OOR ZEELANS.
No. 159,
1910.
Do derdag 7 April
24e Jaargang
HISTORISGH
VERfeWJNT ZESMAAL PER WEEK
School eis sluis.
Mr. P Dieleman.
UIT DB PEES.
Wed.
j. DE J&NGE-VERWEST. te Goes
F„ P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Pri;S per drie maanden franco p. p.1,25.
Enkele nummers „0,02®,
UITGAVE DER FIRMA
L.N VAN
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 "ent.
(Ingezonden.)
Wij zijn zoo gewoon geworden aan
de velerlei voorrechten, die ons leven
ons doen genieten, dat wij ze ternauwer
nood meer opmerken. Het is daarom van
groot belang, dat we ons er toe dringen
wat meer te leeren waardeeren, wat wij
als zoovele gunstbewijzen ontvangen.
Alles wordt ons geschonken. Alle gedachte
van recht of aanspraak wordt direct bui
tengesloten. Het verzwaart ons leven, dat
we veel te genieten krijgen. Maar het zal
een aangename ervaring te meer voor ons
zijn, als we alles leeren beschouwen als
gunstbewys. Een kind mag "t gewis wel
nooit vergeten, dat 't rijk bevoorrecht
werd, als t een ouderenpaar ontving,
waarop 't met - kinderlijken trots mag
neerzien of waaraan 't met hartelijke
vreugde mag denken. Kinderen moeten
op prijs leeren stellen, wat ze in hun
ouders ontvingen Er is zeer zeker een
leeftijd, waarop alle waardeering of alle
gevoel van dankbaarheid zich niet kan
uitspreken. Maar er komt een tijd, waarop
't kind kan weten, wat zyn ouders voor
hem waren of nog voor hem zijn.
In onzen tijd, die zich zeker kenmerkt
door veel onverschilligheid, waarmede
ongetwijfeld gepaard gaat koelheid des
harten, wordt 't maar al te zeer duidelijk,
dat er een geest onder 't jongere geslacht
heerscht, die er zich op beroemt wijzer te
zijn dan vader of moeder. Men wil alles
beter weten. Het heet dan, dat men zich
zelfstandig waant. Men schuift zooveel op
rekening van de zoogenaamde onaf han-
kelijkheld, waarop men prat gaat.
Als men soms in de gelegenheid was
wat meer te leeren dan zijn ouders, dan
deinst men er niet voor terug zich boven
hen te verheffen. Met een zekere gering
schatting durft men dan over zijn eenvou
dige ouders spreken. Het is o zoo wreed,
zoo ondankbaar, zulke gevoelens te dur
ven hebben. Het is ontzettend zich er door
te laten beheerschen. Men schaamt zich
dan voor zijn opvoeding. Zulk een „ver
licht zijn" moge toejuiching vinden by de
aanhangers der hedendaagsche ontken
ningstheorieën, onder christenen wekt
zoo iets eer droefheid dan instemming.
Men kan er nooit aan meedoen, want
dan spreekt de band des bloeds niet meer.
En onder ons moet die juist zoo heel
sterk spreken, want waar 't gebed ge-
49
FEUILLETON.
HOOFDSTUK XXV.
Frances was boven om de kleintjes naar
bed te brengenjuffrouw Avis en Rose
waren aan het verstellen. Fed en Mary
leerden hunne lessen en Avis zat stil in
het vuur te kijken toen een luid geklop
aan de voordeur hen allen deed opschrik
ken. Fed ging er heen en kwam terug
zeggen„'t is mijnheer Ralt, voor u,
vader." Avis vond het vervelend, want hij
dacht dat Ralt terug kwam om hem de
driehonderd gulden op te dringen.
„Vraag jij hem om hier te komen, Emi
ly," zeide hij. Juffrouw Avis ging en kwam
spoedig daarop terug met den heer Ralt.
Deze had er in het minst niet over gedacht
hoe hij zijne woorden in zou kleeden en
toen hij voor Avis stond, wist hij niet hoe
te beginnen.
„Broeder Avis", zei hij ten laatste, „ik
zeide vanmiddag dingen, die ik niet had
behooren te zeggen. Ik had geen plan u te
kwetsen. Het spijt mij
„O, mijnheer Ralt", zei Avis, „wel het is
al héél aardig van u om heelemaal terug
te komen om dat te zeggen," eD hij schud
de hem hartelijk de hand.
Het kon mijnheer Ralt niets schelen dat
hij zich voor getuigen moest vernederen.
Niemand gaf minder om de meening van
ëerbiedigd wordt, leeft en heerscht de
liefde. Te verachten, wat ons dierbaar
moet zijn, is een liefdeloos gedoe. Zich
te durven schamen voor wat ons een
kostbare schat was, is onmenschelijk.
Met alle macht moet men daartegen zijn
stem verheffen, want zoodoende wordt
aau 't gezin zijn liefelijkheid ontrukt.
Elke gemeenschap, die op zijn bodem
wortelt, wordt wreed losgerukt. Allen
gaan dan los naast elkaar staan. Er
is geen eenheid meer, er werkt geen
waardeering meer.
We protesteeren met al de liefde, die
een kinderhart kent, tegen zulk een
goddeloosheid, die maar al te zeer de
aanleiding wordt tot zoo velerlei zonde,
die met den slechtsten naam genoemd,
toch niet juist bepaald kan worden. Als
een vader een vreemde voor ons wordt
of ee>=- moeder geen herinnering meer
waardig gekeurd wordt, waar is dan
een grens te trekken voor de boosheid
des harten Wat zal men dan niet
durven bestaan Dan behoeft men niet
op te sehrikken voor de ontdekking, dat
een kind het leven van haar, die 't droeg,
niet spaart Dan zal de hand van den
jongen zich verheffen tegen hem, die
hem eenmaal verzorgde.
Onder christenen is 't een liefelijke
band, die ouders en kinderen verbindt.
Het kind mag nooit vergeten, wie of
wat zij waren, die als zijn ouders hem
waren gegeven. Wie zal toch duidelijk
kunnen uitspreken, zoodat 't een ge
noegzame waardeering bezat, wat vader
en moeder voor hem deden. Hoevele
drukkende zorgen bracht 't leven huns
kinds niet over hen. Met welk een
trouwe liefde werd 't steeds omringd!
Welk kind zal grondig kunnen beseffen,
wat al de hartelijkheid beteeken de, waar
mede 't gedragen werd. Neen, 't is onmo
gelijk te zeggen, wat al de liefde van een
ouder voor een kind is geweest. Het wordt
nooit goed genoeg gezegd. Er is o zooveel
te denken De gedachten, die de herinne
ring wekt, zijn gewis zeer heerlyk. Er is
een wereld van goedheid in gelegen, als
men spreekt over zijn ouders, die 't goede
met hun kind voor hadden. Hoe is 't mo
gelijk om alles te kunnen vergeten Het
leven van een kind is door de ouders ge
vormd. Zij hebben 't kind grootgebracht.
Ze hebben zich soms vele opofferingen ge
troost om 't kind te maken tot wat 't is.
Wie zal zeggen, wat een ouder zich soms
zijn medemenschen dan hij, maar het was
voor hem, en dat was vreemd genoeg, van
het grootste gewicht, dat hy God zou be
hagen. Eiken avond bekende hij zijne
zonden, en hy deed dat zeer geregeld
maar dat hij waarlijk gezondigd had, was
een geheel nieuwe en vreeselyke gedachte
en hij rustte niet voordat hy tenminste
iets had hersteld.
De deur werd opengedaan en de niets
vermoedende Frances kwam binnen. Zij
was goed en wel de kamer in voordat zij
Ralt zag, en keerde zich toen dadelijk om
om heen te gaan. Haar moeder hield haar
vast en mijnheer Ralt ging naar haar toe
en stak zijne hand uit, zeggend„Goeden
avond Frances
Iets iD zijn toon en blik, en het feit, dat
hij er was, zeide het verschrikte meisje,
dat er iets gebeurd moest zijn. Half aarze
lend stak zij hare hand uit, haar oogen op
hem vestigend met treurig, vragend ver
wijtenden blik, dien hij nooit vergat. Tot
hare verwondering hield hij haar hand
vast. „Lieve kind", begon hij en kwam
niet verder.
„O, zegt u er nu niets meer van. Francie
heeft spijt van haar drift," zei Avis.
Francie had heelemaal geen spijt, maar zij
hield zich stil.
Mijnheer Ralt nam afscheid en Fred en
Mary waren verbazend nieuwsgierig, maar
hoorden nooit wat het alles beteekende.
Mijnheer Ralt was nog niet klaar- Het
kwam zoo uit, dat in zijn huisgezin dien
avond Efeze 4 werd voorgelezen. Bij het
moet ontzeggen terwille van een kind
En dan niet murmureerend, niet onte /re
den, maar met hartelijke blijdschap deden
zij zulks. Hoe kan 't dan gebepren. dat
een kind doet, alsof er niets gebeurd is
Of 't alles aan zichzelf te danken heeft
Of 'talles alleen deed Neen, is de werk
zame hand wellicht verstijfd, of hangt ze
slap neer, tot rusten gedwongen door
ouderdom of zwakte, een kind zal tzich
een eere rekenen hen te mogen verzorgen,
die zooveel, ja alles vooi hen waren. Een
dubbele krachtsinspanning is niet teveel,
als iets gedaan mag worden om lijden te
verzachten of gedwongen rust te verkwik
ken. Het kind kan t niet nalaten te leven
in de herinnering, die tot dankbaarheid
noopt. Klopt 't trouwe hart niet meer,
't hart des kinds klopt des te sterker. Het
moet denken aan alles, wat 't dierbare
leven deed. Het verheugt zich met teeder-
heid der ziel. Het blijit zeggen, dat 't zon
der zulk een hulpe 't nooit zoover had
kunnen brengen. Neen, ouders zijn nooit
genoeg te waardeeren. Ze zyn of ze waren
trouwe wachters, onvermoeide helpers.
O. L.
6 April 1910.
De burgemeestersbenoeming te Zierik-
zee, die weldra in de Staatscourant komt,
zal voor ons geen teleurstelling zijn.
Naar onze theorie, dat in gemeenten
van overwegend Links een liberaal bur
gemeester wordt- zou dit trouwens ook
niet kunnen.
De heer mr. D. v. Vliet behoort tot de
beste en braafste liberalen gaarne gaan
wij dan ook met onze vrienden daar
accoord om deze sollicitatie bij den mi
nister te steunen, gelijk ze trouwens
twee jaar te voren ook 't request ten
gunste dér benoeming van nu wijlen
mr. Moolenburgh hadden geteekend,
Er schijnt eerst nog sprake geweest
te zijn dat ook de tweede wethouder
jhr. Schuurbeque Boeije zou solliciteeren;
doch naar wij vernemen hebben onze
vrienden te Zierikzee en terecht
verklaard een eventueele sollicitatie van
dezen heer niet te kunnen steunen.
Ongaarne zou men daar den dichter,
naar men veronderstelt, van het bekende
smerige Patijnlied, aan het hoofd der
gemeente zien.
Het zou wel mooi zijn wanneer bij uit-
laatste vers hield hij op voordat hij 't boek
sloot. De stilte werd drukkend. Iedei-een
verwachtte een geweldig standje, iets
heel bijzonder ergs en verwonderde zich
in stilte op wiens hoofd het neer zou
komen.
„Het is mij bewust geworden", zei mij n-
Ralt eindelijk, „dat ik niet rekening ge-
hoduen heb met de gevoelens van de ver
schillende leden mijner familie, zooals ik
had moeten doen Ik weet zeker, dat ik
nooit de bedoeling had om onaangenaam
te zijn. Ik hoop
Een pauze ontstond, gedurende welke
hij zeker de minst verlegene van allen
was, want hij hield alleen op omdat zijn
hart te vol was om zich in woorden te
kunnen uiten. Eindelijk zei hij plechtig
„God zij mij, zondaar, genadigen kniel
de, Gilbert 'n teeken gevend om te bidden.
De arme Gilbert had het nooit mogen doen
en wist niet beter te doen dan het „Onze
Vader te bidden". Een der meiden, die
een methodiste was, zei„Amen" en dat
was het antwoord van de familie op de
bekentenis van den heer des huizes. Zy
gingen daarna naar bed op hunne gewone
onverschillige wijze, maar voelden allen,
dat er een nieuw tijdperk begonnen was.
Den volgenden avond kwam Avis zelf
bij den dominé zeggend„Dominé, het
is noodig dat u weet dat mijnheer Ralt
gisterenavond zelf by ons is geweest om
te zeggen dat hij spyt had
„Neen, waarlijk?" zei Merle, trachtend
niets te laten blijken,
vallen van een Statenlid of Kamerlid,
wegens overlijden of noodzakelijk vertrek
de candidatuur van zijn opvolger van
gelijke geestesrichting, door de tegen
partij onaangevochten bleef.
In Goes heeft dit ten vorigenjare niet
mogen zijn.
In Hulst gaat men ook eenzelfd» ge-
beurtelij kheid tegemoet.
Wij kunnen er niets van zeggen.
Wij zeiven hebben ons aan deze
„mooie" theorie niet of zelden gehouden.
Laten onze vrienden in Zierikzee trach
ten 't daarheen te leiden, dat de geest
verwant van wijlen mr. Moolenburgh bij
candidaatstelling gekozen wordt.
In Hulst gaan w(j den stryd met een
eigen candidaat tegemoet. Wij worden
gesteund door de Centrale Roomsche
Kiesvereeniging in dat district, welke
daar grooten invloed heeft.
Onze candidaat is
De Goesche Courant bevat weer een
ander artikel, nu van een „partijganger"
in wiens woord wij de stem van zekeren
bekwamen oud-journalist meenen te her
kennen.
Deze maakte er zijn vriend „vryzinnig-
democraat" een verwijt van dat hy een
geheime circulaire op de publieke markt
bracht, en daardoor verklapte dat bij het
bestuur der centrale vryzinnigö kiesver
eeniging te Goes het denkbeeld rees om
te trachten ditmaal alleen de twee aftre
dende vrijzinnigen in dat district voor de
a.s. Statenverkiezing te candideeren.
Een denkbeeld dat door de partygangers
wel niet zal worden gesteund, en,voorzoo
ver ons bekend, door de leiders der Recht-
sche partijen in dat district volstrekt niet
zou worden overgenomen.
Toch is het schrijven van dezen party-
ganger ons in zoover sympathiek dat hij
niet verlangt dat by de a.s. stemming de
strijdkreet „voor of tegen Oranje" zal
worden aangeheven.
In den twist tusschen deze beide libe
ralen mengen wy ons overigens niet, ge
dachtig aan des wijzen woord uitSpreuken
2617.
Overigens meene niemand dat het kal
meerend woord van den vrijzinnig demo-
cratischen partijganger aan de heftigheid
van den te verwachten stryd hunnerzijds
iets zal afdoen.
„Ja mijnheer heusch En Francie heeft
het bewerkt!"
„Francie
„Ja mijnheer, zij zei het hem recht in
't gezicht. Het speet my toen, maar het
is nu goed afgeloopen, en vanmiddag
was de admiraal bjj mij en die kwam
mjj prijzen en vragen, alsof teen gunst
was, of ik geld van hem zou willen
leenen om weer opnieuw te beginnen
„Ik hoop dat ge het deedt!"
„Neen mynheer Merle," zei Avis ern
stig. „Er is hier geen land in den om
trek waarvan ik het eerste jaar iets zou
kunnen trekken. Maar ik zou wel een
klein stukje willen hebben en het met
Axford alleen bewerken."
Maar die laatste illusie van Avis zou
niet verwezenlijkt worden. Zulk een
klein stuk kon hij nergens krijgen niet
eens toen hy mijnheer Sackviile, den
agent, om één veld van Broomhill vroeg.
Toen hij van zijn tocht naar mynheer
Sackviile terugkeerde, ging hij als altijd
even het kerkhof in. Daar waren de gra
ven van zijne ouders, daar was het graf
van Tom. Avis ging er naast zitten en
begroef zijn gelaat in de handen.
„O Tom, mijn jongen, mijn jongen
mompelde hy. Hij kon niet over de ge
dachte heenkomen, dat hy Tom te hard
had laten werken en dat zij nu toch
Broomhill verloren. Hij had zich zoolang
goed gehouden het werd hem nu te
veelhy snikte als een kind.
De vogeltjes in de boomen rond hem
Immers van de bijzondere school schijnt
hij al even fanatiek tegenstander te zijn
als zijn geestverwant. Hy toch scheldt
onze scholen „secte-scholen op religieus-
dogmatischen grondslag" en ziet in de
gewijzigde wet op het Lager Onderwys
niet de wet die ten deele of desnoods voor
'n groot deel de rechtsgelykheid tusschen
openbaar en bijzonder onderwys bracht,
maar de „de gouden eieren leggende kip"
die voor de bijzondere school niet kan wor
den „buiten werking gesteld".
Waaruit men veilig concludeeren mag
dat, zoo deze schry ver de meening zyner
party iD het Goesche district vertolkt, de
openbare school toch nog, zij het ook
indirect, de inzet van den stry'd zal zijn.
Ons is het natuuriyk wèl.
Wij Jzyn bereid om aan te toonen op
welke school de openbare of de byzon-
dere van ouds de benaming secte-school
van toepassing was.
In tusschen is ook deze tweede uitspraak,
zij het ook in den vorm eener verbeterde
uitgaaf, voor de Rechtsche partijen een
aansporing te meer om te zorgen dat naar
de Staten onzer provincie slechts die
mannen worden afgevaardigd, welke in
ons gedeputeerd college en in de Eerste
Kamer in meerderheid zulke mannen
kiezen, die straks niet zullen trachten „de
kip met de gouden eieren" „buiten wer
king" te stellen.
Een gewaarschuwd man geldt voor twee.
Mr. Van Houten'i ideeën.
De heer Van Houten heeft in zyn jong-
sten staatkundigen brief het pleit gevoerd
voor het „vrye huweiyk". Wat hij daar
onder verstaat, zet hy aldus uiteen
Het Katholiek-Calvinistisch bondge
nootschap beheerscht ons land en juist
op het gebied van het seksueele leven
schy nt het zy n overwicht te willen doen
gelden. Van onze voor onbepaalden tyd
bovendryvende politieke partyen is
geen redeiyk huwelyksrecht te wach
ten. Dit vooruitzicht leidt de gedachten
in andere richting, n.l. tot de vraag, of
de familiën, in welke de vrouw wordt
opgevoed op een wyze, dat zij niet te
goeder trouw de verklaring kan afleg
gen, getrouwelykalle plichten te zul
len vervullen, die aan den huwelyken
staat verbonden zyn" met name niet
zongen en kwinkeleerden, de groote
storm van verdriet ging over hem heen
en kalm kwam hy er uit tevoorschyn.
Toen hy langs Merle reed, vertelde hij
hem even van mynheer Sackviile. Merle
had dit al tyd gevreesd.
„Wat zult gy nu beginnen?"
„Dat weet ik niet. Ik denk dat wij
zullen moeten doen wat Jem ons aan
raadde en naar Londen gaan."
„Alles eerder dan dat", riep Merle uit.
„Er biyft niets anders over", zei Avis
droevig. Hy schreef dus aan zyn zoon
en het antwoord kwam dat een tuinman,
dien Jem kende, nog een man noodig
had gedurende de zomermaanden, en
Avis wilde nemen als deze dat wilde.
Jem verdiende f360 per jaar. Hy zou
iets trachten te vinden voor Fed en de
meisjes, en de ouders zouden voor hen
allen een tehuis maken.
Het scheen het eenig mogeiyke en
het werd dus maar gedaan.
De verkooping was over. Alles was
weg, behalve een enorme bank, te groot
voor iemand om te koopen, en Avis en
zyn vrouw zaten er op, wachtend op
het rytuigje van het Witte Hert, dat
hen bij oude vrienden brengen zou, totdat
alles zou zyn betaald en geregeld. Het
vuur was uit, het was er ongezellig en
akelig, en toch waren zy dankbaar voor
elk oogenblik dat zy nog op Broomhill
waren het was zoo hard om opnieuw
te moeten beginnen.
(Wordt vervolgd.)
