No. 4 1911. Donderdag 5 October 26e Jaargang. UEIIWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PEK WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWES F, te Goes F. P. D'HUIJ, te JVridrielbi rg. PRIJS DER ADVERTENTIËN School en Maatschappij. Is uw kwaal misschien een nierkwaal Uit de Provincie. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per Irie maanden franco p. p. Hnkele nummers. O O U C O 1.25 0.05 UITGAVE DER FIRM/* S EN van 1—5 regels 50 cent, iecore regel meer 10 cent Familieberichten van 1—10 regel 1.—, iedere regel meer 10 cent li. (Slot.; Dr de Moor behandelde eerst de vraag wat is de maatschappij voor de school !§Nu volgt de vraag: wat is de school voor de maatschappij De maatschappij doet veel voor de school,dus verwacht zij ook veel van haar. Vooral de Christelijke maatschappij heeft in de school een uiterst geschikt middel om haar doelde verheerlijking Gods te bereiken. Niet om de school op onbehoor lijke wjjze als propagandamiddel te ge bruiken, of om het goddelijk gebod te ver- waarloozen, dat ons beveelt de kinderen van hun prille jeugd te onderwijzen in de dingen van het koninkrijk der hemelen. De bedoeling der lagere school kan in het algemeen nooit zijnwetenschap te onderwazen, al moet er steeds met weten schap onderwezen worden. Zij dient zich te bepalen tot het bij brengen van kennis, en wel van zulke kennis, die voor de prak tijk des levens bepaald onmisbaar is. Dat zjjn de vakken a—d maar ook e - g en niet het minst de Bijbelsche geschiedenis; maar niet handenarbeid. „Niemand zal de paedagogische waarde van geschikten handenarbeid ontkennen en het is ook geheel overbodig er op te wijzen, dat Gods Woord den handenarbeid hoog schat". Maar als vak behoort het op de lagere school niet thuis, o. a. omdat het leerplan al uitgebreid genoeg is. De lagere school zal steeds het kennen op den voorgrond hebben te stellen, en het kunnen moeten overlaten aan het huisgezin en aan de verdere opleiding. Welke methode moet by het onderwijs gevolgd worden, zal de lagere school aan de door de maatschappij gestelde eischen voldoen l^Drie vraagstukken komen daarbij aan de orde. Moet de school op het individueele of op het sociale aangelegd zijn Noch het eene alleen, noch het andere alleen. Een goed georganiseerde maat schappij doet beide tot hun recht komen in hun onderling verband. Individualisme en socialisme zijn uit den booze, maar het individu moet leeren sociaal te leven en het sociale leven mag de individualiteit nooit verdrukken. ^In de tweede plaats stippen wy het vraagstuk aan der nationale of kosmopo litische opvoeding. Dit behoort eigenaar dig by het leven van onzen tijd, nu door de verbeterde verkeersmiddelen de volke ren hoe langer hoe meer met elkander in aanraking komen. Menigeen wil daarom het nationale uit de opvoeding verwijde ren voor het internationale. Het komt er minder op aan of ge een goed Neder lander dan wel een goed mensch zij t. De school moet daarom alle chauvinisme (bedoelt de schryver niet vaderlands liefde tegenstaan, het dwaze van de oorlogen prediken en de jeugd opvoeden tot de broederschap der menschheid, niet het minst der sociaal-democratische. Natuuriyk is ook in deze dwaling waar heid. God heeft uit éónen bloede het gansche menscheiijk geslacht gemaakt en deze eenheid moet ook op school aan de kinderen onderwezen worden. Maar wanneer we den kinderen de eenheid der menschen leeren, zullen we tevens aan- toonen hoe de zonde de van God gelegde banden verscheurt. En ook, wanneer we op onze scholen de vredesbeweging pro- pageeren, wyzen we er tevens op dat de oorlog een gevolg is van de zonde, en niet zal wijken alvorens de oorzaak is weggenomen. Nog een enkel woord over het vraag stuk van algemeene of standenscholen. Het staat zeer democratisch en dus modern niets van standenscholen te wil len weten. Een kind is een kind, zegt men, en zyn onderwys heeft niets te maken met den stand tot welken het kind behoort, zegt men. Dit laatste is onjuist. Wel degeiyk is oor de verschil lende standeD in het maatschappelijk leven groot verschil niet alleen by de latere opleiding, maar ook tusschen de eischen welke deze aan den grondslag daarvan, op de lagere school te leggen, hebben te stellen. Indien men nu de verschillende scholen zou willen gebruiken om de klassen tegen elkander op te zetten, zouden we dit evenzeer afkeuren als wanneer men waar dit moge lijk is niet met het maatschappelijk ver schil in rang en stand rekening hield en zich daardoor aansloot bij het leven. De schryver waarschuwt ten slotte tegen alle overlading. Hiermede meenen wy zijn geschrift genoegzaam te hebben saamgevat om ouders en onderwyzers tot nadere kennis making er mee over te halen. Vooral voor de Christeiyke school zou den wy zoo gaarne wenschen dat de band tusschen haar en het Christeiyk volks deel steeds inniger werd. Voor een ouder - wyzer die God vreest en hiervan by zyn onderwys blijk geeft, kunnen de ouders en de kinderen nooit genoeg respect hebben. En een school, waar een Innige, vredige band het gansche personeel ver bindt, kan niet genoeg gewaardeerd en financieel gesteund worden. Indien de Christelijke maatschappij alzoo doet, bevordert zij haar eigenbelang. De geschiedenis leerde en bewees dit. 4 Oct. 1911. Ziekteverzekering. Begin dezes jaars heeft mr. Patyn in de Tweede Kamer bij het Verzekerings debat het Ziekteontwerp van minister Talma fel bestreden, en den minister het ontwerp van zijn Engelschen collega Lloyd George als een model ter navol ging voorgehouden. Men houde hierby in 't oog dat de EDgelsche wet geldt voor ziekte en in validiteit, terwyi ouderdomsverzekering onnoodig is door de bestaande Staats- pensioneering. Dit geschiedde hoogst waarschynlijk onder den invloed van de toejuichingen die van allen kant laatstgenoemden be windsman ten deel vielen voor zyn in korten tyd zoo mooi voor malkaar ge kregen Ziekteverzekeringsontwerp. Toejuichingen die echter al spoedig verstomden en plaats maakten voor mur mureering, critiek en'verzet. Een der Engelsche bladen schreef in lunireeds: het is een lawaai van alle kanten. Het kwam al bij de Tweede lezing van het ontwerp in het Lagerhuis. En het neemt in de pers, werkliedenvereenigingen en artsen wereld onrustbarend toe. Met deze laatsten werkte hij zoo vriend schappelijk samen meende hij. Maar noch de Friendly-Societies, noch de Doktoren vielen hem bij. En nog voor eenige dagen hebben de Fabian Society en de Independant Labour Party in eene ge combineerde vergadering het wetsont werp, zelfs geamendeerd, onaannemeiyk verklaard. De artsenvereenigingen vergaderden en stelden tal van amendementen op van zeer ingrypenden aardamendementen, die door het Lagerhuis aangenomen zyn, „omdat de artsen anders weigerden hunne medewerking tot de uitvoering der wet te verleenen. Bij tweede lezing is niet alleen de vrije artsenkeuze ingevoerd maar ook de geheele medische behandeling aan de Friendly Societies ontnomen en opgedragen aan overheidsorganen, de Local Health Committees". Een onzer bladen schreef dan ook van een geweldigen stroom waartegen deze minister moet oproeieD. En het „Sociaal Weekblad", stellig het tegendeel van ministrieel, noemt het een naïviteit te wanen dat het ontwerp van Lloyd George spoedig zal aangenomen wordenwant „by een zoo ingrijpenden maatregel als een ziekteverzekering kan men het on mogelijk allen partyen naar den zin maken". Dit ware woord en de ervaring in Engeland stemme onze Nederlandsche staatslieden en stuurlui aan den wal tot bescheidenheid bij de keuring (en de afkeuring zoo 't moet) van 't Ziekte- ontwerp van minister Talma. RBCLAMMS. Er zijn tal van vrouwen, die voortdu rend aan zenuwhoofdpyn ïyden, die zich aUyd even afgemat gevoelen en last heb ben van uitputtende pyn in de lendenen en den rug, en van aanvallen van dui zeligheid, flauwten en lusteloosheid, doch die niet begrijpen wat^haar eigeniyk scheelt. Gewooniyk dienen de nieren hiervoor aan sprak eiyk gesteld te worden. Zij zyn zwak of ziek en kunnen zoodoende uw bloed niet rein en krachtig houden, en gy kunt niet gezond zyn tenzy dit be hoorlijk geschiedt. Stelt het geen dag uit om te beginnen met het gebruik van Foster's Rugpijn Nieren Pillen, wanneer gy waarschuwin gen als de bovenstaande opmerkt, die by verwaarloozing zich spoedig zullen uit breiden en leiden kunnen tot gevaarlijke ziekten. Foster's Rugpijn Nieren Pillen zyn een speciaal geneesmiddel voor de nieren en dan ook alleen voor de nieren. Zy geven de gezondheid aan deze belangryke orga nen terug en wanneer de nieren gezond en sterk zyn, brengen deze gezondheid aan alle andere organen door het volko men gezonde, bloed, dat dan uw lichaam doorstroomt. M'M 1 Wacht u voor namaak en let er daartoe op, dat de handteekening van James Foster op het etiket voorkomt. Foster's Rugpijn Nieren Pillen zyn te Goes verkrijgbaar bij de Firma Nathan Ema nuel; en te Middelburg bij den heer Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt, franco na ontvangst van post wissel a f 1.75 voor een, of f ld voor zes doozen. LEESTAFEL. Wlj herinneren dat alle uitgaven door ons onder deze rubriek behandeld, ver- krygbaar zijn bij alle boekhandelaars. De Vriend des Huizes, onder hoofd- red. van ds. J. Schrijver. Afl. 10. October 1911. De Vriend begint met een plaat in kleurendruk, een tros blauwe druiven, by na natuurgetrouw, men zou er zoo zin in krijgen. De dichter gaf ei- een byschrilt bij. De bekende verhalen wor den voortgezet. Het Maandoverzicht ver eeuwigt het jubileum van ds. Schrijver den man ven Neerbosch, o. a. door zijn portret en de photo's der kerkgebouwen waarin Z.Eerw. te voren het evangelie predikte. Zeer lezenswaardig is hetgeen ds. Pynacker schrijft bij de portretten van de jubileerende professoren v. Rbijn en v. Dyk. Ook de overige rubrieken zijn wèl verzorgd. De Vriend houdt zich goed. Nieuwe Liederenbundel voor Zon dagsschool en Huisgezin, byeenge- bracht door R. W. S.; de muziek be werkt door Hessel de Vries. Negende druk. Amsterdam, Electrische drukkerij R. Los, Nicolaas Berchem- straat 1. Deze liederenbundel is zoo zeer bekend en bemind, dat wij geen aanbeveling er van behoeven te schryven. De negende druk zegt al genoeg dat hij veel gebruikt wordt. Onze Chr. huisgezinnen hebben dien bundel toch -wel allemaal? Voor de, immers, weinigen die hem niet ken nen willen wy dan wel opmerken dat de inhoud gebleken is aan de bedoeling der verzamelaarster te beantwoorden, name- lyk dat het een volksliederenboek zou zijn, een boek voor huis en school, voor zang vereen iging en zondagsschool, voor oud en jong van allerlei leeftijd en levens kring. Dit geldt zoowel voor de gewone liederen als voor de feestliederen, onder welke de mooiste uit de bundels van Moeton en Serné, Sankey, e. a., behalve zeer vele oorspronkeiyke, die door vloeien- den zang en liefeiyke toonzetting uit munten. Middelburg. Gisterenavond had op het Molenwater de laatste muziekuit voering in dit seizoen plaats. Het was voor deD tijd van het jaar goed weer en er was dan ook buiten gewoon veel belangstelling. Na de uitvoering van het populaire programma door het Middelburgsch Mu ziekkorps betradeen jongeman den Muziektempel en bood den heer Morks een lauwerkrans aan. Op de linten in de Middelburgsche kleuren staat„Van eenige dankbare toehoorders van de muziekuitvoeringen op het Molenwater aan den heer Jan Morks 1911". Direct na deze huldiging werd een aanvang gemaakt met het afsteken van het vuurwerk dat de vereen iging «Uit het Volk Voor het Volk" aanvanke lijk bestemd had voor het Floraliafeest, maar dat toen wegens de droogte niet mocht worden afgestoken. De duizenden, die op het ruime plein aanwezig wareD, zullen het zeker met ons eens zijn dat al was de quantiteit minder dan de qualiteit, deze laatste by zonder goed was. Het was kort maar krachtig, foen het mooie slotstuk de lucht in was,"hief de heer Morks zijn dirigeerstok weef op en een opgewekte marsch was de finale van het concertseizoen 1911. Ons dapper korps kan zich thans in den winter weêr gaan oefenen om vol gend jaar met een nog uitgebreider re- pertoir de Middelburgers wederom te doen genieten. Baarland. De vorige week werd alhier in de kom der gemeente, vanwege het gemeentebestuur een Nortonpomp gesla- slagen. Op 15 Meter diepte, vond men in onvoldoende mate zout water. Thans is de proef genomen op 10 Meter diepte en blijkt het water eveneens zout te zijn, alhoewel de hoeveelheid water die wordt opgepompt aanzieniyk grooter is. Daar volgens overeenkomst men niet genoodzaakt is de buizen dieper dan 15 M. te slaan, is de proef als mislukt op gegeven. Gelukkig, dat het gebrek aan drink water voor het vee, door den regen der laatste dagen zeer is verminderd. Voor velen in deze omgeving zal echter in het vervolg de waterleiding in eene groote behoefte kunnen voorzien, daar wel met zekerheid aangenomen mag worden, dat geen zoetwaterbronnen op groote diepte aanwezig zyn. De oorzaak dat enkel zout water wordt aangetroffen is wel hieraaD toe te schrij ven, dat zich onder de veenlaag een gemakkelijk wa- terdoorlatende dikke zandlaag bevindt en het grondwater in deze zandlangin ver binding staat met het Scheldewater. Proefondervindelijk is in sommige polders reeds vroeger vastgesteld, ook door mid- j del van het slaan van Nortonputten tot 10» a 15 M. diepte, op ongeveer 50 M. uit de kruin van den zeedijk, dat het grondwater in die buizen met ebbe en.t vloed, aan daling en rijzing onderhevig - is en dit verschil bij hooge vloed en zeer 'age ebstanden, meer dan 1 M. bedraagt. De rijzing en daling van het grondwater zal ook verder in den polder merkbaar zijn ofschoon natuurlijk het verschil met den afstand vermindert. In elk geval zal indien men een Nortonput slaat, binnen den kring waarin door den stand van het zeewater, invloed wordt uitgeoefend, op den stand- van het grondwater, dit water in meer of mindere mate zout zyn. Zoowel te Baarland als te Hoede- kenskerke staat het vinden van enkel zout water op groote diepte, naar onze meening met het voorgaande in nauw verband. Het feit, dat te Hoedekenskerke op eene diepte van 27 M. een buis werd stuk geslagen en een andere buis op 36 M. diepte totaal geen water gaf, wyst er op, dat ook daar, zooals op andere plaatsen in Zeeland door grondboringen is vastgesteld, zich op die diepte, eene harde voor water vrijwel ondoordring bare kleilaag bevindt. Souburg. Dinsdagavond vergaderde het comité voor de onthulling van het monument Louwerse. Besloten werd verschillende sub.-comite's te benoemen ter regeling der onderscheiden zaken. In de eerste plaats werd een commissie benoemd om de kinderen te onthalen. Daartoe werden gekozen de hoofden der 3 scholen. Hierna werd een commissie gekozen voor de ontvangst op het gemeentehuis, deze zal bestaan uit de heeren Jobse, - Daniëlse en Wisse. Tot leden- der com missie om den optocht te regelen werden gekozen de heeren Pieterse, Joziasseen Cijsouw. Verder werd besloten de kinderen vóór de onthulling van het monument in de 3 verschillende scholen te tracteeren. Tot blijdschap van het geheele comité deelde „Uitspanning door Inspanning" mede ook tot samenwerking bereid te zijn, zoodat de 3 Zangveieenigingen ge meenschappelijk zullen zingen. De datum der onthulling kan nog niet beslist vastgesteld worden, men wacht nog een schrijven uit Den Haag. De heer v. Weele stelde nog voor, waar Louwerse een kinderdichter was, het programma zoo in te richten, dat na de onthulling de kinderen hei eerst zullen zingen, wat algemeen werd goedgevonden. Goes. Door B. en W. dezer gemeente is de levering van het benoodigde druk werk voor de gemeente, Vrydag jl. aan besteed, gegund aan den laagsten in- schrq ver den heer A. W. A. Ross. Coijjnsplaat. In het nummer van Dins dag meldde onze berichtgever, dat Zondag in de Geref. kerk alhier alleen in den na middag godsdienstoefening was. Dit is echter minder juist, want ook des avonds is de dienst doorgegaan. Stavenisse. Aan het Keeten, over een afstand van een uur gaans, zijn door den storm van Zaterdag niet minder dan zeven vaartuigen gestrand, waarvan vier zooge naamde kotters. Een dezer schepen, een tjalkje,is des avonds bij donker op den dijk van den polder Moggerskil geloopen. De 71-jarige schipper en zyn 66-jarige vrouw, benevens de knecht, hadden langen tyd tot aan hun middel in het water gestaan en hebben zich weten te redden, en zyn toen zoekende en tastende aan de gast- vrqe woning van den lindb. Geluk aange komen, die ze van kleeding en voedsel heeft voorzien. Die menschen zijn letter lijk alles kwijt, daar het scheepje,van hun zijnde, niet verzekerd was. Het is kort na de stranding totaal in stukken geslagen. Een ander schip, de sleepkaan Josephine Eulalie, met kolen van Duitschland naar België, is niet ver van daar en ongeveer te gelijkertijd tegen de zeewering geslagen. >e schipper, Henri Wijk mans, heeft wa dende de kruin van den dyk bereikt en is toen op handen en voeten naar een plaats gekropen, waar hij licht zag De bewoner heeft hem toen terugbegeleid, waarop de schipper zijn vrouw en twee dochtertjes van het schip heeft gehaald en ze onder dak in genoemde woning gebracht. VlLsingen. De* Belgische loodsboot No. 2 is ongetwijfeld vergaan. Het ïyk van den schipper P. Maerttn is te Ostende aangespoeld. Aan boord waren deschip- per, zes loodsen, twee hulploodsen en drie matrozen, alfen gehuwd en wonende al-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1911 | | pagina 1