NIEUWSBLAD ÏGOR ZEELAND No. 201. 1910. Zaterdag 28 (Vlei 24e Jaargang CHRISTELIJK- HISTORISCH Binnenland. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST. F. P. DV.UIJ, te Middelburg. Goes PRIJS DER ADVERTENTIËN 1EDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p. f 1,25. Enkele nummers 0,02'. 27 Mei 3910. De linksche pers is boos op den heer Thomson dat hij gestemd heeft tegen het enquête voorstel van mr. Troelstra. Die man had zijn stem wel eens eerst mogen motiveerenzoo luidt de alge- meene klacht. Men schijnt .derhalve van den beginne op een partijstemming te hebben gerekend, zoodat wie links zat ook links behoorde te stemmen. En toch wordt v. Idsinga, die Rechts zit, aangeklaagd dat hij niet links mee stemde. Of 't in den diepsten grond ook iets anders is geweest dan tegen Kuyper, tegen de coalitie, tegen het Rechtsche kabinet, tegen den overwegenden geest des Christendoms die bij de stembus van 1909 „misschien voor afzienbarenden" tijd is doorgebroken onder de kiezers. Verkiesingen Eerste Kamer. Den tweeden Dinsdag van Juli a.s., dus den 12en dier maand, zullen de Provin ciale Staten in alle gewesten moeten voor zien in de vervulling an de plaatsen der leden van de Eerste" Kamer, der Staten- Generaal, die met den volgenden derden Dinsdag van September volgens rooster moeten aftreden, zijnde dit jaar voor Noord-BrabantW. Merkelbach (kath.), jhr P. J. J. S. M. v. d. Does de Willebois (k.) GelderlandJ. E. N. baron Schimmel pen niuck van der Oye (chr. hist.), voorzit ter, mr W. H. J. Th. van Basten Baten burg tyath). Zuid-Hóllandmr J. D. C. baron van Heeckeren van Keil (antirev.), dr P. J. F. Vermeulen (kath.), jhr P. M.G.von Fisenne (kath.). Noord-Hollandmr E. N. Rahusen (lib.) jhr mr J. Roêll (lib.), mr W. F. van Leeu wen (lib.). ZeelandW. Hovy (antirev.). Utrechtjhr H. B. C. Bosch van Drake- stein (kath.). Frieslandjhr mr P. J. v. Beyma (lib.). OverijselD. W. Stork (lib.). Groningen R. P. Dojes (lib.). Br en temr E. Pelinck (lib.). Limburg: jhr mr L. H. L. J. van der Maesen de Sombreff (kath.). Totaal 17, waarvan 10 anti-liberalen en 7 liberalen. Gerehabiliteerd. In Be Standaard lezen we het vol gende Niet zonder ingenomenheid zal men in onze antirevolutionaire kringen kennis hebben genomen van het warme pleidooi, waarin Mr. de Jong voor de goede trouw van Dr. Kuyper is opgekomen. "Wel is hiermee het krenkende van wat hij in particuliere gesprekken, waarbij ook niet-geestverwanten tegenwoordig waren, zich volgens zyn eigen verklaring ontvallen liet, niet weggenomenmaar er blykt dan toch uit, dat het zjjn bedoe ling niet was, zich aan de eere van onze antirevolutionaire partij en haar erkenden leider te vergrijpen. Tegenover den feilen aanval van de Linkerzijde kwam hij veeleer met zeg gingskracht voor Dr. Kuyper's goede trouw op. Juist daarom doet het ons te meer leed. dat we éene aanmerking op zijn rede niet in de pen mogen houden. Terecht voerde hij zelf Mr. Troelstra tegemoet, dat deze beter had gedaan, al vorens het verhaal van Enka publiek te maken, by hem Mr. de Jong, zeiven te on derzoeken, of dit juist was. Waarom nu, zoo zouden we willen vra gen, bracht Mr. De Jong zelf dezen koste- ïyken raad niet in toepassing waar het den Voorzitter van zyn eigen club gold. Hij sprak in de Kamer, gelijk in het parti- ticuliere gesprek, herhaaldelyk en zelfs breedvoerig, over onjuistheden en tegen- stry digheden, die hij beweerde in Dr. Kuy per's Kamerverklaring ontdekt te hebben. Had 'tnu niet ook op zyn weg gelegen, om, eer hij deze bewering bij niet-geest verwanten in het publiek uitdroeg, bij Dr. Kuyper te informeeren, of deze bewering wel met de waarheid strookte em zou dan, met de stukken erbij, ge bleken zij n, dat in dr Kuyper's K amerver- klaring slechts drie niets ter zake doende verschrijvingen voorkomenlo. dat in den aanvang voor elf maanden zal te lezen zyn negen maanden 2o. dat een Consul- generaal niet geacrediteerd wordt, maar exequatuur erlangt; en ?o. dat een Consul- generaal, die voor heel het land is aange steld, wel met de Regeering in aanraking komt, maar niet voortdurend. Drie ver schrijvingen, die aan de zaak, waarom het gaat, niets toe of afdoen. En voor hrt ove rige zou hem gebleken zijn, dat de in de Kamer afgelegde verklaring van az moet gehandhaafd worden, als juist en met de bescheiden geheel in overeenstem ming. Natuurlijk is dit in de Memorie, die voor de Commissie van beoordeeling in gereed heid is gebracht, volledig met de stuk ken aangetoond. Publiek daarentegen zweeg Dr. Kuyper, on idat nooit in eenig land een .politiek man" zyn politieke tegenstanders als zyn rechters heeft erkend, noch ook door de wet zich zij i „politieke tegenstanders" als zijn rechters zag opgelegd. Maar dit gold niet van Mr. de Jongte minder waar hij in zijn goedbedoelde rede duidelijk bleek, geen tegenstander, maar medestander te zijn. Verkiezingen Staten Noord-Holland. In 't district Alkmaar treedt ditmaal periodiek af jhr. mr. Gevers. Deze werd in 1904 gekozen als liberaaldoch eeni- ge maanden geleden schreei hij aan 't bestuur der r.-k. kiesvereeniging dat hij christelijk historisch was geworden. De centrale liberale kiesvereeniging in 't di strict hield naar aanleiding van een en ander eergisterenavond een lange bespre king waarvan de slotsom was dat met algemeene stemmen de heer Gevers weer candidaat gesteld werd en voor 't geval hij geen candidatuur van de liberalen kan aannemen, besloot men tegenover hem geen candidaat te stellen. VIT DE PROVINCIE Goes. De Goesche Courant meldt dat de vryzinnigen bij de a. s Statenverkiezing met vier vrijzinnige candidaten uitkomen. Met de aftredenden zullen dit vermoede lijk zijn de heeren dr P. J. Fret te Wissen- kerke en J. C. H. Hollmann te Goes. Door de Centrale Antirevolutionaire Kiesvereeniging op Walcheren zijn in hare gisteren te Middelburg gehouden verga dering candidaat geste] d voor leden dei- Provinciale Staten in het district Middel burg de heeren J. H. Blum^mr A. A. de Veer, beiden aftredend, te Mid'delburg, en S. Louwerse, te Oostkapelle. (M. C.) (Vreemd dat wij dat uit een ander blad moeten vernemen.) Hoedekenskerke. In de vergadering van Ingelanden van 't waterschap Hoede kenskerke, Woensdagnamiddag gehouden, waren 19 van de 21 ingelanden vertegen woordigd. Goedgekeuid werd de rekening over 909 in ontvang op f 14075,91, in uit gaaf op f 10238,685, dus met een goed slot van f38i7,225. Het dykgeschot werd be paald op f12 per H.A., voor de vroonan op f3 per H.A. De aangevraagde tram subsidie werd, gelyk reeds gemeld, met 16 tegen 3 stemmen afgewezen. De komeet van Halley is gisteren van 10 uur tot half 11 in 't westen vrij duidelijk met 't bloote oog zichtbaar geweest. De notaris D. C. van Nimwegen is Woensdag door de A rrondissements Recht bank te Utrecht beëedigd als notaris te Harneveld. De notaris W. Hioolen te Middelburg is volgens art. 63 der notariswet aangewezen als plaatsvervanger ter waarneming van het vacante kantoor. M. C. UITGAVE DER FIRMA EN VAN Vlissingen. Met de nachtmailboot „Oranje Nassau", waarop de vorstelijke salons waren gereserveerd, kwam heden- (Vrijdag)morgen hier aan H. M. de Konin gin-Moeder. Met de Hollandsche mailtrein van 5,33 zette H. M. de reis naar Soestdijk voort. In Zeeland kwamen in de week van 18 tot en met 24 Mei voor tien gevallen van besmettelijke ziekten, nl. een geval van typhus en febris typhoidea te Colijns- plaat, drie gevallen van roodvonk, nl een te Hoofdplaat en twee te Retranchement, en zes gevallen van diphtheritis, rJ. een te Boschkapelle, een te Goes, twee te Hulst, een te Philippine en een te Zierikzee. van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 -'ent. t Christeljjk-Sociale Conferentie. Uitgaande van het Nederl. Werklieden verbond „Patrimonium", den Christ.-Nat. Werkmansbond en het Nederl. Luthersch Werkliedenverbond is heden te Utrecht de aangekondigde Christelijk-Socialq Conferentie gehouden. De vergadering was druk bezochten werd o.a. bijgewoond door het Tweede Kamerlid Duymaer van Twist, het oud- Kamerlid mr. dr. Schokking, prof. dr. H. VisscheijVan de Utrechtsche hoogeschool, en Kater, eere-voorz. van Patrimonium. In zijn openingswoord wees dr. Klap op de groote kl acht van het evangelie,dat een wereldverwinnende kracht is gebleken. Toch blijft er nog steeds de vraag overgij mannen, die mijn naam draagt, waarom is er nog zooveel terrein, waar mijn Geest nog geen nieuw leven heeft gewekt? Velen nog zijn er, die voor die stem doof blijven, doch desondanks blijft de Heer roepen en wil Bij, dat wij de hand aan de ploeg slaan, vragende: „Heere, wat wilt Gij, dat ik doen zal Spr. bidt, dat men daartegen zich niet zal verzetten. Als wij aniet verstaan, wat onze roeping is, zullen er anderen komen; die geen rekening houden met God, en die wij daarom vree zen. Spr. noemde deze sociale conferentie een verblijdend verschijnselzij gaStuit van drie landelijke bonden, te zamen om vattende 25,000 arbeiders. Bier zyn man nen by een, zeide spr., van allerlei slag, veldarbeiders en fabriekwerkers, werk gevers en werknemers, Friezen en Zeeu wen, professoren en studenten, van wie wij overtuigd mogen zijn, dat zij de knie buigen voor Jezus Christus en zich willen laten leiden door den Heiligen Geest. Het komt spr. voor, dat deze conferentie mede zal werken tot versterking van den ouder lingen b'and. Spr. wees er ten slotte op, dat door gemeenschappelijk werk iets goeds gewrocht kan worden. In de ochtend-bijeenkomst trad als spreker op prof. mr. P. A. i iepenhorst, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, met het onderwerp De ver betering van de sociale positie van den landarbeider. Spr. wees er op dat het landarbeiders- vraagstuk ten onzent andere beteekenis heeft dan er in het buitenland aan wordt gehecht. Daar lost het zich op in de vraaghoe voorzien wy het best in het gebrek aan arbeiders, dat den landbouw bedreigt L'e verbetering van de sociale positie van den landarbeider is daarbij iets bykomstigs. Daarentegen wordt de behandeling in ons land, ook op deze sociale conferentie niet geïnspireerd dooi de gedachtehoe vullen wij eventueel tekort aan werkkrachten in den land bouw aan, maar ze vindt haar leidend beginsel in de oprechte begeerte die zich vragend aldus uitop welke wijze kan worden opgeheven menige misstand, die het lot onzer landarbeiders drukt? Bij de beantwoording dezer vraag werd af gezien van de bespreking van detailpun ten, doch een achttal leidende gedachten ontwikkeld. Ten eerste laakte spr., dat het zwaar tepunt gelegd werd op een reeks wette- lyke maatregelen, die financieele moei lijkheden zoekt op te heffen. W at me nigeen het meest drukt is niet aller eerst economische onzekerheid, maar het gebrek aan waardeering zijner positie, de uitfluiting uit menigen kring, waar alle gedachte aan den lager maatschap- pelijken staat van den landarbeider moest zijn gebannen. Op de zedelijke verhef fing zijner positie moet m >t kracht wor den aangedrongen. De versterking dei- zedelijke factoren bij den landarbeider zelf kan hier ook gunstig werken. Met name vermeerdering van het ver antwoordelijkheidsbesef bij het aangaan van huwelijken en versterking van den band tusschen ouders en kinderen kan zegenend werken. In de tweede plaats werd op zelfstan dige behandeling bij wettelijke maatre gelen aangedrongen, Verworpen werd het denkbeeld van 4den heer De Boer, in zijn Proeven van een Agrarisch Program ontwikkeld, en ook in vrijzinnig-democra- tischen kring aangehangen om de behan deling vast te koppelen aan de wettelijke regeling van het pachtcontract of de rege ling van eènige andere rechtverhouding tusschen eigenaar en boer. Ten derde betoogde spr. dat hier gansch andere maatregelen passen dan bij de in- dustriëele arbeidswetgeving. Hij om schreef hoe èn in den aard van den arbeid èn in aanbod en vraag van arbeidskracht ten met haar veel sterker wisselend karakter èn in de personen der arbeiders met dikwijls geheel gewijzigde verhou dingen tegenover den patroon, met name de geschilpunten liggen, die geheel ande re regeling eischen. Als uitvloeisel- dezer gedachte werd in de vierde plaats de wenschelykheid van streven naar een wettelijken maximalen tien-urigen arbeidsdag in den landbouw bestreden. Om principieele en practische redenen moet zoodanige actie veroordeeld worden. Uitvoerig stond inleider stil bij de bestrijding van eeD artikel van den heer Mansholt welke oordeelde dat by ver doorgevoerde vruchtwisseling de tienurige arbeidsdag verplichtend kan worden gesteld. Een verbod van loonar beid voor kinderen beneden 12 jaar en maatregelen ter beteugeling van exces sen bij den vrouwenarbeid werden als veel sympathieker voorgesteld. In de vijfde plaats werd een verschil punt tegenover de Industrieele arbeiders gezien ten opzichte van de personen, die arbeid verrichten en vooral op den aard hunner verhouding tegenover den pa troon. Meermalen staan in het kleinbe drijf patroon en arbeider in hun gansche levenspositie niet tegenover maar naast elkaar. Menigmaal vloeit de kwaliteit van ondernemer en loonarbeider ineen. Twee erlei consequentie werd daaruit getrok- ken.Eenerzijds dat bij 't groot aantal kapi- taalzwakke keuterboertjes verwerpelijk is een actie, die zware finantiëele lasten op den patroon legt. Anderzijds dat on voldoende werkt sociale wetgeving, die slechts voor vaste loonarbeiders werkt. Ook in het lot der kleine boertjes en niet minder der toenemende losse arbeiders behoort te worden voorzien. Dat met het oog op de patriarchale, ver trouwelijke toestanden, in het landleven heerschend, de sociale verzekering niet mocht worden bestreden, was een zesde gedachte, die ontwikkeld werd. Met ver wijzing naar het 'ouitenlandoCh voorbeeld en de bij ons heerschende toestanden werd voor uitbreiding der sociale verzeke ring het pleidooi gevoerd. 1'et vervangen der natuurhuishouding door de geldhuis houding vormde hiervoor een krachtig motief. In de zevende plaats bepleitte de inlei der de wenschelijkheid van krachtiger vereenigingsleven. Gewaarschuwd werd, dat geen universeel sociaal recept, aan het industrieele vakvereenigingsleven ontleend, genezing kan brengen. Eigenaardige plaatselijke toestanden zyn voor den vorm van organisatie be slissend. Bij overheerschend kleinbedrijf kan gemeenschappelijke vereeniging van boer en arbeider lieilryk werken. Vooral werd geadviseerd het vereenigingsleven in nauwe aansluiting te brengen met het streven naar de vervulling van een in de p.aktijk gevoelde behoefte. Als zoodanig werd ten achtsteeen krachtig vereenigingsleven tot het ver krijgen van grond aangeprezen. Uitvoerig werd dit punt besproken. Op het afwij kend karakter dezer hervorming tegen over de zgu. inlandsche kolonisatiejtegen- over de actie om stedelingen tuintjes te verschaffen, tegenover de poging om werkloosheid in de steden tegen te gaan door het ter bewerking geven van grond, werd de aandacht gevestigd. Dat niet mocht worden meegegaan met 't streven van den Prov. Frieschen Bond van Patri monium om zooveel grond te geven dat de arbeider zelfstandig ondernemer werd werd >p verschillende gronden aange toond. Aanvulling van het loon moest de hoofdzaak blijven. Ter bevordering van de landverschaffing verwees de inleider naar het rapport over de grondverstrek- king van de staatscommissie, dat hij zelf hielp opstellen. Slechts werd eenigszins afwijkend aan onteigening minder waarde en aan het optreden van vereenigingen grooter beteekenis gehecht. (Worat verv.) VERZOENING GEVONDEN. Er was een Evangelieprediking gehou den voor Israëlieten. Na afloop werd ver zocht, zoo er iemand van de hoorders Christus ,aanvaard had, daarvan een en ander te willen mededeelen. Een bejaarde Israëliet stond op en verhaalde het vol gende „Myne broeders uit IsraëlZooals gy weet, zyn wy in de week van Paschen. Terwijl ik hier zat, dacht ik aan de wijze, waarop het door Israël gehouden wordt gij doet al het zuurdeeg uit uwe huizen weggij eet het geroosterd lam met on gezuurde brooden gij bezoekt de syna goge en woont er de godsdienstplechtig heden bij naar het voorschrift van den Talmud; maar één ding vergeet gij en wel datgene, wat het voornaamste deel van het Pascha is, en boven alles door Jehovah verlangd wordt. Want Hij zegt niet„Wanneer Ik zie, dat er geen zuur deeg in uw huizen is, of wanneer Ik zie, dat gij het geroosterd lam eet, of wanneer Ik zie, dat gy naar de synagoge gaat om er de godsdienstoefening bij te wonen"maar Hy zegt„Wanneer Ik het bloed zie, zal Ik u voorbijgaanEn toch is er in uw geheele godsdienstoefe ning geen spoor meer van het bloed te vinden. Evenwel op het bloed komt het aan, myne broedersNiets kan de plaats van het bloed innemen. Jehovah wil het bloed zien. Ja, het bloed, het bloed Het bloed Dat eischt Hij". Terwijl de grijsaard met steeds meer verheffing van stem van het door God geëischte bloed sprak, schitterde zijn oog als vuur en zijn handen beefden, want het klonk als de afkondiging van een oordeel over hen in hun ooren. Na een korte pau ze, waarin men wel een speld had kunnen hooren vallen, ging hij voort en zeide „Ik werd in Palestina geboren on ben nu bijna 70 jaar oud. Als kind werd ik onder wezen in het lezen van de Wet, de Psal men en de Profeten. Ik bezocht getrouw do synagoge en leerde van de rabbijnen Hebreeuw sch. Ik luisterde mei heiligen eerbied naar hen, en geloofde al wat zy mij zeiden. Ik weet, dat God ons volk heeft uitverkoren, en Zijn woorden ons zijn toevertrouwd. Maar toen ik meer met de Schriften bekend werd, stond ik ver baasd, en kwam in groote verlegenheid, ziende welk een voorname plaats het bloed in de Wet inneemt en hoe groote beteekenis er aan gegeven wordt. Ik las, en herlas Exodus 12 en Leviticus 16 en 17. Vooral de twee laatste hoofdstukken deden mij beven, toen ik stilstond bij den Grooten Verzoendag, daar ik zag, dat het

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1