NIEUWSBLAD
VOOR ZEELANS
No. 263. 1910.
Dinsdag 9 Augustus
24e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Arbeiders-Ziekteverzekering,
Wed. S.
DE JONCE-VERWEST. te Goes
te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Snippers uit de oude doos.
/ERSemJNT ZESMAAL PER WEEK
IEDEREN WERKDAG DES AVONDC.
I rfcs per drie maanden franco p. p.
I nkele nummersQ02s.
UITGAVE DER FIRMA
ÜN VAK
D'tïUÜJ,
i
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent
6
II (Slot).
Voor het doen van opgaven en het geven
van inlichtingen kan de werkgever een
ander aanwijzen. De aangewezene mag
echter geen strooman zijn, die op de nale
ving geen invloed kan oefenen, doch de
persoon, die met de leiding der onder
neming belast is of bij gedeelde leiding
met de leiding van eenig deel der onder
neming. "Waarborgen zijn gesteld, dat de
ziekenkas het haar verschuldigde altijd
zal kunnen invorderen van dengenedie
tenslotte de geldelijke aansprakelijkheid
behoort te dragen, te weten den werk
gever naar burgerlijk recht.
De verzekerde moet wegens ziekte
ongt schikt zijn tot het verrichten van
„zijn arbeid".
De bedoeling der wet is niet om alle
daaronder vallende arbeiders te verplich
ten tot het sluiten van een overeenkomst
van verzekering, doch om ze te verze
keren. Daarom wordt den arbeider niet de
verplichting opgelegd,om zich te verzeke
ren, doch in navolging van de Ongeval
lenwet, de Duitsche en Oostenrijksche
verzekeringswetten, verklaard dat hij ver
zekerd is. Met den dag waarop hij arbeider
in den zin der wet wordt is hg verzekerd,
onverschillig of aangifte is geschied of niet.
Er is geen reden personen in dienst van
een publiekrechtelijk lichaam van de ver
plichte verzekering in het algemeen uit te
sluiten.De mogelijkheid van uitzondering
bij kon. besluit is voorbehouden.
In de tweede plaats worden uitgezonderd
zij, veor wie een regeling bestaat of als
nog wordt getroffen. Verzekering bij ver
blyf buitenslands is noodig met het oog
op personen, die in hun dienstbetrekking
voor korten tijd buitenslands gaan. Dub
bele verzekering moet altijd worden
tegengegaan en maatregelen ter voor
koming daarvan kunnen het onderwerp
vormen van verdragen.
Personen, wier dagloon geacht wordt
minder dan f 0.40 te bedragen, zullen in
382
FEUILLKTON.
DOOB
SCALDIS.
Kleverskerke.
Omtrent den naamsoorsprong dezer ge
meente bestaan er uiteenloopende mee
ningen. In^ vele oude oorkonden wordt
de naam verschillend gespeld.
In den oudsten brief, van 20 Sept. 1251,
Ibij van den Bergh te vinden, wordt er
melding gemaakt van „in parochie Clau-
werskereke".
Ook vinden wij melding gemaakt van
Gleverskercke, Clmwerdskerc, en in een
charter van 1381 Claweskerke.
Dr de Man beweert dat het ongetwij
feld naar den mansnaam Kleeuwe werd
genoemd, een naam die nog voortleeft
in den Zeeuwschen geslachtsnaam Kleeu-
wens. Met den zooeven genoemden brief
van 1251 wordt dan ook door sommigen
de klauw, in het wapen, in verhand ge
bracht.
Broekema zegt dat de dorpskerk aan
den H. Gleopas was toegewyd en daar
uit de naam Gleopaskercke ontstond.
In vroegere tijden stroomden de wate
ren van Schellag en omstreken langs
een of meer kanalen naar zee aan den
oostkant van Walcheren en voor dat de
Oranjepolder werd ingedijkt.
Zy liepen door de landen van de heer
lijkheid Kleverskerke, en deze landen zijn,
evenals die van Schellag, Nieuwerkerke
en Arnemuiden zeer laag gelegen en veel
minder voor goed bouwland geschikt dan
menige andere streek in Zeeland. De
wegen zijn in dit ambacht, in den win
tertijd, meestal slecht en de wateren brak.
Doorloopt men in het najaar de weilan-
de overgroote meerderheid der gevallen
niet behooren tot den kring der arbe'ders,
wier verzekering bij dit ontwerp wordt
bedoeld. Daarom wordt ontheffing op
eigen verzoek mogelijk gemaakt. Lijders
aan sleepende ziekten zullen verzekerd
zijn, doch hij, die de bezwaren daarvan
ondervindt vrijgesteld kunnen worden.
De aanwijzing van den geneeskundige,
die natuurlijk niet voor elk geval opnieuw
behoeft te geschieden, wordt aan den raad
van arbeid overgelaten. Daar de verze
kering niet door overeenkomst, maar
onmiddeliijk krachtens de wet ontstaat,
moet de wet uitdrukkelijk zeggen, bij
welke ziekenkas de inschrijving en dus
de verzekering geschiedt. Een onbeperkte
bevoegdheid tot overdracht der verzeke
ring kan natuurlijk niet gegeven worden,
al ware het slechts wegens het gevaar
voor afschuiving der slechte risico's.
Wanneer de verzekerde of zijn werkgevei
bezwaren heeft tegen de overdracht, kan
hij die aan jiet oordeel van den Verzeke
ringsraad onderwerpen. Een termijn voor
dit beroep te bepalen, komt niet noodig
voor.
De aangifte.
De aangifte schept niet de verzekering,
doch dient slechts ter vergemakkelijking
der uitvoering. Geschiedt geen aangifte,
zoo moet de Raad van Arbeid toch in
schrijven. De aangifte is echter voor
ziekenkassen van het hoogste belang.
Het meest wenschelijk ware de verze
kerden met de aangifte te belasten, doch
in het algemeen wordt dit niet mogelyk
geacht.
De punten waaromtrent aangifte moet
geschieden, zullen in het algmeen de
volgende zijn
a. naam en woonplaats van den werk
gever
b. naam van den verzekerde en plaats
waar hij zijn werkelijk verblijf heett
c. dag waarop de verzekering is aan
gevangen of geëindigd
d. loon van den verzekerde
e. of de verzekerde verzekerd is krach
den dan ontmoet men hier o.a. vele eet
bare witte champignons en ziet men aan
sommige, laag liggende wegen nog het
zeekoraal tieren; wel een bewijs dat eer
tijds hier zeer laag gelegen schorren be
stonden, opgewassen langs die van Noord
monster en Nieuwerkerke.
En hoewel hier de landen oud zijn,
zou het wel kunnen gebeuren, dat het
zeewater deze gronden nog bedekte, toen
het grootste deel, aan den westkant, reeds
droog was gemaakt.
Ten jare 1331 vinden wij het ambacht
Claweskerke reeds in 25 partijen, op on
derscheidene ambachtsheeren verheven.
Op de oudste, nog voorhanden zijnde
steenrol ontmoeten wij negen eigenaars.
Eindelijk werd de heerlijkheid in 1784
in twee deelen gesplitst, ten name van
Bastiaan Nebhens. In 1820 was ambs Heer
J. Vermande, Schout te Heinkenszand, in
wiens familie het ambacht bleef, totdat
het op 9 Augustus 187', uit den boedel
van Marcus Vermande is aangekocht door
mr J. P. B. Tak van Poortvliet.
ToeD de stad Middelburg, in 1567, uit
den boedel van Max. van Bourgondië,
het gedeelte der heerlijkheid had gekocht
dat aan dezen toebehoorde, wenschte de
regeering dier stad het bestuur van Kle
verskerke, met dat van Nieuwerkerke te
vereenigen. Zij ontbood de ingezetenen
der beide heerlijkheden binnen de paro
chie van Nieuwerkerke en wilde hen
dwingen, den eed aan de beide parochiën
af te leggen.
Hiertegen verzette zich de Ambs.
Heer van het overige gedeelte, Jan van
der Hooge, en er ontstond een proces
tusschen Kleverskerke en Middelburg.
Toen nu die van Kleverskerke een
vonnis hadden gekregen, daarbij de zaak,
tot nadere beslissing, in staat werd ge
houden, had de Schout van het am-
S5araTST35SS!!S!SSSf5SBKS!ES®RISSS
tens de ongevallenwet 1901 of wegens
een andere verzekering recht heeft op
eenige vergoeding of uitkeering bij ziekte.
Omtrent de inschrijving en indeeling
in loonklasse staat beroep open op den
Raad en beroep.
Blijkt bij inschrijving een vergissing,
dan is de verkeerde inschrijving nietig.
In dat geval kan betaald ziekengeld
worden teruggevorderd. Betaalde premiën
worden vergoed. De ziekenkas mag door
verzuimde aangifte natuurlijk geen na
deel lijden. De vordering wegens premie
verjaart in twee jaren.
Yeruim in de aangifte door den werk
gever is strafbaar ingevolge art. 120.
Bovendien is de werkgever de achter
stallige premie verschuldigd.
Dat verband is gelegd tusschen het
bedrag van het ziekengeld en dat van
de premie en het loon van den verze
kerde ligt in den aard der zaak.
Het ziekengeld.
Het ziekengeld bedraagt de helft van het
gemiddelde der loonklasse, waartoe de
verzekerde bij den aanvang der ongeschikt
heid tot werken behoorde.
Het wordt uitgekeerd over iederen dag
uitgezonderd Zondagen en volgens het
plaatselijk gebruik daarmede gelijk ge
stelde dagen, dat de onge ichiktheid duurt,
te beginnen met den vijfden dag na dien
waarop zj aanvang, gedurende ten hoogste
zes maanden.
Bj zwangerschap van een verzekerde
wordt ziektegeld uitgekeerd van den eersten
dag der ongeschiktheid tot werken af.
By opneming in een ziekenhuis wordt
het ziektegeld ingekort, omdat de schade
die de verzekerde door zijn ziekte lijdt
door opneming in 'n ziekenhuis grooten-
deels wordt opgeheven. Of vervallen van
de aanspraak op ziekengeld moet geschie
den beoordeelt de Raad van Arbeid met
beroep op den Raad van Beroep.
Het ziekengeld vervalt
a. indien niet is voorzien in genees
kundige hulp, tenzij hij aantoont, dat
zulks onmogelijk is geweest;
bacht Andries van Hamerstede bij de in
gezetenen de huizen doen visiteeren, ter
oorzake van het verzoek om surséance,
hunne deuren uit de hengsels doen
werpenhet aanwezig zijnde vuur uit
gegoten, ambachten en neringen verbo
den en dienaars van den gerechte in
de huizen gesteld.
In de bij die zaak behoorende instruc
tie van Middelburg wordt o.a. vermeld
dat „alle wetten moeten vermaekt
ende vernieut worden, jaerlicx binnen
de vier paesdagen binnen 't platte lant
gelegen zijnde, volgeüs de keuze en oude
immemoriale costume ende possessie,
op poene dat de ambagtsheer soude
verliesen zyne hoogheyt en dat in syne
plaetse de dyekgrave met gesworens
ofte de rentmeester generael soude ver
mogen die wet te vertaeyen."
Volgens Nagtglas, die ook melding
van deze scène maakt, is de afloop van
dit proces niet bekend doch Middelburg
begreep dat de Schout te ver was ge
gaan en trachtte uitstel en schikking
te krijgen. Ofschoon nu deze zaak, op
zich zelf, van gering belang is, valt er
voor het publiek recht van dien tijd,
vry wat te leeren. De stukken, op dit
proces betrekking hebbende, bevinden
zich, volgens genoemden schrijver, nog
op het stadsarchief.
Een wandeling van drie kwartier van
uit Middelburg, brengt ons op het be
scheiden dorpje, dat burgerlijk tot de
gemeente Arnemuiden behoort. Klein is
het plaatsje en klein is het steeds ge
weest in i 824 telde het slechts 206
ingezetenen.
Landbouw en veeteelt is ook hier
hoofdbron van bestaan. Dat het dorpje
steeds klein van omvang is geweest,
zegt ons ook het medegedeelde over de
moeilijkheden in 1567. Slechts 80 woon-
b. indien de ziekte is veroorzaakt door
zijn opzet;
c. veor den tijd gedurende welken hy
in een gevangenis, Rijksopvoedingsge
sticht is geweest;
d. indien met toepassing van krachtens
art. 33 uitgevaardigde bepalingen minder
dan het tiende gedeelte van het gemid
delde der loonklasse zou worden uitge
keerd.
In geneeskundige hulp wordt geacht
te zijn voorzien, indien die hulp den
verzekerde wordt verleend door een inge
volge deze wet erkend Ziekenfonds of
door geneeskundigen en aphotekers, die
niet verbonden zijn aan een niet erkend
Ziekenfonds.
Vaststelling der premiën.
Voor de vaststelling der premiën
mogen de verzekerden in groepen wor
den ingedeeld. De premie wordt voor
iedere groep vastgesteld met inachtne
ming van het risico, dat zij blijkens be-
staaubare statistische gegevens voor de
ziekenkas oplevert. Pe indeeling mag
niet naar den leeftijd der verzekerden
geschieden. De uitvoering merkt de
regeering op wordt vergemakkelykt
decentralisatie die aan het ontwerp ten
grondslag ligt.
De premiën worden vastgesteld in hon
derdsten van de gemiddelden der loon
klassen.
Klasse I minder dan f 0,70 gemiddelde
f (',50 klasse II van f 0,70—0,99, gemidd.
f 0,8 klasse III van f 1—1,39, gemidd.
f 1,2 klasse IV van f 1,40- -1,89, gemidd.
f 1,60 klasse V van f 1,90 - 2,49, gemidd.
f 2,20 klasse VI van f 2,50 of meer, gemid
delde f3.
De Raad van Arbeid is bevoegd in de
loonklassen onderverdeelingen te maken.
Van de premie is de helft door den
werkgever en de helft dooi den verzeker
de verschuldigd.
Voor zooverre een hoogere premie is
vastgesteld, omdat een geneeskundig on
derzoek door toedoen van den verzekerde
niet heeft kunnen plaats hebben, is het
huizen telde het dorp toen, en volgens
de bewering van Middelburg waren er
destijds geen ingezetenen die lezen of
schrijven konden.
Veel bijzonders is ei voor ons op het
plaatfje niet op te merken. Alleen het
kerkgebouw vraagt even ons bezoek.
Het is betrekkelijk nog nieuw, zooals
wy zien. De vroegere kerk wer 1 in 1669
opgetrokken, en het volgende jaar in
gewijd door ds. Ewaldus Beijnvaan-van
Aagtekerke.
In de eerste helft der 19e eeuw was
het gebouw echter in zoo'n bouwvalli-
gen toestand geworden, dat het drin
gend voorziening eischte. Met eene sub
sidie uit het Fonds van noodl. kerken
en personen, groot 462 gld., ging men
in 1832 tot herstelling over en werd het
aanmerkelijk vernieuwde bedehuis inge
wijd den 10 Febr. 1833 door ds. de Waal
met een leerrede naar Hebr. 10 25a.
Doch dertig jaren later, toen er eene
geheele restauratie van het gebouw moest
plaats hebben, besloten kerkvoogden, het
oude af te breken en er een nieuw vóór
in de plaats op te trekken. Na voltooiing
van dit nieuw bedehuis werd het tot zijd
dienst gewijd op 4 Sept. 1862 door ds.
Doorenbos naar aanleiding van Haggais
2 10.
Het orgel, 't welk wy hier ontmoeten
is gebouwd door de firma Bender te
Leiden en werd het voor het eerst gebruikt
den 15 Febr. 1905, waarbij ds. Plette eene
predicatie hield over 1 Sam. 7 '2.
Ook de predikantwoning te dezer plaatse
is van jonge dagteekening. Hel amovee-
ren van het oude en het stichten van
een nieuw gebouw werd aanbesteed 5
Jan. Iri8l en aangenomen door A. Ba-
rentsen te Middelburg voor 3538 gld., met
recht de oude bruikbare materialen te
mogen verwerken.
verschil geheel door den verzekerde ver
schuldigd.
De premie wordt door den werkgever
betaald.
De werkgever mag van het loon van
den verzekerde afhouden het door dezen
verschuldigde deel der premie over den
tijd waarover dat loon betaald wordt.
Indien een verzekerde in dienst is van
twee of meer werkgevers is het bestuur
van den Raad van Arbeid bevoegd te be
palen, dat de premie voor dezen verzeker
de door een hunner zal worden betaald,
behoudens het verhaal van dezen op de
werkgevers in wier plaats hij betaald
heeft.
Wat de premie betalingstermijnen be
treft, deze worden vastgesteld door den
Raad van Arbeid.
Vrijwillige Verzekering.
Bij een betrekkelijk artikel merkt de
Minister op dat de vrijwillige verzekering
in het ontwerp een belangrijke plaats
bekleedt.
Bij een ziekenfonds mogen zich verze
keren alleD die krachtens de Ongevallen
wet 1901 verzekerd zijn; alsmede zij die
door den Raad van Arbeid tot de verzeke
ring worden toegelaten.
Zy wier verplichte verzekering ophoudt
biyven verzekord door het betalen dei-
verschuldigde premie.
De vrijwillig verzekerde die niet in
dienstbetrekking is wordt ongeschikt ge
acht tot het verrichten van zyn arbeid,
indien hij ongeschikt is tot het verrichten
van den arbeid waarmede hij in zijn on
derhoud pleegt te voorzien. Voor „loon"
treedt ten zynen aanzien in de plaats
het inkomen dat hij uit anderen hoofde
geniet.
Alle aangiften betrefiende de vry willige
verzekering geschieden dooi den gene die
zich wenscht te verzekeren of door den
verzekerde.
De Raad van Arbeid is bevoegd te be
palen, dat zij die zich wenschen te verze
keren, aangifte moeten doen van ziekte
waaraan zy lijden, en dat geen aanspraak
MWPMWMW—MBW—Maai
Een gele zandsteen, gemetseld in
den muur, boven de deur, trekt onze
aandacht nogtwee kruisen zien wij er
op afgebeeld, waarboven een kroon en
het wapen van Dantzig, met het op
schrift „Dantzig", den naam van het
huis, en daaronder/;23 Juni 1676».
Toen men in Middelburg en het overige
Walcheren van lieverlede tot de Hervor
ming overging, zal men ook te dezer
plaatse wel niet in gebreke gebleven zijn,
de „nieuwe leer", al zeer vroeg te om
helzen. De onbruikbaarheid der kerkge
bouwen, die in vele dorpen door de
Spanjaarden deeriyk verwoest waren,
zoodat de herstelling groote kosten vor
derde, was oorzaak van de combinatie
van Kleverskerke met Arnemuiden. In die
combinatie kwam dan, in 1574, als eerste
pred. in dienst HUBERTUS FRANCIS-
OUS, dien wij, teArnemuiden zijnde, reeds
ontmoet bebben.
Bij resol. der Stat. van Zeeland van
18 Febr. 1669 werd bepaald, dat, zoo een
der predikanten van Arnemuiden, naar
elders vertrok of stierf, aldaar geen twee
de zou beroepen worden, maar Klevers
kerke voortaan een eigen dienaar zou
hebben.
De combinatie duurde voort tot aan
het vertrek naar Veere, in 1670, van den
zeventienden pred. Willem Amslaer. Nu
werd, met goed gevolg, als eerste leeraar
beroepen FRANCISOUS ROSS. Deze
kwam het eerst in dienst te Yarmouth
in Engeland, den 20 October 1667, en
werd van daar herwaarts beroepen en
bevestigd 21 Mei 167'. Van hier vertrok
hy naar Veere en oveileed aldaar in 1692.
Door vijf en twintig ambtgenooten
werd hij, tot op onze dagen, opgevolgd.
Van geen hunner vinden wy iets ver
meldenswaardigs opgeteekend.
