NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 136.
1910.
Donderdag 10 Maart
24e Jaargang
epaard
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
JONATHAN MERLE.
t
echt
ers
ts,
echt.
burg
Moot,
00 bos-
op
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
S. J. DE J0N6E-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
FEUILLETON.
Binnenland.
Nisse. Donderdagavond hield de Wol
eerwaarde heer Ds. Stegenga van Wol-
fertsdyk voor de afdeeling der vereeni
ging tot christelijke verzorging van krank
zinnigen in Zeeland alhier eene rede
die met onverdeelde aandacht werd aan
gehoord. Naar aanleiding van Hebreen
13 vers 3 heeft hij op zeer bevattelijke
wijze onze roeping omtrent de verzor
ging van krankzinnigen op christelijke
wijze, aangetoond en voorts gewezen op
het heerlijke dat er in is om te mogen
medearbeiden aan dit werk, en ten slotte
de hoorders opgewekt om gewillig te
geven. De voorzitter der afdeeling was
dan ook aller tolk toen hij den spreker
den dank der vereeniging bracht voor
zijn uitstekend geschikt woord van op
wekking.
es J. DE
e weg 67,
nden oud,
POPPE,
oud 10
RSE, te
op, bjj
GE,
1 b u r g.
uen, en
"OUTSE,
landauer,
abel, een
of 12 per
en. Door
op.
Stalhou-
het tele-
0*1011
v A't. te
Mid-
et loop
Veere.
nd
dekerke.
ke.
ISSE—
lf Maart
RQO te
SS ER,
acobstr.,
p- A.
nde en
AGEN,
MENT,
evraagd
n Hoef-
Smid,
h
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1,25.
Enkele nummers 0,02®.
UITGAVE DER FIRMA
ÜN VAN
van 1—5 regels 40 cent, Iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 ''ent
SSSfi!S5t2S2Q
t .r=u.v eau
9 Maart 1910.
Uit 't bericht in ons voiig no. omtrent
de demonstreering van de vierwielige
brancard van ,'t Groene Kruis is den
lezer opnieuw duidelijk gebleken, van
hoe onberekenbaar nut deze vereeniging
is. Hare brancards, ligtenten, ijskasten,
couveuse, enz. stelt zij gratis beschik
baar voor leden van aangesloten afdee-
lingenen tegen een vergoeding ook
voor niet-leden der afdeelingen, en voor
leden van niet-aangesloten afdeelingen.
Die ijskasten te Kruiningen en Hein-
kenszand voorzien in een groote be
hoefte van onze krankenook de con-
veuse voor zwakke zuigelingen velerlei
verricht de vereeniging en stelt zij zich
voor verder, in stéeds meerdere mate, te
verrichten in 't belang van den ontsmet-
tingsdienst.
Een en ander moge een aansporing zijn
om door toetreding als lid tot een der aan
gesloten afdeelingen, of door toebrenging
van nog niet aangesloten afdeelingen tot
de vereeniging Zuid-Beveland van 't
Groene Kruis deze uitnemende vereeni
ging te steunen.
Wij wekken daartoe op.
Wij stellen, zoolang de voorraad strekt,
voor belanghebbenden verkrijgbaar, een
of meer exemplaren van „De Amerikaan-
sche Kruisbessenmeeldauw" door dr. J.
Ritzema Bos.
Mogen de gezamenlijke maatregelen
tegen deze ziekte gezegend worden laat
een iegelijk zich ook hierin in den weg
stellen om, kon 'tzijn, deze ziekte te be
strijden, voorzoover dit den menschen
mogelijk is.
Ook hier geldtis er een kwaad in de
stad (op het veld) dat de Heere niet doet.
Doch de middelen ter ontkoming aan dat
kwaad mogen steeds, in diepe afhanke
lijkheid, worden ter hand genomen. Dit
na te laten zou God verzoeken zijn. Men
sla derhalve de handen ineen.
De Bond van Nederlandsche Onderwij
zers is niet sociaal-democratisch, heeft
men ons altijd voorgehouden. Toch heeft
men het van sociaal-democratische zijde
luide toegejuicht dat diezelfde Bond bij
monde van zijn door allen ter vergadering
toegejuichten voorzitter echt sociaal
democratisch deed. En wee die afdeeling
39
st, Goes.
Hij ging dien middag naar eeneoude
weduwe, die hij diep ellendig gevonden
had. Hij had de woorden des Levens
gebracht en in hare groote dankbaar
heid gaf zij elke week een stuiver van
haar klein inkomen aan de kerk: het
gaf haar een gevoel alsof zij persoonlijk
meehielp aan het liefdewerk van Merle.
Zij kwam hem dien dag met groote
vreugde tegemoet. Iemand had haar een
gulden gegeven. „Ik gaf 60 ct. aan
Betsy (hare dochter)zft heeft heel wat
mondjes te vullen, en 20 ct. heb ik ge
houden om zaad te koopen, dan is er
nog 10 ct. voor het onthouderswerk
en 10 ct. voor de lichten in de kerk
En de arme ziel zat den heelen [Winter
in het donker omdat zij te arm was
om eene kaars te koopen I Maar daar
wilde zij niets van hooren.
„Ik ben nu niet bang als het donker
is, mijnheer," zei zij. „Het is nu licht
voor mij. Ik loof den Heere, Die mij ge
red heeft en velen met mij
Merle ging op zijn terugweg langs de
nieuwe kerk, waarbij de nieuwe pastorie
van Westbrook komen zou. En hij dacht
dat het toch eigenlijk niet zulk'n dwaas
idee geweest was van den admiraal om
hier den man, die reeds bemind was,
te beroepen. Als er een ander kwam
welke het waagde Ossendorp af te vallen.
Zij ging in den hoek
In Het Volk van 25 Febr. wordt verhaald
van het optreden van den bekenden Her
mans, ex-redacteur van De Roode Duivel
te Zeist. Letterlijk staat er: (Door hem)
werd het optreden van de afdeeling Zeist
van den Bond van Nederlandsche Onder
wijzers met haar tegen Ossendorps rede
gerichte motie naar verdienste gebrand
merkt.
„Naar verdienste gebrandmerkt"omdat
men het niet met den man eens is,die met
zijn z.g. absolute neutraliteit de natie van
haar Koningin en Vorstenhuis wil ver
vreemden.
De Rijksverzekeringsbank en een harer
debiteuren.
Van een stuwadoors-firma te Rotter
dam, heeft zoo schrijft men van daar
aan de „N. Ct." wegens opgeloopen
achterstallige premies de Rijksverzeke
ringsbank op dit oogenblik niet minder
dan drie en negentig duizend gulden te
vorderen.
Bij deurwaarders - exploot heeft het
Bankbestuur thans (begin Maart) execu
toriaal beslag laten leggen onder derde
firma's op hetgeen deze aan bedoelde
stuwadoorsfirma schuldig mochten zijn,
maar dit kan op zijn hoogst enkele dui
zenden guldens beloopen, daar de firma
wel gezorgd heeft dat degenen onder
welke beslag zou kunnen worden gelegd,
weinig of niets meer aan haar te betalen
hebben.
De firma zal zich nu vermoedelijk ont
binden en weer voortwerken onder een
anderen naam. Het achterstallige premie
bedrag blijft oninvorderbaar en het spel
begint opnieuw
De betrokken personen hebben de Rijks
verzekeringsbank eenvoudig om den tuin
geleid. Drie stuwadoors-patroons waren
gezamenlijk aan achterstallige premies
plus rente over een klein halfjaar aan
de Rijksbank schuldig een bedrag van
bijna f70.000. Het Bankbestuur liet zich
toen vinden tot het maken van een schik
king met een „Maatschappijwaarvan het
volle aandeelenkapitaal door drie (andere)
personen was „genomen" en die zich bij
notarieele akte verbond als hoofdelijk
medeschuldenaresse voor al de premies
zou er voortdurend wrijving zijn. Hij
had het van zijn standpunt uit betreurd
hij" bekeek nu het andere standpunt.
Arme dominé I
Uw geheele mooie toelage kan de
twee dubbeltjes niet vergoeden, die nu
Merle's hart hadden verward harten zijn
geen sieraden, die men weggeeft, hier
heen en daarheen.
„Als ik die nieuwé was," dacht Merle,
zou ik dan niet in de verzoeking komen
om Jonathan Merle te haten
HOOFDSTUK XVIII.
Mijnheer Clarice rustte niet voordat
hij Merle zelve gesproken had.
Het gesprek eindigde, zooals te ver
wachten was, en zij waren er niet juist
nader door tot elkaar gekomen, ofschoon
zij elkanders kracht voelden. Het was
voor mijnheer Clarice ontzaglijk onaan
genaam iemand te ontmoeten, wiens
overtuiging niet wilde wijken voor de
zijne en Merle had bevonden, dat Clarice
wereldscher was dan hij verwacht had.
„Wat wil die van je vroeg juffrouw
Merle, toen hij weg was.
„Mij dominé laten worden van de'
Engelsche kerk, moeder
„Jonathan De oude vrouw keek alsof
zij een afgrond voor hare voeten zag
gapen.
„Wel, moeder, ik ben 't niet van plan I"
„Zie je wel, dat het niet goed was
om naar Merchfont naar de kerk te
gaan?" zei zij verwijtend.
die door drie eerstgenoemde heeren aan
de Bank verschuldigd waren of zouden
worden.
Die schikking betreffende geleidelijke
aflossing der schuld was van den volgen
den inhoud: De schuld vanffiSjOOO.zou
worden^af betaald met f 100 per week ge-
durende£het eerste jaar, f 250 gedurende
het tweede, f 500 gedurende het derde en
f 1000 gedurende volgende jaren. Het
eerste jaar zou dus ongeveer de rente dei-
schuld worden afgedaan, het tweede jaar
f 7000 plus de rente, het derde jaar en
het vierde jaar de rest der schuld. Aan
lankmoedigheid met dezen beruchten
werkgever heeft het dus waarlijk niet
ontbroken.
Die lankmoedigheid is natuurlijk be
tracht omdat men vreesde anders het geld
niet.te zullen krijgen intusschen... men
krijgt het nu óók niet en men kon weten
mét welke menschen men in dezen te
doen had. Duidelijker dan ooit komt dan
ook door dit voorval uit, dat de bevoegd
heid van de Bank om vooruitbetaling van
premie of althans storting van zekere
cautie te vorderen, in de wet moet wor
den opgenomen. Ziehier dus weer een
onderwerp voor een partieel wijzigings
wetje.
Het jaarverslag der Rijksbank over
1908 vermeldt, dat van 1203 werkgevers
de premie over verschillende betalings
perioden, tot een gezamenlijk bedrag van
f22,295,26'li oninbaar moest worden ver
klaard. De premieschuld van de eene, bo
ven aangeduide firma is bijna een ton
Behalve dat zulke wetsontduikingen
uit algemeen oogpunt ontoelaatbaar zijn
en het tekort der Rijksbank doen aan
zwellen, zijn zy tevens een ernstige be
nadeeling van de solvabele werkgevers
in hetzelfde bedrijf. Niet alleen toch zul
len zij schade lijden door verhooging van
premie, maar bovendien wordt hun de
mededinging met een firma, die schoon
nu tijdelijk in het nauw gedreven, er toch
telkens wel weer iets op vindt om op
nieuw te beginnen, uiterst moeilijk ge
maakt. Immers zulk een firma kan 20 a
30 pCt. goedkooper werken dan haar
concurrenten, daar zij de premie niet be
taalt en niet betalen zal zoolang het
Bankbestuur geen afdoende maatregelen
neemt of nemen kan.
VII DE PROVINCIE.
Middelburg. In de gisterenavond ge-
Jonathan legde haar nogmaals uit,
dat hij er geen plan op had, maar zij
ging weer aan haar werk, diep ongelukkig
en bezorgd over wat er nog wel meer zou
kunnen gebeuren.
De dingen gingen hun dagelijkschen
gang en het scheen Merle een droom,
dat hem ooit gevraagd was zijn werk
neer te leggen. Het eenige wat er van
over was, was een zekere koelheid in
admiraal Hargrove's manieren.
Niet lang daarna ging de admiraal met
Ermyn naar Londen tot definitieve rege
ling harer zaken. Zij logeerden bij zijn
broer en mevrouw Hargrove vertelde
hun van een dominé, die uit een dei-
koloniën terug gekomen was en die of
rust of slechts een kleine dorpsgemeente
op zich mocht nemen. Mijnheer Hargrove
nam informaties met het gevolg, dat hij
den dominé, mijnheer Silverton, aanbood
te Westbrook te komen, wat aangenomen
werd. Ermyn vertelde het aan Merle, toen
zij uit Londen terugkwam en zij hem toch
over iets anders wilde spreken.
Haar nichtje Helena wilde de kook
school te Medlar bezoeken en Ermyn
zou haar daarheen brengen en halen.
Mevrouw Hargrove uit Londen had haar
nu aan de hand gedaan dat Ermyn mis
schien door die lessen ook te volgen,
later in contact kon komen met al die
halve dametjes die nu zoo niet te berei
ken waren voor haar. Merle vond het
een prachtig plan, maar Ermyn kon niet
alles doen, les nemen in huishoudelijke
houden vergadering der Slagerspatroons-
vereeniging „Luctor et Emergo" alhier
is tot stand gekomen een onderlinge
slachtvee-verzekering, waarbij ook de
verkooper in de gelegenheid wordt ge
steld zyn vee te verzekeren, tegen even-
tueele afkeuring ontstaan door inwen
dige gebreken, tegen de volgende pre
mies j voor ossen, vaarzen en stieren
fl, voor koeien f2, voor varkens f 0,40,
voor vette kalveren f 0,25, voor schapen,
f0,25 en lammeren f0,10.
De verzekering treedt in werking 1
April a. s. Ook zal de koninklijke goed
keuring op de statuten worden gevraagd.
Tot bestuursleden zijn gekozen de hee
ren J. Botting, P. de Ruiter, H. F. Mink
en P. de Pagter. Het kapitaal is verze
kerd, tot de vereeniging traden 4 nieuwe
leden toe.
Oostkapelle. Vrijdagavond waren de
leden der Chr. Zangver. „Halleluja" te
dezer plaatse saamgekomen om met be
gunstigers en verdere geïntroduceerden
te herdenken het tweejarig bestaan der
vereeniging. Te zeven uur opende de
voorzitter, de heer S. K. Laansma, deze
vergadering,verzocht te zingen Ps. 6810,
heette allen welkom en ging voor in 't
gebed. Hierna verzamelden allen zich,
na uitvoering van een harer zangnum
mers, rond een feestdisch, waarna de secr.
verslag uitbracht, waaruit o. m. bleek, dat
het ledental thans 38 bedraagt. Uit het
verslag van den penningmeester bleek,
dat de financieele toestand der ver. thans
gunstig mag genoemd worden. Hierna
brachten de afgevaardigden van de Chr.
Muziekver. en Schoolbestuur de geluk-
wenschen hunner vereenigingen over,
alsmede de ex-directeur, welken namens
genoemde ver. nog een blijk van waar
deering werd aangeboden, voor den velen
arbeid aan deze ver. ten dienste gesteld.
Door den thans fungeerenden directeur
werd hierna een schoon gedicht ten ge-
hoore gebracht. Verder werd deze avond
met samenspraken en voordrachten als
mede uitvoering der zangnummers, onder
genot der noodige consumtie doorgebracht.
Tot laat in den nacht was men gezellig
bijeen, waarna men na aanhooren van een
schoon slotwoord over de macht van het
lied door den weleerw. heer ds Netelenbos
en dankzegging door dezen, hoogst vol
daan huiswaarts keerde.
Meliskerke. Dinsdagvoormiddag ont-
zaken, en twee middagen in de week
bij Ellie komen. De Vrijdag zou dus
moeten wegvallen met al zijn lange ge
zellige gesprekken.
Merle vond het natuurlijk goed, hij
kon wel niet anders. Zonder dat zij er
beiden het minste vermoeden van had
den, was hunne vriendschap veilig door
eene crisis heengekomen. Er komt vroeg
of laat bij eiken vorm van liefde (be
halve by die eene die het recht heeft
al onze gedachten te vragen) de vuur
proef !of zij bestand is tegen hoogere
eischen, of dat zij dan uit den band
schiet en in plaats een zegen te worden
eenj vloek wordt. De eisch was hier
gekomen in den vorm van het ontzeg
gen der prettige bezoeken en er werd
dadelijk aan voldaan. Merle had altijd
geweten, dat het genot te groot was om
te kunnen duren en hij dacht dat de
verandering haar goed zou doen. Hij
ging langzamerhand geheel op in zyn
herderlijk werk hij kende waarlijk
geen grooter vreugde dan zijne kinde
ren in de waarheid te zien wandelen en
juffrouw Vaughan, zijn goede engel en
in veel zijne onderwijzeres, was ook een
van zijne kinderen.
Misschien viel de verandering Ermyn
moeilijker dan hem. Behalve hem had
zij niemand tegen wien zij zich uiten
kon over wat haar op geestelijk gebied
bezighield. Wat ging haar dat aan. Zij
moest ook deze schuld van Guy afdoen
en zij deed het.
stond bij den landbouwer A. A. alhier een
schoorsteenbrand, welke zich in den be
ginne ernstig aan liet zien. Be gemeente
veldwachter, daar juist aanwezig, wist
met behulp van een en'ander den brand
spoedig te blusschen, zoodaterger.isvoor-
komen.
Rilland-Bath. In de]] Maandagmiddag
gehouden raadszitting, waarin alle leden
tegenwoordig waren, werd opgemaakt het
kohier van den hoofdelijken^omslag [tot
een bedrag van f 176,43 met een getal con-
tribuabelen van 410tevens ook 't kohier
van de hondenbelasting tot een bedrag van
f 95,50het getal aangeslagenen, daarop
voorkomende, bedraagt 49. Op het verzoek
van mej. de wed. A. Augusteijn, tot het
aanbrengen eener zinkput nabij hare wo
ning ten koste van de gemeente, werd af-
w ij zend beschikt.
Na afloop gaven zich nog een 2-tal
hoorders als lid op. De vergadering
door den spreker met gebed geopend,
werd ook door hem met dankzegging
gesloten.
Nisse. Voor, eenige weken trof den
landbouwer J. Priem het ongeluk een
zijner beste paarden te verliezen.
Thans heeft dezelfde landbouwer het
verlies van een ander paard dat hij
eenige weken geleden had aangekocht.
Ook den vrachtrijder Kallewaard trof
heden het ongeluk een nog jong werk
paard te verliezen.
Gelukkig voor de betrokken eigenaars
dat de schade eenigszins gedekt wordt
door verzekering.
Op een mooien Februari-namiddag was
Tom Avis op het veld aan het werk,
toen hij den dominé eenige akkers ver
der zag op zijn weg naar Eschilton, een
klein gehucht achter Broomhill. Hij gaf
zijn werklui haastig zijne bevelen, en
sprong over de klei en de heggen naar
hem toe. Zij waren tot aan de grens
van Broomhill genaderd toen een ver
geroep van „HalloTom op een hek
deed klauteren. Een dof geluid van hoef
slagen kwam de laan af. Plotseling ging
Tom door het hek en stond er buiten,
een prachtig model voor eiken schilder,
maar schijnbaar niet aantrekkelijk voor
de voorbij galoppeerende jagers; zij
keken ten minste allen den anderen
kant uit en niet naar de flinke figuur
met het opmerkzaam gelaat, waarop eene
uitdrukking als van iemand die een
experiment doet. Drie of vier lui knik
ten Tom toe en eene dame groette hij
en ontving ook een groet terug.
Het laatste van allen kwam admiraal
Hargrove.
„Hei, Avis!" riep hij, „waarom ging
je niet mee? Ik mis je gedurig tegen
woordig 1"
„Ik kan den tijd en het paard niet
missen!" was het vroolijke antwoord.
„Kom den volgenden keer dan, Tom.
Alleen werken maakt een mensch suf.
Laat die dominé van jou toch niet al te
veel nonsens in je hoofd brengen!"
(Wordt vervolgd)*