No. 127.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELANS
1910
Maandag 28 Februari
24e Jaargang
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed
S. J. DE JONGE-VERWEST. te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Binneniruid
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p. 1,25,
Enkele nummers 0,026.
UITGAVE DER FIRMA
EN V/VN
van 1—5 regels 40 cent, iedere regel meer 8 cent
Familieberichten van 1—5 regels 50 cent, iedere regel
meer 10 '•ent.
De zaak-Van Heeckeren van Keli.
Naar het „Centr." verneemt, bestaat in
welingelichte kringen de opvatting, dat de
heer Van Heeckeren, bij zijn beroep op dr.
Knyper, het slaehtofler zou zijn van een mis
verstand. De gewezen premier zou hem
geon mededeeling hebben gedaan en in elk
geval niet den naam van den Duitschen Kei
zer hebben genoemd, msar enkel het oordeel
van den diplomaat hebben gevraagd voor
een verondersteld geval. De oud-gezant zou
die veronderstelling als een feit hebben op -
gevat en aldus in een verkeerden waan zijn
geraakt, waarbij hjj later de ernstige fout
voegde, het verkeerd bagrepane openlijk ter
sprake te brengen
Nachtarbeid bakkers.
Alle specifiek Amsterdamscbe Joodsche
bakkers" hebben tot de Tweede Kamer
een adres gericht, waarin zij te kennen
geven
dat er twee soorten Joodsche bakkerpen
zijn, te weten
a. Bakkerijen, welke door een Christen-
patrooD, of wel door een Joodsehen patroon
met een Christen-compagnon gedreven wor
den met rabbinaa' toezicht
b. Bakkerijen, welke door Joodsche pa
troons gedreven worden, hetzjj met of zonder
rabbinaal toezicht
dat de bakkerijen sub a. het geheele jaar
des Zaterdagmiddags of's avonds beginnen
te werken op het uur, dat zij zelf verkiezen,
en de bakkerijen sub b. volgens de Gods
dienstwetten niet eerder mogen beginnen
dan na het eindigen van den Sabbath
dat in het verzoekschrift van het Natio
naal Comité voor de Joodsohe bakxerij in
zake afschaffing van nachtarbeid verzocht
wordt, aan alle Joodsche bakkerijen, dus
zoowel die sub a. als sub b. genoemd, de
vrijheid te gaven om des Zaterdagsnamid
dag 6 uur met den arbeid aan te vangen
dat adressanten e hter door de voorschrif
ten van hun godsdienst niet eerder mogen
aanvangen dan na het eindigen van deD Sab
bath, van Februari tot October steeds later
dan 6 uur, ja zelfs gedurende eenige weken
om half tien
dat zjj door het verleenen van een vrjj
heid, om Zaterdagnamiddag 6 uur met den
arbeid te beginnen, welke vrijheid dus
slechts voor enkele Joodsche bakkerpen te
gebruiken zou zijn, enorme schade zuilen
lpden
dat zij geen voorstanders zijn van afschaf
fing van den nachtarbeid in bakkerijen
dat wanneer evenwel toch de nachtarbeid
in bakkerpen zal verboden worden, zjj drin
gend verzoeken ten opzichte van den arbeid
op den Zaterdag te willen besluiten, zooals
zulks in het wetsontwerp wordt voorgesteld.
Bjj het adres is gevoegd een brief van dr.
J. H. Dünner, opperrabijn van het ressort
Noord-Holland, die verklaart de bezwaren
van adressanten volkomen te beamen.
Kruisbessenmeeldauw.
Memorie van Antwoord.
De door eenige leden gestelde vraag, of
sinds de indiening van het onderhavige
wetsontwerp het gevaar dat het bedoelt te
bestrpden, niet is geweken, is in ontkennen-
den zin te beantwoorden.
He't gevaar voor overbrenging van be
smetting nit het buitenland is noch verdwe
nen noch zelfs verminderd.
De uitbreiding die de ziekte in den vreem
de, in het bijzonder in Duit-chland, Rusland,
Zweden, Noorwegen, Groot-Britannië, Ier
land en Amerika heeft verkregen, heeft ten
gevolge, dat de kans zeer groot blijft, dat
voor invoer in ons land bestemde kruisbes-
senstruiken door de ziekte zijn aangetast.
Ook door invoer van de struiken van roode,
witte en zwarte aalbessen eH van frambozen
kan de Amerikaansche kruisbessenmeel
dauw nog steeds naar ons land worden over
gebracht. Onder »deelen van heesters" wor
den nooit de vruchten dier gewassen begre
pen. Nooit is het dan ook de bedoeling ge
weest de wet op vrachten toepasselijk te
doen zjjn. Het gevaar voor besmetting bjj
in- of dooi voer van de bessen kan dus zonder
bezwaar buiten rekening worden gelaten.
VIT DE I'IIO VINC IE.
De spreker te Middelburg over Shakes
peare (zie 't verslag in ons vorig no.) was
niet dr P. v. Bueren, waar dr. J. Lammert»
v. Buereü, predikant te Amsterdam.
Westkapelle. Met de herstelling der
oeverafschuiviug, die aan den dijk is ont
staan op 29 Januari jl., is men thans zoover
gevorderd, dat begonnen is kunnen worden
met het heien van een nieuwe palenrij in
plaats van weggeslagene. Veel oponthoud
wordt ondervonden,doordat nog steeds geen
steen is kunnen gelost worden om te storten.
Behalve aan het verdere herstel van boven
genoemde afsohuiving, hebben de >dpkers.«
ook nog steeds veel werk aan de door den
hevigen wind der laatste weken aangerichte
stormschade.
Helnkenszand. Door de leden der af-
deeling Heinkenszand van hat Groene Kruis
werd Donderdagavond vergaderd, tegen
woordig waren 61 leden. Uit het verslag
bleek, dat het aantal leden wegens overlpden
en vertrek uit de gemeente met 80 vermin
derd is en dat thans de vereeniging nog 310
leden telt. Verschillende voorwerpen wer
den aan zieken 61 maal uitgeleend, en in de
hnishonding werd 12 „maal hnlp verstrekt
en door de verpleegster in de gemeente
woonachtig werden 89 bezoeken afgeiegd,
waarvoor ongeveer werd uitbetaald f 115.
De rekening over 1909 bedroeg in ontvangst
f 307,467a en in uitgaaf f 299,80 goed slot
f7,6612. Tot afgevaardigde naar de alge-
m6ene vergadering Zuid- Beveland werd de
heer Hoornweg en tot diens plaatsvervanger
ds. Muller gekozen. Tot candidaten werden
gesteld de aftr. bestuursleden van het Hoofd
bestuur de heeren Kolff van Oosterwjjk,
Lewe van Npenstein ea Werrel. Vanwege
de afdeeling zal op de algemeene verga le
ring Z.-Beveland getracht worden een aan
vulling der statuten voor de tuberculose
bestrijding te verkrijgen, medegedeeld werd,
dat de vierwielige rader brancard en ligten-
ten reeds zjjn aangekomen en in gebruik
kunnen genomen worden. Nadat de agenda
was afgehandeld genoten de leden van fraaie
lichtbeelden op natuurkundig gebied, die
door den pverigen voorzitter werden ver
toond. Goesche Crt.
De Goesche Ct. bevat nadere mededee-
lingen nit de raadsvergadering te 's Gra
venpolder, waar 'tte bejammeren besluit
viel om niet toe te treden totdeN. V. Drink
waterleiding. Wij lezen
In die vergadering was het algemeen
gevoelen der raadsleden inzake de drink
waterleiding, dat de zaak, gezien de hooge
kosten en afgaande op de uiterst geringe
aansluiting, die te 's Gravenpolder te ver
wachten is, niet rendeeren kan. Gevoegd
hierbjj onvoldoende zekerheid van Rijks-
steun, deed de vrees ontstaan voor de moge
lijkheid, dat de gemeente na enkele jaren
zeer zwaar gedrnkt zal worden. Deze be
sprekingen leidden tot de bekende beslissing,
die genomen werd met 8 stemm*n tegen 2,
terwijl een lid zich van stemmen onthield.
Ook artikel 5 der statuten is besproken,
maar het werd beter gevonden nu reeds te
beslissen, dat,'s Gravenpolder niet mededoet,
dan zich later terug te trekken.
lerseke. De timmermansbaas HupssooD
hedenmiddag een trapje willende afgaan,
kwam te vallen. Hp werd dood opgenomen.
N. Z. Ct.
's Heer Arendskerke. Donderdagavond
hield de vereeniging „Het Groene Kruis",
alhier, eene vergadering, die door 61 leden
werd bijgewoond. Na goedkeuring der no
tulen werd medegedeeld, dat ds G. Steen
kamer te 's Heer Hendrikskinderen is be
noemd tot lid van het hoofdbestuur der
vereeniging Zuid-Beveland </Het Groene
Kruis". Vervolgens bracht de secretaris
verslag uit omtrent den toestand der ver
eeniging over 1909, waaruit o. m. blijkt, dat
aan 19 verschillende zieken verplegings-
aïtikelen en versterkende middelen zijn
verstrekt en dat het getal leden op 1 Januari
1910 271 en dat der begunstigers 1 bedroeg.
Uit het verslag van den penningmeester
blpkt, dat over 1910 ontvangen is eene som
van f405,50 en uitgegeven 1310,10, alzoo
een goed slot van f 95,40.Tot afgevaardigde
naar de vergadering Znid-Beveland „Het
Groene Kruis", te Goes, wordt benoemd dhr
L. van Vessem. Een voorstel van 't bestuur
om het oordeel der a. s. vergadering van de
vereeniging Zuid-Beveland „Het Groene
Kruis" in te winnen inzake 't verleenen van
vrijstelling vau betaÜDg van contributie aan
leden van „Het Groene Kruis", die sioh in
den loop des jtars ia de gemeente vestigen
en over dat jaar in de gemeente van vertrek
reeds hun contributie betaalden, wordt met
algemeens stemmen aangenomen.
Eveneens wordt besloten aan voornoem-
e vereeniging de vraag voor te leggen of
het niet wensohelijk zou zijn, dat van
harentwege ontsmetters werden opgeleid,
ten einde bjj voorkomende gelegenheden
bij het ontsmetten van huizen enz, de be
hulpzame hand te kunnen bieden. Nadat
op voorstel van den heer W. P. Markusse
nog was besloten bij het Gemeentebestuur
aan te dringen op verbetering van lokaliteit
voor ziekenverpleging, en de heer H. van
Iwaarden nog eene zeer leerrijke lezing
had gehouden over //Eerste hulp bij onge
lukken", sloot de voorzitter de vergadering.
Bevorderd bjj den dienst der directe
belastingen tot rijksklerk le klasse A. v. d.
Bel te Ter Neuzen. Verplaatst met 1 Mei
de verificateur J. H. B. Logeman van Vlis-
singen naar Botterdam.
Serooskerke (W.) Gisterenavond hield
ons Ziekenfonds //Onderlinge Hulp», een al-
gemeene verg. in «Rehobothz. Nadat de
voorz., dhr, J. Versluijs, de verg. geopend
had, brachten de secr. en de penningm. hun
flink gesteld jaarverslag nit. Aan die ver
slagen ontleenen wij het volgendeHet
ledental groeit steeds aan en ook de begun
stigers worden talrpker. In 1909 werden
aan 15 leden uitkeeringen gedaan wegens
ziekte, gedurende 277 dagen. De inkomsten
beliepen f 394.57 en de uitgaven f 229,287i,
waarvan f 181.50 aan uitkeeringen. Zoowel
de seer. als de penningm. oogstten voor hun
nen gewichtigen arbeid, zoo belanBloos ver
richt, den welverdienden dank der verg.,
hun door den voorz. in welgekozen woorden
toegebracht. De bestuursleden C. Hupssoon
en C Broerse werden met bpna algemeene
stemmen herkozen.
In plaats van het bestuurslid P. Jacobse,
die als zoodanig bedankte,werd na een paar
vruchtelooze stemmingen gekozen J. M.
Vermeulen,die de benoeming aannam.Voor
de vaceersnde betrokking van bode zullen
sollicitanten worden opgeroepen. De leden
der Commissie van Toezicht en de kassier
werden bp acclamatie gecontinueerd. Het
voorstel van het bestuur, dat leden, die
zonder ksnnisgeving ophouden lid te zpn,
hnnne voorrechten verliezen, zoo ze weder
willen toetredenwerd met algemeene
stemmen en zonder discussie aangenomen.
Over het bestuursvoorstel om, zooalB de
statuten voorschrijven, de uitkeering van
f 0,75 of f 1 te stellen zoodra de kas f 500
rijk is, dan daarmede voort te gaan tot de
bas tot f300 gedaald is, ontspon zich een
levendige discnssie. Een paar aanwezigen
wilden liever een anderen vorm van uit
keering, al gnnden ze ook gaarne een ziek
lid een uitkeering van f 1 per dag. Het be
stuursvoorstel werd met algem. stemmen
aangenomen. Daarop sloot de voorzitter
deze goed geslaagde vergaderin. Waarom
komen toch velen zoo slecht op wanneer
hnnne belangen behandeld wordt f
Gapinge. Donderdagavond gaf de chris
telijke zangvereeniging „Crescendo" alhier
eene openbare uitvoering in de Geref. Kerk.
Nadat de voorzitter-directeur dhr. J. Schout
het welkom aan de aanwezigen had toege
roepen, opende hij met het laten zingen vaD
psalm 1187 en gebed.
Toen werd met het rijk programma een
aanvang gemaakt. Het lied //De Golven"
oogstte een welverdiend applaus, eveneens
was zuiver en zeer goed ten gehoore ge
bracht „Lentezang". De uitvoering hiervan
getuigde van veel studie. In de pauze gaf de
directeur een gedicht ten beste, dat bij de
hoorders met applaus werd begroet. Ook het
orgelspel voldeed zeer.
Het tweede deel van het programma werd
goed gezongen, vooral muntte uit Mendel
sohns //Hemelvaartslied" en toen van Mo-
zarts „Vaderhuis" het laatste //Vaarwel" was
weggestorven liet het publiek zich niet on
betuigd. Er kan dan ook gezegd worden
Crescendo heeft eene zeer goed geslaagde
uitvoering gegeven.
De directeur en de leden hebben eer van
hun werk. De afgevaardigden van de zuster
verenigingen uitSerooBkerke, Grijpsketke
en Gapinge en ook andere personen brach
ten felicitatie en hailgroet over.
Het kerkgebouw was stampvol. Na het
zingen van Psalm 898 sloot het hoofd der
ohr. school, dhr. Visser, met dankzegging.
Nog eenigen tijd bleef men feestelijk bijeen.
Axel Donderdagavond trad alhier in de
Geref. Kerk (B) voor de Geref. Jong.vereen,
ds Netelenbos, van Oostkapelle, op met het
onderwerp //Panius op den Areopagus".
De spreker begon met te zeggen, dat er
drie steden zijn die met name bekend zijn
en met belangstelling tot heden bezocht
worden, n.l. Jeruzalem, Rome en Athene.
Drie steden elk gebouwd op een berg. Drie
steden met onderscheiden beteekenis.Jeru
zalem de stad van de religie, Rome de stad
van 't recht en Athene de stad der schoon
heid. Hoe 't mogeljjk was dat deze steden,
vooral Jeruzalem en Athene,niet met elkan
der bekend waren, begrijpt ieder die de
ligging dezer steden kent en rekening
houdt met de verkeersmiddelen uit die
dagen. Zoo kon het zjjn dat Athene niets
wist aangaande dien God die in Jeruzalem
gediend werd. Doch, dank zij het gezicht
van Panlns in den droom zal nu aan Europa
ook het Evangelie gebracht worden. De
Heraut des Konings is reeds op de komst,
maar eerst moeten nog Fiiippi, Thessalo-
nica en Berea bezocht. De Apostel der
Heidenen te Fiiippi gegeeseld, te Thessalo-
nica bespot en gesmaad door marktboeven
en te Berea gehoond door de joden nit
Thessalonica, wat zal hem te Athena wach
ten? Al dadelijk, terwijl hij wacht op de
komst van Silas en Timothens, ziet hij deze
stad met al hare beelden en tempels. Hjj
ziet op Acropalis het marmeren beeld van
Minerva, eens zoo schoon gehouwen door
Pythias. Voeg daarbij na nog het door de
zon beschenen beeld van Pluto en Meren-
rius en zie de menigte van Athene en is het
wonder dat Faulns' geest ontstoken wordt
Hjrj loopt op de markt met ieder 'n gesprek
pogend aan te knoopen-Epieuriër en Stoïcijn
zien met nieuwsgierigheid dezen Apostel
der Heidenen aanen geen wonder. Im
mers, men zocht in Athene naar een
vrede, eo vond dien niet, noch bij de vele
goden, die zij zelf maakten, nooh bij die,
welke men in het Oosten aau ging schaffen.
God was bezig hun harten ontvankelijk te
maken. In de natnnr zagen zij Zijne groot
heid, maar leerden daardoor nog niet den
Sohepper aanbidden. En na verschijnt
Paulas, en spreekt met hen. De smalende
tong vraagtwat wil tooh deze klapper
zeggen? En de nieuwsgierige zegt: hij
schijnt een verkondiger van vreemde goden
te zijn. Eu de denkende geesten zeggen:
kunnen wij niet weten wat dit zij En zoo
brengen Epiouriër en Stoieijn hem op den
Areopagus en daar spreekt Paulas met alle
vrijmoedigheid. Elke gedachte is een tegen
stelling, leerende den Epiouriër, dat alles uit
zeer vele stofatomeu bestaat, wat te zemen
wereld heet. Panius wijst hem op do Schep
ping en zegt hem datuitéénen bloede't gan-
sohe geslacht der mensohen is gemaakt, eu
het éan God is, die alles heeft geschapen >en
ook bij u Grieken wil wonen, went ook gij
zijt van Gods geslacht, gelijk u uw dichter
Stratus heeft gezegd en niet alleen naar
het lichaam, msar ook naar de ziel zijt ge
van Gods geslaoht. Daarom niet op zichzelf
staan in dor egoïsme, zooals de Epiouriër
zegt, ook niet een leven voor de natuur en
de rede, zooals de Stoieijn leert, maar een
leven voor God,want straks komt de opstan
dingsdag. En nu glpdt er een glimlach over
het gelaat van den Epiouriër, die zegt dat de
ziel niets is dan een atomen-oomplex,en een
spotlach doet de lippen trillen van den Stoi-
oiju, die zegt dat de ziel een deel is van de
wereldziel. Alle hoop schijnt tevergeefs voor
Panius, maar tooh worden er enkelen ge
wonnen, onder ar deren de bewaarder van
den Areopagus en eene vrouw, genaamd
Damariseerstelingen,waarop straks meer
deren zouden volgen.
De spreker,wiens boeiende rede door een
groote schare onder ademlooze stilte was
aangehoord, liet alsnu nog zingen Ps. 72 6
en eindigde met dankzegging-
Souburg. Donderdagavond hield de a.r.
kies vereeniging alhier hare jaarvergade
ring onder voorzitterschap van den heer
A. v. Veen. Nadat deze de vergadering op
de gebruikelijke wijze had geopend, sprak
hg een kernachtig openingswoord, naar
aanleiding der politieke gebeurtenissen van
het verleden, het heden en de toekomst. De
secretaris was door afwezigheid van den
vioe-voorzitter, dan ook de tolk der ver
gadering om den voorzitter dank te zeggen
voor zijne opwekkende woorden. Als lid
der vereeniging trad nu toe P. Luteijn, zoe-
dat het ledental thans 62 bedraagt. Voorts
deelde de voorzitter mede, dat door het be
stuur 68 biljetten wartn ingeleverd ter
gemeente-seoretarie, voor de nieuwe kie
zerslijst, waaronder 22 als nieuwe kiezers.
Alsnu deed de penningmee terA. Arendse
verslag van den toestand der kas. Hieruit
bleek dat ontvangen was, de som van
f 130.76», terwijl de uitgaven waren f 92,16,
alzoo een batig saldo van f38,605. Hierna
hadden we bestuursverkiezing. De aftre
dende bestuursleden A. Arendse en J. Suur-
mond Pz. werden met groote meerderheid
herkozen, terwijl na verschillende stemmin
gen gekozen werd I. Leenhouts, zulks ter
vervanging van P. Alewijnse, die zich niet
meer herkiesbaar stelde. Met uitzondering
van Suurmond die afwezig was, lieten de
gekozenen zioh deze keuze welgevallen.
Hierna verkreeg ds Kerkhof het woord, om
een gedeelte van Art. 2 van Ons Program
te behandelen. ZEerw. sprak ovpr het ab
soluut gezag als berustende bjj God alleen.
Zette uiteen het afgeleide gezag, dat berust
in 't gezin, in de kerk, en in den Staat en de
Maatschappij. Na een zeer druk debat,
moesten nog vele vragen, om des tijde wille
achterwege blijven. Na een woord van
dank door den voorzitter beloofde de refe
rent, dit pnnt nader uiteen te zetten op de
vergadering der afdeeling van Patrimonium
in verband met de Maatschappelijke ver
houding. Geestverwanten zullen dan tegen
10 Maart a. s. uitg snoodigd worden deze
vergaderiag bij te wonen. Niets meer aan
de orde zijnde, werd deze leerzame verga
dering gesloten te ruim 10 uur en ging P.
Alewijnse voor in dankgebed.
Koudókerke. Vrijdagavond hield de
vereeniging voor bijzonder lager onderwijs
op Geref. grondslag alhier hare ge wone
Jaarvergadering. In acht genomen de moei-
ljjke weersgesteldheid was d9 opkomst be
vredigend. Nadat de voorzitter op gebru ke-
lijke wijze geopend had, werd door den secr.
P. Boone het jaarverslag uitgebracht. Wat
van buitengewone arbeid der vereeeniging
getuigde, in verband met het bouwen ran het
nieuwe schoolgebouw, de school mag zich in
toenemenden bloei verheugen. Ong9»eer
120 leerlingen bezoeken de school. Uit het
verslag van den penningm. bleek dat de las
ten door den schoolbouw heel wat vermeer
derd zijn, toch waren de inkomsten bevredi
gend Voorts werden verslagen uitgebracht
door den voorz., secr. en penningm. van het
supletiefonds wat in deze gemeente bijzon
der gunstig werkt. De inkomsten overtroffen
de uitgaven.
Ds. L. vaD Loon maakte zich tot tolk der
vergadering het bestuur dank te zeggen voor
al den arbeid door hen verricht in het
jaar dat achterligt, en sprak namens alle
leden zijn blijdschap uit over de bellissing
van onzen hoofdonderwijzer, den heer G.
teu Brink, welke voor een benoeming als
