NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. No. 268. 1910. Maandag 15 Augustus 24e Jaargang, CHRISTELIJK- HISTORISCH 'ERSeWJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. J. DE JONGt-VERWEST, te Goes liet organised v: rband. 9. DV.IKJ, ts iVliddeiburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN UIT DE PEES. VISSCHEKIJ. Geuugde Kertebtei. 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. UITGAVE DER FIRMA 1 rijS per drie maanden franco p. i nkele nummers hsrïe De revolutie is de predikster en kweek ster van het individualisme geweest. Dat wil zeggen zij plaatste de menschen als individuen, op zich zelf, los van elkaar loochende en verbrak alle organisch ver band. Een sterk sprekend bewijs hiervoor is de opheffing der gilden, waarvoor zij niets in de plaats gaf,en waardoor alle vakman nen los van elkaar kwamen te staan, en, bekwamen of niet bekwamen, dank zij de vrije concurrentie, elkander dood concur reerden. Van dit .individualisme als stelsel want als uitgesproken gedachte vernemen wij het eigenlijk reeds uit Kainsmond, toen deze broedermoorder zich losmaakte van de toenmalige menschen wereld in het bekende woord „ben ik mijns broeders hoeder is Hugo de Groot de geeste lijke vader. Na hem dreef Rousseau het nog verder door. Dit kwam, omdat geen van beiden (ook al geloofden zij nog aan een Opperwezen uitging van God den Schepper van het gansche menschelijk geslacht, maar het uitgangspunt zochten in den mensch, het individu en zich de vraag stelden, hoe dat individu gelukkig te kunnen doen leven. Om dat te weten te komen, stelden de profeten van het individualisme zich de geaardheid van dien menscb voor, en po neerden dan de stelling dat de mensch, evenals het dier, een gezellig wezen is, en uit den drang naar samenleving en samenwerking er toe komen kan om zich bij andere individuen aan te sluiten. Maar dan geheel naar vrije keuzewant de „vrijheid" was dezen filosofen het hoogst. Van daar dat voor een samenleving dezer individuen allereerst noodig was een overeenkomst, een contract tusschen die vrije individuenen dan natuurlijk een contract dat men als vrije eenlingen ten allen tijde kon verbreken. Bindende contracten zou immers in strijd zijn met de vrijheid, met het op zich zelf staan van den mensch. Deze regel nu dat de vrije mensch nooit een bindende overeenkomst moet aan gaan, en overeenkomstig de vrijheid door de natuur hem geschonken nimmer kan aangaan, heeft Rousseau doorgedreven, en zijne geesteskinderen hebben hem hierin getrouw gevolgd. Zoodra derhalve de vrije enkele mensch, het individu, geen zin meer heeft in die wqze van saamleving, dan stoort hij zich eenvoudig niemendal ran de wetten en regelingen dier samenlevinghij trekt er eenvoudig uit, gaat weer op zichzelf staan, herneemt weer zijn individualisme, zijn vrijheid.zooals de revolutie die noemt. Zijn er nu in een land vele zulken, dan kunnen die hun eisch doorzetten en de regeering, die immers ook uit den mensch is, op menschelijke willekeur alleen berustin deze richting dwingen. Dit is nu de leer en de consekwentie van Rousseau's befaamde maatschappe lijke overeenkomst (contrat social!). Een leer die zoowel tot volstrekte volkssou- vereiniteit als tot revolutie leiden moet. Duidelijk ziet men hier de nauwe ver wantschap tusschen Ongeloof en Revoluiie. Ongeloof was het dat de mensch wei gerde uit te gaan van God, den Schepper van het geslacht, maar uitging van den enkelen mensch. Daardoor werd niet de wet Gods maar 't belang van den mensch, en wel van den enkelen, den op zichzelf staanden mensch op den voorgrond gesteld. En nu kan het niet anders, of iemand die den mensch op zichzelf beschouwt, zonder verband met zijn geslacht, en zonder verhouding tot zijn Schepper, moet uitkomen bij de revolutienatuur lijk tenzij Genade hem van dit heillooze spoor doet omkeeren, en hij tot God be keerd, grjjpt naar een ander levensideaal. Maar geschiedt dit niet, dan moet hij Ï.2& ten slotte medehelpen aan de uitvoering van elke omkeering die onder de vigeur van dit revolutiona're stelsel geldt voor gerechtvaardigd. En tegenover dit beginsel der Revolutie nu, stellen allen die gelooven dat andere, namelijk de wording van 't mensche lijk geslacht gelijk dit door Gods Al macht geschapen werd en door Gods Voorzienigheid tot ontwikkeling kwam. Uitgangspunt is hun de schepping. De Heere heeft het alles gewrocht om Zijnszelfs wiltot Zijne eere. Einddoel der schepping is Zijne verheerlijking. Uit Hem, door Hem en tot Hem zijn alle dingen. Wie dit gelooven, gaan ook uit naar de vrijheid, maar een andere, na melijk om, met verzet tegen eigen vleeschelijken weerspannigen lust en de verleidingen der wereld dit te mogen verkrijgen dat zij Hem liefhebben en tot eer van Zijn Naam mogen leven. Uit de hand van dien Schepper nu, tot Wien wij geschapen zijn, ontvangen wij de regelen en wetten voor de sa menleving. Zij verwerpen in hunne beschouwing wat op de lijn Kain-Rousseau wordt voorgehouden als de hoogste vrijheid, namelijk om den evenmensch dood te drukken, hetzij door eigen macht of door die van den Staat. En zij plaatsen tegen over de vrijheid van het individualisme met haar gevleugeld woord„ben ik mijns broeders hoeder de vrijheid van de solidariteit met haar Chr. leus „hebt uwen naaste lief als u zeiven' Tegenover Kains verbreking van broe derband, houden allen die Gods;Woord zich tot richtsnoer kozen, vast aan het oiganische verband van familie en ge slacht. Een verhand dat volgens den in dividualist de vrijheid van den enkelen mensch te na komt, doch dat, wel verre van zulks te doen de vrijheid, de hoog ste vrijheid ten leven roept, omdat de eerste levenswet der ware vrijheid, de gehoorzaamheid, on wel m de eerste plaats gehoorzaamheid aan Gods wet ten en ordinantiën is. Tegen het individualisme behooren wij dan ook sceeds te getuigen. Ook in eigen kring; omdat het een kwaad is dat ook daar vooitwoekert. Het is de roeping van den man om zich nauw aan te sluiten bij zijne vrouw van den vader om in zijne kinderen dien goeden gemeenschapszin aan te kweeken, die in de Scheppingsordinantie is gegrondvan den onderwijzer om de hulpvaardigheid en vriendelijkheid jegens elkander den leerlingen in te scherpen als 't gebod Gods dat in de school immers de samenleving in 't klein zoo gemakkelijk kan worden toegelicht van den leeraar om de solidariteit ook in 't maatschappelijk leven aan zijne gemeente voor te houden als begrepen in de goddelijke waarheid, dat God uit éénen bloede het gansche menschelijke geslacht schiep. Man en vrouw één't gansche gezin éénde familie één de rechte verhou ding vastgesteld tusschen heer en knecht tusschen werkgever en arbeiderziedaar de eisch, het kenmerk en den zegen van het organisch verband. Dit moet uitkomen in een leven van samen stemmen, samen bidden en samen werkenin den geest van vertrouwe lijkheid en vertrouwen, zonder uitwis- sching van grens of scheidingslijn. Zóó dat de man man blijft tegenover zijne vrouw, en vader tegenover zijn zoon patroon tegenover zijn knechten huis heer tegenover zijn dienstbode; en de vrouw blijft echtgenoote, moeder, huis vrouw een ieder in zijn roeping. Doch ten slotte in omgang en verhouding die schriftuurlijke toon, welke gevoed wordt door 't besef, dat wij allen zijn van één geslacht, en mindere en meer dere bei naar den beelde Gods. Wie zoo wandelen, doen 't meeste van 1—3 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere rege! meer 10 '■ent «imi afbreuk aan de valsche leer van het idealisme, en maken de mooiste propa ganda voor het herstel van het orga nisch verband, ook en vooral in den kring van den arbeid, dien schoonen kring, welken de Christus zeiven heeft geheiligd door Zijne zelfvernietiging, die in de ouderlijke woning en in de werk plaats Hem 'Zijn ouderen in alles deed onderdanig zijn, tot op de dagen van Zijn leeraarschap in Israel. Het Synodaal Manifest. Het Synodaal Manifest tegen de Borro- meo-Encycliek, ook door ons opgenomen ontlokte het volgende protest aan een in zender in De Nederlander Nu de Synode der Nederlandsch Hervormde Kerk zich heeft uitgespro ken in de quaestie der Borromeus- En.-ycliek, zoo kan ik toch niet ver zwijgen, hoezeer mij „het meten met twee maten" in deze zaak ge troffen heeft. Waarom eisch te men bijv. van den Paus om zijn encycliek niet af te laten lezen in de kerken, terwijl de Hervormde Kerk thans gereed staat haar protest van den kansel te laten weerklinken, waar verdachtmakingen in te vinden zijn, als „welbewust ver krachten van geschiedkundige en gods dienstige waarheid", en „van aanma tigend optreden" zeer zeker belee- digende uitdrukkingen voor de Katho lieken, die het Hoofd hunner Kerk eerbiedigen. Waarom eischt men van den Paus, dat hij oogenblikkelijk zijn overtuiging over de Hervorming zal veranderen en zijne woorden herroepen, terwijl geen enkel zelfbewust Protestant er ooit aan denkt zijn dikwijls weinig vleiende opinie over de Roomsche Kerk te wijzigen Niemand zal ontkennen, dat er onder de vlag der Hervormers gelukzoekers huichelaars, vrijbuiters, optrokken, dat er kaf onder het koren was, en dat is de fout van den Paus geweest, dat hij in deze encycliek alleen aandacht voor het kaf heeft gehad. Maar hebben de Protestanten veel oog voor het koren in de Roomsche Kerk Heeft het mee- rendeel der Protestanten ooit de levens i van Carolus Borromeus, Teresia d'Avi- la, Erancisbus de Sales en zoovele an deren, bestudeerd en heeft het hunne loffelijke pogingen tot hervorming weten te waardeeren, al kon het er niet mee instemmen 1 Integendeel, is in Protestantsche schatting, de Roomsche Kerk niet door en door bedorven P Is ieder mon nik of priester geen veelvraat of drinke broer? Is ieder Jesuit niet gewapend met giftbeker en dolk Is iedere Paus -niet zedeloos, gruwelen plegend in de schuilhoeken van het vaticaan i En ten slotte is het niet recht dui delijk waarom de Hervormde Kerk zoo trotsch moet gaan op „het geloof onzer vaderen", daar waar zij „het geloof onzer vaderen" in vele deelen verloochent, en de deuren voor het ongeloof wijd openzet. De Roomsche Kerk wordt om haar onzuiverheid streng veroordeeld. Heeft de Hervormde Kerk zich zuiver weten te houden in leer en uitoefening der Sacramenten Een lid der Nederl. Hervormde Kerk, die niet door de Encycliek beleedigd werd. Deze schrijver had uit den jongsten tijd tal van edele Roomschen kunnen opnoemen wij noemen alleen kardinaal Lavigerie. Oesters. Op verschillende plaatsen is broed val geconstateerd, ook de groei is bevredigend. De putten zijn wederom in orde gebracht. Ten 15den Augustus wor den door het bestuur der visscherijen wederom certificaten verkrijgbaar gesteld. (I. en Th. Grt.) Straks is de R. weer in de maand en neemt het gebruik van de schelpdie ren weer een aanvang, d.w.z. wat oesters betreft, want de mossels worden thans reeds bij groote hoeveelheden verzonden wat het weer betreft kan men weinig roemen, want de zomer toont weinig genegenheid voor zomer-allures in guns- tigen zin. Van uit Tholen werden dit voorjaar ruim 100,000 plantoesters naar Tessel gezonden, waar ze op de bedden langs de Oostzijde van het eiland wor den uitgezaaid. Er zijn daar thans circa een millioen oesters ter vetting aanwe zig, waarvan de oudste voor de consump* tie in dit najaar bestemd zijn 't schijnt dat daar in de Wadden van een voldoen den zaadval geen sprake is; mosselzaad vindt men er genoeg, uit de Zuiderzee althans en ook op de Wadden worden omgekeerd voor Tholen, Ierseke, Olinge, Philippine enz. enorme hoeveelheden zaad gehaald. NR. Ct.) UIT IS PROVINCIE. Borssele. By het ankerlichten van een steenschip zijn heden twee jongemannen verdronken. Door Gedeputeerde Staten van Zeeland is bij besluit van heden lo. de opening der jacht op klein wild bepaald als volgta. in de Oames-, Anna Maria- en Völckerpolder op Zaterdag 27 Augustus 1910, met zonsopgang, met uitzondering van die op hazen en fazan ten, waarvan de opening is bepaald op Zaterdag 1 October met zonsopgang b in Zeeuwsch-Vlaanderen op Donderdag I September 1910 met zonsopgang, met uitzondering van de jacht op fazanten, welke is bepaald op Zaterdag I October met zonsopgang e in het overige deel der provincie op Donderdag 1 Septem ber 1910 met zonsopgang, met uitzon dering van de jacht op hazen en fazan ten, welke op Zaterdag 1 October met zonsopgang is bepaald2o. dat voor de geheele provincie de korte jacht zal ge oorloofd zijn dagelijks en de lange jacht op Maandag, Woensdag en Zaterdag van iedere week, alsmede op de vier dagen, voorafgaande aan de sluiting der jacht, alles met uitzondering van de Zondagen. Verplaatst met 1 Sept. de kom mies 8e klas G. B. Dierselhuis van Yzendijke naar Laagschepaal. Bij kon. besluit zijn o. a. benoemd bij 't leger in Ned. IndiSinfanterie de cadetten G. J. Tielrooij, W. Muller en P. W. v. Driel; cavallerie H. W. L. Schram en F. Brevet; artillerie C. M. A. Stoutjesdijk. Voor de veikiezing van een hoofd ingeland van het waterschap Schouwen ter vervulling der vacature, ontstaan door het overlijden van mr. H. C. Moo- lenburgh jhr. L. M. J. Schuurbeque Boeije, die onlangs gekozen is, heeft daarvoor bedankt - hebben 183 kiezers hun stembiljet ingeleverd, en waren uit gebracht voor de vacature tot 1 Novem ber op de heeren C. Boot 51, S. M. Han- se 46, A. J. van Schelven 19, M. Cas- hoek 2 stemmen en op den heer A. Groeneveld de Kater 1 stemvan on waarde 13en in de vacature na l November op de heeren Boot 53, Hanse 46, Van Schelven 19, De Kater 2, Cas- hoek en Boeije elk 1 stem. Van onwaarde 11; zoodat voor beide vacatures eene herstemming moet plaats hebben tus schen de heeren Boot en Hanse, die beiden te Kerkwerve wonen. St. Maartensdijk. Bij de heden Vrijdag gehouden vergadering van den gemeente raad werd opnieuw een viertal opgemaakt ter vervulling van 2 vacatures in 't college van zetters. Op de vorige aanbeveling kwam voor de heer Joh. Stoutjesdyk af tredend lid. Door Ged. Staten werd daar tegen echter bezwaar gemaakt, omdat aan dat college gebleken was, dat de heer Stoutjesdijk ook keurmeester óp het ge slacht is. Op de nieuwe aanbeveling wer den geplaatst de h.h.1. Chr. Hoek Mz. (aftr2. Jb. Hage. 3. Joh. Bastiaanse. 4. J. Westerweel Johz. Ook werd nog een kleine wijziging in de bouwverordening aangebracht. Voorts werd door den voorz. meegedeeld, dat den Raad weldra plannen zullen bereiken teneinde te voorzien in de verbetering van de volkshuisvesting in deze gemeente. Aan C. v. Dyke werden op diens verzoek enkele M2 gemeente grond aan de Westvest in erfpacht af gestaan of in koop naar verkiezing. De gemeentebegrooting 1911 werd den Raad aangeboden sluitende in ontvang en uit gaaf met een bedrag van f 22669.68s; de post onvoorzien bedraagt fl631.806; nog te vermeerderen met de baten van het tot heden aaa het Rijk verhuurde gemeentegebouw als post- en telegraaf kantoor. Te Heinkenszand is een geval van vlekziekte geconstateerd. M. C. Yeere. Dat het stadje Veere door zyne vele schilderachtige gezichten en oude schoonheden jaarlijks door vele vreem delingen bezocht wordt, is wel bekend. Men kan dan ook niet in Veere komen in den zomer, of men ziet een kunst schilder op de wallen of aan de kade het penseel hanteeren. En dit is ook niet te te verwonderen. Zelfs op een gewoon mensch, die een weinig van Veere's ver leden weet, maakt het stadje indruk. Boe spreken die oude gebouwen van vroegere grootheid 1 Heel mooi heeft een dichter Heinrich Petermeijer in het Au gustusnummer van 't „Morks Magazyn" zijn indrukken van Veere in het volgend gedicht weergegeven. Gelukkig zullen niet velen met den eersten regel echter instemmen. Veere. Breng my nooit weer terug in die ver- [vallen stad, waar maar een enkel kind in d' uitge storven stegen, den vreemdeling begaapt. Een meisken [liep verlegen haastig naar Moeder toe, die't jongste [in d' armen had en toen wy in het gaan de hoofden vrien- [d'lyk negen, keek 't ons zoo angstig aan, dat het zijn [groet vergat, De anderen zagen 't niet, maar my ont roerde dat, O, waar ik kwam of ging, dit zwygen [allerwegen. Het grauwe godsgebouw, statig van ou derdom, Opent zijn poort niet meer de goudge- [tooide scharen de deuren blijven dichtde muren staren [stom een huivering des doods is er doorheen [gevaren. Zop, zonder glans of gloed glyden de [dagen om, en van gegane pracht zag ik de schim- [men waren. Een 4-jarig knaapje te Rotterdam wilde op een ry denden sleepeiswagen springen, sprong mis, viel, kreeg een achterwiel over 't hoofd en bleef op de plaats dood. By den aanbouw van fabrieken [voor de firma Gelderman en Zonen, te Oldenzaal, zyn door het omslaan van drie spanten zes werklieden gevallen of bekneld geraakt. Een hunner, vader van 7 kinderen, is aan de gevolgen overleden. Drie anderen, met hoofdwon den en gekneusde ledematen, zyn naar het ziekenhuis vervoerd. Onder Sloten werd een knaapje door een automobiel

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1