VOOR ZEELANS No. 169, 1910: Dinsdag 19 April 24e Jaargang JONATHAN MERLE. CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSeHIJNT ZESMAAL PER WEEK J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. DV.U:j, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Het vrije Huwelijk. FEUILLETON. .ij'lt v't-i ilma 1EDEREN WERKDAG DEE AVONDS. Prqs per drie maanden franco p. p. 1,25. Enkele nummersJa 0,02*. UITGAVE DER FIRMA UN VAN van 1—5 regels 40 cent, iedere regeï meer 8 cent Familieberichten van —5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 '•ent. Van vrijzinnigen kant is men er op uit om de bepalingen in de wet op het gebied der echtscheiding zoo zwak mo gelijk te doen zijn, teninde echtgenooten het scheiden van elkander zoo gemakke lijk mogelijk te maken. Minister Nelissen wil daar niet van hooren en wil genoemde wetsbepalingen terdege handhaven. Daar komt Mr. van Houten tegen op en in zijn jongsten staatkundigen brief geeft hij zijn denkbeelden over het vrije huwelijk ten beste. Volgens mr. Van Houten „moetende a.s. echtgenooten verkla ren, dat partijen voornemens zijn zich voor hun geheele leven tot een gezin te vereenigen, doph gewetensbezwaar hebben van hun voornemen op wet telijke wijze door het aangaan van een huwelijk bij den ambtenaar van. den burgerlijken stand te doen blijken, wijl het hun niet geoorloofd is, van som mige wetsbepalingen, bepaaldelijk van artikel 160, le lid, 161, le lid, 263, 264 en 355 B, W. bij overeenkomst af te wijken. Als hoogste ideaal beschou wende, in liefde en trouw vereenigd samen te wonen tot de dood hen scheidt,;inemen zij zich ernstig voor, de nauwkeurigste zorg te dragen, dat onvermijdelijke verschillen en ontstem mingen niet tot duurzame verwijde ring aanleiding geven. Mocht deze niettemin intreden, zoo buigen zij zich wederkeerig voor het recht der per- soonlykheid en erkennen zij weder keerig het recht de echtelijke samen woning te doen eindigen." Ook wil hy de verhouding regelen tusschen de ouders en de kinderen, die uit het vrije huwelijk geboren worden. Deze regeling komt hierop neer „Beide ouders erkennen elkander ten aanzien van kinderen als gelijkelijk gerechtigd en zullen, onverschillig of de samenwoning als echtgenooten al dan niet nog voortduurtin overleg bepaled, op welke wijze hun belang het best wordt behartigd. Bij verschil beslist in hun eerste levensjaren de moeder... Beide ouders zullen onder alle omstan digheden, alzoo ook bij mogelijk uiteen gaan, hunne beste krachten aanwenden, om den band van genegenheid tusschen 54 Toen juffrouw Avis begrepen had, dat haar man gevaarlyk ziek was, had zij aan Maria Avis en aan Merle geschreven, en ofschoon er in Merle's brief niets stond van geldgebrek, begreep Merle het juist daardoor en beslodt. 14 dagen vacantie te nemen. Het was twee jaar geleden dat hy er het laatst uit geweest was. Hy bad Zondagmorgen voor Avis en na den dienst verdrong men zich rondom hem om iets. naders te hooren. Ieder had wat te geven en Merle nam alles aaneieren, kippen, ham, bloemen, groenten, aard appelen. Met mandjes belast en beladen en met een bankje van f 100 van Gilbert en Leonard Ralt, en meer nog van Sil verton en den admiraal in zyn zak, kwam hij bij deiAvises aan. Het werd alles naast Avis? bed uitgepakt, en hij genoot van het eigengemaakte brood en de heer lijke boter en het roerde Merle dat dit eenvoudige voedsel voor Avis een lekker - ny was geworden. Dit alles en meer nog van Mary en Ped vertelde Merle aan Frances en toen hij opstond om weg te gaan, kon zij niet nalaten te vragen „Zou vader nu beter worden?" Het teëdere medelijden in zijne oogen en het vasthouden van hare hand zeiden haar genoeg. Zij wendde het gelaat af. het kind en ieder zijner ouders zoo hecht en zoo liefderijk mogelijk te doen worden." „De Rotterdammer" zegt hiervan Het is opmerkenswaardig, dat een verstandig man zulke dwaasheden aun ons volk durft voorleggen. Wij vinden 't verschrikkelijk. Maar niettemin consequent, zooals mr. vqn Houten gewoonlijk is. Van tweeën één. Het huwelijk is een van God ingesielde ordinantie of niet. Is het slechts een menschelijke instelling, zooals de gangbare meening is bij de libe ralen, dan kan men geen wetten en rege len maken dan naar menschelijk goed vinden. Nu wil men het huwelijk in de wet verbindend maken, doch zoo, dat men scheiden kan als men wil. Die scheiding moet men vooral niet te moeilijk ma ken. Mr. van Houten, consequent als hij is, vindt dat allemaal gekheid. Hy redeneert aldusAls ik vandaag kan trouwen voor de wet,-doch straks door die zelfde wet mijn huwelijk weer kan laten ontbin den, laat ons dan de wet maar heelemaal op zij zetten en van het- huwelijk een voudig maken een aceoord tusschen vrouw en man. Tegen die consequentie is niet veel te zeggen. Maar hoe blijkt ook hier de waar heid der HSchrift, die ons toeroeptZe hebben des Heeren woord verworpen, wat wysheid zouden ze dan hebben Of is het niet louter dwaasheid, wat mr. van Houten verkondigt Let b.v. eens op die woorden, welke we cursiveeren. Want ..stelt ge u wel voor van dat over leg tusschen ouders, die het met mekaar niet konden vinden en daarom niet meer samenwonen En diezelfde gescheiden ouders zullen hun beste krachten aanwenden „om den band van genegenheid (liefde durft hij blijkbaar niet schryveri, Red.) tusschen ouders en kind zoo liefderijk mogelyk te doen zyn. N. B. tusschen ieder der ouders. Belachelijk zouden we zeggen, indien het niet zoo treurig en goddeloos ware. Verder behandelt mr. van Houten nog de financieele gevolgen van zoo'n vrij huwelyk. Maar we gelooyen, dat onze lezers van die dwaasheid al genoeg hebben. Toén Merle de kamer uit was, vroeg hij aan den dokter of het mogelyk zou zyn om haar in een gesloten rytuig te vervoeren, maar het antwoord was„on- mogelyk!" en zeer verdrietig ging hij weer naar de A vises om te waken het was de laatste wake. Nu er voedsel in overvloed was én al zyne kinderen genoeg kregen, had Avis zijn laatste betë genuttigd. Hij sprak nog slechts zeer weinig, en viel vaak in slaap; toen Mary en Jtose kwamen was. hij bewusteloos en ér werd besloten dal men eene bood schap zenden zou, dat zy niet konden terug komen dien avond. Zij sliepen te zamen in de huiskamer en Jem, Merle, en juffrouw Avis. waakten bij den zieke. Tegen den morgen bewoog hy zich een glimlach gleed over zijn gelaat toen hij zeide: „Hei, Tom, kyk eens naar de bruine Zij trekt te hard, Hei, Toml" Hij opende zijn oogen en keek ver wonderd rond. Hij zag Merle naar de deur gaan. „Maak de kleintjes niet wakker zei hij, maar was ^aangenaam verrast toen hij Rose, Mary en Fed binnen zag komen. Beurt om beurt bogen zy zich over hem heen. Een vreemd- ver licht kwam op zijn uitgeteerd gelaatde stervende oogen werden groot van verrukking. „De betere dingen", fluisterde hy, zijne hand viel neer, het licht verdween uitzyue oogen en die rondom hem stonden wisten dat hij de „betere dingen" gekregen, had. De heer van Houten wil ons terug voeren naar het heidendom. Want zoo zegt hij „Het oude Romeinsche recht was in dit opzicht zoo juist". „Het huwelijk was onder zijn werking een vrij samen leven, zonder wettelijk geregelde plich ten tusschen man en vrouw". De huwelijksband moet eigenlijk geen band zijn, of anders gezegd hy moet zöö los wezen, dat men er zich „naar verkie zing" aan kan onttrekken Wij behoeven over deze ontzettende theorieën niet veel te zeggen. Een ieder voelt wel, waarop dit prijs geven van den huwelijksband moet uit- loopen, en tot welke algeheele ontwrich ting van de Maatschappij het door mr. van Houten aangeprezen „vrije huwelijk" zei leiden. Het moderne heidendom zou aldus een zijner grootste triomfen vieren met al de rampzalige gevolgen daaraan ver bonden. Had het Arnhemsch Dagblad geen re den om uit te roepen Wat dunkt u, is er een antithese Werken er ook „paganistische facto ren Dreigt ook het gevaar der on- dermyning van de Christelyke grond slagen onzer samenleving 19 April 1910. Wat de opbrengst der rijksmiddelen aangaat heeft Maart 1910 zijn naamge noot van 1909, dié toch reeds 8 ton meer te innen gaf dan zijn voorganger van 1908, met een meerdere opbrengst van nog eens weer 8 ton geslagen. Daardoor komt hij in opbrengst 6 ton boven Maart 1907. Toch is deze uitkomst niet zoo mooi als men rekening houdt met de accyns- verhooging en opbrengst van opcenten, welke in de vorige genoemde jaren zich nog niet deden gelden. (Alleen het ver hoogde effectenzegel en de verbeterde registratie belasting golden in Maart 1909 reeds). De drankaccijns viel dan ook ditmaal bitter tegen. Waar een twaalfde der ra ming ruim 26 ton bedroeg, kwam maar amper 2 miljoen in; dus een tegenslag van ruim een half miljoen. Er werd slechts f88000 meer ontvangen dan in Maart van verleden jaar. Natuuriyk is dit HOOFDSTUK XXX. Merle zelf vertelde de kinderen den volgenden ochtend het treurige nieuws dat hun vader niet meer was, Daarna bracht hij Jem weg en ging toen alles in orde brengeh voor de begrafenis en aan Frances het gebeurde vertellen. Fran ces had tyd gehad om zich voor te be reiden en toen hij het haar zeide, zag hy dat zy haar vader „gegeven" had. Hy stond naast haar en zij keek hem in de oogen, die zoo vol waren van de liefde die geeft zonder iets terug te willen ont vangen, en zy wenschte wel dat zij maar in dit bed mocht sterven en nooit meer behoefde te werken en te sloven. Hij bleef tot 11 uur en ging toen ein delijk iets voor zich zelf doenhy ging eene visite maken bij mevrouw Keith. Hij had haar niet gezien sinds hy naar Parijs ging en zy nog juffrouw Haughton was. By zijn vorig bezoek aan Londen was zij uit de stad geweest. Hij wachtte onge duldig in haar. mooie salon,terwyl de meid zijn kaartje naar hoven bracht. Mevrouw Keith was juist bezig om zich te kleeden, maar toen zij het kaartje ge lezen had, bond zij haar hoed vast en liep naai' beneden, in gedachte den jongen van de avondschool voor zich ziende, kwam de saipn binqen en deinsde terug„O, Jona than Wat zijt gij oud geworden 1" Merle laqhte, ondanks zich zelf. „Hoe komt het ging zij op haar ouden levendigen toon voort. „Zijt gij ziek? Hebt gij verdriet of moeilijkheden, Jona verblijdend, want 't wijst op een gebruiks- vermindering van circa 20 pCt., maar voor de schatkist is 't een niet onbelang rijke tegenvaller. Nog meer zulke, en het land kan er niet anders dan wél by varen. Meer brachten onder anderen op Pos terijen f 143000Suikeraccijns f 125000 Drankaccijns f88000; Successierechten f 75000Geslacht accijns f 75000Grond belasting f57000; Bedrijfsbelasting f 56000Loodsgelden f 21000 Telegi afie 20000; Wijn f 11000; Bier f5000 en Goud en Zilver f3000. Minder brachten op o.a. Invoerrechten f 78000 Domeinen f89000Registratie f26000; Personeel f23000; Vermogens belasting f4000. De opbrengst over de eerste drie maan den in 1910 is 2 miljoen en 110 duizend gulden hooger dan over de eerste drie maanden van 't vorige jaar. Het schijnt op sommige openbare scho len met de neutraliteit wat de schoolboek jes betreft niet zuiver te staan, De „School met den Bijbel" gaf er dezer dagen enkele staaltjes van. Namen noemt zij nietderhalve behoeft geen enkele school zich dè klacht aan te trekken, tenzij dan die welke bedoelde schoolboekjes in gebruik heeft. Het oog viel namelijk op 'n „Leerboekje van de Vaderl. Gesch.", bij Wolters te Groningen verschenen. Daarin wordt o. m. gezegd „Jezus Christus, die geboren werd in Bethlehem in Palestina, was de stichter van een nieuwen godsdienst, die vooral in Europa ,veel aanhangers heeft ver kregen". Neutraal is dat niet. Het is puur modern. De vrijzinnigen zien in onzen Heiland op zyn hoogst een braven filosoof die voor zijn denkbeelden den marteldood stierf. De mededeeling zooals zy daar staat past derhalve niet in een leesboek van de neu trale school. In dat zelfde geschiedboekje wordt Cal- vijn geteekend als de „tyran van Genève". En het wordt Maurits tot „eeuwige schan de" aangerekend, dat hy niet eigener be weging aan Oldenbarnevelt gratie ver leende. Ook dit is niet neutraal, het is naar onze beschouwingzuivergeschiedvervalsching. ■aaaa—a——HBaaB^B—gMaa—aeg—gga Iets is niet in orde „Het laatste is waar," zei hij. „Maal laat ik eerst eens van u hooren." „O, wij zijn allen best. Je moet mijn kinderen zien. Maar wat is het Het spijt mij zoo, dat ik uit moet. Maar iemand komt mij hier afhalen." Merle gaf haar een kort verhaal van de zorgen der Avises en vertelde haar dadelij k hoe noodlg het was, dat de meisjes betere betrekkingen kregen. Toen kwam het rijtuig en zij vroeg hem waar hij logeerde, en toen zij merkte dat het niet bij vrienden was, vroeg zij hem bij haar te komen. Merle bedankte. Ik ga in zulke arme buurten," zei hij. »Wij ook altijd. Dat doet er niets toe. Dus dan komt u?« zei zy met al hare oude gedecideerdheid. Zij schreef hem nog een adres op aan eene dame, die de meisjes kon voorthelpen en verzocht hem te zor gen, dat hij om half zeven bij hen was op etenstyd. Toen hij bij mevrouw Keith aanlandde met zijn zeer bescheiden bagage, bracht de meid hem in eene logeerkamer, grooter dan de twee kamers der familie Avis. De groote ruimte deed hem pijn-dooi het con trast, maar de natuur stond op zijn rechten on hij viel door uitputting in slaap tot aan den eten. //Is juffrouw Vaughan in de stad?" vroeg hij onder het middagmaal. „Neen, zy is juist naar Eastbourne om hare oude nicht weg te brengen," zei me vrouw Keith, maar zy komt zoo ganw als Het tegendeel van neutraal. Wat is neutraliteit toch een moeilijk ding. Men zit er altijd mee in den knel Beschermende rechten en draagkracht. In verschillende bladen van Links is betoogd en met statistische gegevens aangetoond, dat een verhooging van in voerrechten op de noodzakelijkste levens behoeften het meest zou drukken op de economisch zwaksten, wijl deze in ver houding tot hun loon het meest van die levensmiddelen gebruiken. Het is echter onbekend of de regeering aan verhooging van invoerrechten denkt, en zoo ja, in welke richting zij die ver hooging zal willen door voeren. Toch zegt op zich zelf het ingebrachte bezwaar niet genoeg om ons dadelijk reeds daarvan bij de tegenstanders van zoodanige verhooging te scharen. Immers verhoogde levensbehoeften is niet zoo erg wanneer de loonen naar evenredigheid stijgende zijn. Onderstaande statistiek uit De Post heeft te dezen opzichte wel wat te zeggen Als jaarlijksche inlagen in de Pruisi sche Spaarbanken gaf het blad: Verminde ring gedu rende zes jaar van Vrijhandel 103.640.000 Mark Die 6 jaren van vrijhandel waren dus voor de inleggers hoofdzakelijk werk lieden magere jaren. In 1879 begint de periode der bescher mende rechten. En wat zien we nu Het volgende r,. er. „AA i Vermeerde- 91.540.000 mark 116.090.000 1873 163.69 V 00 mark 1874 150.610.000 185 121.210.000 1876 101.060.000 n 1867 72.300.000 n 1878 60.050.000 n 1879 1880 1881 1882 1883 1884 115.170.000 193.700.000 149.240.000 150.100.000 ring gedu rende zes jaai van Bescherming 58.860.0'JO Mark Deze cijfers wijzen duidelijk aan, dat de invoering van beschermende rechten de Duitsche werklieden welvarender maakte en hun steeds grooter wordende armoede veranderde in een steeds groei- enden voorspoed. Al hebben dus in Duitschland de be- zij kan weer terug, en ik heb haar ge vraagd dan bij mij te komen het is zoo veel dichter bij haar werk dan haar eigen thuis." Dat was zeer verleidelijk. Den volgenden dag was de begrafenis een treurige gang, zonder een vriend of familielid, en 's avonds was Merle uïtge- noodigd bij mijnheer Walden, den dominó van „Arkleystreet1, vriend van de Keiths. En toen de beroemde spreker na de thee met Merle in zijn studeerkamer zat, was hij geroerd te bemerken, dat er zulk een jong en hartstochtelijk hart achter de rustige manieren van dezen afgewerkten en er reeds oud uitzienden man verscho len was. „Beste Merle, gij moet die dingen op zijn beloop laten", zei hij., „Niemand kan hier léven zonder dat te doen. Het eenige wat wij doen kunnen is zeggen „geduld over wint alles". „Ik kan wachten op Gods tijd maar die dtr menschen neen... Dood en wanhoop wachten niet. Kijk eens naar't gebrek aan voedsel in de stad en denk eens aan de mijlen land die braak liggen. Neen, ik kan geen uur wachten, maar ik moet het wel, maar u, mijnheer Walden, u kunt spreken Wilt u 't niet zeggen „Zij weten het reeds, ten minste :1.11e denkende mannen, en ik ben oud „U bent nog niet oud riep Merle uit. „Acht en veertig. En dit leven maakt iemand oud," zei Walden. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1910 | | pagina 1