ikel, No. 222. 1910. Woensdag 22 Juni. 24e Jaargang NIEOWSELAD VOOR ZEELANS. GHRISTELIJK- flerslMËi Diosiai 18 Juni HISTORISCH ar. eer, echt, echt e, ld. eid, DE ZWALUW. iïbwrg. RG, OGSTE en veile i. e» hond. WP huis, nechi Meid VERSeHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JGNGE-VERWEST. te Goes W. van Oeveren. C. P. Vogelaar. E. B. Dumoleyn. A. Moerdijk. J. A. y. Rompu. J. P. A. M. y. Waesberghe. F. P. D'HUSJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN uit he provincie machine, pskerke, Koopman, en met Oct, Knecht ge- iwepolder. alen en een P. COP- Rhynsburg. gstveulen •ke, aan den LA ASSEN, 25 Juni en cht of aan- d, die mel- rouwe- ng 14,80 M* endeuren en agen bjj J. utelande. OEI KENS, e. t Juli ndrlkskinde- ortgene. evraagd een 1 o e 11 n g e. aankomende elier Krab- SSE, bjj Yeeie. r, Kruisweg, RTREGT, OoSt- r ziekte der r dadelijk of er west, Goe». a kv -.j 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS, Prijs per drie maanden franco p. p1,25* Enkele nummers Ofl&. UITGAVE DER FIRMA EN VAN %!1, <iie zioh met 1 Juli a.s. op ons blad abonneeren, out rangen het tot dien datum gratia. (tusschen 8 en 5 uur). Wjj blijven dringend aanbevelen Voor Goes Voör Hulst De opgaaf van den spoordienst komt In dit nommer voor op de ge bruikelijke plaats. 21 Juni 1910 Het stukje waar de heer v. Dalsum den beer Fruytier op te pakken heeft, laten wij hieronder volgen. Wy merken óp dat de heer Fruijtier 't niet geschre ven heeft, en dus in geenerlëi opzicht aan dit strooibiljet schuldig staataltijd indien er iets in staat dat hem met den strafrechter in aanraking zou kunnen brengen, hetgeen wy echter sterk be twijfelen. Maar de heer v. Dalsum heeft gelijk, als hy zich beleedigd achten niet weet wie de schrijver is van de geïncrimineerde zinsnede waarop hy meent vat te hebben,dat hij den voorzitter FEUILLETON. Boven alle vogels, zelfs boven den ko ning, den krachtig gebouwden adelaar, staat, wat uithoudingsvermogen en be hendigheid en ook wat snelheid van vlucht betreft, de zwaluw. De wolken, doorstorm voortgezweept, bereiken nog ■let 1/a van de vliegsnelheid van een zwaluw en zelfs de sterkste orkaan, die 'n snelheid van 39 M. per seconde bereikt, kan een zwaluw,die met een snelheid van 45,3 M. vliegt, niet inhalen. Geen enkel ander levend dier, en geen technisch ver voermiddel, te land of ter zee, kan in dit opzicht zelfs ook maar in haar schaduw staaD. Adelaars en postduiven met een snelheid van respectievelijk 31.25 m. en 26 M. inde seconde, blijven ver by haar achter. Het snelste renpaard legt, evenals de snelste sneltrein, 25 M. in de seconde af; de grootste snelheid van een stoom boot is 16 M., en die van een snelzeilend jacht slechts 8.62 M. in de seconde. Gedurende acht maanden blyft onze zwaluw aan de groote wateren, meren en moerassen van Afrikagebrek aan voed sel en licht houdt ze zoolang uit deze streken, haar eigenlyk vaderland verwij derd, tot ze in 't begin van onze lente, wanneer de jacht op kleine, in de lucht zwevende insecten, gedurende ten minste 14 uren van den dag haar het verkrijgen van de noodige voedingsmiddelen moge lyk maakt, onweerstaanbaren aandrang gevoelt naar haar vaderland terug te keeren. Dit verlangen naar het vaderland voert de zwaluw over zonnige velden, die tot toeven uitnoodigen, over de woonplaatsen van haar familieleden in de zachte zuide lijke streken, van waar zij, na een korte rust, zich naar de, in de lente nog dikwijls ongastvrije, noordelijke landen spoeden, waar de nesten in stallen* onder daken van huizen in stad en dorp, tegen muren en kerktorens haar wachten. De algemeen bekende vaderlandsliefde en aanhankelijkheid der zwaluwen doet in het hart van de noordelijke bewoners in rechte aanspreekt. Het gaat ons in zekeren zin ook zoo met de valsche be schuldiging aan ons adres in een circu laire geteekend „De Centrale Vrijzinnige Kiesvereeniging". Ofschoon wy zedelijk overtuigd zijn wie de schrijver is, moe ten wy wel den voorzitter van genoemde vrijzinnig democratische kiesvereeniging den heer Jan Lindenbergh Cz te Wemel- dinge er voor aansprakelijk stellen. Het stukje dan waartegen de heer v. Dalsum opkomt, is 't volgende Een ernstig woord aan anze Katholteke Medekiezers Morgen, Dinsdag 14 dezer, moet er ge stemd worden voor VIER leden van de Provinciale Staten. De aftredende leden zijn de heeren E. B Dumoleyn te Hontenisse, A. Moerdijk te Zuiddorpe,jJ. A. van Rompu te Terneu- zen, J. F. van Waesberghe te Hulst. Door alle l fdeelingen de R. Katholieke Kiesvereeniging. zynj;diej;heeren metal- gemeene stemmen wederom candidaat gesteld. Dit is wel het beste bewijs dat zij hetjjlidmaatschap ;derjStaten naar behoo- ren waarnemenzoodat wij verdere aan beveling overbodig achten. Twee der andere candidaten zijn libe ralen en daarom voor ons beslist onaan nemelijk. Wy zullen niet spreken van den heer van Dalsem, die door zyn heilloos streven tot ondermijning van het Kerkelijk en Burgerlijk gezag onnoemelijk veel kwaad sticht hetgeen door ieder mensch, die nog een greintje gezond verstand bezit, sterk wordt afgekeurd. Op hem brenge geen enkel weldenkend kiezer zijn stem uit. De aftredende heeren E. B. Dumoleyn, als 't ware een familiesnaar trillen als lang ontbeerde lievelingen begroeten zy de terugkeerenden, de door de lente mee gebrachte vogels. Hun vreugdekreten bij het wederzien der bekende nesten be schouwen ze als een wedergroet. Onbe grijpelijk is ons de ruwheid van de zuide lyke bewoners, die soms groote zwermen van deze vertrouwelijke diertjes als ge- makkelijken buit voor de keuken dood maken. Van de zyde der menschen dreigt de zwaluwen in ons land en ook in de andere noordelijke landen geen gevaar,wel echter van aanhoudende koude, die zelfs in Mei en Juni nog voorkomt. Toch is deze koude niet direct de oorzaak van den dood van dezen warmbloedigen vogel, wel echter van het verdwijnen der insecten. Dezen toch vergaat dan de lust tot het dansen in de heldere lucht en zy trekken zich in hun schuilplaats terug, die voor de in vlucht voedsel zoekende zwaluw ontoe gankelijk is. Door den honger daalt de lichaamswarmte; daardoor verliezen zy aan weerstandsvermogen tegen inwer king van koude van buiten en zy gaan dus indirect door de koude met haar broedsel ten gronde. Een oud zwaluwenpaar komt altijd in bet voorjaar in hetzelfde nest terug. De jonge zwaluwen, die in hetzelfde voor jaar geboren zijn, bouwen haar nesten liefst bij elkaar, hetzij naast, hetzij tegen over elkandr. Bij onze huis- en boeren zwaluw, die als 't ware huisgenooten zijn, kunnen wy elk jaar bet niet altijd even vreedzame samenleven in nestko loniën, waaruit dikwijls in 't voorjaar eerst de mussohen onder levendige ruzie verdreven moeten woruen, gadeslaan. De huiszwaluw, een slanke. 14 c.M. lange vogel, van boven met blauwzwarte veeren, de keel, de borst, de buik en de pooten met zuiver witte veertjes bedekt, veel gelijkend op een opgesmukte bal bezoekster, bouwt haar nest aan de bui tenzijden van muren en schuttingen. Onder vooruitspringende goten enz., be schut tegen den regen, maakt zij uit met haar speeksel geknede balletjes aarde een half kegelvormig nest. Zy heeft daar- A. Moerdijk, J. A. van Rompu, J. F. \an Waesberghe blijven onze mannen I Medekiezers! Komt daarom Dinsdag trouw stemmen, opdat zy bij eerste stem ming gekozen worden. Niemand blijve thuis. Het Bestuur der R. K. Kiesvereeniging Hontenisse 0. D. P. F. Fruytier, Voorzit ter- P. van.Jole A. Dumoleyn J. Adriaan- sens-Polüiét A. Adriaansens-Buijsrogge, Secretaris. Er is iets verblijdends In dat het protes* tantsch gevoel reageert tegen de pause lijke uitlatingen omtrent de Hervormers in de Borromoeus-encyclieken dat in de kerkelijke pers hierin Hervormde bladen en Gereformeerde als De Heraut éen lijn trekken. Maar er is iets stuitends in dat zich daarbij de modernen, de mannen van den Protestantenbond aansluiten. Van een calvinistisch blad als De Heraut-, van een anti-Roomsche rechtzinnigheid als in de Herv. Kerk den boventoon voert mag men niet anders verwachten dan een ernstig protest en een nieuwe lauwering der nagedachtenis onzer reformatoren. Doch wij vielen er reeds meermalen over wat verbeelden de heeren remon stranten en andere moderne „protestan ten" zich wèl, dat wij om hun protest tegen de Borromeo-encycliek hun looche ning en verloochening van den Christus der Schriften zullen voorbijzien Zoo nu weer de remonstrantsche predi kant te Rotterdam Stenfert Kroesedeze heeft „met jeugdig vuur" de encycliek be streden de verdraagzaamheid verdedigd; de grootheid van het zedelijk ideaal van het Protestantisme betoogd, hetopgeno- voor ongeveer 14 dagen tijd noodig. Is eenmaal het nest klaar, dan is de toegang bovenin juist voldoende, om de slanke bewoners binnen te laten. De bóeren-zwaluw is 18 c.M. lang, waarvan 9 cM. alleen voor rekening van den staart komen. Deze is door de ver lenging der buitenste stuurveeren ver opengespleten. Ook de vogels van deze soort zijn op de bovenzijde blauwzwart met een metaalachtigen glans gekleurd ze hebben echter een bruinrood gekleurde keel en witachtige gele pooten. Ze zijn de vertrouwelijkste en gezelligste van alle zwaluwen. Haar nesten zijn van boven geheel open. Zij komen gewoon lijk voor op balken daklijsten, in nissen en op vooruitstekende steenen en plan ken, meestal onder een afdak, dikwijls echter ook binnen in de woningen der menschen. Zelfs van hier worden zij door de goedmoedige bewoners dezer streken niet verdreven. Voor oud en jong zijn de voortdurende vlijt der ver trouwelijke gasten bij het zoeken van voedsel en bij het bouwen van het nest, de zorgvuldige verpleging der jongen, die in 13 dagen zijn uitgebroed en na verloop van de daarop volgende 14 dagen kunnen leeren vliegen, en verder het huiselijke gefluister en gebabbel, het jubelend zwieren, het wiegen, zeilen en jagen, nu eens bijna onzichtbaar hoog in de lucht dan weer vlak langs den grond een dagelij ksche aflleiding en een prettige afwisseling. Minder in de onmiddellijke nabijheid der menschen, maar toch ook gezellig bij elkander woont de oeverzwaluw. Zy bouwt liefst aan steile hellingen, ook al zijn die niet van rotsachtigen aard. Dik wijls is een steil afioopende zandhelling voldoende. De meest geliefde plekken zyn gelegen aan den waterkant, in dij ken, steil afgegraven slootwanden, enz. De oeverzwaluw is een vaü de kleinste zwaluwsoorten; ze zijn slechts 13 cM. lang. Haar nesten zyn daarentegen 1 tot 1.5 51diep en worden döor haar zelf ge graven. Het aantal insecten, dat de nimmer moede zwaluwen verslinden om in haar van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '•ent men voor de ongerepte bewaring van Cal- vijns nagedachtenisen daarna is met geestdrift gezongen Luthers lied. Dit klinkf nu wel mooi. Maar wat heb ben de hedendaagsche protestanten nu nog gemeen met de Hervormers van dien tijd! De Christus, het Schriftgezag, de Bely denis, de eeuwige waarheden, zij moeten er niets meer van hebben; en Rome wèl. Calvijn heeft hij heftiger vijanden gehad dan de libertynsche gezaghebbers in Genève, de geestelijke voorvaders van de hedendaagsche Protestantenbonders En dan Luther! Is er nog een van deze hee ren 't eens met dezen grooten Hervormer, waar hij zegt„Zij zullen van het Woord afbly ven'Hoe weinig meer dan den band van het Bijbelboek hebben de moder nen overgehouden,sinds zij alle „dogma's" vanOpstanding en Hemelvaart enEeu wige Verkiezing, en Verzoening en Voldoening en Christus' Koningschap daaruit hebben verwijderd En al deze dogma's zyn bij Rome nog steeds in eere. Bovendien is het een eere voor de nage dachtenis onzer Hervormers, dat men ze, gelyk deze remonstrantsche predikant, in een adem noemt met Arminius en Epis- copius en Uyttenbogaert Neen, wij blijven de aanranding van den ongerepten naam onzer Hervormers grootelijks betreurenen tegen de mis kenning der Reformatie en hare zegen rijke gevolgen sta ook ons ernstig protest. Maar wij aanvaarden hierbij niet alle mogelijke bondgenootschap van moder nen en remonstranten. Immers dezen bouwen de graven van diezelfde profeten welke hunne vaders vervolgd hebben. Non tali aux ilio. levensonderhoud te voorzien, en waarvoor zy van den morgen tot den avond onop houdelijk door de lucht zweven, is onbe rekenbaar, want ze gunnen zich slechts weinig nachtrust. De meest onvermoeide en tevens de snelste vlieger onder allen is echter de torenzwaluw, ook wel gier-zwaluw ge noemd. Deze vogel behoort eigeniyk niet onder de zwaluwen thuis, daar hij zich er sterk van onderscheidt door de ontwikkeling van zijn muzikaal gevoel. Het geluid van dezen vogel is een snerpend spie, spie, dat snydend klinkt, als hij zich pijlsnel door de lucht bemeegt. Hy vliegt zoo snel, dat men van den vleugelslag slechtst een onduidelijk beeld krijgt en het dier plot seling op de uitgespreide vleugels door de lucht ziet zweven. Altijd is deze zwa luw er op uit, voedsel te zoeken, voedsel en steeds weer voedsel, om den immer voortdurenden honger te stillen. Zelfs voor het bouwen van haar nest gunt de torenzwaluw zich byna geen tijd. In de lucht opgevangen halmen, draadjes, ha ren en vodjes, brengen ze naar torens, hooge gebouwen, muren, in schuren en spleten, waar ze eenvoudig neergelegd en verbonden met haar kleverig speeksel, een kunstloos nest vormen. In hoofdzaak hebben de torenzwalu wen dezelfde gedaante als de andere zwaluwen. Ze bezitten, evenals deze laat ste, een driehoekigen, ver opengespletan snavel, lange, echter meer sikkelvormige, vleugels en een gespleten staart. Zij schij nen aanmerkelijk grooter dan onze zwa luwen toch bedraagt haar lengte, even als die van de boerenzwaluw slechts 18 cW. Daarentegen is haai vlucht 40 cM., terwijl deze bij de gewone zwaluwen niet boven de 27 cM. stygt. De gladliggende veeren zijn bruin zwart, aan de schouders zwartgroende keel vertoont een witten band. De van veeren voorziene pooten zyn buitenge woon kort. Daardoor kan een torenzwa luw zich onmogelijk op den grond bewe gen. Wanneer men haar op den grond zet, kan zij zich door een krachtigeD slag van haar vleugels opheffen, waarna zy ge- In de a.s. Zomerzitting der Prov. Staten zijn na het onderzoek (lo) der ge loofsbrieven van den heer Dieleman en van de bij de periodieke aftreding in Juni jl. herkozen en nieuw gekozen leden, aan de orde2. Ingekomen stukken. 3. Het ver slag van den toestand der Provincie over 1909. 4. Mededeelingen. 5. Benoeming van leden van Gedeputeerde Staten ten gevolge van de periodieke aftreding van de heeren J. A. van Rompu. M. de Jonge en J. H. Blum. 6. Benoeming van het lid der Staten, bedoeld by art. 89 der Provin ciale wet. 7. Benoeming van een lid \an de Eerste Kamer der Staten Gene raal, ten gevolge van de periodieke af treding van den her W. Hovy. Voorstel len van Gedeputeerde Staten 8o. tot aan houding van het verzoek van den Ge meenteraad van Middelburg, om den aanleg te willen bevorderen van een ver bindingsweg tusschen Noordbrabant en Zeeland. 9, 10. tot oprichting van een waterschap tot instandhouding van den oever vóór de polders Noord, Ser-Lippens en Nieuw-Othene en van de daarachter gelegen zeedyken, met een nader voorstel van Gedeputeerde Staten tot aanhouding en van een waterschap over de bedijkte gronden in het Slaak, thans genaamd de Prins-Hendrikpolder, en tot vaststel ling van een Reglement voor dat water schap. 11. tot wijziging van het Regle ment op het beheer der uitwatering door de Sluis in de Piet. 12. tot toekenning van een subsidie van f 500 en f 350 aan de gemeenten Nisse en Veere in de kos ten van hare huishouding voor 1910. 13 tot 17. een jaarlijksch subsidie tot een maximum van f 1600 aan de Vereeniging „De ambachtsschool te Goes"id. tot een woon verder vliegt. De teenen zyn allen Daar voren gericht, terwyl de sterk ge kromde, puntige nagels haar toelaten zich aan geheel glan sehynende muren vast te hechten. Terwijl het wijfje gedurende 16 dagen op drie tot vijf lange, witte eieren zit te broeden, rust op het mannetje de taak, voor de voeding van beide te zorgen. Toch is het wyfje dikwyis door honger ge dwongen, het nest te verlaten. De jongen groeien langzaamzij worden door beide ouders gevoed. In dien tyd hoort men reeds voor dag en dauw en tot diep in den nacht haar schril gefluit waarby haar uithoudingsvermogen ongelooflijk sterk moet zijn. Circa 19 uren duurt de dage- lijksche onophoudelijke insecten jacht. Wat een enorm groot aantal insecten moesten dus tijdens de korte tegenwoor digheid dezer voor ons zoo nuttige dieren door hen verslonden worden 1 Jammer, dat de lange duur van den nacht, de torenzwaluwen reeds vroeg dwingt, het vaderland te verlaten. Ze komen meestal op gezette tijden, in 't begin van Mei, en gaan soms reeds be gin Augustus weder weg. Ze komen in grooten getale plotseling en verdwynen even plotseling. Haar komst en haar vertrek geschieden meestal des nachts. De eigenlijke zwaluwen echter nemen schijnbaar afscheid van het vaderland. Nadat zij op daken en telegraafdraden onder levendig en aanhoudend gesjirp dagelyksehe vergaderingen en gezamen lijke vliegwedstrijden hebben gehouden, trekken ze in September in ontelbaar aantal overdag naar 't zuiden, en wel naar Afrika. Waar zullen onze zwaluwen daar haar tenten opslaan Het antwoord op deze vraag is niet zoo moeilyk meer, sinds de landen van den Niger en den Kongo, in 't Oosten, 't Westen en 't Zuiden v an Afrika onder Europeesche heerschappy staan en zij door op haar veeren aange brachte merken en stempels, die de vo gels in hun vlucht niet belemmeren, haar vaderland en haar verblijf in de tropische gewesten zelf kenbaar maken.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1