N1EUWSELAD VOOR ZEELANS No. 264. 1910. Woensdag 10 Augustus 24e Jaargang. GHRISTELIJX- HISTORISCH en /ERSGHIJNT ZESMAAL ?Hi WEEK DE JONGE-VERWEST, te Goes f, P. D'HU'J, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN I fclönrg. VEER—(JOBS. van Dinsdags. 12,— 5,— 7 (SI. Oost) 6,80 Veer 9,5, ecde) 2,80 6,30 ROTTERDAM. s Zondags) van J delburg 8,30 Tram ELBÜRG. ag:6,—* 6,80* 9,30, 10,— 12,45, ens., |elk dan weder om t vertrekkende iddag: 6,30*, 9,30, 10,-, 1,—,° enz., elk dan Weder om ;t vertrekkende van Vlissingen :end werkmans ka 2,80 en 6, sn des Zondags n niet gereden. E G R A A F. i.van pen 'smorgens ester-Schelde. 3"WEERT. den naar Hans- ,50, nam. 3,45. 30orden voorm. C H E L D R". 2111,- 12,— 22 6,30 1,— 23 7,- 1,- 24 7,30 12,- 25 8,— 12,— 26 8,30 12,— 27 8,— 12,— 28 6,30 1,— 29 7,— 1,30 30 8,— 1,— .31 8,30 2,— r eea datum is weeds getal is -ZIERIKZEE. .n Zierikzee. 9 7,30 10 7,30 11 6,80 12 7,30 13 7,30 14 6,30 7,30 7,30 7,30 6,30 7,30 15 16 17 18 19 20 6,30 6,30 7,30 7,30 7,30 6,30 7,30 7,30 6,30 7,30 7,30 7,30 21 22 23 24 25 26 27 38 29 10 11 6,35 dj, i 7,05 5 5 4) h) et vertrek van uses vm. 8,50 Bnrssöten en ie 15 minuien Neuzen ten l Augs. 3,- 3,— 4,30) 3- 3,- 5,30 3,- 3,- 3,- 3,- 3,- 3,- 5,30 3,- 3,- 3,- 3- 3,- 3» 5,30» 3,- S,_ 3,- es. IEDEREN WERKDAQ DES AVONDS, 1 rijs per drie maanden franco p. p. t£Zk i nkele nummer9 „0,02*. Wed UITGAVE DER FIRMA BH VAK De opgt af van den spoordienst komt In dit nummer voor op de ge bruikelijke plaats. LIV. NIET VERSAGEN! Af en toe ontmoeten wij personen, die strijdensmoe, door verschillende omstan digheden, den strijd opgeven. Men begint er zat van te worden. Nu eens merkt men niet dat men opschiet, dan weer is men tevreden met de verkregen resultaten en om die verschillende redenen, die nog met vele vermeerderd zouden kunnen worden, gaat men rust nemen. Rust ne men, alsof het vacantie was Of men door een inwendige ziekte werd gekweldRust nemen in onze fel bewogen tijden, nu, nu alom zooveel onrust heerscht. O, er moe ten wel grondige reden vo >r zijn, dat men zelf ophoudt en anderen vrij spel laat. In dien dit niet zoo is, dan hebben ze toe te zien, die zonder vast geloof, lafhartig zich aan de beweging onttrekken. Nu is dat van oude tijden af zoo geweest,maar daar om niet minder te verontschuldigen. Vele zijn de voorbeelden ons gegeven, voor beelden ons ter waarschuwing, omdat wij zagen, dat de zaak waarom het ging, er zwaar onder leed. En daarom moet aan gespoord worden tot volhardend werken, tot steun \an onze voormannen, en tot bemoediging van diegenen, die dreigen te versagen. Vooral in onzen tijd nu het Christelijk beginsel, allerwegen zich meer en meer baanbreekt en vestigt, nu de toe komst hoopvolle verwachtingen ontslui ert. Zouden wij nu versagen en rusten op FEUILLETON. Den 19en Juli was het 40 jaar geleden, dat de Fransche oorlogsverklaring te Ber lijn werd overhandigd wat lang ver wacht was, was eindelijk gebeurd, de reuzenworsteling, die den toestand van Europa geheel veranderen zou, ging be ginnen. Weldra marcheerden van beide zijden de legers vol geestdrift naar den Rijn. De Fransche overmoedig, niet twij felende aan een gemakkelijke en schitte rende overwinning, dapper maar slecht georganiseerdde Duitsche kalm, aan ijzeren tucht gewoon, geheel werkend volgens een te voren met zeldzame ken nis samengesteld plan, gereed tot den strijd, die hun aangeboden werd. Van nu af kwamen herhaaldelijk kleine scher mutselingen voor; een daarvan was de stoute verkenningstocht, den 26en Juli ondernomen door den thans zoo beroem - den graaf von Zeppelin, die met eenige dragonders de grens overtrok en na 2 dagen vol gevaren en avonturen met be langrijke berichten terugkeerde een an der was de onderneming van den luite nant von Voigt, die het spoorwegviaduct tusschen Saargemünd en Hagenau ver nielde en de telegraafdraden doorsneed. Gewichtiger was echter het gevecht, dat den 2en Augustus bij Saarbrücken plaats greep. Saarbrücken, een middelpunt van spoor wegen, was zwak bezet; een bataillon infanterie en het zevende regiment ula- nen lagen aan de Saar, terwijl verderop het negende regiment huzaren de bezet ting van Saarlouis versterkte. In den morgen van den 2en Aug. begon Tros sard van uit Forbach zijne troepen tegen de Pruisen te ontwikkelenwaarschyn- lyx meende hij, dat Saarbrücken door eene sterke troepenmacht verdedigd werd, want niet minder dan drie divisiën bracht hij in het veld. Keizer Napoleon en zijn zoon, prins Louis, woonden de opstelling des legers bij. Vijf batterijen openden hun vuur op de Pruisen, die slechts over weinig geschut beschikten en tegen elf uur maakten de Franschen aanstalten tot den aanval. De Pruisen wachtten dien aanval niet af, maar ontruimden de stad, onze lauweren Nooit mag die gedachte bij ons post vatten alsof het nu toch wel terecht zou komen. Al was het dat alles tegen ons was, zelfs in het verschiet het er zeer donker uitzag voor ons, dan nog zou de strijd en het lijden van onze groote voormannen ons moeten dringen tot aanhoudenden arbeid. Want niet altijd volgt de zegepraal op den strijd.Hoe lange jaren is door Groen, Lohman en niet het minst door dr Kuyper gestreden bij tij en ontij, de pioniersarbeid verricht, ons, hunne nakomelingen, de jongeren ten zegen. Wanneer wij een blik achterwaarts slaan in de geschiedenis van ons staat kundig en maatschappelijk leven, dan zien wij op die bladzijden der historie de namen dier mannen, die trots alle moeite en tegenstand aanhielden, ja tot op dezen dag, nog steeds "volharden bij 't ideaal liet zijn die groote machtige figuren die met Godes hulpe zooveel hebben verkre gen, den weg gebaand hebben waarlangs wij verder kunnen gaan. Den weg ge baand Dat wil dus zeggen, dat wat vroeger onbegaanbaar was door onbe kendheid, door vasthouden van de over macht des vijands, du wel te betreden is. Dat heeft strijd gekost. Ten bloede toe zelf. Bergenhoog waren de bezwaren en de moeilijkheden, gerugsteund door de verguizingen en den laster. De vergiftige pijlen hebben onze mannen van adeldom gewond, pijnlijk gewond zelfMaar niet ten doods! Dat alles hebben zij te over denken die om welke oorzaken dan ook, zich aan den strjjd onttrekken. Wat wij nu op Kerkelijk en Schoolgebied, op Staatkundig en Maatschappelijk terrein die vervolgens door de Franschen bezet werd. Het gevecht was onbeduidend ge weest en van weerszijden waren slechts weinige dooden gevallen toch verklaar den de Fransche bladen, dat een schitte rende overwinning was behaald en dat prins Louis in de eerste rijen gestreden en op het slagveld den vuurdoop ont vangen had. Te Parijs heerschte groote vreugdehet misleide volk meende, dat den vijand eene verpletterende nederlaag was toegebracht en dat de verdere oorlog slechts een onafgebroken zegetocht naar de Duitsche hoofdstad zou zijnweldra zou het op droeve wijze uit zijn roes van vreugde ontwaken. Na de bezetting van Saarbrücken wilde Napoleon van uit Straatsburg en Metz naar Baden rukken hij gaf dit plan ech ter op en nu ontving Mac-Mahon, die meer Zuidwaarts lag, bevel, in noorde lijke richting naar Bagenau te marchee- ren en zich daar aan te sluiten bij het vijfde korps van de FaillyAbel Douay zou met zijne divisie dien marsch aan de rechterzijde dekken en bij Weissen- burg aan de Lauter stelling nemen. Deze beweging was weldra in het Duitsche hoofdkwartier bekend en nu ontving kroonprins Frederik Wilhelm bevel met het derde leger op te trekken en de Fran schen bij de Lauter aan te vallen. De Franschen, die op de hoogten van Weissenburg lagen, waren volstrekt niet bedacht op den strijd, toen het bericht kwam, dat de Duitschers naderden. Een gedeelte van het leger daalde thans naar beneden om de stellingen aan de Lauter te bezetten in Weissenburg zelf bleven het 74e regiment infanterie en 2 bataljons van die turco's en zouaven, die zich in dezen oorlog zoo bekend hebben gemaakt, die donkere, half wilde krijgers uit Afrika's zandwoestijnen, waarvan Frankrijk zooveel verwachtte, doch die ondanks hunne woeste doodsverachting, niet opgewassen waren tegen de uitste kend gedisciplineerde Duitschers, door hun gemis aan tucht een noodlottigen invloed op het overige leger uitoefenden en dikwijls door gruwelijke wreedheden hun naam geschandvlekt hebben. 't Was ongeveer negen uur iu den morgen van den 4en Augustus, toen de Beieren onder von Bothme1-hunne artil- verkregen hebben is te danken aan de vasthoudendheid onzer voormannen. De omstandigheden waaronder wij te kam pen hebben,mogen gunstiger zijn,de strijd blijft nog even fel en onverzwakt voort duren. De geschiedenis van den dag doet ons zien de werkstakingen en uitsluitin gen,de strijd om de macht in verschillende levenskringen. De propaganda voor het Christen-Socialisme, voor de Socïaal- Democratie ook in onze omgeving, dat alles en nog zooveel meer doet ons zien dat wij nog niet stil hebben te zitten. Nog roept de eer van onzen Koning ons op tot den heiligen strijd voor Zijne or dinantiën op elk levensgebied. Wee onzer, indien wij dan zouden versagen. Voor- en bovenal hebben wij te weten waarover het gaat. Ons bewust te zijn van het doel hetwelk wij najagen. Wie geen vasten grond onder de voeten heeft, zakt weg. Wie geen vaste beginselen heeft wordt geslingerd. En niets erger dan dat. Dan wordt men een piooi van de beginsel loosheid, die u alle veerkracht ontneemt en daar brengt waar ge niet wezen wildet. Niet versagen„Ik hou koers" blijve steeds ons devies. C. H. 9 Aug. 1910. Er wordt in sommige bladeu ernstig geklaagd over het tekort aan officieren. Het ware wel te wenschen dat uit de Christelijke kringen vele jongelui in mi litairen dienst gingen om dan door te leeren voor officier. Maar dan moeten 't besliste jongelui zijn die tegen de ver- leidin z kunnen, en door hun goed voor- lerie tegen de stad opstelden. Terwijl een regen van granaten daar dood en verwoesting brengt, ontwikkelen zich aan den voet va den Geisberg de turco's en zouaven en verschijnen op de hoogten ten zuiden der stad nieuwe Fransche afdeelingen. Het geweldige Duitsche artillerievuur brengt dat der Franschen tot zwijgen en nu ontvangen de Beie ren bevel tot den aanval. Onverschrok ken rukken ze voorwaarts, doch de Fran schen hebben uitstekend hunne maat regelen genomen van elke gelegenheid tot dekking hebben ze gebruik gemaakt, acgter elke heg, achter eiken boom, in elke sloot ligt een tirailleur en nu en dan stort zich een zwerm turco's als een troep tijgers op de Duitschers en komt het tot een vreeselijken strijd van man tegen man. Geheele rijen worden door het hevige vuur der verdedigers wegge rukt en ten slotte worden de Beieren genoodzaakt den aanval te staken, tot versterking komt. Intusschen had generaal von Kirchbach, de aanvoerder van het vijfde legercorps, zijne infanterie ontwikkeld, kolonel Rex was de Lauter overgetrokken en ver volgens tegen Altenstadt en het station opgerukt. Ook hier streden de Fran schen met heldenmoed, doch het ge lukte deD aanvallers zich tusschen de hoofdwacht van Abel Douay en de stad te dringen, zoodat deze laatste geen hulp meer te wachten had. Thans doet generaal Douay het grootste deel zijner artillerie op den Geisberg in batterij brenger en opent een vreeselijk vuur op de Pruisen. Aanvankelijk is von Kirchbach van plan die batteri en, die zijne troepen met een regen van grana ten overstelpen, te doen bestormen, doch daar ontvangt hij bericht, dat von Both- mer slechts met de grootste moeite stand houdt en dringend hulp noodig heeft en nu geeft hij bevel Altenstadt aan te vallen. Met de bajonet op het geweer zakken de Pruisische grenadiers voor waarts na een hardnekkigen tegenstand moeten de Franschen Altenstadt ont ruimen en nu kan von Kirchbach de Beieren ter hulp komen. Met verdubbelde kracht wordt thans de aanval op Weissenburg hervat. De Beiersche jagers bestormen de brug bij van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '"ent- beeld hun kameraden en toekomstige collega's kunnen winnen. Wanneer dan de regeering nog eens de traktementen van de officieren bene den den rang van majoor htrzag, dan kon aan zulk tekort in afzienbaren tijd een einde komen. En dan zou allicht het aantal officieren verminderen of uitsterven van 't seort zooals wij er een in De Standaard en drie in De Rotterdammer van gister ge- teekend vonden. Zoo klaagt in eerstgenoemd blad een milicien dat bij de jongste oefeningen der oude lichtingen een officier op on hebbelijke manier de excerceerende mi liciens had uitgescholden, en daarbij sterk gevloekt had. De delinquent was een tweede luitenant. Erger nog is het feit dat de heer Staal man in „Extra Tijding" publiceert en door De Rotterdammer als volgt geresu meerd wordt „Twee officieren van de Marine en een van de Artillerie waren dien nacht in gezelschap van een minderjarig meisje aangetroffen door een paar mid dernachtzendelingen, die dien nacht door het lid der Tweede Kamer dhr Van der Voort van Zijp werden ver gezeld. De middernachtzendelingen on derhielden genoemde officieren over het ongepaste van hun gedrag, doch werden door hen toen op een pak slaag onthaald. Een der middernachtzende lingen kreeg zulk een stomp, dat hij kwam te vallen, wat hem een hoed en een broek kostte, en waardoor hy bo de Landauerpoort en dringen de stad binnen, waar thans eeD vreeselijk ge vecht begint. Als leeuwen stryden de Afrikanen; boven het bulderen van het geschut uit klinkt hun woest krygsge- schreeuw, tweemaal dringen ze de aan vallers terug, doch deze ontvangen telkens versterking en ten slotte moeten de Franschen voor de overmacht zwich ten. Tegelykertyd dringen de Pruisen door de Hagenauerpoort binnen en ver eenigen zich in het midden der stad met de Beieren wel wordt hier en daar nog een gebouw tot het uiterste ver dedigd, doch die wanhopige tegenstand kan niet meer baten en ongeveer twee uur in den namiddag zijn de Duitschers meester van de stad. Doch nog altijd houden de Franschen den Geisberg bezet, een steile hoogte, ongeveer een half uur van de stad ge legen, bekroond door een sterk kasteel, dat aan eene zijde door een zwaren, vijf en-twintig voet hoogen muur be schermd wordt een byna oninneem- bare stelling. Zoo laDg de Geisberg niet genomen is, is niets gewonnen daarom rukken thans de Duitschers tegen de hoogten op. Ze worden van uit de wijngaarden en tuinen met een moord dadig geweervuur ontvangen en de Fransche tirailleurs hebben hierbij een groot voordeel op de aanvallers, daar het chassepotgeweer verder dan het Duitsche vuurwapen draagt. Toch drin gen de Pruisen, van elk middel tot dekking gebruik makende, moedig voor waarts en bereiken ten slotte den rand der hoogte. Doch thans wordt van uit het kasteel een ontzettend vuur op hen gerichtachter elk venster, achter elke opening in den muur staat een scherp schutter, die in de dichte vijandelijke gelederen by na zeker zijn doel treft. De Pruisen zijn verplicht halt te houden. Paar snelt majoor Kaisenberg voor het front der troepen om persoonlijk zijno soldaten tot den aanval aan te voeren en met een donderend hoera volgen de grenadiers. Door 'n kogel getroffen valt de vaandrig. Kaisenberg grijpt de vlag en zwaait haar boven zijn hoofddaar doet een vijandelijk schot hem doodelijk gewond neerstorten en met htm \ait het dundoek, doch een officier raapt tret vendien een bult in het gelaat bekwam en zijn arm dusdanig bezeerde dat hij gedurende twee dagen geen arbeid heeft kunnen verrichten. Op het tumult kwam de politie bij het ge val te pas en arresteerde de drie officieren, die zich, inplaats van zich wegens hun gedrag de oogen uit het hoofd te schamen, nog erg ver ontwaardigd toonden. Op het politie bureau kregen zij van den heer Van der Voort van Zijp de mededeeling, dat deze van het voorgevallene mededee ling zou doen aan den betrokken Mi nister. Die heeren kunnen van dat nachtje dus nog pleizier beleven 1" Wij kunnen er in komen dat vele ouders er tegen op zien om hunne zonen in een atmosfeer te brengen als daar in Den Helder. En wij begrypen ook dat godvreezen de jongelui liever in de rech ten of letteren, of theologie studeeren, dan de krijgskunst. Toch zouden wij zeggen dat jongelui die neiging hebben voor den diensteen treffelijk werk begeeren, teneinde 't ge halte van 't officierenkorps op peil te houden, of zoo noodig te verbeteren. Christenofficieren zij n een zoutend zout in 't legeren zy kunnen veel er toe bijdragen om hunne collega's mannen die toch ook een moeder of zuster heb ben of althans gehad hebbenvan den kwaden weg te houden. Men heeft t in Rusland gezien wat er van een leger terechtkomt waarin zich nietswaardige officieren bevinden. Al zyn de hoofdofficieren nog zoo nobel, BMBMMBflMMMBWiaBaBHM— op en als ook hy sneuvelt, grypt een kameraad het veldteeken en draagt het, tot ook hij valt. Geheele gelederen wor den tegelyk neergemaaidreeds zyn drie compagnies-commandanten gesneu veld, het is onmogelyk stand le houden. Doch thans snellen nieuwe bataillons de de Pruisen ter hulp. Het zyn de gre nadiers. Zonder een schot te lossen rukken ze voorwaarts, vast besloten het kasteel te nemen, onverschillig hoevelen zullen vallen. Abel Douay ziet hen zwygend en vastberaden naderen, doch hy is bereid het bovenmenscheiyke te doen en te sneuvelen by de verdediging van den hem toevertrouwden post. Thans openen de Duitschers een geweldig artil lerievuur op het kasteelachttien ka nonnen doen een regen van projectielen binnen de muren vallen en richten er eene ontzettende verwoesting aan. Een kruitwagen vliegt in de lucht en doodt of wondt de soldaten, die de mitrailleu ses bedienen. Abel Douay snelt naar een stuk geschut en richt het op de aanvallersdaar treft hem een granaat scherf; doodelijk gewond valt hij in de armen van een zyner artilleristen neer en blaast weinige oogenblikken later den laatsten adem uit. Nog eenigen tijd houden de Franschen den ongelijken strijd vol, doch eindelijk geeft de officier, die thans het bevel voert, zich over, het overschot der dappere verdedigers wordt gevangen genomen, het kasteel is in de macht der Duitschers. De slag is thans beslistwel wordt nog gevochten op den rechtervleugel, doch ook hier moeten de Franschen wijken en hun aftocht wordt weldra 'n wilde vlucht. De Duitschers hadden overwonnen, doch ook de Franschen hadden zich roemvol gedragen, want zij hadden tegen eene vierdubbele overmacht te stryden gehad. Hun verlies bedroeg ongeveer duizend man aan dooden en gewonden en evenveel aan gevangenen, de Duit schers hadden vyftienhonderd dooden en gekwetsten, waaronder negentig offi cieren de overwinning was duur ge kocht. (Centrum.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1