r
13 Mei
RHRISTELIJK-
NIEUW8BLAD
24e Jaargang
HISTORISCH
VOOR ZEELANS.
Mo. 18
iter
ter
JONATHAN MERLE.
al ijzer
de.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
DE JONGE-VERWEST. te Goes
FP. D'HU'.J, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
r
'IHlSIl
V)
•<V-
pelle.
Tel, en
fADER
bekend
gulden,
herland.
igheden
beschik-
Krdb-
:S
IRGEM,
et Junl
widen.
d,P.G.,
ling, bg
i)ber
LODDE,
Iitober
tkapelle.
1RSE,
Idelbaren
1 tteden.
reau De
gevraagd
Schore.
st, Goea.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Pri,s per drie maanden franco p. p. f 1,25k
Enkele nummers0,02*.
opgaaf van den spoordienst
komt fn dit nommer voor op de ge
bruikelijke plaats.
12 Mei 1910.
De gehuwde vrouw behoort in haar
huishouding. Minister Heemskerk diende
een wetsontwerp in om als regel in te
voeren dat het huwelijk van vrouwelijke
rijksambtenaren en onderwijzeressen aan
de lagere school noodwendig ontslag ten
gevolge heeft.
De minister heeft zich hierbij door het
zeer juiste beginsel laten leiden dat de
gehuwde vrouw niet buiten maar inde
echtelijke woning de haar opgelegde taak
als huisvrouw en huismoeder behoort te
verrichten.
Het ontwerp laat uitzonderingen toe,
bijvoorbeeld voor vrouwen van 45 jaar en
ouder.
Deze uitzondering zal wel algemeen
instemming vinden.
Er moet echter nog een andere bepaling
bjj. namelyk deze, dat bijaldien de man
door een ongeneesly ke ziekte niet meer ih
staat mocht zijn den kost voor 't gezin te
winnen, de vrouw als zoodanig de natuur-
Ijyk aangewezene i» wn. wauntici cxi zero
lang zy weduwe wordt of blijft en der
halve in die gevallen by koninklyk besluit
aan dergeiyke vrouwen kan worden ver
gund als ambtenaar of onderwijzeres in
functie te treden.
Een in de goede jaren behaalde akte of
diploma kan immers op die wyze 't gezin
behoeden voor gebrek of achteruitgang.
Het denkbeeld „de vrije school voor heel
de natie" blyft ook onder de godsdienstige
modernen doorwerken.
Dezer dagen is te 's Gravenhage eene
vrye moderne kweekschool opgericht,
welke uitgaat van het „Haagsch genoot
schap ter verdediging van den Christe
lijken godsdienst".
Dr. Oort, professor te Leiden, modern,
was hun woordvoerder.
De openbare school bevredigt hen niet
meerzy ondermynt ten slotte alle gods
dienstig geloof.
Daarom willen zy 't nu beproeven met
een vrye Kweekschool in hun geest.
Zoo krygen onze mannen, de ontslape
nen als Groen en Mackay, en de nog
levenden als Lohman en Kuyper, ook van
deze zijde, schoon gelijk.
66
F E DI L L E T O N.
Hij ontmoette Andrey nu niet meer zoo
vaak, maar als zij elkander ontmoetten,
werden zij altijd weer nader tot elkander
getrokken. Hy vermoedde volstrekt niet
wat Andrey omtrent hem dachthij dacht
dat deze slechts in den spiegel behoefde te
kyken om het verschil te zien. De laatste
Zondag kwam, en Merle preekte in een
der voorsteden waar men hem eerst be
roepen had, maar wat hij had afgeslagen.
De laatste twee dagen waren overvol met
vergaderingen en laatste bezoeken. Heel
laat Dinsdagavond zag hy nog licht in de
avondschool in North-Lane en vond daar
Andrey, die bezig was met opruimen en
gas uitdraaien. Merle ging languit op een
der banken liggen.
„Geheel af, ouwe jongen vroeg An
drey.
„Maar afgedaan zei Merle en vertelde
hoe goed zijn laatste werk afgeloopen was.
„Hoe kun je toch weer naar dat gat
gaan zei Andrey, de leien opbergend.
„Gat zei hy, „welWat zou ik
in Londen doen zonder vrouw
„Er een vragen zei Andrey.
„Ik kan niet, niemand anders kon mij
ooit schelen", zei Merle met een diepen
zucht. Hij hoorde Andrey naar zich toe
komen, maar schrok toen hy een strenge
stem vlak naast zich hoorde:
Ongelooflijk.
Ten einde meerdere bekendheid aan
het feit te geven, vermelden we, wat
voorkomt Hollandia.
Geschreven wordt over den Juliana-dag.
Dan lezen wij
De Juliana-Madaliefjes maakten
den dag ook mooi. Ik hoor echter he
laas, dat de Voorzitter van „Sonne-
vanck" op z'n aanvraag bij den Voor
zitter der „Centrale Vereeniging tot
bestriding der Tuberculose", of ook de
hulpbehoevende paiiünten op „Sonme-
vanck" in de opbrengst der Juliana-Ma-
deliefjes mochten deelen, nul op 'tre-
kest kreeg. Zoo iets noemt men dan
nationaal. Weer 't oude gedoe. De
Christenen alleen goed, om mee te
betalen. Als 'tGod blieft, moeten de
Christenen mettertijd aan Prinses Juli
ana eens vertellen, wat nationaal is.
Wij vertrouwen, dat Hollandia voor de
waarheid van deze mededeeling ten volle
instaat.
Maar het is haast ongelooüyk.
Laien we hopen, dat er een beter be-
flif h 5 ut "TH" "n érsiei Cl jxauerammrcer.
UITGAVE DLR FIRMA
LN VAN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 oent
Familieberichten van 1 —5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '"ent.
V IT D E TRO V INC IE
Middelburg. De bekende handige prac-
tische eakgids voor Middelburg, Vlissin-
gen en Domburg, (zomerdienst) is weder
bij R. M Smits verschenen. Alle moge-
lyke booten en andere reisgelegenheden,
welke te kennen voor de bewoners van
Walcheren van belang is, zijn er in opge
nomen alsmede mededeelingen omtrent
de stoombootdiensten op Rotterdam en
die van de Hollandsch Belgische Pakket-
vaartmaatschappij.
De opgaven voor de stoomtram Middel
burgVlissingen zijn nog behouden,
doch zoodra de nieuwe dienstregeling
voor de electrische tram er is, zal die voor
de koopers van den gids gratis bij den
uitgever verkrijgbaar zijn.
Middelburg. In de Raadsvergadering
van gisteren waren afwezig de heeren
v. Andel, v. Dunné en Boogaart. Dein-
gekomen stukken werden in handen ge
steld van B. en W.onder anderen een
verzoek van onderwijzeressen in de hand
werken om verhooging hunner jaarwedde.
Goedgekeurd word het primitief kohier
belasting naar het geschatte inkomen
„Wat beteekent dat dan
„Wat beteekenen zei Merle ver
ward, zijne gedachten verzamelend door
een sprong over 10 jaren heen 1
„jy geeft zeker iemand alle reden te
vermoeden datje haar zult vragen".
Merle keek hem een oogenblik stom
verbaasd aan, en stond daarna op, geheel
wakker.
Andrey", zei hy, „als je dacht dat zulk
eene gedachte kon bestaan tusschen my
en iemand wier goedheid voor mij en mijn
kind mij voor altijd haar schuldenaar
maakt, heb je het heelemaal mis."
Andrey bleef op zyn stuk staan. „Weet
je zeker dat jy het niet mis hebt. Merle
„Zy zou my nooit zoo veel vriendelyk
heid betoonen als zy niet zeker was dat
ik er nooit aan zou durven denken", zei
Merle, „jy zoudt nooit zoo behandeld wor
den zelfs niet als je er op je knieën om
smeekte—gy staat veel te dichtby haar".
Andrey draaide zich plotseling om en
draaide het gas uit, vergetend dat hij nog
maar een enkel licht had aangelaten.
„Hallo. In ie diepste duisternis ge
dompeldals ik nog rookte, had ik nu
tenminste lucifers."
Hy vond door het licht der straatlan
taarn wat hij noodig had, en zij sloten de
deur en wandelden weg. Merle zag dat
Andrey zeer verlicht was en was dank
baar- dat dit opgehelderd was, voordat hij
Londen verliet. Hij verlangde nu ook
weer naar zijn klein rustig thuis en het
gezelschap van de niet zeer'verstandige
;3«3WaKaE3»aa3GB!na9Bg3EaS
groot 2.995.787.50, opleveren 37806221!,
aantal aangeslagenen is 2829, percentage
4,6 f 1522,50; idem de rekening van het
Burgerlijk Armbestuur 1909 in ontvangst
en uitgaaf f 444.85.54 f 424.41.'1,, goed
slot f 199355
Herstemd wordt over het voorstel van
B. en W. om het terrein van de Wage
naarsstraat te verkoopen aan de ver
eeniging voor eene Chr. Kweekschool.
De heer Fruin vraagt aanhouding van
dat voorstel tot eene volgende vergade
ring, omdat er in de couranten heeft
gestaan dat de vereeniging een terrein
heeft gekocht en de goedkeuring van
Ged. Staten op dien verkoop nog niet
is ingekomen.
De voorzitter zegt dat die goedkeuring
is ingekomen, waarop de heer Fruin zijn
voorstel intrekt.
Dit voorstel wordt thans verworpen
met 9 tegen 5 stemmen die der hoeren
Verhage, Snouck Hurgronje', De Rijcke,
De Veer en den Bouwmeester. (In de
vorige vergadering stond het 8 tegen 8;
maar nu waren 2 voorstemmers afwe
zig; en stemde sa hooi- rr«j--
Middelburg. In de vrijzinnig-democra
tische kiesvereeniging alhier zijn in een
Woensdagavond gehouden vergadering
als voorloopige candidaten voor de Prov.
Staten genoemd de heeren H. P. den
Bouwmeester (aftr.J. Polderdijk te N.
en St. Joosland, F. Polderdijk, mede
aldaar, J. R Tak te Serooskerke (W.),
mr. J. Adriaanse, Herman Snijders, mr.
R. Fruin en C. Boudewijnse, allen te Mid
delburg. De heer Herman Snijders, ter
vergadering aanwezig, deelde mede geen
candidatuur te willen aanvaarden, ter-
wyi hetzelfde door een der leden werd
medegedeeld ten opzichte van de heeren
Polderdijk te Nieuw- en St. Joosland.
Immers bij deze tramplannen doet zich
het merkwaardige geval voor, dat bij het
bepalen van de tramroute geen enkel
gemeentebestuur is gehoord geworden.De
ontwerper van het tramnet heeft blijk
baar slechts enkele personen geraad
pleegd, alvorens het plan in gereedheid
te brengen.
Wie met aandacht het in kaart gebrach
te tramnet nagaat, moet ai ras den indruk
bekomen, dat het meerendeel der hierby
betrokken gemeenten zich niet mag ver
heugen in het toekomstig bezit van een
tramstation in of dicht langs de kom der
dorpen.
Zooals in de nota van toelichting bij
het adres om subsidie wordt vermeld,
riflovifo riArt/N Art i- i-■1 - 1 -
Goes. De heer Eug. Huyghebaert van
Assebrouck (België) heeft een tramwegnet
voor Zuid-Beveland ontworpen, voor wel
ker totstandkoming een comité zich ge
vormd heeft, dat de eerste stappen naar
het voorbei eidingswerk dier plannen reeds
heeft gedaan. Zooals by het gros. der
tramplannen ten platte lande, is ook hiel
de eerste voorwaarde voor de uitvoering
ervan het bekomen van subsidies van
rijk, provincie, polders en gemeenten,
die wy met opzet in casu in de allerlaatste
plaats noemen.
BBB—i
kippen en groenten. Den volgenden dag
had hij nog een goeden dag hij moest
Frances in Chipstone goedendag gaan
zeggen, 's middags moest hij uit theedrin
ken, 's avonds spreken Donderdag eene
preek en Vrijdagochtend weer eene toe
spraak en dan naar huis.
HOOFDSTUK XXXVI.
Toen Verle op Chipstone kwam, vroeg
hij eerst naar de directrice, juffrouw
Barton. Zij was uit, maar Frances ge
lukkig niet.
Wat is verlegenheid toch iets vreemds
Omdat Merle Frances veertien dagen niet
gezien had, gevoelde hij zich verlegen.
Het oude gevoel, in de Broomhill-dagen
geboren, dat zij ieder ander verkoos
boven hem zelf, kwam met kracht terug,
en maakte hem werkelyk gevoelig over
het gebrek aan veerkracht in den zachten
stap waarmee zij de trap afkwam en even
by de half open deur bleef stilstaan. Fran
ces kwam op hare eigene verlegen'wij ze
binnen, met neergeslagen oogen. Toen
zy ze opsloeg en zag wie er was, bracht
eene plotselinge vreugde kleur op haar
lief gelaat.
„Mijnheer Merle
„Dag Francie Merle hield hare hand
vast en wist niet hoe hij die ooit weer los
zou latenhij was zoo bewogen, zoo onuit
sprekelijk geroerd haar zoo blij te zien dat
hij er was. Hij bracht haar bij den minst
ongemakkelijken stoel, die er ih de kamer
valt de gemeente Goes de eer te beurt als'
centrum vaD het eiland Zuid Bereland
te worden beschouwd en tevens als uit
gangspuntvan het tramnet in noordelijke
oostelijke en zuidelijke richting.
Doch uls men op de overzichtskaart
va,n het tramnet een blik slaat, komt men
tot de ontdekking, dat het centrum zich
met m de bizondere gunst, van dein) ont-
TX7C/1IL UXUl UVOl "UC Ui. arlliij 11 DiOUXXUD
„aangedaan" te worden, n.l. aan de grens
van de zuidelijke kom ter hoogte van het
spoorwegstation, welke tramlijn van daar
zoo rap mogelijk door de onbewoonde
Poellanden; de stad angstvallig vermij
dende, in de richting van 'sHeer Hen
drikskinderen gaat met de eerste halte
aldaar na het station te Goes, bij de hei
berg De Oranjeboom.
Ieder tramverkeer in de stad De
Oranjeboom is op een klein half uur van
Goes gelegen is met nauwlettende
zorg geweerd, zoodat aan de tramreizigers
geen andere keuze van in- en uitstappen
te Goes is gelaten dan aan de uiterste
grens der bebouwde zuideiyke kom.
Wat een station, dat, om zoo te zeg
gen „buitenaf" staat, naar een betrokken
gemeente beteekent, leert het spoorweg
station te Vlissingen. W at zouden de ne
ringdoende Vlissingers niet ervoor over
hebben, wanneer het dicht bij de stad kon
gekomen zijn.
Hoewel het spoorwegstation en nu ook
het tramstation te Goes dichter bij de stad
is of zal komen dan te Vlissingen, is het
niet minder in het belang der Goesche
ingezetenen te achten,dat de tramlijn met
halten voor de stad zoo dicht mogelyk
was, en ging een eindje van haar af zitten.
Frances keek hem aan vol onschuldige
verrukking en de lucht in de kale kamer
werd zwaar door een etherisch iets, zoeter
dan rozengeur.
adden zij je niet gezegd wie er was?"
„Neen, en ik verwachtte zoo heel iemand
anders," zei Frances en vertelde hem er op
hare kinderlijke manier alles van, terwijl
hij intusschen opmerkte hy teer zij er nog
uitzag met hare diepe oogen en wisselen
de kleur.
De zusters hadden haar geleerd hoe zy
haar haar gracieus op moest maken, en
met haar tenger figuurtje en haar slanke
witte hals, uit hare oude versleten japon
komend, zag zy er uit als een kasplantje,
iets om te koesteren en te verzorgen. En
toch had zijn eene dame verwacht in wier
dienst zij hoopte te kunnen treden een
mevrouw Grantly, die van haar gehoord
had door zuster Agnes en haar gevraagd
had of zy kindermeisje bij haar kinderen
zou willen worden, daar haar kindermeis
je, dat acht jaren by haar geweest was,
ging trouwen.
„Zij was bang, dat ik niet oud genoeg
was", zei Frances, „maar toen ik haar zei,
dat ik verleden November vier en twintig
jaar geweest was„Is het mogelyk?"
riep Merle, „ik dacht datje na Jem kwam."
„Neen, ik ben de oudste van allen", zei
Frances, en rk zeide ha ir, dat ik met kin
deren gewend was. Zij blijven hier nu
twee of drie dagen, maar Zaterdag gaan
zij allen naar zee, en mevrouw zeide, dat
langs of nog liever door de stad gaat,waar
tegen geen onoverkomelijke bezwaren uit
een technisch oogpunt bestaan. En wat
de financiëele bezwaren dienaangaande
betreffen zouden wij meenen, dat de ge
meenteraadsleden met 'n gerust geweten
voor hooger subsidie dan anders kunnen
stemmen, als blijkt, dat zulks noodig
mocht zijn. Maar tegelyk zij opgemerkt,
dat de ingezetenen een drukker gebruik
van de tram zullen maken, wanneer er
halten in de stad zyn. Ook van andere ge
meenten zyn stations aangewezen, die
zich op vry grooten, althans te groeten af
stand van het meest bevolkte deel dei-
bebouwde kom, bevindende, als: Baar
land, öudelande, Orezande, Borsselo,
s-Heerenhoek, Kruiningen, Oostdijk. Het
nu ontworpen tramnet door den heer
Huygebaert draagt maar te zeer de sporen
van een streven om deze tram in hoofd
zaak dienstbaar te maken aan het vervoer
van landbouwproducten, vee en andere
ai tikelen voor of uit het landbouwbedry f,
terwy] de passagiers op den koop toe
i&yUpn,
subsidie wordt niet gemeld naar welken
maatstaf het bedrag der subsidies voor de
gemeenten is berekend, wel wordt de
maximum-snelheid, waarmede de tram
zal gereden worden, bepaald om de
menechen in dezen gerust te stellen, dat
de tram geen autovlucht zal nemen. Ech
ter ware 't ook niet ongewenscht geweest
het tarief voor vervoer van goederen en
van personen per kilometer op te geven,
wat ongetwyfeld levendiger belangstel
ling bij het publiek en ook by de subsidie-
gevende gemeenten zou wekken dan de
vermelding van de 35 K.M. snelheid dei-
tram. N. R. C.
Met ingang 16 Mei e. k. zyn in deze
provincie verplaatst de kommiezen ?e
klasse by 's Ryks-belastingen J van Keu
len van Yeere naar Bergen op Zoom, K.
Koets van St. Jansteen naar Neuzen K.
Sinke van Breskens naar Aardenburg J.
J. Grand van Oostbuig naar Breokens, J.
J. A. de Groote van Philippine naar Hon-
tenisse, die der 3e klasse J. C. Bom van
Aardenbure naar Oostburg, J. Goeree van
Zuiddorpe naar Sas van Gent, Slager
van Sas van Gent naar St. Jansteen, J. C.
Ree van Hontenisse naar Zuiddorpe, en J.
van Maale van Rucphen naar Philippine.
ik ook mee mocht om nog veertien dagen
met hen te zijn voordat de andere kinder
meid weggaat. Ik hoop dat het niet ver
keerd was dat ik alles afsprak vóórdat ik
het u vroeg," zei Frances smeekend, zien
de, dat hy er niet erg verrukt uitzag, „me
vrouw Grantly moest het dadelyk weten
omdat zij wegging en ik wist niet zeker of
u niet al in Barbleton waartEn ik dacht
dat u het best zoudt vinden 1"
Merle vond het afschuwelyk. Hij had
haar altyd ver boven haar positie als
dochter van een boer gevonden en het idee
dat zij nu meid zou worden vond hy be
neden alle critiek.
„Ik had gedacht, dat gij een andere be
trekking zoudt hebben aangenomen. Juf
frouw dacht, dat ge gezelschapsjuffrouw
of gouvernante bij kleine kinderen zoudt
hebben kunnen zyn."
„Maar dat willen zooveel menschen.
Bovendien ken ik niet genoeg muziek, en
ik kan naaien en kinderen wasschen. De
andere meisjes dienen ook en u zeide dat
alles eervol was als wy het maar goed
deden 1"
Merle voelde, dat hy zich zelf dwaas
aanstelde en trachtte net te doen alsof hy
alleen maar gedacht had aan ce zware
dingen, die zy te dragen zou hebben.
„Neen, daar had mevrauw Grantly voor
gezorgd. 1 e werkmeid zou haar helpen.
En voor dat er kolen naar boven te dragen
zijn, ben ik allang weer heelemaal sterk!"
Wordt vervolgd.)
