NIEUWSBLAD
VOOR ZEELANS.
No. 192. 1910.
Woensdag 18 Mei
24e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te
Goes
F. P. DV.U\l, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
VIT DE PROVINGLE.
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers0,02'.
UITGAVE DER FIRMA
EN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent.
veoi
De opgaaf van den spoordienst
komt In dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
17 Mei 1910.
Het is 15 Mei.
De Kiezerslijsten zijn vastgesteld.
Afschriften of afdrukken zij n, natuurlij k
tegen betaling, ter secretarie van elke ge
meente te bekomen.
De secretarissen onzer Kiesverenigin
gen gaan derhalve nog heden zorgen, dat
zy een afschrift krijgen vand«Kiezerslijst
in hunne gemeenteen zenden van dat
afschrift weer een afschrift aan den secre
taris der Centrale Kiesvereenigingdeze
laatste zorgt dat hy spoedig al deze Kie-
zersiysten bijeen heeftvergely kt ze met
die van 't vorige jaar; en schrijft den secre
tarissen aan, met opgaaf van door hem
ontdekte nieuwe namen, om ten spoedig
ste zich van de politieke gezindheid dezer
nieuwe kiezers te gaan vergewissen en
de „goeden" onder hen uit te noodigen lid
te worden van de a. r. Kiesvereeniging.
Een en ander is noodig opdat 't bestuur
van elke Kiesvereeniging wete, Over
hoeveel manschappen het straks ongeveer
kan beschikken.
Men zorge, dat de organisatie der Kies
vereeniging zoo hecht mogeiyk biy re.
Dit geldt ook voor de Diatricts-Centralen.
Onder deze laatsten staat, zoover wij
kunnen nagaan,Vlissingen bovenaan, wat
deugdeiykheid aanbelangt.
En wat de Kiesvereenigingen betreft,
kunnen wy 't best die uit het district Goes
beoordeelenen dan stellen wy aan de
Kiesvereenigingen in dat district die van
Nieuwdorp ten voorbeeld; welke voorbeel
dig is georganiseerden nimmer tekort
schiet in de voorbereiding.
Doe een ieder wat hy kan, opdat straks
bij de Statenverkiezing met eenigen grond
op een gewenschten uitslag moge worden
gehoopt.
Van een oud-Zeeuw.
Burgemeester C. P. I. Dommisse, van
Maassluis, deed als oud-Zeeuw ons de eer
aan van de kennismaking met zijn jongste
geschrift in zake de vereeniging van Hoek
van Holland met Rotterdam.
Vaardig publicist en kundig geschied-
vorscher als hy is, heeft hy uit de historie
zooveel opgediept en in dit vlugschrift ge
releveerd over de stad waarvan hy burge
meester is, dat het de aandacht der ver
schillende autoriteiten trok en ten volle
waardig is.
Hjj doet een beroep op eerstgenoemden
om te voorkomen dat ter wille van het
groote Rotterdam niet weer het kleine
Maassluis verongelukt wordt, en aan
laatstgenoemde om dit beroep te steunen.
Wy voor ons deel voldoen hieraan
gaarne.
Natuuriyk komt de heer Dommisse er
biet tegen op dat Rotterdam aan betere
havens is geholpen, teneinde de schepen
aet den grootsten diepgang te kunnen
ontvangen en geeft hy toe dat hierdoor
verzanding van de haven te Maassluis
is entstaan. Maar nu Maassluis zich voor
dat groote verlies tracht schadeloos te stel
len,vraagt burgemeester Dommisse regee-
i'ingssteun, hierin bestaande dat Rotter
dam nu niet weer opnieuw worde verrijkt
biet het eigeniyk meest aan Maassluis
toekomende gebied van 's-Gravenzande
maar dat Hoek van Holland öf een zelf
standige gemeente wordt öf by Maassluis
wordt gevoegd.
Dit zou een kleine vergoeding zyn voel
de steeds vanuit Rotterdam aan Maassluis
bezorgde nadeelen, en teleurstellingen,
ook toen Maassluis haai herhaalde nieuwe
Plannen om verdere aanslibbing harer
haven te voorkomen, door Rotterdam zag
verijdeld.
Wy steunen den aandrang by deRegee-
ilng om te voorkomen dat met steunbie-
ding aan de groote steden, de kleine wor
den geruineerd; wy vragen mede dat,waar
«otterdam geholpen wordt, dit niet langer
ga ten koste van Maassluisen prijzen de
activiteit en het talent waarmede burge
meester Dommisse dit pleidooi voor zijn
gemeente in het licht zond.
De Amsterdamsche Bestuurderbond
(soc. dem.) heeft zich van den beginne
evenals de S. D. A. P. en Het Volk tegen
de staking in de (Amsterdamsche) bouw
vakken verklaarden wordt nu deswege
gescholden door de „Anarchistische vak
verenigingen" die ondanks dat de sta
king hebben doorgezet.
In Het Volk is door genoemden Hond
(Wollring, voorzitter, Pothuis, secr.) her-
haaldeiyk geprotesteerd tegen die ver
dachtmakingen. Nu weer beklaagt deze
Bond zich dat de anarchisten de soc. dem.
werklieden „verraders, laaghartige onder
kruipers, ploerten en judassen" schelden.
In 't manifest „aan de arbeiders van
Amsterdam", waarin deze klacht voor
komt, treffen ons deze woorden »De ge
organiseerde arbeider schaamt zich ge
scholden te worden voor onderkruiper.'
«Dwingelandij "en vreesaanjaging (zijn) de
goedwerkende middelen voor de anarchis
tische taktiek". „Het spelen met anders
mans belangen door de vryen heeft lang
genoeg geduurd*.
Deze woorden lezende verbeeldt men
zich terug in de stakingsdagen van 1903.
Toen ook „dwingelandij en vreesaanja
ging", maar van de zyde der soc. demo
craten toen ook «spelen met andermans
belangen*, maar door socialisten van alle
gading. Oudegeest vooroptoen ook een
schelden voor onderkruipers, een besmet
verklaring, bedreigingen en aanrandin
gen, met of zonder mesmaar die er zich
aan schuldig maakten, wart n volgelingen
van Vliegen, c. s.
Toen ook de zuchtwy schamen ons
dat men ons werkwillige arbeiders nu
onderkruipers scheldt en als zoodanig ten
bloede toe vervolgtmaar die slachtoffers
waren eerlijke mannen van Rechts, de
vervolgers waren de sociaal democraten.
Nu zijn de vervolgers van toen zelren
vervolgdenen ervaren nu 't grievende
van den scheldnaam, van de overige
scheldwoorden, welke men uitgiet op
eerlijke huisvaders die werken willen en
niet meedoen aan een h. i. ongeoorloofde
staking.
Zou 't helpen
Maar straks schelden diezelfde slacht
offers ook weer onze mannen onderkrui
pers", wanneer dezen niet op hun com
mando de gereedschappen neerleggen.
De opbrengst der Rijksmiddelen was
over de maand April vrij gunstig.
April 1910 bracht 14 miljoen en 626 dui
zend gulden op, dat is nagenoeg anderhalf
miljoen meer dan April 1909.
De vermeerdering is grooGendeels ver
oorzaakt door hetgeen men noemt „toe
vallige" omstandigheden. Vooral de wis-,
selvallige successierechten hebben met
een accres van ruim een halve ton er
sterk toe bijgedragen om den middelen-
staat over April te flatteeren. Voorts
brachten meer opde grondbelasting 28
duizend gulden, de bedrijfsbelasting
f 3912, vermeerderd met f 42000 aan op
centen, de vermogensbelasting f149000,
vermeerderd met 143000 aan opcenten, de
invoerrechten f117000, het gedistilleerd
f 262,46.\285, den zoutaccijns f 23,360. 5,
bieren .ffl azyn f llOuo, den accijns op het
gelacht f 18,660,19, de belasting op gouden
en zilveren werken f 6318, de zegelrechten
f51,590.17,de registratierechten f 7 7,475.90
de hypotheekrechten f6283, de succes
sierechten het buitengewoon hooge be
drag van f 565,035.78, de domeinenf 27009
de posteryen f97,650.974, de rykstele-
graaf f 39,534 en de loodsgelden f S0OOO.
Hiertegenover stond een mindere op
brengt van f55,320 uit het personeel,
f156,690 uit de suikeraccyns en f10,966
uit den accyns op den wyn.
Dat de suikeraccijns 156 duizend min
der opbracht dan in April 1909, en dat
nog wel niettegenstaande er ditmaal 5
Zaterdagen in de maand waren, is iets
onbegrijpelijks. Nog leelijker tegenvaller
voor den minister van financiën is echter
dat de accijns op 't gedistilleerd alweer
4 ton beneden de raming bleef; zoodat
thans in de eerste vier maanden anderhalf
miljoen gulden minder in dat „vak" is
opgebracht dan geraamd was.
Het totaal bedrag der inkomsten in
de eerste 4 maanden van dit jaar over
treft dat der eerste 4 maanden van 1909
met circa 3 en een kwart miljoen maar
bleef by na 8 miljoen beneden de raming.
Derhalve overgunstig is ce opbrengst niet.
Mannen uit alle partyen hebben zich
nu met prof. de Groot tegen 't groen
loopen verklaard.
Prof. Bollandprof. Cannegieterprof.
Groenewegen; prof. Steinmetz; mr. S.
van Houten (Vrij Lib.); wethouder v.
Sandick uit Den Haag (vrijz. dem); en
anderen.
Zal 't nu uit zyn met dit Jong Hol
lands ouwerwetsch gebruik met zyn
beestachtigheden
't Mocht wat.
Men leze het bericht onder Schoolnieuws
maar in dat nommer van ons blad.
Wie opkomt tegen het groenloopen,
vecht als tegen de bierkaai.
Onze toekomstige advocaten en pre
dikanten deze laatsten doen echter
voor een groot deel niet meer mee
kunnen deze onbeschaafde instelling nog
niet missen
Landverhuizing naar Canada.
Naar aanleiding van een mededeeling
welke eenige dagen geleden in de meeste
bladen verscheen, waarin gezegd werd
dat de Canadeesche ambtenaar voor de
landverhuizing te London had te xennen
gegeven dat in Canada alleen voortaan
personen zouden worden toegelaten be
stemd om op het land te gaan werken,
deelt het Hoofdkwartier van het Leger des
Heils ons mede dat deze mededeeling zóó
moet worden opgevat, dat iedereen die
naar Canada g; .at bereid en geschikt moet
zyn by aankomst aldaar landarbeid aan te
vatten doch dat het niet noodzakelijk is
met den landbouw bekend te zijn en ver
der dat het Leger des Heils bereid is te
zorgen dat aan iederen emigrant by aan
komst onmiddellyk een positie in den
landbouw verstrekt wordt, waarvoor door
het Hollandsche en Canadeesche hoofd
kwartier van het Leger des Heils alle noo-
dige .schikkingen vooraf worden gemaakt.
Deze mededeeling en die van den Cana-
deeschen ambtenaar te London, sluiten
echter in het geheel de mogelykheid niet
uit dat handswerkslieden en anderen, na
eenigen tyd in Canada te zijn geweest,een
positie in hun eigen vak zullen kunnen
vinden maar als bovengezegd moet men
by aanvang bereid zyn landarbeid te aan
vaarden.
Voor verdere inlichtingen, ook omtrent
deze aangelegenheid, kan men zich wen
den tot het hoofdkwartier van het Leger
des Heils te Amsterdam, zoowel schrif-
teiyk als mondeling.
Pinkster-Maandag vergaderde de
Bondsring Zuid-Beveland van Jongel.
Ver. op Geref. grondslag, in de Geref.
Kerk te Wolfertsdyk. Vele jongelingen
waren opgetrokken naar hier. De morgen
vergadering om 10 uur aanvangende werd
besteed aan huishoudelyke werkzaam
heden. De voorzitter werd herkozen. De
volgende vergadering zal gehouden wor
den te Kruiningen. Des middags opende
de voorz. om 2 uur de vergadering met
gebed nadat gezongen was Ps. 138 1. De
voorzitter sprak een kort openingswoord
naar aanleiding dat allee zijn bestemden tyd
heeft. Ds. Aalders ook ter vergaderingaan
wezig verkrijgt nu het woord, die in een
bezielende rede een kort woord van op
wekking en afscheid spreekt. Vr. Melse
verkrijgt nu het woord oir zyn onderwerp
„Des Jongelings idealen" te behandelen.
Spr. begint met Jesaja 4030 en 31 en
duidt de beteekenis dezer teksten nader
aan. Dan vergelijkt hy den jongelingsleef
tijd met de lente en in navolging van den
Heidelberger hoogleeraar Bluntschli met
het radicalisme. Uit deze twee vergelijkin
gen verklaart by eenige van 's jongelings
idealen. Voorts toont hij de vergankelijk
heid der aardsche idealen aan en staat in
den breede stil bij wat de Christen met
recht Het Ideaal mag noemen. Dat|moet
ook den Christen-jongeling eigen zijn.
Voorts gaat hy enkele idealen van den
jongeling na met betrekking tot de taak,
die hem wacht op het terrein van Kerk,
Staat en Maatschappy en staat inzonder
heid ook eenige oogenblikken stil by het
Huwelyk. Hij noemt deJong.Vereen.de
plaats, waar de idealen worlen geoefend
en ontwikkeld en moedigt de jongelingen,
die zicb nog niet aansloten, aan, lid te
worden van de Jongel. Vereen. En dege
nen, die wel lid zijn van zulk eene vereen,
spoort hij aan, onversaagd te volharden,
opdat ons leven alzoo strekke tot eere en
verheerlijking van den Eenigen Drieêeni-
gen God des Verbonds, Me was en Die is
en i ie komen zal.
Na eenige gedachtenwisseliner en het
zingen van een paar coupletten van het
Bondslied behandelde vr. Wolzak „de Jon
gelingsver. en de politieke actie". In een
drietal stellingen verdedigde hij zijn in
leiding lo. het karakter der Jongl. Ver.
moet op staatkundig terrein bekwaam-
makend zyn; i'o. aan politieke actie mag
de Jongl.'er. geen deel nemen; 3o. buiten
deVer.versta iedere jongeling zijn roeping.
Ook hierop volgde 'n geanimeerd debat.
Als laagte punt van de agenda trad op
vr. Dekker met het onderwerp: „Ds roe
ping der Jongl.Ver. tegenover de Kerk". In
drie punten had deze spr. zijn inleiding
verdeeld: lo. welke is de waie Kerk2o.
welke roeping elk Christen te vervullen
heeft3o. op welke wijze de Jongl. Ver.
hare leden hiertoe bekwamen moet.
Ook naar aanleiding van dit onderwerp
werden enkele vragen aan den spr gesteld.
Vr.Wolzak sloot deze welgeslaagde ring-
vergadering met dankzegging, nadat ge
zongen was Ps. 87 3,4 en 5.
Bij koninklijk besluit is de titel
van directeur toegekend aan de navol
gende hoofden der gevangenissen, inge
deeld in de 6e klasseW. E. Sluiter
cipier van het huis van bewaring te
Middelburg; C. A. v. Beugen, cipier van
het huis van bewaring te Almelo G. v.
Beveren, idem van dat te Zierikzee.
Voorts is J. A. de Hondt, cipier in de
strafgevangenis te Goesingedeeld in
de 5e klasse.
Bij den dienst der directe belas
tingen is met ingang van 16 dezer ver
plaatst de kommies 2e klasse J. van
Keulen van Veere naar Bergen op Zoom.
Tót assistent van den zuivelcon-
sulent voor Zeeland werd benoemd de
heer T. B. E. Kielstra, oud-leerling van
de Rykslandbouwschool te Wageningen.
Deze benoeming werd door den Minister
van Landbouw, Nyverheid en Handel
goedgekeurd. D# benoemde zal zoo spoe
dig mogelijk in dienst treden.
Door ingelanden van het water
schap Ellewoutsdyk is Vrydag goedge
keurd de rekening over het afgeloopen
dienstjaar in ontvang op f33.527.69Vi,
in uitgaaf op f 26.587.91"j. en een batig
saldo van f6939.78, en vastgesteld de
begrooting voor het nieuwe dienstjaar
in ontvang en uitgaaf op f 39.537.56. De
vergadering besloot aan de gemeenten
Ellewoutsdyk en Driewegen de gelden
ter leen te verstrekken, benoodigd voor
begrinding van wegen. Deze gelden zul
len worden verstrekt tegen 3",! procent
en onder beding dat zy in twintig jaar-
lyksche termijnen zullen worden terug
betaald. Den heer F. Huijgebaerdt te
Brugge, werd, op diens verzoek, gedu
rende twintig jaren een subsidie van
f190 per jaar toegezegd in de kosten
van exploitatie van een tramlijn in Zuid-
Beveland, doch onder voorwaarde dat
de lijn tot de haven van Ellewoutsdyk
zal worien doorgetrokken. Deze aan
sluiting werd als een vrij groot en drin
gend landbouwbelang beschouwd. M. C.
Grijpskerke. Heden werd alhier onder
begunstiging van prachtig zomerweer op
de hofstede van den eerzamen landbouwer
Abr. Francke, die welwillend een terrein
had afgestaan, een keuring gehouden van
melkgeiten en jonge saanengeiten, van
wege de geitenvereeniging „Ons Belang".
Een 52-tal geiten werden.aangevoerd om
in een aan te leggen stamboek te plaatsen.
Ook werden enkele prijzen uitgereikt aan
de heeren Joh. Geerse, J. Bastaanse Cz., J.
Bastiaanse Az., Abr. Francke, J oh J akobse,
L. Kryger en H Tissinck. 23 stuks geiten
werden in het stamboek opgenomen.
Velen gaven door hun tegenwoordigheid
blijk van hunne belangstelling in den
arbeid der vereei.iging tot verbetering van
den bloei van den arbeidersstand.
Colyjisplaat. Heden, 2e Pinksterdag,
vierde heel Noord-Beveland het reeds lang
voorbereide Zendingsfeeft op Wissekerke.
Van alle zijden stroomde het volk naar
het feestterrein, waar alles voor de ont
vangst gereed was. Eene prachtige woi,
door dhr Gillisse daartoe welwillend afge
staan, bood een uitstekende gelegenheid
voor deze bijeenkomst. Meer dan 1000
bezoekeis waren aanwezig, waartoe het
schoone Mei-wêer wel meewerkte. Aan
flinke sprekers ontbrak het niet. Ds Hom
burg uit Goes, die de openingsrede hield,
ingeleid door ds Smelt van Wissenkerke.
Daarna ds Meloen van Kloetinge en toen
er daarna een half uur pauze was, zong
het Mannenkoor van Wissenkerke onder
leiding van dhr te Gussinklo eenige psal
men op 4 stemmen wat werkelijk een
schoone aanvulling was. Het zingen voor
en na de spreekbeurten werd begeleid
door het fanfarecorps „Soli Deo Gloria"
van Coiynsplaat, hetwelk een woord van
lof toekomt voor de wyze waarop dit het
feest opluisterde. Na de pauze sprak ds
v. d. Waal van Schore in gloedvolle woor
den over den Heiden als mensch, en daar
mee was het programma voor de weide
afgeloopen. Te 6 ure begon de bijeen
komst in de Herv. Kerk, waar ook nog
gesproken werd door ds Stegenga van
Wolfertsdyk en ds de Voogd van 's-Heer
Arendskerke, waartusschendoor gezon
gen werd door de beide zangvereenigin-
gen, onder leiding van dhr te Gussinklo.
Over 't geheel mag het feest als goed
geslaagd beschouwd worden. Ds Postma
van Kapelle was verhinderd.
Terneuzen. Zaterdag had F. V. het
ongeluk door het paard van den heer
E. M. zoedanig in de hand te worden
gebeten dat direct geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen die er dan
ook toe overging om bloedvergiftiging
te voorkomen de wonde uit te branden de
toestand is bevredigend.
Op den weg van Oostkapelle naar
Serooskerke wilde Maandagmiddag 'een
wielrijder uit Aagtekerke een rijtuig
v lorbij ryden. Hij kwam echter met de
wielen in aanraking met het ongeluk
kig gevolg, dat hy kwam te vallen. Zij n
rijwiel was geheel aan stukken, terwijl
hij zelf zich erg bezeerde en nog (en
ernstige wonde aan het hoofd bekwam.
Spoedig werd de helpende hand van an
deren naar hem uitgestoken, zoodat hjj
zijn pleizierreis, maar nu te voet en met
wat pyn, kon vervolgen.
Oud-Vossemeer. De vrijzinnige kies
vereeniging .EendrachtenVrijheid" heeft
met algemeene stemmen besloten tegen
over het aftredende a.r lid van de Provin
ciale Staten, den heer A. Hollestelle, te
Tholen, geen candidaat te stellen, maar
