No. 298. S910. NIEUWSBLAD - VOOR ZEELANS. Ip Maandag 19 September 24e Jaargang, CHRISTELIJK Boltenlandsch ÓverziGhf. HISTORISCH and, knecht mwers met Tain, gbeer ,erkoekjes You Frou ddelburg. dol burg. necht loonhnss, jp Tilburyen en terstond jenoodigd, bij nnkenszand. P n ERSGHIJNT ZESMAAL PER WEEK PRIJS DER ADVERTE JTIËN benoodigd, big en, hof Malde >f eerder Isaeeki evraagd. Broodbakkerij, IE, Brakenburg, en P. MELIS, enheimer elen. K a p e 11 e. che straatweg, E SCHIPPEE, er Legpooters, t de Veenkolo- ideerd. NENGEL, srendijk, Goes Vagen», en een ivens een Kar bij J. KOP- uwstraat, Goes. yp gebouwde PUjs, Te bevragen uburg. appelen. Az., Kapelle. P e Heeren- a beste binnen- DALSEN, ooskerke (W.), VISSER Gz., UR iber een ruitne Koudekerkscbe S. BESUIJEN, OP en 5 maanden Boogkabinet, inge. is >p EONSE, St. Laurens. e-Verwest Goe i IEDEREN WEEKDAG DES AVONDS. I rijs per drie maanden franco p. pl,2ü I nkele nummers »Q02*. Ziij, die zich met 1 Oct. a. H. op ons f 'Ia<l abonueeren, ont- vangen liet, tot dien datum gratia, Griekenland. Koning George heeft de Nationale Ver gadering geopend gelijk Het Centrum zeer juist in beeld brengt waarschijn lijk ongeveer met het gevoel dat iemand heeft, die met een vliegmachine opstijgt „Hoe zal dat afloopen Zijn eigen troon staat ietwat wankel, het land is in gestadige beioering, en Kretaen 't steeds dreigende Turkye. Maar Z. M. sloeg in de rede een opge- wekten toon aan. Het was uit de verkie zingen gebleken, zei hij, dat men het constitutioneel stelsel als zoodanig wilde behouden en dat enkel wyzigingen van bijkomstigen aard werden verlangd. Daar moest thans de in dubbel getal ge kozen Volksvertegenwoordiging aan wer ken,opdat de Kamer op regelmatiger basis komt te staan. Frankrijk. Frankrijk is door alle eeuwen het af schrikwekkend voorbeeld yoor andere landen geweest. Reeds in de 17e eeuw, toen 't zyn beste zonen de Hugenoten naar andere landen dreef, begon deze opeenstapeling van al lerlei dwaasheid en zonde. In de 18e eeuw bracht 'tde ideeën van ongeloof en re volutie naar andere landen over, en ver pestte 't de lucht met zijn kreten en praktijken van de valsche vryheid, ge lijkheid en broederschap. In de 19e eeuw begon Frankrijk aan de volken, door middel van het onge rechtige Parys, uitgieting van allerlei goddeloosheid te leeren. En in de 20e eeuw is 't ook weer Frankrijk dat door zijn leer der kleine gezinnen den volken leert hoe een volk zelfmoord pleegt. En nu komt weer de heerschappij van den revolver de menschen verschrikken. De apachen maken schier dagelijks slachtoffers. Alleen gedurende de maand Augustus werden door deze mannen te Parys 6J en in Juli 56 moorden of moordaansla gen gepleegd. En de vreeselykste moord is zeker wel die te Havre door stakende werklieden op een werkwilligen collega, door hen verachtelyk „renard" (vos) gescholden, gepleegd. Een moord, niet in drift, maar krachtens 't besluit eener vergadering van een werkliedenvereeniging. •I» 'tte verwonderen dat zelfs vryzin- nige persmannen gaan roepen om weder invoering van de geeselstraf Het is niet minder opmerkeiyk dat er inFrankryk zooveel spoorwegongelukken plaats hebben. Men gaat ook deze toe- schryven aan een samenspanning van spoorwegbeambten, wier geest door so cialisme en anarchisme is beneveld. Zeker is dat er eer- toestand heerscht van desorganisatie en indiscipline, waar over zelfs een vrijzinnig blad als de „Temps" klaagt, en waarvan de rampen te Villepreux, Sanjou en Bernay de bewyzen schynen te leveren. Mexico. Op twee na de oudste der staatshoof den, Porfirio Diaz, president van Mex ico, is deze week tachtig jaar geworden. En deze maand viert tegeiyk Mexico het eeuwfeest zyner onafhankelijkheid. Doch vooral onder Diaz is Mexico ge worden wat het nu is. Hy toch her vormde het financiewezen van den nieu wen staat, bevorderde onderwys, weten schap en kunst en ofschoon zelf nog aan het roer gekomen door een staats- t1) Boven hem In leeftijd staan Keizer Frans Jozef van Oostenrijk, geboren 18 At g. I830, en prins-regent Luitpold van Beieren, geboren 12 Maart 182I. van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent. Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent- greep en met de sabel in de vuist wist hy alom vrede, gerechtigheid en arbeidzaamheid m zijn groote rijk te vestigen en te handhaven. Al van zijn 18e jaar af weerstond hij eenerzijds de Amerikanen, anderzijds de Franschen die de onafhankelijkheid der republiek, waarvan hy droomde, in den weg stonden. Sinds 1876 speelde hij in zijn land de eerste viool. In dat jaar gaven de militaire oproeren hem de kans zich te doen gelden, en werd hy voor vier jaar tot president gekozen. Van 1880—'84 was hq ministerdoch daarna werd hij weer president en werd hij ook met elke aftreding opnieuw door zyn volk ingehuurd. En nu op zijn 80ste jaar omringt hem de welverdiende roem dat hy Mexico groot gemaakt heeft er erkend by de volken. Venezuela. Eenige weken geleden werd weer eens een samenzwering ontdekt, ditmaal te gen den president Gomezen de aanleg ger was de bekende oud-president Castro. Tydens de reis van Gomez naar het binnenland, dus by zijn afwezigheid te Caracas, barstte de bom, maar trof slechts de samenzweerders Een generaal nl., wiens medewerking dezen inriepen, wei gerde zich by hen aan te sluiten, en stelde de regeering in kennis met het komplot, waarop, verscheidene door hem genoemde personen werden verhoord. Daarby kwam het voornemen der samen zweerders aan het lichtvier hunner zou den met dolken gewapend, zich meester maken van den president by diens terug keer naar de hoofdstad, hem vastbinden en vervolgens noodzaken, de betrokken autoriteiten te telefoneeren om de kazer nen over te geven. Verschillende aanzienlijke personen werden door de samenzweerders als hun medeplichtigen opgenoemd, 0. m. gene raal Zoilo Vidal, president van een der Venezolaansche bondstaten, die hierop met vele andere samenzweerders werd gevangen gezet. Eenige zijn ontkomen of uitgezet. Ook tegen mevrouw Parra geb. Castro, ie leidsvrouw der samenzweerders die zich aanoprakelyk gesteld had voor de betaling van 3 »,000 als belooning voor de uitvoering van het opgezette plan, werd een bevel tot inhechtenisneming uitgevaardigd, doch voordat daaraan ge volg kon worden gegeven, vroeg zy ver gunning om het Jand te mogen verlaten. Ertegen opziende een proces te beginnen, waarin ook vrouwen uit de familie van den ex-dictator betrokken waren willigde Gomes het verzoek van mevr. Parra geb. Castro in, maar onder voorwaarde, dat al de overige leden der familie haar zou den vergezellen. Aldus het land uitgezet, vertrokken Castro's bloedverwanten uit Venezuela met bestemming naar San Juan, Porto Rico. Natuuriy k gelooft niemand dat hiermee 't gevaar geweken is. Ook Gomez zetel staat op een vulkanischen bodem. Zuid Afrika. De stand der partyen in het Huis van Volksvertegenwoordigers van de Zuid Afrikaansche Unie (abusievelyk schreven wy gister Transvaal, doch bedoeld zyn Transvaal, „Oranje Vrijstaat", Kaapkolo nie en Natal) is volledig bekend. De meer derheid is aan de zyde der nationalisten. Gekozen zyn van de nationalisten, de partij van de Hollandsche Afrikaanders, 66, de unionisten, de party van de Engel- sche Afrikaanders, 38. Verder 4 leden van de arbeidersparty en 13 wilden van welke 9 op de hand der unionisten zyn. Kaapprovincie kiest 51, Natal 17, Trans vaal 36, de Oranje-Vrystaat 17 leden De uitslagen van het platteland waren in het voordeel van de nationalisten. De mynmagnaat en unionist Barley is in Krugersdorp door den nationalist Langermann verslagen. Maar in Pretoria Oost (waar nogal socialisten zijn tegen j wie Botha in zijn verkiezingsrede te velde trok) is Botha door den unionist Patrick overwonnen Hij denkt er over om uit het ministerie te treden. Er is op het oogenblik een grondwettelijke crisis. Ook de bondsminister van handel in Natal, ex-premier, Moor, is in Durban (Natal) gevallen. UIT DE PROVINCE, Vrijdag vergaderden te Goes de onder wijzers,schoolbesturen en verdere belang hebbenden in den bloei der vrije Christel, scholen in onze provincie onder voorzit terschap van den gedelegeerde vanwege den Schoolraad voor Zeeland den heer mr P. Dieleman. Een honderdtal personen waren in de morgenvergadering aanwezig. Gezongen werd Ps 146 1 en 4, gelezen werd Ps. 147. De voorzitter ging hierop voor in gebed, en sprak een openingswoord, dat als naar gewoonte den hoorders een aestetisch ge not verschafte en ook om zijn historische herinneringen en ethische beschouwingen gewaardeerd werd. De voorzitter begon met allen welkom te heeten op het schoone eiland Zuid- Beveland, dat ook op 't gebied van weten schap zoo menig man van naam heeft ge herbergd. Was het Diet, aldus spr, te Kruiningen, waar Rodolphus van Enteren, de zeer eerwaarde pastoor der parochie in de da gen van Geert Groote leeftde en streed en de waarachtig goede beginselen ontvouw de tegen oud-wyfsche fabelleer, waar hij de tot in de hoogste kringen geloofde astrologische dwaasheden van Albamas- sar, den sterrenwichelaar der middeleeu wen, bestreed met wapenen ontleend aan Gods Woord. Was het ook niet hier in Goes,waar de beroemde dichter Antonides geboren werd en dat de burgerij gravin Jacoba's bescherming genoot. Dat wij te Goes-vergaderen, zoo gaat spr voort, is een proefwijl velen meenden dat Goes meer nog dan Middelburg het middelpunt zou zijn een aandrang waaraan ik gevolg gaf ook met het oog op de zuidelijke broe deren, die op hun eenzamen post onzen steun zoo noodig hebben, en op de verga deringen altijd werden gemist. Spr ein digt met een welsprekend woord aan den schoolstrijd, den stryd voor de vryheid, den stryd voor het behoud onzer kostbare geestelyke goederen gewijd, en een woord van aanmoediging tot volharding, met iets van hetgeen Pascal bedoelde in zyn „Pensêes Morales"mijn gemoedsaaid hangt van geen jaargety afik heb mijn mooi weer in mijn binnenste. (Applaus.) Na de verschillende mededeelingen 0. a. dat de onderwyzers der geref. scho len te Middelburg en die der chr. school te Ter Neuzen geen vacantie konden krijgen voor deze vergadering, en dat Wolfaartsdyk gaarne de vergaderingen in Juni gshouden zag, waarop besloten werd dat de datum voor de volgende vergadering door den gedelegeerden zal worden aangewezenkreeg de heer Jansen, van Hoek, het woord om een referaat te leveren over het onderwys op de plattelandsscholen. De geachte spreker vatte zyn betoog ten laatste saam in de volgende stel lingen. Voor de Plattelandsschool is noodig lo Herziening der Leerplichtwet in dien zin, d it de ouders voor leerlingen boven de 10 jaar het,recht verkrygen hunne kinderen in de zomermaanden thuis te houden en ze in de plaats daarvan des winters ter school te zenden. Schrap- 1 ping van het 6-weeksch verlof voor landbouw, tuinbouw en veendeiy. 2o Herziening der Wet op het L. O. en opneming van de bepaling, dat ge durende de wintermaanden alleen het onderwijs in lezen, schrijven, rekenen, Ned. taal en nuttige handwerken ver plichtend zy. 3o Uniforme regeling, betreffende den leeftijd, waarop de kinderen voor het eerst tot de school worden toegelaten en wel op den leeftijd van 5 jaar. 4o Het verplicht aanstellen aan elke school boven het verplicht aantal leer krachten van eene geëxamineerde on derwijzeres tevens met akte nuttige handw. 5o Toekenning van meerdere subsidie in dien zin, dat de rente van het bouw kapitaal geheel kome ten laste van het rijk. 60 Opheffing van de bepaling, dat on- gewijzigde roosters van lesuren telken jare ter visie moeten gezonden worden j aan den Arrondissementsschoolopziener. I 7o Uniforme regeling der vacanties in dien zin, dat éene korte winter en eene lange zomervacantie worde voor geschreven. Debat. Dhr. de Koning. Bestrijdt spr. als zou den de scholen krank zijn. Hij is met het onderwijs tevreden. Dhr. v. Dijl brengt hulde aan den Spr., ook hij vindt verzuim hoofdkwaal. Zag echter liever dat het schoolbezoek tot 't 5e leerjaar verplichtend was. Het herhalingsonderwys wilde hij gehand haafd zienook voornamelijk om het Landbouwonderwijs voor te bereiden. Dhr. Leijsen vraagt of de conclusie's ook eenigen invloed bij de Regeering zou den uitoefenen. De voorz. antwoordde dezen debater dadelijk dat propaganda eerste e'sch is en een ander college beter die zaak ter Re geeringstafél kan brengen. Dhr Rademaker zag gaarne dat het onderwerp in druk kwam b.v. in 't Corres pondentieblad voor Chr. onderw Dhr. Wielemaker vraagt of wanneer het kind op 5-jarigen leeftijd ter school komt, ook de bedoeling is op elf jaar de school te laten verlaten, zoo niet dan moet de leerplichtwet gewyzigd worden. Dhr. Laansma is 't niet in alle opzich ten met den referent eens. Tot 12 jaar op de school acht hy noodig vooral be treffende de beschaving. Het herhalings- onderwijs moet geen inhalingsonderwijs worden. Hij acht algem. vorming noodig. Dhr. Pottjewijd wil de schoolduur even redigen naar het verzuim. Dhr. v. d. Welle zegt dat hem nog onduidelijk is de vraagwat is een platte landsschool. Ook stelde de Voorz. deze vraag. Dhr. Jansen, de verschillende debaters beantwoordende zegt dat wat de laatste vraag betreft deze gemakkeiyk te beant woorden is omdat deze het moeilijkste is. Ook hij weet het niet, maar onze Voorz. is Jurist dus we behoeven ons alleen maar tot hem te wenden. Vervolgens blyft Spr. beweren dat de school kiank is, hy staaft dit met be wijzen. Ook spr. betreurt dat 't herha lingsonderwys opgedoekt moest worden, maar de proeven die spr. genomen heeft bewezen dat 't herhalingsonderwijs een onding is Spr. acht publicatie in de Standaard en Zeeuw voldoende. Ten slotte bewijst spr. met voorheelden dat de broodvraag voor menig gezin een bezwaar is om de kinderen naar school te zenden. De middenverg. werd heropend dooi den Voorz., die liet zingen Gez. 3:1. De Voorz. geeft gelegenheid tot dupliek op 't onderwerp van dhr Jansen, waar van eenige heeren gebruik maken, die afdoende beantwoord worden, waarna de Voorz dhr. Jansen dank zegt. Dhr. Versluys verkrygt nu het woord. Zijn onderwerp luidt De eeuw van het kind: Wordt gehan deld over het kind, de school, de onder wijzer. Door den invloed der moderne paedagogie drong zich het intelectualisme naar voren en werd aan de zedelijke vorming tot schade van het kind, niet de vereischte aandacht geschonken. Onze Chr. school heeft tot taak weder de har monie te herstellen, Alleen dan wanneer het woord Gods de bron is van opvoeding en onderwijs kan de opvoeding slagen. Over de school wordt geklaagd. Het resultaat beantwoordt niet aan de ver wachting. Zij gaat gebukt onder den last van overlading. Binnen hare grenzen wordt gebracht wat tot het huisgezin en het vakonderwijs behoort. Van de Christelijke school alleen is voor de toekomst heil te verwachten. Zij leert het kind de eerste beginselen naar den eisch zyns wegs. Van den onderwijzer hangt zooveel af. Zij worden beter opge leid dan vroeger, maar kennis baat niet, wanneer zij niet door Gods woord gehei ligd wordt. De onderwijzer moet een man zijn, die zich onvoorwaardelijk door Gods woord binden laat. De onderwyzer wordt in zijn arbeid bemoeilijkt wanneer de ouders hun steun onthouden en hunne opvoeding niet conform mei die der school doen zijn. Spr vatte hierop zijn rede saam inde volgende stellingenDe paedagogie, welke den aard der zonde miskent, mist het rechte inzicht van het zieleleven en kan mitsdien geen juiste grondregels vast stellen voor opvoeding en onderwijs. 2. De school, welke alleen de ontwik- kehng van het intellect, ten doel heeft beantwoordt n et aan hare roeping, ver mits ook karaktervorming tot haar taak behoort. 3. De uitbreiding der leerstof brengt binnen de school wat tot het vakonder wijs en de huiselijke opv. behoort en werkt daardoor schadelijk op het onder wijs in net, algemeen. 4. De onderwijzer van de vrije school en dus ook van de Chr. school staat in dienst der ouders en behoort derhalve niet tot de .Hijksambtenaren. Debat. Dhr. Weeda brengt hulde aan den Inl. re Inl. had gezegd dat aan schouwelijk onderw. een fout is, hij vindt dat de overdrijving een fout is. Spr. wenscht niet terug te gaan naar den tijd van zonder aanschouwing. Dhr. v. d. Welle zegt dat volgens den inleider de aanschouwing het kind ont slaat van plicht. Spr. zag wel gaarne aanschouwing mits dit geen verkeerde aanschouwing is. Nadat nog enkele heeren een opmer king hebben gemaakt beantwoordde de Referent de verschillende debaters. Hier na brengt ook de Voorz. dank aan dhr. Versluys voor zijn referaat. Na 't zingen van Fs. 27 3 sluit dhr. Donner de verg. met dankzegging. Goes. Gisterenavond trad Jhr de Muralt alhier op ter propageering van de wen- schen van den Bond voor Staatspensio- neering. Na afloop der vergadering traden 27 personen toe tot den Bond voor Staats- pensioneering. Een afdeeling zal binnen kort worden geformeerd. Door den Commissaris der Konin gin is voor Katteiidijko herbenoemd tot zetter de- heer G. M. Timmerman en benoemd, in de plaats van den heer v. Karelse die niet meer in aanmerking wenschte te komen, de heer L. Oom. Met ingang van 2i September 19.0 zal te 's Gravenpolder een hulptelephoon- kantoor voor het algemeen verkeer wor den opengesteld. De diensturen zijn gelijk aan die van het betrokken hulptelegraaf- kantoor. In de Donderdag te Neuzen gehou-" den raadszitting wa3 ingekomen een adres van den heer Jac. van de Ree, arts, waarin deze, in verband met het over lijden van mej. Bijl, verzoc it benoemd te worden tot gemeente verloskundige, op een billijk salaris, terwijl hy zich dan tevens bereid verklaarde om waar noodig geneeskundige hulp te verleenen ten bate der armenpraktyk, wat hij nutrou wens bij afwezigheid der gemeente-ge- neesheeren reeds meermalen deed. De raad besloot na de benoeming eener verloskundige te b'luiskil weer tot, de vroegere regeling terug te keeren en voor

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1