak op de hoogste
plekken van kusten en dijken geworpen,
met hoe ontzettende kracht deze bulde
rende orkaan de wateren deed woelen,
zieden en branden.
Vooral Noord-oostelijk Zeeland heeft
zwaar geleden onder dezen stormvloed.
'tWas een nacht der verschrikking voor
menig dorp en polderland van die pro
vincie, welker wapenschrift zoo veelzin
nig luidtluctor et emergo d.i. wor
stelende alleen blijf ik boven. Lenige de
vaderlandsche milddadigheid hier veel
van den dreigenden nood voor 't arme
Bruinisse. En leeren Zeeland's bidders
een verootmoedigend antwoord zoeken
op de vraag, die Hildebrand aanstonds
op bovenvermelde aanhaling doet vol
gen»zeg my, hebt gij gebeden?" Het
trof my, dezer dagen in de couranten
het bericht te moeten lezen, dat aan den
oproep tot een bedestond voor den nood
der tijden, vanwege de Synode der Ge-
ref. Kerken op 20 Sept. j.l. uitgeschreven,
nog geen derde deel der Geref, Kerken
van Zeeland had gehoor gegevenalsof
er niet geschreven staat, dat men altijd
bidden moet en niet vertragen.
De nood der tijden, de nood der Chris
tenheid is hij niet schreiend groot
Daar is nu al de fakkel des oorlogs ont
stoken in Europa, en wie zal zeggen, dat
deze brand niet over zal slaan ook naar
't Westen. De zedelijke veerkracht, het
gelooven aan recht en gerechtigheid, als
de groote verheffende macht eens volks,
is in zoo bedenkelyke mate ingezonken
by de Europeesche machthebbers. Zelfs
het officiëele Christen- en Kerkendom
gaat in dit opzicht niet onschuldig uit.
Nu weer bij het openiyk uit inbreken
gaan van Italië in het gebied van zijn
buurman Turkije, komt het onomwonden
bericht, dat het »Vaticaan" dezen roof
tocht zeer toejuicht, zyn »zegeu" aan
deze roof- en moordparty verpandt, en
er meerdere glorie van de R. K. kerk, ja
van gansch het Christendom vaD ver
wacht in de Mohammedaansche wereld
van Afrika's noordkust
En laten wy, Protestanten, nu niet
om deze ulramontaansche buitensporig
heid verachtend glimlachenwant in
1900 gaven de Anglicaansche bisschop
pen van het Protestantsche Engeland
ook hun zegen over de Transvaal-expe-
ditieen sinds jaar en dag is hec Chris-
teiyk protest tegen den Atjeh-oorlog ook
in ons Protestantsche Nederland al ver
stomd; terwyi in 1866 en '70 ook het
Protestantsche Duitschland de annexatie
politiek van Bismarck eer toejuichte,
j dan afviel.
Ziet het er aldus in de buitenlandsche
,/Maar, wat willen ze nu dan ook weer?"
zeide Royaert, „zyn ze nog niet tevreden P
't is dunkt my al erg genoeg dat de
overheid hun vrijheid heeft geschonken
om buiten de Dampoort te mogen pre
diken".
Het is duideiyk dat deze spreker niets
gevoelde van het onrecht, dat den her
vormden werd aangedaan.
Antonis Jansz. Royaert behoorde tot dat
soort van menschen, die het niet de
moeite waard achten, zich met godsdien
stige kwestien te bemoeienin naam
behoorde hy tot de Roomsche Katholieke
kerk, doch slechts zelden bezocht bij de
mis, maar wel was hy een trouw be
zoeker der herberg.
„Wat wij willen", zeide Hugo Jansz,
„niets anders dan vrijheid, om ongehin
derd onzen godsdienst binnen de stad
uit te oefenen.
Waarom zou dit zoo verschrikkeiyk
zyn?
Zyn wy geen burgers der stad, die
evengoed als gy schot en lot opbrengen
en die ons leven veil hebben voor hare
belaDgen
Waarom worden wy dan behandeld
erger dan Turken en Joden, wien niets
in den wegSwordt gelegd?
T Is waar, we mogen nu buiten de
Zuiddampoort vergaderen, maar ge weet
evengoed als ik, dat dit slechts ooglui
kend wordt toegestaan, 't Is. volstrekt
niet zeker, dat ons dit vergund zal bly ven
en om nu verzekerd te zyn van de vryheid
om onzen godsdienst uit te oefenen,
willen wij ons wenden tot den Koning
met een eerbiedig smeekschrift.
Hoewel dit ook zonder dat ons recht
is, zijn wy echter bereid als een bewy's
van gehechtheid en om te toonen, dat
we wars zyn van oproer, een som van
dertig maal honderd duizend guldens
aan te bieden.
Zijne Majesteit kan dan zien, dat we
ten minste iets voor onzen godsdienst
over hebben".
Een luid schellen deed dit gesprek af
breken.
Hugo Jansz. verliet zijn zitplaats en
ylde naar de vergaderzaal, om te ver
nemen, welken dienst men van hem ver
langde.
„Breng my onmiddeliyk het plakkaat
van 3 Juli 1566", beval Burgemeester
Jacob Joosz.
Terwijl hy zich verwyderde, had onze
bode gelegenheid te hooren, dat Haeck
door den Voorzitter werd geantwoord
„Ge kunt dan zelf lezen, wat ge als
oud-baljuw weten mosst, n.l. dat uw
verzoek in stiyd is met de ordonnantiën
des Konings en dat het daarom onmo
gelijk is aan Uw verlangen te voldoen".
Het kostte Hugo Jansz. weinig moeite
het gevraagde dokument te vinden door
zijn' langdurigen arbeid ten stadhuize
wist hy nauwkeurig de plaats van alle
charters en plakkatenweinige minuten
later is hy in de vergaderzaal terugge
politiek verre van rooskleurig uit, ook
de binnenlandsche in ons vaderland
geeft reden tot bezorgheid.
-- Toepassing van de Trekhondenwet.
Het geschil inzake toepassing van de
Trekhondenwet 1910 werd Maandag be
handeld voor Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland.
B. en W. van Bergambacht hadden
geweigerd té voldoen aan een verzoek
van G. C. van den Dool, broodbakker
aldaar, om als houder van een honden
kar in het daartoe bestemde register te
worden ingeschreven. En tegen die wei
gering. was v. d. I). in hooger beroep
gekomen.
Uit het over deze zaak door het lid
van Ged. Staten, jhr. mr. De Geer uit
gebracht rapport bleek, dat de weigering
tot inschry'ving hierop was gegrond, dat
de hondenkar van v. d. D. slechts van
één steunsel was voorzien, hetwelk al
leen dienst kon doen in geval de hond
in liggende houding in rust was, en
niet tevens van een steunsel waardoor
voorkomen zou werden dat de kar op
den staanden hond zou drukken.
Appellant voerde hiertegen aan, dat
tot bescherming van den staanden hond
wordt gewaakt o. a. door het voorschrift,
dat de lading van de kar zich in even
wicht moet bevinden, terwyi een steun
sel voor een staanden hond voor dezen
een beletsel zou zijn om te gaan liggen,
en de hond toch juist in liggende hou
ding vooral in rust is.
B. en W., door Ged. Staten over het
beroep gehoord, deden uitkomen dat de
hond ook in staande houding in rust is.
Het begrip „rust" toch staat tegenover
het begrip „beweging". De voorschriften
omtrent het in evenwicht zijn van de
lading konden voor dit geval niet gel
den en voorts zou een steunsel voor
den staanden hond zoodanig zijn te ma
ken, dat het geea beletsel vormt voor
dezen om te gaan liggen. Bovendien
wezen B. en W. er op, dat het Kon.
Besluit van 6 Februari 1.1. tot uitvoering
van de Trekhondenwet, in art. 3 eischt,
dat de hondenkar voorzien zy van steun-
sels (dus van meer dan één) die voor
komen dat zij den hond drukt wanneer
hy in rust is.
keerd, om den Burgemeester het ge
vraagde ter hand te stellen.
„Ik verzoek den Secretaris hiervan
voorlezing te doen", zeide hy, terwijl
hy heer Adriaan de Jonge het perka
ment overhandigde.
Onderwyi deze daarmede een aanvang
maakte, verwyderde de bode zich, maar
hij had genoeg gehoord, om te weten,
dat het verzoek van Haeck en zyne
vrienden niet gunstig was ontvangen.
In de bodeskamer teruggekeerd, gaf hy
zyn gemoed lucht.
,,'t Is zooals ik dachtmen wil er niet
aan. Ja, toen men den 22en Augustus
de kerken plunderde, toen men geweld
gebruikte, toen was men bevreesd, toen
gaf men toe, maar nu de aanzienlykste
burgers der stad eerbiedig smeeken om
by den Koning recht te vragen, nu tracht
men door beroep op een plakkaat
zich er af te maken, terwyi men vergeet
dat de Landvoogdes door hare tolerantie
de plakkaten daadwerkeiyk heeft inge
trokken.
Ik vrees zeer voor de rust in onze
goede stadeene weigering toch zou
zeer droeve gevolgen kunnen hebben".
»Ja, dat ben ik met u eens", zeide
Antonis. Royaert, „want als ik mij niet
wargis, dan is het thans de wil des Ko
nings dat de plakkaten onverbiddelyk
zuilen worden gehandhaafd ik heb zelfs
hooren verluiden, dat de Koning in per
soon herwaarts zal komen, om de oude
religie te doen handhaven en dan zal het
De rapporteur deed nog opmerken, dat
het vroegere provinciale reglement ten
opzichte van het onderhavige geval dui-
deiyker was dan de nu toe te passen
bepaling van de genoemde wet, daar die
verordening sprak van steunsels die
moesten voorkomen, dat de kar dea stil-
staanden of den liggenden hond zou
drukken.
Tot mondelinge toelichting >an'|deze
zaak waren geen belanghebbenden „ver
schenen.
De beslissing vaa Gedep. Staten volgt
later.
Niets kwelt u meer dan een jeukende
huidziekte. Aambeien zyn door hun pyn-
lijk karakter bijzonder lastig te verdragen.
Het jeuken ervan maakt u byna krank
zinnig. Zij verwoesten uw slaap en maken
,u mismoedig en wegkwynend. Nooit
krijgt ge de minste verlichtiag, of gij
staat, zit of loopt.
Eczema is niet alleen onooglijk, maar
ook besmetteiyk, en hel, breidt zich
schrikbarend vlug uit.De prikkeling is zoo
onuitstaanbaar, vooral wanneer ge warm
wordt, dat gy byna niet kunt nalaten
om uw huid open te krabben.
Huiduitslag, puisten, schurft en gor
delroos zyn evenens zeer pijnlyk en in
staat om u moedeloos te maken.
Voor aambeien, eczema en iedere jeu
kende huidaandoening is Foster's Zalf
zonder wederga. Zij doet onmiddeliyk de
kwellende prikkeling bedaren, en geeft
een ongekend gevoel van rust. Alnaar-
mate de aanwending der zalf wordt
voortgezet, heelt de jeukende oppervlakte
der huid, en de volharding van den pa
tient wordt ten slotte beloond door een
volkomen en duurzame genezing.
Foster's Zalf prikkelt de huid nieten
doet haar ook niet te vlug opdrogen.
Over de geheele wereld oogstte zy door
haar uitstekende hoedanigheden niets
anders dan lof.
""Verzekert u, dat gij de echte Foster's
Zalf krijgt. Zy is te Goes verkrygbaar
bij de Firma Nathan Emanuel; en te
Middelburg by den heer Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt
franco na ontvangst van poetwissel
fl.75 voor één, of f 10 voor zes doo-
zen.
er voor de aanhangers der nye leer
treurig uitzien.
Ik kan maar niet begrijpen wat u
dryftzorgen de priesters niet goed voor
ons? Ze maken het ons waariyk niet
zoo lastigvoor een kleine som schenken
ze absolutie en met een enkele biecht
zyn ze tevredenmen moest al die
nieuwigheden achterwege gelaten heb
ben laat ieder zich met zyne eigen zaken
bemoeien laten de priesters hun werk
doen in de kerk en wy hier op het stad
huis, daa is alles in orde.
„Ja dat is de groote dwaliig uwer kerk,
dat ze zich in Godes plaats stelt en den
menschen diets maakt, dat de kerk het
in hare macht heeft naar welgevallen te
beschikken over de zaligheid.
O, ik ben een arm zondaar, ik moet
het bekenneD, aan veel kwaad sta ik
schuldig, maar ik dank God, dat ik het
weet, dat men voor een handvol gelds
geen vrijspraak van zonden kan koopen
ik wenschte dat ge ook eens een gods
dienstoefening in de schuur by woondet,
als Geleyn Jansz. de Schrift verklaart,
dan kondet ge hooren, hoe ver de Room
sche kerk is afgeweken van het zuiver
evangelie.
Nog onlangs toonde hy ten dui-
deiykste in eene prediking over den ver
loren zoon, dat er voor iederen zondaar
zonder tusschenkomst van de heiligen
of de kerk vergiffenis is te bekomen*.
Wordt vervolgd.)